تکبیر
تکبیر، در لغت به معنای بزرگ شمردن، بزرگ داشتن خداوند، به بزرگی یادکردن و اللّه اکبر گفتن است و تنها یک بار در قرآن ذکر شده است.
مستحب است موقع گفتن تکبیرِ اوّلِ نماز و تکبیرهای بین نماز دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
عنوان مسئله:
مستحب است موقع گفتن تکبیرِ اوّلِ نماز و تکبیرهای بین نماز دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- وقف به حرکت و وصل به سکون را در مستحبّات نماز، مبطل نماز می‌دانید یا خیر؟
- در رسائل عملیّه است که: در نماز جماعت یومیّه مستحب است که اهل فضل را در صف اوّل جای دهند و در نماز میّت به عکس، آیا حکمت آن چیست؟
- شخصِ صائم در ماه رمضان وارد خزینه حمّام می‌شود، سهواً سر زیر آب برده از خزینه دیگر - که از زیر به این خزینه راه دارد - سر بیرون می‌آورد، بعداً متذکّر می‌شود که نماز ظهر و عصر را نخوانده، اگر بخواهد بیرون بیاید ناچار است که سر زیر آب برده از خزینه اوّلی بیرون آید، چون راه خزینه ثانی منحصر به راه خزینه اوّلی است، تکلیف این شخص چیست؟ سر را زیر آب ببرد و برای نماز بیرون بیاید، یا آن که نماز را در همان خزانه دوّمی به طور ایماء در رکوع و سجود، به جا آورد؟
- در وضوی جبیره در مواضعی که احتیاط لازم به ضم تیمّم باشد، آیا قبل از وقت به قصد کَون بر طهارت و غیره می‌توان گرفت یا خیر؟ و در صورت صحّت در موقع دخول وقت با این وضو و ضم تیمّم احتیاطی می‌توان نماز خواند یا خیر؟
- زیدی وصیّت کرده که از ترکه او حج و صوم و صلات، استیجارنمایند و مقداری ملک هم معیّن کرده به قیمت هزار تومان که از باب خمس بدهند، در موقع وفات موصِی ترکه او کفایت به همه آنها می‌نموده، ولی در اثرمسامحه وصی و تأخیر او ملک ارزان شده به همه وصایا وافی نیست. آیا کدام یک را باید مُقَدَّم داشت؟ و اگر بخواهند عمل به هیچ کدام نکنند، آیا تصرّف در آن مال جایز است یا خیر؟
- این جانب در حدود دو سال است که در آمریکا مشغول تحصیل بوده و تا توانسته‌ام در اجرای دستورات دین مبین اسلام کوشیده‌ام، قبل از این که از ایران حرکت نمایم به حضور یکی از علمای دین مشرّف شده تا وظایف دین خود را در یک مملکت غیر مسلمان بدانم، یکی از دستورات ایشان آن بود که گوشت و ماهی نخورم و چندی قبل در قرآن مجید به این آیات مبارکه برخوردم( حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِیرِ )(100)،( وَ ما ذُبِحَ عَلَی النُّصُبِ )(101) و آیه مبارکه دیگر( الْیَوْمَ اُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّباتُ وَطَعامُ الَّذِینَ اُوتُوا الْکِتابَ حِل لَکُمْ وَطَعامُکُمْ حِلٌّ لَهُمْ )(102)، اوّلاً مسیحی‌ها غیر خدا را در موقع ذبح نام نمی‌برند و در ثانی جزء کسانی هستند که کتاب به آنها عطا شده است، این جانب دلیلی نمی‌بینم که گوشت نخورم. چنان چه بفرمایید که این جانب اشتباه درک نموده است تقاضا می‌نماید که این جانب را روشن فرمایید که باعث سپاسگزاری خواهد بود. دیگر آن که این جانب تا بیست سالگی وقتی نماز می‌خواندم معنی آن راندانسته‌ام و نفهمیدم که چه می‌گویم، ولی بعد از این که به معنی بزرگ آن واقف شدم از نماز خواندن چندان بار بیشتر لذّت می‌برم، آیا بهتر نیست که هر کسی نماز را به زبان محلّی خود گفته و از ادای آن چندین بار بیشتر لذّت ببرد؟ چرا اصلاً قرآن مجید را به فارسی ساده ننوشته و در دسترس مردم گذارده تاهم عالی‌ترین کتاب را برای هدایت جامعه مسلمان ایران هدیه کرده و هم مردم از خواندن آن لذّت برده و با گفته‌های پروردگارشان آشنا شوند؟ مردم قرآن مجید را تلاوت کرده و از افراد بی‌خبر معانی آن را می‌پرسند که به جای هدایت باعث گمراهی می‌شود، اگر دلائل مخالفی وجود دارد که در قرآن مجید گفته شده تقاضا می‌نماید که ذکر نام سوره و شماره آیه را فرموده و این جانب را از بی‌خبری نجات دهید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] درچه صورت بالا بردن دست موقع تکبیر الاحرام نماز را باطل میکند؟
- [آیت الله بهجت] آیا پیش از نمازهایی مانند نماز آیات، گفتن هفت تکبیر مستحب است یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] رعایت نکردن صحیح بعض مستحبات نماز (مثلاً بالا بردن صحیح دست در تکبیر) چه حکمی دارد؟
- [سایر] با سلام؛ راجع به هفت تکبیر مستحب در ابتدای نماز، در کتاب (علل الشّرائع) دو حدیث متناقض نقل شده است: در حدیث اوّل آمده است پیامبر تکبیر گفتند و امام حسین تکبیر نگفتند، تا مرتبه هفتم که امام حسین تکبیر گفتند. امّا در حدیث دوم آمده است از همان اوّل امام حسین تکبیر گفتند، و تا هفت بار تکرار شد. چگونه می‌توان بین این دو حدیث جمع کرد، خصوصاً با توجّه به اینکه هر دو صحیحاند و توسّط شیخ صدوق نقل شدهاند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر یک تکبیر از پنج تکبیر نماز میت فراموش شود و خوانده نشود چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] سه تکبیر آخر نماز و نگاه به سمت راست و چپ در هنگام تکبیر گفتن و همین طور سجده پس از نماز به چه منظور است؟
- [آیت الله سیستانی] قرار گرفتن دستها تا آرنج روی زمین به هنگام سجده برای خانمها واجب است یا مستحب ؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در موقع قنوت نماز چرخاندن انگشتر و رو به صورت کردن انگشتر مستحب است یا واجب؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در موقع قنوت نماز چرخاندن انگشتر و رو به صورت کردن انگشتر مستحب است یا واجب؟
- [آیت الله اردبیلی] بعد از تکبیر امام جماعت، شخصی که بین او و امام، پنج نفر فاصله شدهاند، تکبیر میگوید و بعد، آن پنج نفر تکبیر میگویند. آیا نماز آن شخص صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بعد از تکبیر امام اگر صفِ جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده میتواند تکبیر بگوید، ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید:سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُو نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید، ولی بعد از رکوع پنجم و دهم گفتن تکبیر مستحب نیست.
- مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و در حال گفتن تکبیرها دستها را بلند کنند و کسی که نماز عید میخواند اگر امام جماعت است، یا فُرادی نماز میخواند نماز را بلند بخواند.
- اگر در حال حرکتِ بدن ذکر بگوید مثلاً موقع رفتن به رکوع یا رفتن به سجده تکبیر بگوید چنانچه آن را به قصد ذکری که در نماز دستور دادهاند بگوید، باید احتیاطاً نماز را دوباره بخواند و اگر به این قصد نگوید بلکه بخواهد ذکری گفته باشد، نماز صحیح است.
- مستحب است در قنوت دستها را مقابل صورت و کف آنها را رو به آسمان و پهلوی هم نگه دارد و غیر شست انگشتهای دیگر را به هم بچسباند و به کف دستها نگاه کند.
- در وضوی ارتماسی هم باید صورت و دستها از بالا به پایین شسته شود، پس اگر وقتی که صورت و دستها را در آب فرو میبرد قصد وضو کند، باید صورت را از طرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد و اگر موقع بیرون آوردنِ از آب قصد وضو کند، باید صورت را از طرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج بیرون آورد.
- نماز عید فطر و قربان دو رکعت است، که در رکعت اوّل بعد از خواندن حمد و سورهی باید پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود و دو سجده به جا آورد و برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده کند و تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد.
- مستحب است انسان در موقع گفتن اذان رو به قبله بایستد و با وضو یا غسل باشد و دستها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نماید و بکشد و بین جملههای اذان کمی فاصله دهد و بین آنها حرف نزند.
- در سجده چند چیز مستحب است:1. کسی که ایستاده نماز میخواند بعد از آن که سر از رکوع برداشت و کاملاً ایستاد و کسی که نشسته نماز میخواند بعد از آن که کاملاً نشست، برای رفتن به سجده تکبیر بگوید.2. موقعی که مرد میخواهد به سجده برود اوّل دستها را و زن اوّل زانوها را به زمین بگذارد.3. بینی را به مُهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد.4. در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد، به طوری که سر آنها رو به قبله باشد.5. در سجده دعا کند و از خدا حاجت بخواهد و این دعا را بخواند:(یا خَیرَ المَسئُولینَ وَ یا خَیرَ الْمُعْطینَ اُرْزُقْنِی وَ ارْزُقْ عِیالی مِنْ فَضْلِکَ فَاِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیمِ). یعنی ای بهترین کسی که از او سؤال میکنند و ای بهترین عطا کنندگان، روزی بده به من و عیال من از فضل خودت، پس به درستی که تو دارای فضل بزرگی.6. بعد از سجده بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد.7. بعد از هر سجده وقتی نشست و بدنش آرام گرفت تکبیر بگوید.8. بعد از سجدهی اوّل بدنش که آرام گرفت (اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ) بگوید.9. سجده را طول بدهد و در موقع نشستن دستها را روی رانها بگذارد.10 - برای رفتن به سجدهی دوم، در حال آرامی بدن (اَللهُ اَکبَر) بگوید.11. در سجدهها صلوات بفرستد ولی آن را به قصد ذکری که در سجده دستور دادهاند نگوید.12. در موقع بلند شدن، دستها را بعد از زانوها از زمین بردارد.13. مردها آرنجها و شکم را به زمین نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند و زنها آرنجها و شکم را به زمین بگذارند و اعضاءِ بدن را به یکدیگر بچسبانند.و مستحبات دیگر سجده در کتابهای مفصل گفته شده است.
- کسی که ماهی را صید میکند، لازم نیست مسلمان باشد و در موقع گرفتن نام خدا را ببرد، ولی مسلمان باید گرفتن آن را دیده باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اوّل نماز و تکبیرهای بین نماز دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است موقع گفتن تکبیر اوّل نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز؛ دستها را تا مقابل گوش بالا ببرد.
- [امام خمینی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
- [آیت الله بهجت] مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوش‌ها یا مقابل صورت یا گونهها یا مقابل پایین گردن، بالا ببرد. و نباید دستها را از مقابل گوش‌ها و سر بالاتر ببرد؛ و مستحب است در نماز جماعت امام تکبیر را بلند و مأموم آهسته بگوید.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است هنگام گفتن تکبیر اوّل نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوش‌ها بالا ببرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز دست ها را تا مقابل گوش ها بالا ببرد.