مجنون
جنون‌در فقه به معنای دیوانگی به‌کار می‌رود.
1. مقذوف میت است و تنها وارث وی صغیر یا مجنون است.
2. مقذوف قبل از مطالبه یا عفو از حد از دنیا رفته و تنها وارث او صغیر یا مجنون است.
3. در فرض بند (2) چنانچه صغیر یا مجنون نیز از دنیا برود،آیا حق به ورثه ایشان منتقل می‌شود؟
1- روایت (لاحد لمن لاحد علیه) شامل اموات نمی شود بلکه ناظر به صغیر و مجنون است. 2- حق مطالبه دارند که بعد از بلوغ یا رفع جنون یا از طریق ولی انجام می شود. 3- حق مطالبه دارند.
1- روایت (لاحد لمن لاحد علیه) شامل اموات نمی شود بلکه ناظر به صغیر و مجنون است. 2- حق مطالبه دارند که بعد از بلوغ یا رفع جنون یا از طریق ولی انجام می شود. 3- حق مطالبه دارند.
عنوان سوال:
1. مقذوف میت است و تنها وارث وی صغیر یا مجنون است.
1. مقذوف میت است و تنها وارث وی صغیر یا مجنون است.
2. مقذوف قبل از مطالبه یا عفو از حد از دنیا رفته و تنها وارث او صغیر یا مجنون است.
3. در فرض بند (2) چنانچه صغیر یا مجنون نیز از دنیا برود،آیا حق به ورثه ایشان منتقل می‌شود؟
پاسخ:
1- روایت (لاحد لمن لاحد علیه) شامل اموات نمی شود بلکه ناظر به صغیر و مجنون است.
2- حق مطالبه دارند که بعد از بلوغ یا رفع جنون یا از طریق ولی انجام می شود.
3- حق مطالبه دارند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چنانچه ورثه مقتول صغیر باشند، بفرمایید: 1 آیا همواره اخذ دیه از سوی اولیای صغار، اصلح به حال صغار است، یا این که ولیّ صغیر حسب مورد می تواند جانی را عفو یا مطالبه قصاص کند؟2 آیا محدوده اختیارات ولیّ با قیّم، در این خصوص تفاوتی دارد؟
- بر فرض انحلالی بودن قصاص، اگر اولیای دم بعضی بالغ و عاقل و بعضی صغیر و مجنون باشند، در صورت مطالبه قصاص یا عفو و با توجّه به حالت صغر و جنون بعضی از اولیای دم که حقّ قصاص یا عفو را ندارند مسأله چگونه قابل حل است؟
- چنان چه دختری پس از وضع حمل مدّعی باشد که فلان شخص با وی زنا نموده، امّا متّهم منکر باشد، بفرمایید: 1 اگر پزشکی قانونی در نتیجه آزمایشهای دقیق علمی، طفل را به نامبرده منتسب کند، آیا شرعاً این نظر حجیّت دارد؟ 2 در صورت حجیّت، آیا می توان حدّ زنا را بر متّهم جاری نمود؟ 3 در فرض عدم اثبات اتّهام انتسابی و تقاضای حدّ قذف از سوی مقذوف، آیا حدّ قذف بر مدّعی زنا جاری می گردد؟
- در مواردی که قصاص قاتل، مشروط به ردّ فاضل دیه از سوی اولیای دم است، سؤالاتی مطرح می شود. لطفاً پاسخ فرمایید: 1 فاضل دیه حقّ چه کسی است؟ قاتل یا ورثه وی؟ 2 در صورتی که حقّ قاتل باشد، آیا می تواند از حقّ خویش گذشت کند؟3 آیا انگیزه قاتل در حکم فوق تأثیری دارد؟ مثلا اگر انگیزه قاتل محروم کردن ورثه از دیه، یا خروج از بلا تکلیفی و نجات از زندان باشد، (به هنگامی که اولیای دم به دلیل اعسار، قادر به پرداخت فاضل دیه نیستند، و از طرف دیگر نه حاضر بهدریافت دیه هستند، و نه قاتل را عفو می کنند.) آیا عفو در همه موارد صحیح است؟
- در موارد لوث اگر مدّعی از اجرای قسامه خودداری کند، بفرمایید: 1 آیا در این صورت، اقامه قسامه قهراً به متّهم (مدّعی علیه) می رسد، یا این امر منوط به مطالبه مدّعی است؟ 2 در صورت لزوم مطالبه، اگر مدّعی از چنین در خواستی سر باز زند، یا به قسامه متّهم راضی نباشد، وظیفه دادگاه برای فصل خصومت چیست؟3 در فرض فوق تکلیف دیه مقتول چیست؟
- دختر و پسری به هم علاقمند بودند، ولی خانواده دختر با ازدواج آنان مخالف بود. آن دو برای این که خانواده دختر را مجبور کنند تا با ازدواج آنان موافقت کنند، به طور نامشروع مجامعت کرده، و دختر حامله شده، و طفلی به دنیا آورده است اکنون اظهار می دارند که چون روستایی بوده، نمی دانسته، و یا نمی توانسته اند صیغه ازدواج را جاری کنند، و به رضایت طرفینی اکتفا کرده، و آن را کافی دانسته اند: 1 آیا توافق طرفین به عنوان صیغه عقد قابل قبول است؟ 2 همین که طرفین ادّعای اجرای صیغه عقد نمایند برای ایجاد شبهه کافی است، یا باید صحّت آن بررسی و اثبات شود؟ 3 آیا در مسأله فوق حدوث شبهه، فقط موجب برائت از حدّ است، یا تعزیر را نیز منتفی می سازد؟ 4 بر فرض احصان مرد، حکم چیست؟ 5 آیا ازدواج آن دو با یکدیگر بلا مانع است؟ 6 آیا در فرض بکارت و عدم آن، حکم متفاوت است؟
- درباره قاعده درء بفرمایید: 1 آیا این قاعده اختصاص به باب حدود دارد، یا شامل ابواب قصاص، دیات و تعزیرات نیز می شود؟ 2 معیار در عدم اجرای حد چیست؟ آیا شکّ در حلیّت، توهّم جواز عمل، صِرف ظنّ به اباحه، (و لو ظنّ غیر معتبر) یا عدم علم به حرمت معیار است؟ 3 محلّ عروض شبهه در قاعده درء کیست؟ قاضی، مرتکب عمل، یا هر دو؟ 4 آیا شبهات موضوعیّه، حکمیّه، شبه عمد و غیر عمد، إکراه، إجبار، نسیان و مانند آن مشمول این قاعده می شود? 5 در فرض شمول شبهات حکمیّه، آیا بین جاهل قاصر و مقصّر تفاوتی وجود دارد؟
- 1. چنانچه به ادله ذیل حکم قصاص در مورد شخص محکوم اجرا نشده باشد آیا میتوان وی را تا زمان اجرای حکم -هر چند در مدت زمان طولانی- در حبس نگه داشت؟ الف. اولیای دم به دلیل فقر مالی یا دلایل دیگر از پرداخت فاضل دیه خودداری میکنند. (لازم به ذکر است در مواردی از این بند، اجرای حکم از نظر اجتماعی و سیاسی ضروری میباشد). ب. عدم تأمین سهم اولیای صغیر مقتول از طرف اولیای خواهان قصاص. ج. عفو برخی از اولیای دم و عدم پرداخت سهم آنان به محکوم علیه از سوی اولیای خواهان قصاص. د. عدم شناسایی اولیای دم یا عدم دسترسی به آنان و دستور حاکم شرع مبنی بر اخذ دیه از قاتل و ناتوانی وی از پرداخت دیه. ه. مصالحه به دیه و عدم توانایی پرداخت دیه توسط محکوم علیه. و. عدم مراجعه اولیای دم به دادگاه برای تعیین تکلیف نهایی. ز. فقدان ابزار لازم برای اجرای دقیق حکم قصاص و استنکاف مجنی علیه و اولیای دم یا افراد خبره از اجرای حکم. ح. مورد بند (ز) در صورتی که محکوم علیه استطاعت پرداخت یا جلب رضایت شاکی را ندارد. 2. در صورت منفی بودن جواب آیا دادگاه ها میتوانند شخص محکوم را بدون قید و شرط آزاد نمایند یا آزادی وی باید با اخذ وثیقه یا به قید ضمانت باشد؟
- بچّه دار شدن تعدادی از زوجین به دلایل طبّی، به طور طبیعی مشکل بوده، و لازم است که از روشهای درمانی مختلف برای کمک به آنها استفاده شود. یکی از این روشها، لقاح خارج از رحمی می باشد; به این معنا که تخمک را از زوجه و نطفه را از شوهرش گرفته و آنها را با هم مخلوط نموده، تا از اختلاط و امتزاج تخمک و نطفه، جنین حاصل شود، سپس این جنین به رحم زوجه منتقل شود، تا حاملگی و بعد زایمان صورت گیرد. لازم به تذکّر است که جنین ها هنگام انتقال به رحم، فقط 24 تا 48 ساعت از زمان لقاحشان گذشته، و دارای 4 الی 8 سلول می باشند. گاهی از اوقات، تعداد جنین های حاصل از نطفه زن و شوهر بیش از حدّ نیاز است، که در این صورت اضافه بر نیاز منجمد شده، و پس از زایمان زن با رضایت زوجین، جنین ها از رده خارج و دور ریخته می شود. از طرف دیگر، تعدادی از زوجها وجود دارند که به دلایل طبّی، به هیچ وجه صاحب فرزند نمی شوند; امّا برای برخی از آنها، این امکان از نظر طبّی وجود دارد که جنین های مازاد دسته اوّل را در صورت عدم نیاز زوجین، به رحم آنان انتقال داد. سؤالاتی که در این زمینه مطرح می شود عبارتند از: 1. انتقال این جنین های بارور نشده به رحم زن ثالث از نظر شرعی چگونه است؟ 2. در صورت عدم نیاز زوجین به جنین خود، آیا موافقت آنها برای هدیه جنین به غیر لازم است؟ 3. آیا والدین صاحب جنین می توانند در ازای اهدای جنین خود وجهی دریافت نمایند؟ 4. آیا ارائه مشخّصات اهداکنندگان جنین به دریافت کنندگان و برعکس لازم است؟ 5. در صورتی که فرزند پسر باشد، آیا با زنی که در رحم او بزرگ شده، محرم است؟ 6. در صورت دختر بودن فرزند، آیا با شوهر مادر جانشین محرم است؟ 7. والدین فرزند حاصل چه کسانی هستند؟ 8. ارث این بچّه ها پس از تولّد چگونه است؟ 9. در صورت موافقت قبلی والدین صاحب جنین (صاحب نطفه و تخمک) در اهدای جنین خود، آیا می توانند پس از تولّد نوزاد و یا سالها بعد، از شخص ثالث متقاضی استرداد طفل شوند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فیش حج متوفی، به مبلغ زیادی در بازار خریداری می شود، و به کمتر از آن مبلغ، می توان برای میت نایب گرفت، آیا می توان از آن فیش برای رفتن به حج استفاده کرد، در حالی که مازاد قیمت آن متعلق به ورثه است و چنانچه میّت وارث صغیر داشته باشد، چطور؟
- [سایر] با سلام. از آفات انتظار: 1- عافیت طلبی 2- دنیا پرستی 3- ترس 4- خودمحوری است. لطفا بفرمایید چگونه می توان از آنها دوری کرد تا ان شاء ا... از یاران ویژه آن حضرت قرار بگیریم؟ (بویژه موارد 1 و 3 را مفصل توضیح دهید) با تشکر توفیق رفیقتان
- [آیت الله خامنه ای] آیا کسی با اجازه ورثه می تواند با فیش میّت به حج مشرف شود، آیا استجازه از سایر ورثه به عنوان مقدمه واجب (مثل ثبت نام و تهیه بلیط و امثال آن) واجب است یا نه؟ و نیز با فرض عدم استجازه چنانچه با همان فیش به حج برود و سایر شرایط را داشته باشد، حج او صحیح است و کفایت از حَجة الاسلام می کند یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی اگر از سایر ورثه اجازه بگیرد، میتواند با استفاده از فیش میّت به حج مشرّف شود. آیا اجازه گرفتن از سایر ورثه به عنوان مقدّمه، مثل ثبت نام و تهیه بلیط و امثال آن واجب است یا خیر؟ و با فرض اجازه نگرفتن، چنانچه با همان فیش به حج برود و سایر شرایط را داشته باشد، حجّ او صحیح است و کفایت از حَجّة الاسلام میکند یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی دو سال قبل از فوتش با وجود مرضی که منجر به فوت او شده است جمیع مایملک خود را به همسرش فروخته است که در نتیجه، ورثه شرعی او از ارث محروم شده اند، مستدعی است بفرمایید: 1 آیا این معامله صحت شرعی دارد یا خیر؟ 2 اگر معامله صوری باشد، صحیح است یا خیر؟ 3 اگر احتمال اجبار در معامله باشد، حکم آن چیست؟ 4 اگر احتمال قصد ضرر زدن به ورثه باشد، حکم آن چیست؟
- [سایر] سلام. ای کاش در نظرسنجی ثبت نام میان دوره برای کلاس مجردها، علاوه بر گزینه موافق و مخالف، یک فیلدی گذاشته میشد، برای درج دلیل موافق یا مخالف بودن،، در حد یک جمله 1-چون اکثریت همیشه مقبولیت دارند اما مشروعیت نه... 2-شاید کسی برای نظرمخالفش، یک دلیل ساده وپیش افتاده داشته باشد، 3-و فرد دیگر برای نظر موافقش، دلیل های قطعی و شاید حیاتی 4-ودر آخر: قصد دخالت یا اسائه ادب نداشتم، من باب پیشنهاد بود، عفو بفرمایید 5-به امید توفیق حضور در جمع کلاس مجردها****
- [آیت الله جوادی آملی] مجازات یا مسؤولیت قاتلِ شخص مرتد در موارد ذیل چیست؟ 1. مسلمانی، عمداً مرتدی را به قتل برساند. 2. مرتدی، مرتد دیگر را عمداً به قتل برساند. 3. کافر ذمی، مرتدی را به قتل برساند. 4. در موارد فوق چنانچه قتل غیرعمد باشد، قاتل چه مسؤولیتی دارد؟ آیا دیهای برای مرتد ثابت است؟ در فرض ثبوت، مقدار آن را بیان فرمایید. 5. ب) آیا در صورت فوق فرقی بین اقسام مرتد و زن یا مرد بودن مرتد میباشد یا خیر؟
- [سایر] چرا نوح(ع) به هنگام قبض روح شدنش گفت اگر میدانستم دنیا آخرش فانی شدن است این خانه محقر که محل زندگیش بود را نمیساختم؟1. مگر پیامبران در مورد کردههای خود با آن همه معصومیتشان افسوس هم میخورند؟ 2. مگر خانه برای زندگی لازم نیست تا از سرما و گزند ... در امان باشند؟ خانه از نیازهای واجب است؟ 3. پس تکلیف امیرمومنان علی(ع) چه می‌شود که آن همه چاه حفر کرد و .... خانهها ساخت و....؟
- [سایر] خواهشمند است در خصوص آیه ( ولا یکلف الله نفسا الا وسعها) بفرمایید: 1. وسع هر انسان به چه معنی است و چگونه تعیین می شود و چه عواملی در تعیین آن دخالت دارند؟ 2. چرا وسع انسانها متفاوت افریده شده است؟ 3.هر انسان چگونه می تواند بفهمد که گستره وسع اش تا چه حد است و خداوند چه تکلیفی براساس آن از وی انتظار دارد؟
- [سایر] با سلام و عرض خسته نباشید به تیم مجرب پرسمان 1.لطمه زدن در عزاداری امام حسین (ع) چه حکمی دارد؟ و تا کجا جایز است؟ 2.شان عزاداری در مجلس روضه و ..... اباعبد الله در چیست. یعنی یک شیعه برای عرض ارادت به امام حسین ع باید تا کجا پیش برود....؟ 3.لخت شدن در مجلس عزای حسینی آیا زیر سوال بردن شان عزادای نیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] توبه از ربادادن پشیمانی از گذشته و ترک آن کار زشت و استغفار و انابه به درگاه حقّ تعالی است، و در توبه از ربا خوردن علاوه بر این امور، باید آنچه را ربا خورده است پس دهد، بلکه اگر ربا خور بمیرد، آنچه از طریق ربا گرفته است به ورثه منتقل نمیشود، و اگر مفلس بود، توبه او گرچه قبول است، ولی باید تحصیل رضایت از ربادهندگان کند و اگر ممکن نباشد، باید تصمیم داشته باشد که در اوّل زمان ممکن آن را رد کند، و اگر از دنیا برود، امید است خداوند رئوف بستانکاران را در قیامت راضی کند و رباگیرنده مورد عفو و رحمت خدای تعالی واقع شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت چند پسر و چند دختر باشند تمام مال بین آنها بگونه ای تقسیم می شود که هر پسر دو برابر هر دختر سهم ببرد مثلا اگر میت دو پسر و سه دختر داشته باشد مال او به 7 قسمت تقسیم می شود و هر پسر 2 سهم و هر دختر 1 سهم می برد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که بدهکار است و گندم یا جو یا خرما یا انگور هم دارد اگر بمیرد و پیش از ان که زکات به انها تعلق بگیرد ورثه دین او را از مال دیگر بدهند هر کدام که سهمشان به حد نصاب برسد باید زکات بدهد و اگر پیش از ان که زکات به انها تعلق بگیرد دین او را ندهند چنانچه مال میت فقط به اندازه دین او باشد زکات به ان تعلق نمی گیرد و اگر مال میت بیشتر از دین او باشد باید نسبت جنس زکات دار را به تمام مال ملاحظه کنند مانند نسبت نصف و ثلث و ربع و غیر اینها و به همان نسبت از جنس زکات دار کسر شود و انچه باقی مانده به ورثه منتقل می شود پس سهم هر یک از ورثه اگر به حد نصاب برسد زکات به ان تعلق می گیرد
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر بمیرد چهار چیز مال پسر بزرگ تر است: 1 قرآن 2 انگشتری 3 شمشیر 4 لباسی را که پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است، اگرچه نپوشیده باشد، و اگر میت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است، یا برای استعمال مهیّا شده، مال پسر بزرگتر است.
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند ، در صورتی که میّت بچه ای داشته باشد که در شکم مادر است و در طبقة او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد ، برای بچه ای که شکم است که اگر زنده به دنیا بیاید ارث می برد ؛ سهم دو پسر را کنار می گذارند ، ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است ؛ مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچّه حامله باشد ، سهم سه پسر را کنار می گذارند ، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمده ؛ زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند .
- [آیت الله سبحانی] هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، در صورتی که میت بچه ای داشته باشد که در شکم مادر است، و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد. برای بچه ای که در شکم است، که اگر زنده به دنیا بیاید، ارث می برد. سهم دو پسر را کنار می گذارند. ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است، مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچه حامله باشد، سهم سه پسر را کنار می گذارند. و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمده; زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت چند دایی و خاله پدری و مادری و پدر و مادری باشند: همانطور که در مسائل سابق بیان شد با وجود دایی یا خاله پدر و مادری دایی و خاله پدری ارث نمی برند بنابر این مال میت به صورت زیر بین دایی و خاله مادری و پدر و مادری تقسیم می شود: 1 اگر فقط یک دایی یا خاله مادری باشد 61 مال متوفی به او می رسد و بقیه مال بین دایی و خاله پدر و مادری بالسویه تقسیم می شود. 2 اگر چند دایی و خاله مادری یا چند دایی یا خاله مادری داشته باشد 31 مال میت به آنان میرسد که بین آنها بالسویه تقسیم می شود و بقیه مال نیز بین ورثه پدر و مادری بالسویه تقسیم می شود.
- [آیت الله بهجت] پنج چیز بر جنب حرام است: 1 رساندن جایی از بدن به خط قرآن، یا به اسم خدا و بنابر احتیاط به اسم پیغمبران و امامان و اسم حضرت زهرا علیهمالسلام بهطوریکه در وضو گفته شد. 2 رفتن به مسجدالحرام و مسجد پیغمبر صلیاللهعلیهوآله، اگرچه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود؛ و همچنین داخل شدن به آنجا برای برداشتن چیزی، بنابر احوط. 3 توقف در مساجد دیگر؛ ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند، بلکه عبور نیز ننماید و همچنین در رواقها. 4 گذاشتن چیزی در مسجد. 5 خواندن سورهای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: 1 سجده (سوره ??)؛ 2 فصّلت (??)؛ 3 نجم (??)؛ ? علق (??)؛ و اگر یک کلمه از این چهار سوره را هم بخواند حرام است.
- [آیت الله مظاهری] ساختن مسجد و تعمیر و تمیز کردن و روشن کردن چراغ در آن و مانند اینها مستحب است. مسئله 724 - برای کسی که میخواهد به مسجد برود، شش امر مستحب است: 1 - خود را خوشبو کند. 2 - لباس پاکیزه بپوشد. 3 - ته کفش خود را وارسی کند که نجاستی به آن نباشد. 4 - موقع داخل شدن، اوّل پای راست را، و موقع بیرون آمدن، اوّل پای چپ را بگذارد. 5 - زودتر از دیگران به مسجد برود و دیرتر از دیگران از مسجد بیرون بیاید. 6 - دو رکعت نماز به قصد تحیت و احترام مسجد بخواند.
- [آیت الله بهجت] در چهار صورت که تفصیل آنها بعداً گفته می‌شود، اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است: 1 بهواسطه زخم یا جراحت یا دملی که در بدن اوست، لباس یا بدنش به خون آلوده شده باشد. 2 بدن یا لباس او به مقدار کمتر از دِرهم که تقریباً به اندازه بند سر انگشت سبابه (انگشت شهادت) می‌شود به خون آلوده باشد. 3 ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند. 4 لباسهای کوچک او مانند جوراب و عرقچین، نجس باشد. احکام این چهار صورت به تفصیل در مسائل بعد گفته می‌شود.