مالیات
مالیات در نظام اسلامی وسیله‌ای برای گسترش عدالت ، برقراری قسط و برآوردن نیازهای مادی و معنوی جامعه است.
مالیات چیست؟ و به چه جهت از مردم گرفته می شود؟ و آیا کفایت از خمس می کند؟
مالیات جهت هزینه تامین امنیّت و حفظ کشور از داخل و خارج است تا مردم، کشور، ناموس و اموالشان در امنیّت کامل باشند و همچنین برای کشیدن جادّه ها، ساختن مدارس و بیمارستانها و سایر نیازهای اجتماع می باشد. مالیات را نمی توان به جای خمس محسوب داشت، بلکه مانند سایر هزینه های کسب و کار است.
مالیات جهت هزینه تامین امنیّت و حفظ کشور از داخل و خارج است تا مردم، کشور، ناموس و اموالشان در امنیّت کامل باشند و همچنین برای کشیدن جادّه ها، ساختن مدارس و بیمارستانها و سایر نیازهای اجتماع می باشد. مالیات را نمی توان به جای خمس محسوب داشت، بلکه مانند سایر هزینه های کسب و کار است.
پاسخ:
مالیات جهت هزینه تامین امنیّت و حفظ کشور از داخل و خارج است تا مردم، کشور، ناموس و اموالشان در امنیّت کامل باشند و همچنین برای کشیدن جادّه ها، ساختن مدارس و بیمارستانها و سایر نیازهای اجتماع می باشد. مالیات را نمی توان به جای خمس محسوب داشت، بلکه مانند سایر هزینه های کسب و کار است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا پرداخت مالیات در نظام جمهوری اسلامی از وجوه شرعیه کفایت میکند؟
- در بعضی از محافل بحثی مطرح هست که آیا مالیات در نظام اسلامی (آن هم گاهی با در صد زیاد) جایگزین خمس و زکات می شود؟ و در صورتی که جایگزین نمی شود، برای کسانی که خمس و زکات می دهند، چاره ای اندیشیده شده تا مالیات کمتری (لا اقل به میزان خمس و زکاتِ پرداختی) بدهکار باشند؟ مخصوصاً با توجّه به این که در صدر اداره مالیات و اخذ وجوهات، فقیه جامع الشرایط نظارت و حضور دارد؟
- من کارمند دولت هستم و ماهیانه از حقوق ما مالیات کسر می شود، آیا باید جداگانه خمس پرداخت شود؟
- آیا نپرداختن مالیات در جمهوری اسلامی ایران از لحاظ شرعی مسئله ای دارد؟
- در عمل به نیت واقفی که 80 سال پیش در یکی از بندهای وقفنامه گفته 32 تومان برای من هر ساله خمس دهید آیا باید قیمت خمس را به نرخ روز محاسبه کرد؟ و هر ساله داد یا یکبار کفایت میکند؟
- آیا حج بذلی کفایت از حج واجب می کند ؟
- آیا احتمال اعلمیت در انتخاب مرجع تقلید کفایت می کند.
- آیا یک تیمم بجای چند غسل کفایت می کند؟
- در صورت تعدّد طلبکاران، و عدم کفایت دارایی متوفّی جهت ادای کلّ دیون، آیا شرعاً می توان بین انواع طلبکاران و دیون (به شرح ذیل) حقّ تقدم و اولویّت قائل شد؟ در صورت امکان، ترتیبِ اولویّت ها را مرقوم فرمایید: 1 نفقه و مهریّه زوجه. 2 نفقه فرزندان صغیر. 3 دیونی که از بابت آن مالی از بدهکار نزد طلبکاران رهن، وثیقه یا توقیف است. 4 دستمزد و حقوق خدمه و کارگران منزل و محلّ کار متوفّی. 5 دستمزد و هزینه بیمارستان و طبیب و داروخانه، جهت مداوای بیمار قبل از فوت. 6 بدهکاری به حکومت اسلامی (از قبیل: مالیات، قبوض آب و برق و گاز و مانند آن). 7 دیون شرعی (خمس و زکات) و گرفتن اجیر برای ادای نماز و روزه و حجّ واجب. 8 هزینه کفن و دفن و مراسم ختم متعارف.
- اگروصیّتهای متعدد برای کارهای مختلف کند و ثلث مال اورا کفایت نکندوظیفه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا پرداخت مالیات در نظام جمهوری اسلامی از وجوه شرعیه مانند زکات کفایت می کند؟
- [سایر] تفاوت خمس و زکات با مالیات های دولتی چیست ؟
- [آیت الله خامنه ای] در سال 82 خمس یک ساله سرمایه مغازه خود را حساب کردم. در سال 83 که می خواستم خمس یک ساله خود را حساب کنم متوجه شدم که بایستی مالیات سال 81 و82 را پرداخت کنم. سوال اینست که آیا در محاسبه خمس 83 می توانم مالیات سال های81 و82 را از سرمایه کم کنم با توجه به اینکه جاهل به مسأله مالیات بودم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسانی که علاوه بر مالیات، خمس یا زکات به مراجع میپردازند آیا میتوانند به مقدار آن از پرداخت مالیات (هر چند با صحنه سازی) کم کنند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا مالیات در کشور اسلامی، بجای خمس و زکات محسوب میشود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است خمس مالیاتی که دولت از افراد دریافت میکند، از طرف مالیات دهنده پرداخت شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسانی که مالیات به دولت میدهند آیا میتوانند به مقدار آن از پرداخت خمس و زکات کم کنند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی زمینی را از کسی میخرد و مالیات حکومت را قرار میگذارد مثلاده افغانی، بعد مالیات حکومت زیاد میشود آیا بایع از مشتری میتواند به آن مقدار مالیات زیاد شده مالیات بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] خانه ای را از فردی خریدم به این شرط که مالیات معامله خانه را نصف به نصف بپردازیم. فروشنده از من خواست که قیمت خانه را به مأمور مالیات کمتر از قیمت خرید بگویم تا مالیات کمتری پرداخت شود، آیا پرداخت مالیات مقدار تفاوت بین قیمت خانه و قیمتی که من به مأمور مالیات گفته ام، بر من واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به این که این جانب وجوهات شرعی، مثل خمس را پرداخت میکنم، آیا شرعا میتوانم از پرداخت مالیات خودداری نمایم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- چهارم زکات گیرنده از سادات نباشد، مگر این که زکات دهنده هم از سادات باشد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج آنها را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشند، می توانند از غیر سید زکات بگیرند، اما احتیاط واجب آن است که فقط به مقدار مخارج روزانه بگیرند.
- هرگاه کسی وصیت های متعدد برای کارهای مختلف کند و ثلث او کفایت نکند، باید به ترتیب آنچه در وصیت ذکر شده عمل کنند تا به اندازه ثلث برسد و بقیه وصیت باطل است (مگر این که ورثه اجازه دهند) اما اگر در وصیت خود واجبات را هم ذکر کرده باشد مانند حج و خمس و زکات و مظالم این قسمت از اصل مال برداشته می شود و بقیه از ثلث.
- غسل مس میت مثل غسل جنابت است و کفایت از وضو نیز می کند، هرچند احتیاط مستحب آن است که وضو بگیرد.
- در شستن مخرج بول و غائط فرق میان مجرای طبیعی و غیرطبیعی نیست، ولی در مخرج غیرطبیعی غیر آب کفایت نمی کند.
- هرگاه مالی به دست انسان از شخص کافر، یا کسی که عقیده به خمس ندارد از طریق تجارت یا غیر آن بیاید، دادن خمس آن واجب نیست، اما اگر عقیده به خمس دارد ولی خمس آن را نداده، دادن خمس آن واجب است.
- اگر چیزی را که خمس آن را نداده به دیگری ببخشد مقدار خمس آن ملک او نمی شود.
- غنائم جنگی که خمس آن را باید داد منحصر به غنائم منقول است که با دادن خمس ملک جنگجویان است، اما زمینهایی که از کفار با جنگ به دست می آید خمس ندارد و ملک همه مسلمین است.
- لازم نیست به سید گفته شود که این پول خمس است، بلکه می تواند به عنوان هدیه به او بدهد و نیت خمس کند، همچنین در مورد سهم امام که به اذن حاکم شرع به اشخاص مستحقی می دهد.
- هرگاه غیر مال التجاره مالی دارد که خمس آن را داده یا اصلاً خمس ندارد (مانند ارث) چنانچه قیمتش بالا رود، اگر آن را بفروشد باید خمس اضافه قیمت را بدهد، همچنین اگر گوسفندی را که خمسش داده چاق شود باید خمس آنچه زیاد شده بعد از فروش بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] سیّد نمیتواند از غیر سیّد زکاْ بگیرد، ولی اگر خمس وسایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و از گرفتن زکاْ ناچار باشد، میتواند از غیر سیّد زکاْ بگیرد، و ناچار بنابراحتیاط کسی است که با فرض دسترسی به خمس وسایر وجوهات کفایت زندگانی روزمرّه او را ننماید و احتیاط واجب اقتصار کردن بر گرفتن زکاْ بقدر رفع ضرورت یومیّه است.
- [آیت الله مظاهری] اجناسی را که دولت به کارمندان خود یا غیر کارمندان به قیمت ارزان میدهد در وقت دادن خمس همان قیمتدولتی را حسابکنند کفایت میکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . انسان میتواند خمس هر چیز را از همان چیز بدهد، یا به مقدار قیمت خمسی که بدهکار است پول بدهد، هر چند کفایت دادن جنس نیز بعید نیست.
- [آیت الله مظاهری] کسی که بمیرد و حجّ واجب و واجبات مالی دیگر نظیر خمس و زکات بر ذِمّه او باشد و ترکه او کفایت از همه آنها نکند، ادای حجّ بر آنها مقدم است مگر اینکه خمس یا زکات در اصل مال باشد که در این صورت ادای خمس و زکات مقدم است همچنانکه بر قرض نیز مقدم است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سیّد یتیمی که به او خمس می دهند باید فقیر باشد ولی به سیدی که در سفر درمانده شده; اگر در وطنش فقیر هم نباشد می شود خمس داد و اگر به سیدی که فقیر نیست خمس بدهند کفایت نمی کند و دو مرتبه باید بپردازند.
- [آیت الله مظاهری] سیّد میتواند از سیّد زکات بگیرد ولی نمیتواند از غیر سیّد زکات بگیرد، مگر آنکه خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات ناچار باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . سید نمی تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات ناچار باشد، می تواند از غیر سید زکات بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] سید نمی تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات غیر سید ناچار باشد می تواند به قدر مخارج روزانه بگیرد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] سید نمی تواند از غیر سید زکاه بگیرد؛ ولی اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج آن را نکند و از گرفتن زکاه ناچار باشد؛ می تواند از غیر سید زکاه بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] سید نمیتواند از غیر سید زکات بگیرد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات، کفایت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات ناچار باشد، میتواند از غیر سید زکات بگیرد.