نماز میت
نماز میت پس از مراسم غسل و کفن کردن میّت، بر جنازه او نماز مخصوصی خوانده میشود که نماز میّت نام دارد.
اگر در نماز میّت ذکر بعد از یک یا دو تکبیر، فقط همان مقدار واجبش گفته شود اما بعد از تکبیرهای باقیمانده اذکار مستحب هم اضافه گردد ، آیا نماز صخیح است؟
مانعی ندارد.
مانعی ندارد.
عنوان سوال:
اگر در نماز میّت ذکر بعد از یک یا دو تکبیر، فقط همان مقدار واجبش گفته شود اما بعد از تکبیرهای باقیمانده اذکار مستحب هم اضافه گردد ، آیا نماز صخیح است؟
پاسخ:
مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حکم نماز میتی که در آن تکبیر دوم را چهار بار تکرار نمایند و در ادامه صلوات ذکر تلقین میت را بخوانند و بعد از آن تکبیر سوم را بگویند چیست؟
- اگر در نماز میّت ذکر تکبیر اوّل و دوّم سهوا عوض شود و به جای أشهد أن لا اله الاالله در تکبیر اوّل، صلوات خوانده شود چه حکمی دارد؟
- اگر یک تکبیر از پنج تکبیر نماز میت فراموش شود و خوانده نشود چه حکمی دارد؟
- چنانچه در نماز میّت به طور سهوی، بیش از پنج بار تکبیر گفته شود چه حکمی دارد؟
- اگر در نماز میّت زن، به صورت اشتباه در تکبیر چهارم به جای عبارت (اللّهم إنّ هذه أَمَتک) گفته شود (اللّهم إنّ هذا عبدُک)، نماز چه حکمی دارد؟
- اگرکسی بر میت یا امواتی نماز میت خوانده باشد وبعدا متوجه شود نماز را اشتباه خوانده مثلا تکبیر آخر را نگفته و اموات را نشناسد وقبر آنهارا بلد نباشد چه وظیفه ای دارد؟
- چه مواردی در نماز میّت مستحب می باشد؟
- همان گونه که مستحضرید باقیمانده اجساد مطهّر برخی از شهدای مفقودالاثر پس از سالیانی دراز کشف و به خانواده های معزّز آنها تحویل داده می شود، با توجّه به این که جز مشتی استخوان چیزی از این پیکرهای پاک باقی نمانده است، کیفیّت غسل و کفن و نماز میّت و نماز وحشت آن را بیان فرمائید. آیا تماسّ با آنها موجب غسل مسّ میّت می شود؟
- با توجّه به این که فقهای عظیم الشأن دیه مجموع چهار پلک دو چشم را دیه کامل ذکر کرده، و بین پلکهای بالا و پایین فرق قائلند. به این صورت که ثلث دیه کامل را برای پلکهای بالا، و برای پلکهای پایین نصف دیه کامل قرار داده اند، لطفاً بفرمایید: اوّلا: با توجّه به امکانات جرّاحی امروزی در چشم پزشکی، و جرّاحی ترمیمی، می توان گفت که تقریباً همیشه امکان ترمیم پلکها وجود دارد. آیا در این صورت نیز دیه کامل دارد، یا نظر اهل خبره در مورد ترمیم و عدم ترمیم، در تعیین مقدار دیه مؤثّر است؟ ثانیاً: از نظر ارزش عضوی، و نحوه درمان، بین پلکهای بالا و پایین اختلاف محسوسی با توجّه به پیشرفت علم پزشکی مشاهده نمی شود. آیا اختلاف دیه منصوص است و باید اطاعت کنیم، یا امکان تغییر بر مبنای نظریّه پزشکی و خبرگان وجود دارد؟ ثالثاً: در صورتی که پلکهای بالا ثلث دیه داشته باشد، و پلکهای پایین نصف دیه کامل، تکلیف باقیمانده چه می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا در اذکار نماز، قصد وجه لازم است به این صورت که شخص نیّت کند که این ذکر را به نیّت استحباب می گوید یا وجوب؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در نماز میّت شک میکند که دو تکبیر گفته یا سه تکبیر و یا این که شک میکند بعد از تکبیرات قبلی دعا و ذکر پس از آن را خوانده یا نه، چه کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی اذکار مستحب نماز را غلط و یا ناقص تلفظ کند آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی اذکار مستحب نماز را غلط و یا ناقص تلفظ کند آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] با توجه به اینکه قنوت مستحب است، آیا غلط خواندن بخشی یا همه اذکار آن، به صحّت نماز صدمه میزند؟
- [آیت الله بروجردی] ترتیب قنوت نماز وتر را به طوری که در رسائل عملیّه ذکر شده باید خواند، یا این که به اذکار و دعاهای دیگر هم ممکن است؟
- [آیت الله بهجت] آیا پیش از نمازهایی مانند نماز آیات، گفتن هفت تکبیر مستحب است یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] رعایت نکردن صحیح بعض مستحبات نماز (مثلاً بالا بردن صحیح دست در تکبیر) چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی سهواً یا جهلاً ذکر رکوع یا سجده یا اذکار در حال قیام را در حال حرکت بدن بگوید و یا کسی میدانسته که نباید در حال حرکت بدن ذکر رکوع یا سجود و یا هر ذکر دیگری را بگوید ولی آن را فراموش کرده باشد و یا بر اثر بیتوجهی و غفلت و عادت، قسمتی از اذکار را در حال حرکت ادا کرده باشد؛ مثلاً قبل از اینکه سر بر سجده گذارده و بدنش آرام گیرد، ذکر سجده را شروع کرده یا قبل از اینکه ذکر سجدهاش را بهطور کامل تمام کند سر از سجده برداشته باشد، در موارد فوق چه حکمی دارد؟ ج) اگر از روی جهل یا سهو یا فراموشی اذکار نماز را در حال حرکت بگوید، نمازش صحیح است و در غیر این صورت نماز اشکال پیدا میکند. س: برخی بهطور عرفی یاد گرفتهاند که در حال برخاستن از رکوع یا سجده ذکر (الله اکبر) بگویند و چه بسا توجهی هم به این ندارند که از باب استحباب میگویند یا به قصد ذکر مطلق و یا تفاوت مستحب بودن ذکر و قصد ذکر مطلق را نمیدانند، در این موارد که در حال حرکت بدن ذکر (الله اکبر) را میگویند، نمازشان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] در جایی که نماز میّت به صورت جماعت خوانده میشود، آیا میتوان در بین نماز به این جماعت ملحق شد؟ و در صورت جایز بودن، آیا باید از امام، در اذکار نماز تبعیت کرد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه در حال حرکت بدن ذکر بگوید مثلاً موقع رفتن به رکوع یا در حال رفتن به سجده تکبیر آن را بگوید مانعی ندارد، به شرط این که قصدش مطلق ذکر باشد، یعنی نه آن تکبیر مخصوصی که مثلاً قبل از سجده در حال ایستادن گفته می شود، بلکه از آنجا که ذکر خدا در هر جای نماز خوب است تکبیر می گوید.
- در سجده باید بدن به مقدار گفتن ذکر واجب آرام باشد، در موقع ذکر مستحب نیز اگر آن را به قصد ذکری که برای سجده دستور داده شده بگوید آرام بودن بدن لازم است و اما اگر به قصد ذکر مطلق باشدکه در هر جای نماز جایز است حرکت مانعی ندارد.
- مستحب است کسی که نماز میت می خواند با وضو یا غسل یا تیمم باشد و احتیاط آن است در صورتی تیمم کند که وضو و غسل ممکن نباشد، یا اگر وضو بگیرد و غسل کند، به نماز میت نرسد، علاوه بر این مستحب است امور دیگری را به امید ثواب پروردگار در نماز میت رعایت کند: اول اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی بر او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد و اگر میت زن است مقابل سینه اش. دوم پابرهنه نماز بخواند. سوم در هر تکبیر دستها را بلند کند. چهارم فاصله او با میت بقدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد، به جنازه برسد. پنجم اگر نماز را با جماعت می خوانند امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند و کسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند ششم نمازگزار برای میت و مومنین زیاد دعا کند. هفتم قبل از نماز سه مرتبه بگوید: (الصلاة). هشتم نماز را در جایی بخواند که عده بیشتری برای نماز میت حاضر می شوند. نهم بهتر است نماز میت را در مسجد نخوانند، مگر در مسجد الحرام. دهم زن حائض اگر نماز میت را به جماعت بخواند در یک صف، تنها بایستد.
- مستحب است در رکعت اول نماز پیش از خواندن حمد بگوید: (اعوذ بالله من الشیْطان الرجیم) و نیز مستحب است امام جماعت (بسْم الله) را در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر در جماعت بلند بگوید، همچنین مستحب است حمد و سوره و اذکار نماز را شمرده بخواند و آیات را به هم نچسباند و مخصوصاً به معنی آنها توجه داشته باشد و اگر نماز را با جماعت می خواند بعد از تمام شدن حمد امام، به امید ثواب پروردگار بگوید: (الْحمْد لله رب الْعالمین) و بعد از خواندن سوره (قلْ هو الله احدٌ) یک یا دو یا سه مرتبه بگوید: (کذلک الله ربی) یا (کذلک الله ربنا).
- مستحب است نماز میت را با جماعت بخوانند، ولی کسی که نماز میت را با جماعت بخواند باید تمام تکبیرها و دعاهای آن را بخواند و همان گونه که گفته شد خواندن دعاهای مفصل بالا مستحب است و اگر کسی آن را حفظ ندارد، می تواند از روی کتاب بخواند.
- نماز میت پنج تکبیر دارد و اگر نمازگزار پنج تکبیر به این ترتیب بگوید کافی است: بعد از نیت و گفتن تکبیر اول بگوید: اَشْهَدُ اَنْ لا إلهَ إلاَّ اللهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ و بعد از تکبیر دوم بگوید: اللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد و بعد از تکبیر سوم بگوید: اللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَ الْمُؤمِناتِ و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرد است بگوید: اللهُمَّ اغْفِرْ لِهذَا الْمَیِّتِ و اگر زن است بگوید: اللهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ الْمَیِّتِ و بعد، تکبیر پنجم را بگوید و بهتر است بعد از تکبیر اول بگوید: اَشْهَدُ اَنْ لا إلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشیراً وَ نَذیراً بَیْنَ یَدَیِ الساعَةِ و بعد از تکبیر دوم بگوید: اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ بارِکْ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد کَاَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ وَ بارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلی إبْراهیمَ وَ آلِ اِبْراهیمَ إنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ وَ صَلِّ عَلی جَمیعِ الاْنْبِیاءِ وَ الْمُرْسَلینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصِّدیقینَ وَ جَمیعِ عِبادِ اللهِ الصالِحینَ بعد از تکبیر سوم بگوید: اَللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَ الْمُؤمِناتِ وَ الْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ الاْحْیاءِ مِنْهُمْ وَ الاْمْواتِ تابِعْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ بِالْخَیْراتِ إنَّکَ مُجیبُ الدَّعَواتِ إنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرد است بگوید: اَللهُمَّ إنَّ هذا عَبْدُکَ وَ ابْنُ عَبْدِکَ وَ ابْنُ اَمَتِکَ نَزَلَ بِکَ وَ اَنْتَ خَیْرُ مَنْزُول بِهِ اَللهُمَّ اِنا لا نَعْلَمُ مِنْهُ إلا خَیْراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنا اَللهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَ اغْفِرْ لَهُ اَللهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَکَ فی اَعْلی عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلَی اَهْلِهِ فِی الْغابِرینَ وَ ارْحَمْهُ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الراحِمینَ و بعد، تکبیر پنجم را بگوید ولی اگر میت زن است بعد تکبیر چهارم بگوید: اَللهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُکَ وَ ابْنَةُ عَبْدِکَ وَ ابْنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِکَ وَ اَنْتَ خَیْرُ مَنْزُول بِهِ اَللهُمَّ اِنا لا نَعْلَمُ مِنْها إلا خَیْراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِها مِنا اَللهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فی اِحْسَانِها وَ اِنْ کَانَتْ مُسیئَةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَ اغْفِرْ لَها اَللهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَکَ فی اَعْلی عِلِّیینَ وَ اخْلُفْ عَلی اَهْلِها فِی الْغابِرینَ وَ ارْحَمْها بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الراحِمینَ و اگر نماز بر چند نفر مرد بخواند، می گوید: اَللّهُمَّ اِنَّ هوُلاءِ عَبیدُکَ وَ اَبْناءُ عَبیدِکَ وَ اَبْناءُ اِمائِکَ نَزَلُوا بِکَ وَ اَنْتَ خَیْرُ مَنْزُول بِهْ... و بقیّه ضمیرها را جمع مذکر می آورد. و در مورد چند زن ضمیرها و اسماء اشاره را به صورت مؤنّث می آورد و در تثنیه به صورت تثنیه.
- وضو گرفتن در چند جا مستحب است: برای خواندن قرآن، برای نماز میت و برای دعا و مانند آن و نیز مستحب است کسی که وضو دارد برای خواندن نماز، تجدید وضو کند و هرگاه به قصد یکی از این کارها وضو بگیرد تمام کارهایی را که مشروط به وضو است می تواند انجام دهد.
- مستحب است پنج نماز را در پنج وقت به جا آورد، یعنی هرکدام را در وقت فضیلت خود انجام دهد و تنها فاصله دادن به مقدار نافله یا تعقیبات کافی نیست، بلکه معیار همان وقت فضیلت است.
- در نماز میت، وضو و غسل یا تیمم و پاک بودن بدن و لباس شرط نیست; ولی احتیاط مستحب آن است که تمام اموری را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کنند.
- هرگاه میت وصیت کرده شخص معینی بر او نماز بخواند، عمل به وصیت او واجب است و لازم نیست از ولی اجازه بگیرد، هرچند احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است هنگام گفتن تکبیر اوّل نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
- [آیت الله سیستانی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز ، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اوّل نماز و تکبیرهای بین نماز دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است موقع گفتن تکبیر اوّل نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز؛ دستها را تا مقابل گوش بالا ببرد.
- [امام خمینی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است موقع گفتن تکبیرِ اوّلِ نماز و تکبیرهای بین نماز دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.