عهده
عُهده به معنای ظرف مسئوليتها و تعهدات است.
در مواردی که حج‌ّ بر عهده مکلّف آمده و نمی‌تواند مشرّف شود، آیا می‌تواند در حال زنده بودن نایب بگیرد؟
اگر استطاعت بدنی ندارد می‌تواند نایب بگیرد.
اگر استطاعت بدنی ندارد می‌تواند نایب بگیرد.
عنوان سوال:
در مواردی که حج‌ّ بر عهده مکلّف آمده و نمی‌تواند مشرّف شود، آیا می‌تواند در حال زنده بودن نایب بگیرد؟
پاسخ:
اگر استطاعت بدنی ندارد می‌تواند نایب بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مواردی که حج بر عهده مکلّف آمده و نمی‌تواند مشرّف شود، آیا می‌تواند در حال زنده بودن نایب بگیرد؟
- کسی که با فیش حج‌ّ میّت و به نیابت از او به عربستان می‌رود، اگر خودش تمام شرایط را داشته باشد غیر از باز بودن راه، که آن هم با فیش حج‌ّ میّت حاصل شده است، آیا می‌تواند قبل از میقات برای متوفّی نایب بگیرد و آن حج‌ّ را برای خودش بجا آورد؟ و در فرض سؤال اگر میّت نایب را مشخص کرده باشد تکلیف چیست؟
- کسی که استطاعت مالی داشته و حج بر او مستقر شده و اکنون استطاعت ندارد، آیا تا زنده است کسی می‌تواند تبرّعاً به نیابت او حج بجا آورد؟
- در مسأله 1312 رساله آمده است کسی که به واسطه پیری نمی‌تواند روزه بگیرد یا برای او مشقّت دارد روزه واجب نیست. آیا ملاک و معیار در پیری بالا بودن سنّ است یا صدق عرفی؟
- آیا کسی که میخواهد به حج مشرّف شود، می‌تواند پول آن را برای جهیزیه، مدرسه سازی، امور خیر، اشتغال زایی جوانان و .... هزینه کند؟
- در مناسک آمده است زن محرم می‌تواند از زیور آلاتی که قبلاً داشته استفاده نماید. آیا نشان دادن آنها به شوهر یا محارم دیگر، در حال احرام، جایز است یا حرام؟
- در روایات آمده است که بر اثر گناه کردن روح سیاه میشود و در اثر سیاه شدن کامل روح، راه بازگشت برای فرد دیگر بسیار بسیار سخت میشود، حال با توجّه به غیر مادّی بودن روح، آیا حدّ و اندازه معیّنی برای روح وجود دارد؟ و به طور کلّی وسعت روح چقدر است؟
- اگر زنی 45 سال قبل که همسرش با مبلغ شش هزار تومان به حج‌ّ رفته، در همان سال مهریه و سهم الارث خود را استفاده میکرد، میتوانست همراه همسرش به حج‌ّ مشرّف شود. لکن به علّت نقد نبودن مهریه و متفرّق بودن ارث پدرش، در آن زمان نتوانسته و اکنون هم که حدود 85 سال سنّ دارد مجموع دارائیهایش جواب گوی مخارج و هزینه یک سفر حج‌ّ نمیباشد، آیا عمل حج‌ّ بر ذمّه دارد یا خیر؟
- اینجانب دو سه سال قبل برای حج‌ّ تمتّع ثبت نام کردم و امسال جهت مشرّف شدن تدارک میبینم، ولی از نظر مالی مشکلاتی دارم که به طور اجمال به عرض میرسانم که جهت مشرّف شدن به حج‌ّ و مخارج بازگشت و غیره نیازمند به گرفتن و یا فروختن اتومبیلم میباشم در حالی که کلیه سرمایه و بدهیهای اینجانب از این قرار است:
- همان طور که میدانیم روح چیزی معنوی و از عالم مادّه خارج است، از طرفی در احادیث آمده است که اگر فردی گناه کند روح او دچار تاریکی میشود و اگر اصرار کرد و روح او کامل سیاه شد احتمال بازگشت او بسیار کم است، حال با توجّه به معنوی بودن روح آیا میتوان برای آن اندازهای در نظر گرفت؟ آیا میتوان در مورد اندازه روح اظهار نظر کرد و اندازه آن را تخمین زد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] زنی برای اعمال حج‌ّ نائب شده ولیل از اوّل عذر نداشته، حالا عذر پیدا کرده و نمی‌تواند خودش رمی جمرات کند، می‌تواند نائب بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر کسی دفعه اول به صورت خدمه، حج‌ّ بجا آورده و در دفعه دوم دوباره به مأموریت خدمه عازم مکه معظّمه است، آیا می‌تواند به عنوان پدر یا مادر که فوت شدهاند نیابت نماید، و در چنین صورتی آیا حج‌ّ از عهده پدر و مادرش برداشته میشود؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر کسی دفعه اول به صورت خدمه، حج‌ّ بجا آورده و در دفعه دوم دوباره به مأموریت خدمه عازم مکه معظّمه است، آیا می‌تواند به عنوان پدر یا مادر که فوت شدهاند نیابت نماید، و در چنین صورتی آیا حج‌ّ از عهده پدر و مادرش برداشته میشود؟
- [امام خمینی] مادر من از فروش خانهای که سهم ارث او بوده مستطیع شده ولی به علت کهولت و پیری نمی‌تواند خودش به حج‌ّ برود و در آینده هم امید توانائی ندارد، آیا می‌تواند در حال حیات کسی را به نیابت خود به حج بفرستد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که خود مستطیع نیست ولی پدرش ثبتنام کرده و الآن فوت کرده فیش بانکی او را به نام خود کرده و به نیابت او حج انجام میدهد مخارج اعمال بعدی از جمله فراهم کردن ارز به عهده کیست؟ آیا از ثلث مال او می‌تواند بگیرد؟
- [امام خمینی] آیا بین [این دو استفتاء که منسوب به حضرتعالی است تناقضی وجود دارد یا خیر. 1- یکی از محرمات احرام ازاله مو است، شخصی محرم که حج او صروره است و نمی‌تواند در منی سر خود را بتراشد چنانچه محلی هم یافت نشود و یا مشکل باشد پیدا کردن او برای حلق، تکلیف او چیست و آیا فرقی بین یافت نشدن و مشکل بودن هست یا خیر؟ 2- در صورت لزوم حلق، محرم می‌تواند برای خروج از احرام سر خود را بتراشد یا خیر و نیز سر دیگری را قبل از خروج از احرام می‌تواند بتراشد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] فقیر می‌تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی‌تواند زکات بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] فقیر می‌تواند برای رفتن به حج‌ّ وزیارت ومانند اینها از سهم سبیل ا& زکاْ بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکاْ گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی‌تواند زکاْ بگیرد ولی می‌تواند از سهم سبیل ا& بگیرد و در این وجوه صرف نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی که وصیّت کرده بمیرد وصیّ نمی‌تواند مسؤولیّت کار را بر عهده دیگری بگذارد و خود از مسؤولیّت کار کناره گیرد، ولی اگر بداند مقصود وصیّتکننده این نبوده که وصیّ شخصا مسؤول باشد، بلکه مقصودش فقط انجام امر وصیّت باشد، می‌تواند مسؤولیّت کار را به کسی واگذار نماید که به نظر وصیّت کننده با وصیّ تفاوتی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نماز قضا به عهده دارد و نمی‌تواند نمازهای خود را به طور کامل و با رعایت همه شرایط آن بخواند، اگر بداند و یا گمان داشته باشد که در مدت کوتاهی عذر او برطرف خواهد شد، باید انجام نماز قضا را تا برطرف شدن عذر به تأخیر اندازد، وگرنه می‌تواند در حال عذر نمازهای قضای خود را بجا آورد و اگر بعد از آن عذر او برطرف شد، لازم نیست آنها را اعاده نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که روزه واجب دیگری بر عهده اوست؛ وقت آن وسعت داشته باشد یا تنگ باشد، مانند روزه نذری و روزه کفاره و روزه بدل قربانی حج‌ّ و همچنین کسی که روزه نیابی بجا میآورد، باید قبل از طلوع فجر نیت کند و اگر در اثر غفلت نیز تا طلوع فجر نیت نکرد، نمی‌تواند به روزه آن روز اکتفا کند؛ هر چند احتیاط استحبابی این است که اگر وقت آن تنگ باشد قبل از ظهر نیت روزه کند و روزه آن روز را نیز بگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی با اجازه بدهکار ضامن شود که بدهی او را بدهد می‌تواند مقداری را که ضامن شده پس از دادن، از او بگیرد، مگر آن که ضامن در هنگام پرداخت بدهی قصد مجّانیّت کرده باشد، یا بدهکار قصد مجّانیّت داشته و لفظی هم بکار برده باشد که ظاهر آن، این باشد که ضامن به طور مجّانی بدهی او را بپردازد که در این صورت چیزی بر عهده بدهکار نیست. به هر حال اگر ضامن به جای جنسی که بدهکار بوده جنس دیگری به طلبکار او بدهد، نمی‌تواند چیزی را که داده از بدهکار بگیرد، مثلاً اگر ده کیلو گندم بدهکار باشد و ضامن ده کیلو برنج بدهد، نمی‌تواند برنج را از او مطالبه کند، اما اگر خودش راضی شود که برنج بدهد، اشکال ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان باید زکات را در یکی از هشت مورد زیر مصرف کند: اوّل: فقیر و او کسیست که مخارج سال خود یا عیالاتش را ندارد، البتّه لازم نیست که مخارج عیالاتی را که متناسب شؤون وی نیست دارا باشد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایهای دارد که می‌تواند مخارج سال خود را از منافع آنها بگذراند فقیر نیست. دوم: مسکین و او کسیست که زندگی را از فقیر سختتر میگذراند. سوم: کسی که از طرف امام علیهالسلام یا نایب امام مأمور جمعآوری زکات یا نگاهداری یا رسیدگی به حساب آن یا رساندن به امام یا نایب امام یا مصارف زکات میباشد. چهارم: مسلمان سست اعتقادی که با پرداخت زکات، ایمان قویتری پیدا میکند. پنجم: خریداری بندگان و آزاد کردن آنان با شرایطی که در کتب مفصّل گفته شده است. ششم: بدهکاری که نمی‌تواند قرض خود را بدهد. هفتم: فی سبیل اللَّه یعنی امور دینی، خواه مربوط به عموم باشد، همچون ساختن مسجد و مدارس علوم دینی و نشر کتب دینی و خواه به افراد خاصّی مربوط باشد، مثل آن که برخی از مؤمنان را به حج‌ّ خانه خدا بفرستد و روشنترین مورد این مصرف، جهاد در راه خداست و ظاهراً این مصرف، امور دنیایی را شامل نمیگردد، هر چند عمومی باشد همچون ساختن پل و تعمیر جادهها و راهها. هشتم: ابن السبیل یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام این موارد در مسائل آینده گفته خواهد شد.