قربانی
قربانی به معنی نزدیکی انسان به خدا از طریق اقدام به ذبح یک حیوان می‌باشد.
شخصی آقای زید را وکیل کرد که از طرف او قربانی کند، سپس به دیگری نیابت داد که این کار را انجام دهد; ولی وکیل اوّل قربانی را ذبح کرد. چه حکمی دارد؟
اگر اوّلی را از وکالت عزل نکرده، قربانی مذکور کفایت می کند، و مجرّد نیابت دادن به شخص دوّم، عزل اوّلی از نیابت نیست.
اگر اوّلی را از وکالت عزل نکرده، قربانی مذکور کفایت می کند، و مجرّد نیابت دادن به شخص دوّم، عزل اوّلی از نیابت نیست.
عنوان سوال:
شخصی آقای زید را وکیل کرد که از طرف او قربانی کند، سپس به دیگری نیابت داد که این کار را انجام دهد; ولی وکیل اوّل قربانی را ذبح کرد. چه حکمی دارد؟
پاسخ:
اگر اوّلی را از وکالت عزل نکرده، قربانی مذکور کفایت می کند، و مجرّد نیابت دادن به شخص دوّم، عزل اوّلی از نیابت نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا وکیل حق دارد دیگری را وکیل در ذبح قربانی کند؟
- شخصی که معذور از رمی جمره عقبه بوده به کسی نیابت داده، سپس به اعتماد نایبش ذبح کرده، و پس از آن تقصیر نموده است. سپس معلوم شده که نایب رمی نکرده است. آیا قربانی و تقصیر او صحیح است؟
- گاه لباس احرام به هنگام ذبح قربانی آلوده به خون می شود، آیا می توانیم تا هنگامی که به نیابت از دیگران ذبح می کنیم در این لباس نجس بمانیم؟
- آیانایب می تواندقبل از ذبحِ قربانیِ خود،برای دیگران ذبح کند؟
- در تاریخ 5/5/83 قراردادی کاری به مدّت 7 ماه فی ما بین آقایان زید و عمرو منعقد گردید که در قبال فعالیّتهای آقای زید در تجارتخانه و انبار متعلّق به آقای عمرو، از درآمد خالص سالیانه 10 درصد به آقای زید تعلّق یابد (در قرارداد توضیح داده شده که در صورت تمایل همکاری ادامه خواهد داشت) که در 7 ماه باقیمانده از سال 83 بر همین منوال عمل شد. در آغاز سال 84 آقای زید دعوت به کار شد و قرارداد قبلی بدون تمدید مشمول سال 84 گردید و نیز در آغاز سال 85 مجدّداً آقای زید دعوت به کار شد و در طول سال هیچ اشارهای کتبی یا شفاهی نسبت به تمدید قرارداد نگردید. آیا از نظر شرعی و عرفی قرارداد منعقد اوّلیّه شامل تعیین حقالسهم سال 85 نیز می‌باشد؟
- هرگاه شخصی بر اثر عذری نتواند خودش قربانی کند، و دیگری را مامور این کار نماید و نایب فراموش کند و در مدینه یا ایران یادش بیاید که قربانی نکرده، وظیفه اش چیست؟
- هرگاه شخصی بر اثر عذری نتواند خودش قربانی کند، و دیگری را مامور این کار نماید و نایب فراموش کند و در مدینه یا ایران یادش بیاید که قربانی نکرده، وظیفه اش چیست؟
- در منی فقیر نیست به مجرّد ذبح قربانی مأمورین گوشت قربانی را از بین میبرند یا تلف می‌شود آیا لازم است قبل از سفر از یک نفر فقیر وکالت بگیریم و بعد از ذبح از سهم او مثل سهم خودمان اعراض کنیم یا لازم نیست؟
- کسی که موفّق به ذبح قربانی نشده، و حلق یا تقصیر نیز نکرده، می تواند رمی روز یازدهم را انجام دهد؟
- آیا شرط ایمانِ نایب، که در اصل نیابت حج شرط است، در ذبح و سایر اعمالی که نیابت در آن جایز است، مثل رمی جمرات و طواف، نیز شرط است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] برای ذبح گوسفند میگوید تو را وکیل کردم که گوسفندی در قربانگاه برای من بخری و برای من قربانی کنی، یا میگوید: تو را نائب گرفتم که برای من گوسفندی تهیه کنی و قربانی کنی، آیا بین وکالت و نیابت فرقی استفتائات، ص: 468 هست یا نه؟ بر فرض فرق داشتن جهات افتراق را بیان فرمائید.
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی معتاد سوگند یاد کرده که از اعمالش دست بردارد و الاّ آقای زید حقّ وکالت دارد که زوجه او را طلاق دهد، آیا این توکیل درست است و آیا بعد از طلاق از طرف وکیل زن آزاد خواهد شد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر حاجی برای قربانی کردن شخصی را نایب بگیرد، ولی بعدا بفهمد که یا قربانی را انجام نداده و یا ذبح او صحیح نبوده، چه باید بکند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی با جهل به اشتراط مومن بودن ذابح قربانی خود را به دیگری واگذار کرده که ذبح نماید بعد از ذبح متوجه مساله شده است وظیفه او چیست
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان مریض نتواند در حج تمتع قربانی کند و به دیگری نیابت دهد و نایب و وکیل فراموش کند و در مدینه یا در ایران یادش بیاید که قربانی نکرده است وظیفه اش چیست
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ذبح قربانی شخصی توسط غیر مومن صورت گرفته باشد ایا تکرار ان باید در ایام تشریق باشد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که قبل از ذبح قربانی به گمان اینکه قربانی را ذبح کرده اند، حلق کرده، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در قربانی کفاره حج آیا شرایط قربانی حج تمتع شرط است یا مجرد ذبح یک قربانی کفایت میکند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی نذر کرده روز عاشورا گوسفندی را برای امام حسین 7 قربانی کند ذابح حیوان را ذبح شرعی نکرده، آیا عمل به نذر شده یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] چند نفر شخصی را وکیل میکنند برای خریدن گوسفند و ذبح آیا تعیین گوسفند هر کدام، در وقت شراء و ذبح لازم است، یا همین قدر که به عدد آنها گوسفند خرید و ذبح کرد کافی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه کسی را برای انجام کاری وکیل کند و حقی برای او قرار دهد باید بعد از انجام کار، آن را بپردازد.
- هرگاه چند نفر را برای انجام کاری وکیل کند و به آنها بگوید هر کدام از شما وکیل من هستید، در این صورت هر یک از آنان کار را انجام دهد صحیح است و چنانچه یکی از آنها بمیرد، وکالت دیگران باطل نمی شود و اگر بگوید همه باهم وکیل من هستید هیچ کدام به تنهایی نمی تواند کاری انجام دهد و اگر یکی از آنان بمیرد وکالت دیگران هم باطل می شود.
- وکالت در کارهای حرام، یا در اموری که وکیل قدرت انجام آن را عقلاً یا شرعاً ندارد باطل است، مثلاً شخصی که در حال احرام است چون نباید صیغه عقد ازدواج را بخواند نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- وکالت در کارهای حرام، یا در اموری که وکیل قدرت انجام آن را عقلاً یا شرعاً ندارد باطل است، مثلاً شخصی که در حال احرام است چون نباید صیغه عقد ازدواج را بخواند نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- هرگاه انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش یا قسمت معینی از کارها (مثلاً آنچه مربوط به اموال اوست) وکیل کند جایز است، ولی اگر برای یکی از کارها بدون این که آن کار را معین نماید، وکیل کند صحیح نیست.
- وصی نمی تواند دیگری را برای انجام کارهای میت معین کند و خود کنار برود ولی اگر بداند مقصود میت فقط انجام کار بوده خواه به وسیله او، یا دیگری، می تواند دیگری را از طرف خود وکیل کند.
- برای خواندن صیغه عقد دائم کافی است که زن بگوید: (زوجْتک نفْسی علی الصداق الْمعْلوم) (یعنی خود را به همسری تو درآوردم به مهری که معین شده) و مرد هم بعد از آن بگوید: (قبلْت التزْویج) (یعنی قبول کردم این ازدواج را) و اگر دیگری را برای این کار وکیل کنند کافی است که وکیل زن بگوید: (زوجْت موکلتی موکلک علی الصداق الْمعْلوم) (موکله خودم را به همسری موکل تو با مهر معلوم درآوردم) وکیل مرد نیز بگوید: (قبلْت لموکلی هکذا) (من نیز همین گونه از طرف موکل خودم قبول کردم).
- در زمان ما گاه برای آسان شدن ذبح حیوانات به حیوان شوک می دهند، تا کمی بی حس شود و به راحتی یا به و سیله دستگاهها سر آن را ببرند، این کار در صورتی که حیوان بعد از شوک زنده باشد اشکالی ندارد.
- هرگاه صاحب کار، بنایی را وکیل کند که برای او کارگر ساختمانی بگیرد چنانچه بیش از آنچه به کارگر مزد می دهد از صاحب کار بگیرد حرام است، ولی اگر قبول کند که ساختمان را با مبلغ معینی تمام نماید و بیش از آنچه خرج کرده است باشد اشکالی ندارد، اما احتیاط این است که خودش هم کاری را انجام داده باشد، خواه بنایی باشد، یا نظارت بر آن، یا تهیه مصالح.
- جعاله آن است که انسان قرار بگذارد که در مقابل کاری که برای او انجام می دهند مال معینی بدهد، مثلاً بگوید (هر کس گمشده مرا پیدا کند هزار تومان به او می دهم) به شخصی که این قرار را می گذارد (جاعل) و به شخصی که کار را انجام می دهد (عامل) می گویند و فرق میان (جعاله) و (اجیر کردن کسی برای انجام کاری) این است که در اجاره بعد از خواندن صیغه اجیر باید عمل را انجام دهد و کسی هم که او را اجیر کرده اجرت را به او بدهکار است، ولی در جعاله عامل می تواند مشغول کار نشود، یا در وسط کار از آن دست بکشد و نیز تا کار را انجام نداده جاعل بدهکار نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند ، صحیح است ، ولی اگر برای یکی از کارهای خود وکیل نماید و آن کار را معیّن نکند ، وکالت صحیح نیست ، بلی اگر او را برای انجام یکی از چند کار به انتخاب خودش وکیل کند مثلاً او را وکیل کند که یا خانهاش را بفروشد ، و یا اجاره دهد ، وکالت صحیح است .
- [آیت الله اردبیلی] اگر پسر بزرگتر برای انجام قضای نماز و روزه پدر شخصی را اجیر کند، اجیر باید نماز و روزه را به نیابت از میّت بجا آورد نه به نیابت از پسر.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست هنگام وکیل قرار دادن، وکیل حضور داشته باشد یا بلافاصله از وکالت مطلع شود. بنابراین اگر شخصی را که در شهر دیگر زندگی می کند وکیل کند وکالت او صحیح است هرچند پس از مدت ها مطلع شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خود وکیل کند، صحیح است و همچنین اگر وکیل کند که یکی از چند کار را انجام دهد و او یکی را انتخاب کند صحیح است، ولی اگر کسی را برای یکی از کارهای خود وکیل کند و آن کار را معیّن نکند، وکالت صحیح نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] وکیل نمی‌تواند برای انجام کاری که به او واگذار شده دیگری را وکیل نماید، مگر کاری را که وکیل انجام می‌دهد به طوری باشد که اگر با واسطه هم انجام گیرد، آن کار عرفاً به وکیل نسبت داده می‌شود که در این صورت وکیل میتواند - چنانچه موکّل تصریح بر خلاف نکرده - وکیل بگیرد. در هر حال اگر موکّل به وکیل اجازه داده باشد که وکیل بگیرد، میتواند بر طبق اجازه رفتار نماید، پس اگر گفته باشد برای من وکیل بگیر، باید از طرف او وکیل بگیرد و نمی‌تواند کسی را از طرف خودش وکیل کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] عقد وکالت از طرفین غیر لازم است و در نفوذ عزل موکل رسیدن خبر شرط است پس اگر موکّل وکیل را عزل کند، (یعنی از کار برکنار کند)، بعد از آن که خبر به وکیل رسید نمی‌تواند آن کار را انجام دهد، ولی اگر پیش از رسیدن خبر آن کار را انجام داده باشد صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است ولی اگر برای یکی از کارهای خود وکیل نماید و ان کار را معین نکند وکالت صحیح نیست مگر ان که تعیین را به نظر وکیل واگذار کند مثل این که بگوید تو وکیل هستی در فروش یا اجاره خانه هر کدام را که اختیار کردی
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است ، ولی اگر برای یکی از کارهای خود وکیل نماید و آن کار را معیّن نکند وکالت صحیح نیست .
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است، ولی اگر برای یکی از کارهای خود وکیل نماید و آن کار را معیّن نکند وکالت صحیح نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است، ولی اگر برای یکی از کارهای خود وکیل نماید و آن کار را معین نکند، وکالت صحیح نیست.