فراموشی
نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.
اگر از روی فراموشی یا اجبار و اضطرار به قسم عمل نکند، تکلیف چیست؟
اگر از روی فراموشی یا اجبار و اضطراربه قسم عمل نکند کفّاره ندارد و قسمی که آدم وسواسی می‌خورد مثل این که می‌گوید و اللَّه الآن مشغول نماز می‌شوم، ولی وسواس مانع می‌گردد اگر وسواس او طوری باشد که بی‌اختیار به قسم خود عمل نکند کفّاره ندارد.
اگر از روی فراموشی یا اجبار و اضطراربه قسم عمل نکند کفّاره ندارد و قسمی که آدم وسواسی می‌خورد مثل این که می‌گوید و اللَّه الآن مشغول نماز می‌شوم، ولی وسواس مانع می‌گردد اگر وسواس او طوری باشد که بی‌اختیار به قسم خود عمل نکند کفّاره ندارد.
پاسخ:
اگر از روی فراموشی یا اجبار و اضطراربه قسم عمل نکند کفّاره ندارد و قسمی که آدم وسواسی می‌خورد مثل این که می‌گوید و اللَّه الآن مشغول نماز می‌شوم، ولی وسواس مانع می‌گردد اگر وسواس او طوری باشد که بی‌اختیار به قسم خود عمل نکند کفّاره ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخصی موقعی که قسم می‌خورد، عمل کردن به قسم برایش ممکن بوده ولی بعداً عاجز شود یا مشقّت شدید داشته باشد، تکلیف چیست؟
- اگر فراموش کنیم که برای چه کاری و یا چه چیزی قسم خوردیم تکلیف چیست؟
- هرگاه زارع زراعت نکند، تکلیف چیست؟
- اگر پدر مانع قسم خوردن فرزند بشود و یا اینکه بدون اجازه پدرش قسمی بخورد، تکلیف چیست؟
- اگر شوهر مانع قسم خوردن همسرش بشود و یا اینکه زن بدون اجازه شوهرش قسمی بخورد، تکلیف چیست؟
- اگر کسی بر اثر فراموشی، تیمم بدل از غسل را اشتباه انجام دهد تکلیف نماز هایی که خوانده است چه می باشد؟
- آیا قحط سالی در عدم اجرای حدّ سرقت موضوعیّت دارد و چیزی جدای از اضطرار است، یا مصداقی از مصادیق اضطرار به شمار می رود؟
- آیا قحط سالی در عدم اجرای حدّ سرقت موضوعیّت دارد و چیزی جدای از اضطرار است، یا مصداقی از مصادیق اضطرار به شمار می رود؟
- لطفاً در مورد مسأله اضطرار در حدّ سرقت به دو سؤال زیر پاسخ دهید: الف) با توجّه به این که یکی از شروط اجرای حدّ سرقت عدم اضطرار است، آیا لازم است بین سرقتی که بر اثر اضطرار واقع می شود، و رافع اضطرار رابطه مستقیم وجود داشته باشد؟ به عبارت دیگر، آیا لازم است فعل مجرمانه مستقیماً اضطرار و ضرورت را برطرف کند؟ مثلا اگر کسی برای رفع گرسنگی کالایی را به سرقت ببرد تا با فروش آن غذا تهیّه کند، آیا مشمول احکام اضطرار می شود، یا اضطرار فقط در صورتی موجب رفع مجازات است که مضطّر برای رفع گرسنگی، غذا یا متاع خوردنی سرقت نماید؟ ب) آیا در فرض فوق، بین حالتی که امکان سرقت غذا و کالای دیگر جهت فروش و تهیّه غذا یکسان است، و حالتی که یکی از دو طریق مذکور أسهل باشد، یا حالتی که تنها راه رفع اضطرار و به دست آوردن غذا، سرقت کالاهای دیگر و فروش آن و تهیّه غذا باشد، فرقی هست؟
- لطفاً در مورد مسأله اضطرار در حدّ سرقت به دو سؤال زیر پاسخ دهید: الف) با توجّه به این که یکی از شروط اجرای حدّ سرقت عدم اضطرار است، آیا لازم است بین سرقتی که بر اثر اضطرار واقع می شود، و رافع اضطرار رابطه مستقیم وجود داشته باشد؟ به عبارت دیگر، آیا لازم است فعل مجرمانه مستقیماً اضطرار و ضرورت را برطرف کند؟ مثلا اگر کسی برای رفع گرسنگی کالایی را به سرقت ببرد تا با فروش آن غذا تهیّه کند، آیا مشمول احکام اضطرار می شود، یا اضطرار فقط در صورتی موجب رفع مجازات است که مضطّر برای رفع گرسنگی، غذا یا متاع خوردنی سرقت نماید؟ ب) آیا در فرض فوق، بین حالتی که امکان سرقت غذا و کالای دیگر جهت فروش و تهیّه غذا یکسان است، و حالتی که یکی از دو طریق مذکور أسهل باشد، یا حالتی که تنها راه رفع اضطرار و به دست آوردن غذا، سرقت کالاهای دیگر و فروش آن و تهیّه غذا باشد، فرقی هست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورت اجبار فرماندهان ارتش به زدن موزیک، تکلیف دانش آموزان و پرسنل موزیک چه می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مردی قسم بخورد که با همسرش نزدیکی نکند، آیا براین قسم اثری مترتب می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر مردی قسم بخورد که با همسرش نزدیکی نکند، آیا بر این قسم اثری مترتّب می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر مستحاضه متوسطه عمدا یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نکند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا دانشآموزان را (چه به سنّ تکلیف رسیده باشند و چه نرسیده باشند)، میتوان جهت اقامه نماز جماعت و شرکت در آن اجبار کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] قسم خوردم که کفّاره روزه قسمهای گذشته را که شکستهام بگیرم لکن در بین روزه با همسرم مجامعت کردم، آیا ادامه کفّاره صحیح است یا خیر و آیا عمل بنده از روی اضطرار بوده یا نه و نیز قسم شکسته شده، چه حکمی دارد؟
- [سایر] در بعضی روایات خدا قسم یاد کرده بعضی را داخل بهشت نکند. اگر توبه کردند، چه؟
- [آیت الله بهجت] نماز امام جماعت شکسته بوده؛ ولی به علت فراموشی، نماز را کامل خوانده است، بعد از سلام نماز متوجه مسأله می شود، حال تکلیف مأمومینی که نمازشان کامل بوده و نیز تکلیف خود امام چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ماترک میّت کفایت از دین او نکند، تکلیف چیست؟
- [سایر] اجبار زنان به حجاب در جمهوری اسلامی با اجبار زنان به بیحجابی در حکومت رضاخان چه تفاوتی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از روی فراموشی یا اجبار و اضطرار به قسم عمل نکند کفاره ندارد و قسمی که آدم وسواسی می خورد مثل این که می گوید و الله الآن مشغول نماز می شوم، ولی وسواس مانع می گردد اگر وسواس او طوری باشد که بی اختیار به قسم خود عمل نکند کفاره ندارد.
- هرگاه از روی فراموشی جماع کند و یا از روی اجبار بطوری که هیچ اختیاری نداشته باشد، روزه باطل نمی شود، ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا اجبار برطرف شود، باید فورا ترک کند و الا روزه او باطل است.
- مستحب است فروشنده میان مشتریها در قیمت جنس فرق نگذارد و سخت گیری نکند، قسم نخورد و اگر مشتری پشیمان شده و از او تقاضای فسخ معامله را کند بپذیرد.
- مستحب است فروشنده میان مشتریها در قیمت جنس فرق نگذارد و سخت گیری نکند، قسم نخورد و اگر مشتری پشیمان شده و از او تقاضای فسخ معامله را کند بپذیرد.
- مستحب است فروشنده میان مشتریها در قیمت جنس فرق نگذارد و سخت گیری نکند، قسم نخورد و اگر مشتری پشیمان شده و از او تقاضای فسخ معامله را کند بپذیرد.
- مستحب است فروشنده میان مشتریها در قیمت جنس فرق نگذارد و سخت گیری نکند، قسم نخورد و اگر مشتری پشیمان شده و از او تقاضای فسخ معامله را کند بپذیرد.
- اگر نذر کند تا وقت معینی عملی را ترک نماید بعد از گذشتن آن وقت می تواند آن کار را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا اجبار انجام دهد چیزی بر او نیست، ولی لازم است تا آخر وقت نذر، آن عمل را به جا نیاورد و اگر بدون عذر آن را به جا آورد باید مطابق آنچه در مسأله پیش گفته شد کفاره بدهد.
- هرگاه پدر از قسم خوردن فرزند (در هر سن و سالی که باشد) جلوگیری کند، یا شوهر از قسم خوردن زن مانع شود قسم آنان صحیح نیست، حتّی اگر فرزند بدون اجازه پدر و زن بدون اجازه شوهر قسم یاد کند قسم آنان صحیح نمی باشد.
- هرگاه پدر از قسم خوردن فرزند (در هر سن و سالی که باشد) جلوگیری کند، یا شوهر از قسم خوردن زن مانع شود قسم آنان صحیح نیست، حتّی اگر فرزند بدون اجازه پدر و زن بدون اجازه شوهر قسم یاد کند قسم آنان صحیح نمی باشد.
- شکیات نماز 23 قسم است: 1 شکهایی که نماز را باطل می کند و آن 8 قسم است. 2 شکهایی که نباید به آن اعتنا کرد و آن 6 قسم است. 3 شکهای صحیح و آن 9 قسم است که شرح همه آنها در مسائل آینده به خواست خدا می آید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] - اگر معتکف به خاطر کار ضروری از مسجد خارج شود ولی مدّت خروجش طولانی گردد، به گونهای که صورت اعتکاف از بین برود، اعتکافش باطل است، هرچند خروجش از روی اکراه یا اجبار یا اضطرار و یا فراموشی باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری به قسم عمل نکند، کفّاره بر او واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید، وقسمی که آدم وسواسی می‌خورد، مثل این که می‌گوید وا& الاَّن مشغول نماز می‌شوم و به واسطه وسواس مشغول نمیشود، اگر وسواس او طوری باشد که بی‌اختیار به قسم عمل نکند، کفّاره ندارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان از روی فراموشی، یا ناچاری به قسم عمل نکند، کفّاره بر او واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید و قَسمی که آدم وسواسی می‌خورد، مثل این که می‌گوید (وَالله) الآن مشغول نماز می‌شوم و به واسطهی وسواس مشغول نمیشود، اگر وسواس او طوری باشد که بی‌اختیار به قسم عمل نکند کفاره ندارد.
- [امام خمینی] اگر انسان از روی فراموشی، یا ناچاری به قسم عمل نکند، کفاره بر او واجب نیست. و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید. و قسمی که آدم وسواسی می‌خورد، مثل این که می‌گوید و اللَّه الآن مشغول نماز می‌شوم و به واسطه وسواس مشغول نمیشود، اگر وسواس او طوری باشد که بی‌اختیار به قسم عمل نکند کفاره ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری به قسم عمل نکند، کفّاره بر او واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید و قسمی که آدم وسواسی می‌خورد، مثل این که می‌گوید واللَّه الآن مشغول نماز می‌شوم و به واسطه وسواس مشغول نمیشود، اگر وسواس او طوری باشد که بی‌اختیار به قسم عمل نکند کفّاره ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری یا غفلت ، به قسَم عمل نکند ، کفاره بر او واجب نیست ، و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسَم عمل ننماید . و قسَمی که آدم وسواسی می‌خورد ، مثل اینکه می‌گوید : و اللّه الآن مشغول نماز می‌شوم ، وبواسطه وسواس مشغول نمیشود ، اگر وسواس او طوری باشد که بی اختیار به قسَم عمل نکند کفاره ندارد .
- [آیت الله خوئی] اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری یا غفلت به قسم عمل نکند، کفاره بر او واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید و قسمی که آدم وسواسی می‌خورد مثل اینکه می‌گوید و الله الان مشغول نماز می‌شوم و به واسطة وسواس مشغول نمیشود، اگر وسواس او طوری باشد که بی اختیار به قسم عمل نکند، کفاره ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری یا غفلت به قسم عمل نکند کفاره بر او واجب نیست و همچنین است اگر اکراهش کنند که به قسم عمل ننماید و قسمی که ادم وسواسی می خورد مثل این که می گوید والله الان مشغول نماز می شوم و به واسطه وسواس مشغول نمی شود اگر وسواس او طوری باشد که بی اختیار به قسم عمل نکند کفاره ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان از روی فراموشی ، یا ناچاری به قَسَم عمل نکند ، کفّاره بر او واجب نیست ، و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قَسَم عمل ننماید . و قسمی که آدم وسواسی می خورد ، مثل اینکه می گوید وَالله الان مشغول نماز می شوم و به واسطة وسواس مشغول نمی شود ، اگر وسواس او طوری باشد که بی اختیار به قَسَم عمل نکند کفّاره ندارد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری یا ندانستن؛ به قسم عمل نکند؛ کفاره بر او واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید. و قسمی که آدم وسواسی می خورد؛ مثل اینکه می گوید واللّه الان مشغول نماز می شوم و به واسطه وسواس مشغول نمی شود؛ اگر وسواس او طوری باشد که بی اختیار به قسم عمل نکند کفاره ندارد.