مالیات
مالیات در نظام اسلامی وسیله‌ای برای گسترش عدالت ، برقراری قسط و برآوردن نیازهای مادی و معنوی جامعه است.
من کارمند دولت هستم و ماهیانه از حقوق ما مالیات کسر می شود، آیا باید جداگانه خمس پرداخت شود؟
اگر سال بگذرد و چیزی از حقوقتان مانده باشد خمس دارد.
اگر سال بگذرد و چیزی از حقوقتان مانده باشد خمس دارد.
عنوان سوال:
من کارمند دولت هستم و ماهیانه از حقوق ما مالیات کسر می شود، آیا باید جداگانه خمس پرداخت شود؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- لطفا بفرمایید پاداش بازنشستگی کارمندان دولت که معمولا در طی سالیان خدمت آنها تحت عنوان صندوق های مختلف از حقوق آنها کسر می گردد مشمول خمس می شود.
- ماهیّت استخدام دولتی چیست؟ با توجّه به این که حقوق کارمند با گذشت زمان تغییر مییابد و دولت اعتباراتی را در تعیین زمان بازنشستگی او دارد.
- ماهیّت استخدام دولتی چیست؟ با توجّه به این که حقوق کارمند با گذشت زمان تغییر می یابد و دولت اعتباراتی را در تعیین زمان بازنشستگی او دارد.
- آیا مردم می توانند مالیاتی که به دولت اسلامی پرداخت می نمایند را بابت خمس حساب نمایند؟
- آیا پرداخت مالیات در نظام جمهوری اسلامی از وجوه شرعیه کفایت میکند؟
- من پدرم کارمند حقوق بگیر است. آیا زکات به او تعلق می گیرد.
- یک نفر به عنوان عضو شرکتی در قبال اخذ حقوق، کارهای شرکت را انجام می داده، ولی چون خودش کارمند دولت بوده، فرد دیگری را به جای خود جهت پیگیری کارهای شرکت معیّن کرده است. همین فرد چند ماه کار کرده و شرکت همانند دیگر کارگران خود، حقوق او را پرداخته است; ولی فرد مزبور مبلغ هنگفتی را به خاطر جابه جایی از شرکت مطالبه نموده است. آیا این مطالبه را باید خودش از حقوق خودش بپردازد، یا باید از شرکت بگیرد؟
- در بعضی از محافل بحثی مطرح هست که آیا مالیات در نظام اسلامی (آن هم گاهی با در صد زیاد) جایگزین خمس و زکات می شود؟ و در صورتی که جایگزین نمی شود، برای کسانی که خمس و زکات می دهند، چاره ای اندیشیده شده تا مالیات کمتری (لا اقل به میزان خمس و زکاتِ پرداختی) بدهکار باشند؟ مخصوصاً با توجّه به این که در صدر اداره مالیات و اخذ وجوهات، فقیه جامع الشرایط نظارت و حضور دارد؟
- مالیات چیست؟ و به چه جهت از مردم گرفته می شود؟ و آیا کفایت از خمس می کند؟
- آیا کارمزد وام را می توان از اصل وام قرض الحسنه کسر کرد، و ما بقی را پرداخت نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کارمند دولت بمیرد و دولت بعنوان حقوق بازنشستگی، مبلغی را به خانواده مرحوم بدهد، آیا این مبلغ میراث خواهد بود، در صورتی که در زندگانی میّت از حقوق ماهیانه او این مبلغ کسر نشده است، آیا بین ورّاث تقسیم خواهد شد و آیا چنین مبلغی خمس دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] حقوق کارمند در خارج از کشور مطابق قانون ایران به ارز خارجی مشخص شده است. اگر حقوق ماهیانه را نقداً یا به صورت چک به کارمند پرداخت کنند دقیقاً همان مقدار معلوم را دریافت می کند. اما اگر حقوق ماهیانه را به حساب بانکی او (علیرغم عدم رضایت کارمند) بریزند کارمند برای دریافت حقوق ماهیانه اش از بانک باید مقداری را به عنوان کارمزد پرداخت کند. در این صورت دیگر حقوق ماهیانه اش مطابق آن مقدار معلوم شده نیست بلکه به دلیل کارمزد پرداخت شده کمتر است. آیا عمل به این رویه که متضمن ضرر به اصل حقوق کارمند می باشد صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کارمند دولت غیر اسلامی بمیرد، و دولت بعنوان حقوق بازنشستگی مبلغی را به خانواده او بدهد، آیا آن هم میراث خواهد بود؟ و اگر در زندگانی میّت از حقوق ماهیانه او این مبلغ کسر نشده باشد، آیا بین وراث تقسیم می شود؟
- [سایر] کارفرمایان هر ماهه قبل از پرداخت مزد و مزایای کارگران نسبت به کسر مالیات و حق بیمه از حقوق آنان اقدام می کنند مستند قانونی آن چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است خمس مالیاتی که دولت از افراد دریافت میکند، از طرف مالیات دهنده پرداخت شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسانی که مالیات به دولت میدهند آیا میتوانند به مقدار آن از پرداخت خمس و زکات کم کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا حقوق بازنشستگی خمس دارد؟ با توجه به اینکه در دوران خدمت کارمند، هرماه مقدرای از حقوق او برای بازنشستگی کسر می شود.
- [آیت الله اردبیلی] خانمی همسر کارمند دولت بوده و آن کارمند فوت کرده است و اکنون حقوق وظیفه یا مستمرّی را این خانم دریافت میکند. آیا این حقوق، متعلّق خمس است یا ارث محسوب می‌شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا باید خمس حقوق بازنشستگی را پس از دریافت از دولت، بلافاصله پرداخت کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: گرفتن حقوق بازنشستگی اشکال ندارد و مبلغی که دولت علاوه بر مقدار کسر شده از حقوق ماهیانه فرد بازنشسته به او می پردازد، سود حقوق های او نیست و ربا محسوب نمی شود.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خمس را با حاکم شرع یا وکیل او دستگردان کند و بخواهد در سال بعد بپردازد نمی تواند از منافع آن سال کسر کند، مثلاً اگر دو هزار تومان خمس بدهکار است و از منافع سال بعد بیست هزار تومان بیشتر از مخارجش دارد باید خمس بیست هزار تومان را بدهد و دو هزار تومانی که از باب خمس بدهکار است از بقیه بپردازد.
- سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمی توان به ساداتی که در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتیاط واجب)، و سهم امام(علیه السلام) را نیز اگر بدون اجازه مجتهد بپردازد قبول نیست، مگر این که مجتهد بعداً بپذیرد و اجازه دهد.
- سرمایه خمس دارد، مگر سرمایه¬ای که اگر خمس آن را هر چند به صورت تدریجی بدهد با بقیّه آن، زندگی او در حدّ آبرو و شؤونش اداره نمی¬شود. بنابر این، اگر با پرداخت خمس آن، لطمه¬ای به کار او نمی¬خورد، باید خمس آن را بدهد، خواه این سرمایه سرمایه¬ی تجارت باشد یا زمین و آب و ملک برای زراعت، یا ابزار کار.
- مخارج و هزینه استخراج معدن و تصفیه آن (در صورتی که احتیاج به تصفیه دارد) و همچنین اجاره ای را که جهت معدن می پردازد از آن کم می شود و باقیمانده خمس دارد، ولی مخارج سال از درآمد معدن کسر نمی شود.
- سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمی توان به ساداتی که در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتیاط واجب)، و سهم امام(علیه السلام) را نیز اگر بدون اجازه مجتهد که از او تقلید کند بپردازد قبول نیست، مگر این که مجتهد بعداً بپذیرد و اجازه دهد.
- کسی که از اول تکلیف، خمس نداده و درآمدهایی پیدا کرده و وسایلی برای زندگی خود خریده است و الآن متوجه وظیفه خمس شده و می خواهد تکلیف خود را درباره آن ادا کند و زندگی خود را پاک نماید اگر از منافع کسب، چیزی را که به آن احتیاج ندارد خریده و یک سال از خرید آن گذشته باید خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه و چیزهای دیگری که به آنها نیاز دارد مطابق شأن خود خریده، پس اگر بداند در بین سالی که در آن سال فایده برده آنها را خریده است لازم نیست خمس آن را بدهد و اگر نداند که در بین سال یا بعد از تمام شدن سال بوده بنابر احتیاط واجب باید با حاکم شرع یا نماینده او مصالحه کند، یعنی تمام اموال مشکوک خود را حساب کرده و حاکم شرع بدهی او را از جهت خمس به مقداری تخمین می زند و با او مصالحه می کند و با پرداخت آن تمام اموالش پاک می شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .هزینه ای که برای کسب و تجارت انجام می شود، از سود آن کسر می شود, چنان که هزینه سالانه خود شخص و عیال و فرزندان او از درآمد سال کسر شده و خمس سودِ مانده پرداخت می‌شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] آنچه که دولت از عین مال می گیرد؛ زکاه آن واجب نیست؛ مثلا اگر حاصل زراعت (850) کیلو گرم باشد و دولت (50) کیلو گرم را به عنوان مالیات بگیرد؛ فقط زکاه در (800) کیلو واجب می شود.
- [آیت الله خوئی] آنچه که دولت از عین مال میگیرد زکات آن واجب نیست مثلًا اگر حاصل زراعت (850) کیلوگرم باشد و دولت (50) کیلوگرم را بهعنوان مالیات بگیرد فقط زکات در (800) گرم واجب می‌شود.
- [آیت الله سیستانی] آنچه که دولت از عین مال میگیرد ، زکات آن واجب نیست ، مثلاً اگر حاصل زراعت (2000) کیلوگرم باشد و دولت (100) کیلوگرم را بعنوان مالیات بگیرد ، فقط زکات در (1900) کیلو واجب می‌شود .
- [آیت الله شبیری زنجانی] آنچه که دولت از عین مال میگیرد زکات آن واجب نیست، مثلاً اگر حاصل زراعت 1100 کیلوگرم باشد و دولت 300 کیلوگرم آن را به عنوان مالیات بگیرد، زکات فقط در 800 کیلوگرم واجب می‌شود.
- [آیت الله بهجت] مالیاتی که مردم به دولت پرداخت مینمایند بابت خمس حساب نمیشود و اگر در بین سال داده شود در حکم مخارج سال است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی چند نوع کسب دارد , میتواند تمام درآمدها را یک جا محاسبه کند، پس کسی که هم کارمند است , هم کشاورزی و تجارت می کند، میتواند در پایان سال خمسی، پس از کسر هزینه زندگی و هزینه های کسب و تجارت، خمس باقی مانده را یکجا بپردازد. خمس سود معلّق
- [آیت الله وحید خراسانی] انچه که دولت از عین مال می گیرد زکات به ان تعلق نمی گیرد و زاید بر ان متعلق زکات است مثلا اگر حاصل زراعت کیلو گرم باشد و دولت کیلو گرم را به عنوان مالیات بگیرد فقط زکات در کیلوگرم واجب می شود
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برای قیمت گذاری درختان و ساختمان و تاسیسات می توانند همانطور که قیمت گذاران امروزه برای تقویم کل زمین و ساختمان عمل می کنند یعنی زمین را جداگانه و درختان و تاسیسات و ساختمان را هم جداگانه قیمت کنند و نمی توانند به واسطه اینکه زن از زمین ارث نمیبرد از قیمت درختان و تاسیسات وساختمان کسر کنند.
- [آیت الله جوادی آملی] .خمس گنج , پس از کسر هزینه های کاوشگری برای به دست آوردن آن است, اگر پس از آن، به مقدار نصاب برسد, خمس دارد.