اموال
اَمْوال، اصطلاحی در فقه اسلامی که به مباحثی درباره جمع و خرج دارایی‌های عمومی می‌پردازد.
آیا در تقسیم اموال میت مرد، زوجه او که مرده است ارث می برد؟
چنانچه زوجه پس از فوت زوج فوت کرده باشد، ارث می برد. و از او به ورثه او منتقل می شود.
چنانچه زوجه پس از فوت زوج فوت کرده باشد، ارث می برد. و از او به ورثه او منتقل می شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا زوجه از سهم آب کشاورزی ارث می برد؟
- اگر زنی فوت کند و شوهرش از او ارث ببرد، آیا در صورت فوت شوهر همسر دیگر او از این اموال ارث می برد؟
- آیا با وجود صغار می توان اموال میّت را تقسیم کرد؟
- مردی در حال بیماری زنی را به عقد خود در آورده است و قبل از دخول، با همان بیماری مرده است، آیا این زن از مرد ارث می برد؟
- زوجه مقتول آیا از عین زمین یا ساختمان که به عنوان دیه و خون بها داده شده است، ارث می برد یا نه؟
- آیا زوجه از آب زراعی چاههای عمیق و چشمه و قنات ارث می برد؟ از موتور و لوله و ساختمان آنها چطور؟
- شخصی با اخذ مجوّز از اداره کشاورزی مبادرت به حفر چاه کرده و با استفاده از آب چاه به کشت و زرع مشغول بوده است. اینک آیا زوجه متوفی نیز از چاه و آب آن ارث می برد یا خیر؟
- آیا زن از میوه درختهایی که از قیمت آن ارث می برد سهم می برد، یا خیر؟
- شخصی از دنیا رفته و غیر از زوجه اش وارث دیگری ندارد. حکم اموال او چگونه است؟
- شخصی همراه زن و سه فرزندش در یک تصادف فوت می کند. هم خود مرد و هم همسر او پدر و مادر دارند و فرزند دیگری هم ندارند، حکم تقسیم ارث را بین والدین اینها بیان فرمایید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر چندین سال از فوت مردی گذشته باشد و اموال او را تقسیم نکرده باشند آیا زن از درآمد اموال مذکور ارث می برد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر از میت منزلی بجا مانده باشد و ورثه ای جز زوجه و فرزند نداشته باشد، آیا زوجه از زمین و ساختمان، هر دو، ارث می برد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن از کدام اموال شوهر ارث می برد و از چه چیزهایی ارث نمی برد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زوجه از سرقفلی املاک موقوفه ارث می برد؟
- [آیت الله سبحانی] زوجه مرده است فقط شوهر و دو خواهر ناتنی دارد نحوه تقسیم ارثیه چگونه است؟
- [آیت الله سبحانی] مردی مرتد شد و بعد از ارتداد اموال او بر طبق احکام ارث تقسیم گشت. بعد از تقسیم ارث، دوباره مسلمان شد. آیا اموال او عودت داده می شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زوج بمیرد و غیر از زوجه وارثی نباشد ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] در باب ارث زوجه از قیمت زمین دو فتوی بین فقهای عظام وجود دارد و شنیده ایم که نظر مبارک حضرتعالی این است که زوجه از قیمت زمین ارث می برد. خواهشمند است بفرمایید آیا در این مسأله بین اینکه زوجه از میّت، صاحب فرزند باشد یا خیر تفاوتی وجود دارد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا زوجه از زمینی که جزء ترکه ی شوهر است، ارث می برد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در تقسیم ارث، ساختمان و درخت و دیگر اموال هوایی را چگونه قیمت گذاری می کنند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر تمام فرزندان میت قبل از او مرده باشند فرزندان آنها (نوه ها) از متوفی ارث می برند. نحوه ارث بردن به این صورت است که فرض می شود فرزندان میت زنده هستند و سهم هر یک را طبق مسائل قبل معین نموده و بین فرزندان آنها تقسیم می کنیم مثلا اگر میت یک پسر و یک دختر داشته است 32 اموال میت به فرزندان پسر او می رسد (هر چند یک دختر باشد) و 31 اموال او به فرزندان دختر او می رسد (هرچند پسر باشند).
- در کلیه مسائل سابق که سهم الارث زن بیان شد: الف: زن از اموال منقول شوهر ارث می برد. ب: زن از قیمت تاسیسات و ساختمان و درختان ارث می برد ولی از عین آنها ارث نمی برد. ج: زن از زمین های شوهر خود به طور کلی (نه از اصل ونه از قیمت) ارث نمی برد.
- زن از قیمت اموال غیر منقول در حال فوت متوفی ارث میبرد بنابر این اگر بعد از فوت میت اموال افزایش قیمت داشت زن از قیمت افزوده شده ارث نمیبرد همانطور که از سایر نماءات و منافع ان ارث نمیبرد البته در صورت افزایش قیمت مصالحه با زن میت بسیار پسندیده است خصوصا اگر ندادن قیمت به جهت تاخیر ورثه صورت گرفته باشد.
- اگر چند نفر که از همدیگر ارث میبرند مثل پدر و پسر و زن و شوهر در یک حادثه بمیرند و معلوم نباشد کدامیک اول مرده اند همه از یکدیگر ارث میبرند. در تقسبم ارث فرض میکنیم که اول یکی از آنها فوت نموده و بنا بر این فرض اموال او را بین ورثه او تقسیم میکنیم و سهم کسانی که فوت کرده اند را به ورثه زنده آنها میدهیم. سپس فرض میکنیم که دیگری اول فوت نموده وبنا بر این فرض اموال او را بین ورثه او تقسیم میکنیم (در این فرض کسی را که در فرض سابق فرض کرده بودیم اول مرده است زنده فرض میکنیم) و سهم الارث افرادی که فوت شده اند را به ورثه زنده آنها میدهیم.
- اگر تمام برادر و خواهرهای میت قبل از او از دنیا رفته باشند فرزندان آنها از میت ارث می برند و برای تقسیم ارث فرض می کنند که آنها زنده هستند و سهم الارث آنها را تعیین نموده وسپس آنرا بین فرزندان آنان تقسیم می کنند (رعایت این نکته لازم است که سهم الارث برادر و خواهر پدری یا پدر و مادری بین فرزندان آنها طوری تقسیم می شود که هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد ولی سهم الارث برادر و خواهر مادری بین فرزندان آنها بالسویه تقسیم می شود). اجداد وخواهر برادر
- وارث میت فقط عموی پدری میت و پسر عموی پدر و مادری میت باشند ارث به پسر عموی پدر و مادری می رسد و عموی پدری میت ارث نمی برد و این تنها مورد استثناء از قاعده کلی است که در مساله قبل بیان شد البته این در موردی است که میت عموی پدر و مادری یا عموی مادری یا دایی یا عمه نداشته باشد. ارث زن وشوهر
- اگر علاوه بر اجداد وبرادر همسر میت هم باشد همسر سهم خود را می برد یعنی اگر زن باشد 41 واگر شوهر باشد 21 و بقیه بین اجداد و خواهر و برادر میت طبق مسأله سابق تقسیم می شود.
- اگر وارث همسر و چند عمو و عمه باشند همسر اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 ارث می برد و بقیه مال به ترتیبی که در مسائل قبل گفته شد بین عمو و عمه تقسیم می شود.
- اگر وارث میت همسر و چند عمو و عمه باشند: همسر اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 ارث می برد و عمو و عمه مادری اگر یکی باشد 61 و اگر چند نفر باشند 31 بقیه مال را ارث می برند و 32 بقیه مال به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری طبق مسأله قبل تقسیم می شود. دایی وخاله
- همسر متوفی از طبقه دوم نیست ولی در کنار آنها ارث می برد همانطور که با طبقه اول ارث می برد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] مسلمان از کافر ارث می برد. ولی کافر اگرچه پدر یا پسر میت باشد، از او ارث نمی برد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسلمان از کافر ارث می برد؛ ولی کافر اگرچه پدر یا پسر میت مسلمان باشد از او ارث نمی برد.
- [امام خمینی] مسلمان از کافر ارث می برد، ولی کافر اگر چه پدر یا پسر میت باشد، ازاو ارث نمی برد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مسلمان از کافر ارث می برد، ولی کافر اگر چه پدر یا پسر میت باشد از مسلمان ارث نمی برد.
- [آیت الله بهجت] اسلام آوردن وارث قبل از تقسیم کردن ارث، در صورت تعدد ورثه مسلمان، مثل اسلام آوردن آن وارث قبل از مردن آن میت است، پس اگر قبل از تقسیم مال اسلام آورد، در استحقاق ارث مانند بقیه ورثه است، پس اگر طبقه او مقدم است بر طبقه بقیه، تمام ارث مال او خواهد بود چه میت کافر باشد یا مسلمان، و اگر اسلام آوردن او بعد از تقسیم بخشی از مال باشد، نسبت به بقیه اموال ارث میبرد و از آن بخش که تقسیم شده ارث نمیبرد.
- [آیت الله بهجت] زنی که به عقد موقت به نکاح مردی درآمده از مرد ارث نمی برد و مرد نیز از او ارث نمی برد اما ارث بین پدر و فرزند یا مادر و فرزند ثابت است.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسلمان از کافر ارث می برد ولی کافر اگر چه پدر یا پسر میت مسلمان باشد از او ارث نمی برد
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن از تمام اموال منقول شوهر ارث می برد، ولی از زمین و قیمت آن ارث نمی برد، خواه زمین خانه باشد یا باغ، یا زمین زراعتی و مانند آن و نیز از خود هوایی ساختمان ارث نمی برد، مثل بنا و درخت، اما باید هوایی را قیمت کنند و از قیمت آن سهم ارث او را بدهند.
- [آیت الله بهجت] اگر وارث میت فقط زن و جد و جده پدری و جد و جده مادری او باشد، زن ارث خود را به تفصیلی که بعدا گفته می شود می برد، و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جده مادری می دهند که به طوری مساوی بین خودشان تقسیم می کنند، و بقیه را به جد و جده پدری می دهند و جد دو برابر جده می برد؛ و اگر وارث میت شوهر و جد و جده باشد، شوهر نصف مال را می برد و جد و جده به دستوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را می برند. ارث طبقه سوم
- [آیت الله وحید خراسانی] در صورتی که میت برادر یا خواهر دارد برادر زاده یا خواهرزاده او ارث نمی برد ولی این حکم در جایی که ارث برادر زاده یا خواهر زاده با ارث برادر یا خواهر مزاحمت نکند جاری نیست مثلا اگر میت برادر پدری و جد مادری داشته باشد برادر پدری دو ثلث و جد مادری یک ثلث ارث می برد و در این صورت اگر میت پسر برادر مادری نیز داشته باشد پسر برادر با جد مادری در ثلث شریک می باشند