فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
اگر پدر یا مادری عمداً نماز و روزه انجام نداده باشند، آیا قضای آن‌ها بر فرزند بزرگتر واجب است؟ همچنین اگر عمداً نبوده ولی وصیّت نکرده باشند باز قضا واجب می‌باشد؟
نماز و روزه که در مرض موت فوت شده است بر پسر بزرگ واجب است به جا آورد.
نماز و روزه که در مرض موت فوت شده است بر پسر بزرگ واجب است به جا آورد.
عنوان سوال:
اگر پدر یا مادری عمداً نماز و روزه انجام نداده باشند، آیا قضای آن‌ها بر فرزند بزرگتر واجب است؟ همچنین اگر عمداً نبوده ولی وصیّت نکرده باشند باز قضا واجب می‌باشد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی دو ماه رمضان پی در پی مریض بوده و در آن مریضی از دنیا رفته، آیا قضای روزه بر پسر بزرگتر واجب است در حالی که فدیه هم نداده آیا از اصل مال کم می‌شود؟
- کسی که نمیدانسته به تأخیر انداختن قضای روزه تا ماه رمضان بعد موجب کفاره می‌شود، اگر بعد از ماه رمضان سال بعد روزه قضا را بگیرد، آیا باز هم کفاره تأخیر بر او واجب است؟
- به جا آوردن نماز قضا، بلافاصله بعد از فوت وقت اداء واجب است یا تأخیر آن جایز می‌باشد؟ مثلاً وقتی نماز صبح انسان قضا می‌شود، هنگامی که بیدار شد واجب است قبل از هر کاری نماز خود را قضا کند، یا میتواند آن را به وقت دیگری موکول نماید؟
- کسی که زمان دقیق به سن تکلیف رسیدن خود را نمیداند و نمیداند چقدر نماز و روزه بر عهده اوست، چه مقدار قضای نماز و روزه بر او واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بر پدر و مادری که شرعاروزه واجب نبوده، بر پسر بزرگتر قضا واجب می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر که مادری بمیرد و وصیت کرده باشد که سه سال نماز و روزه او را به جا آورند آیا عمل به آن وصیت بر پسر بزرگتر واجب است یا بر تمام فرزندان؟
- [آیت الله خوئی] در باب قضای نماز پدر بر پسر بزرگتر چنانچه پسر بزرگتر فاسق است و قضایی بجا نمیآورد امّا میّت سال داشته، آیا بر وارث واجب است که نماز و روزه میت را از مال او بدهند یا واجب نیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا کفاره روزه های پدر هم علاوه بر قضا بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا کفاره روزه های پدر هم علاوه بر قضا بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله سیستانی] نماز قضای پدر و مادر بر پسر بزرگتر واجب است حال اگر آن‌ها تارک الصلاة باشند وظیفه پسر بزرگتر چیست ؟
- [سایر] چرا قضای نماز و روزه پدر بر پسر بزرگ واجب است ولی قضای نماز و روزه مادر چنین نیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فرزند بزرگ میّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد، آیا قضای نمازها و روزه های پدر و مادر بر این پسر واجب است؟
- [آیت الله خوئی] نظر مبارک راجع به تحصیل علم و اجتهاد مرقوم فرمائید که آیا اگر کسی مثلاً به وسیله نماز و روزه استیجاری میتواند استرزاق نماید و طلب علم و اجتهاد نماید، آیا تحصیل علم بر او واجب می‌باشد یا خیر؟ و دیگر آنکه اگر پدر و مادری مخالفند با تحصیل برای فرزند خودشان شخصاً، آیا در این صورت امر آنان مطاع می‌باشد یا نه؟
- [سایر] چرا در اسلام حقّ تصرّف در اموال فرزند به پدر و قضای نماز و روزه به پسر اختصاص دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پسر بزرگتر بداند که پدر یا مادرش نماز قضا داشته و شک کند که به جا آوردهاند یا نه، واجب نیست آن را قضا نماید.
- نمازهای واجب، پنج نماز است: اوّل: نمازهای یومیّه. دوّم: نماز آیات. سوم: نماز میّت. چهارم: نماز طواف واجب کعبه. پنجم: نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است.
- اگر پدر یا مادر نماز یا روزه خود را به جا نیاورده باشند، چنانچه از روی نافرمانی ترک نکرده و نمیتوانستند قضا کنند، بر پسر بزرگتر واجب است که بعد از مرگشان به جا آورد یا برای آن‌ها اجیر بگیرد ولی اگر از روی نافرمانی بوده و یا میتوانستهاند قضا کنند و نکردهاند، بر پسر بزرگتر چیزی لازم نیست.
- اگر میّت وصیّت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند بعد از آنکه اجیر، نماز و روزه او را به جا آورد بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست.
- اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است، قضای نماز و روزه پدر و مادر بر هیچ کدام واجب نیست. ولی مستحب است که نماز و روزه آن‌ها را بین خودشان قسمت کنند، یا برای انجام آن قرعه بزنند.
- اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزه پدر و مادر را قضا کند بمیرد، بر پسر دوّم چیزی واجب نیست.
- مستحب است بچّه ممیّز را یعنی بچّهای که خوب و بد را میفهمد به نماز خواندن و عبادتهای دیگر عادت دهند، بلکه مستحب است او را به قضای نمازها هم وادار نمایند. نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است:
- کسی که خودش نماز و روزه قضا دارد، اگر نماز و روزه پدر و مادر هم بر او واجب شود، هر کدام را اوّل به جا آورد صحیح است.
- اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید باید نماز و روزه آن‌ها را قضا نماید و چنانچه پیش از بالغ یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوّم چیزی واجب نیست.
- اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزه او باطل می‌باشد، ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پدر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر قضا نماید، ولی اگر برای روزهای اجیر شده و نگرفته باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر لازم نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر غیر از روزه ماه رمضان روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد واجب است که پسر بزرگتر قضا نماید ولی اگر برای روزه اجیر شده و نگرفته باشد قضای ان بر پسر بزرگ لازم نیست
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پدر ومادر نماز و روزة خود را بجا نیاورده باشند ، و چنانچه می توانسته اند قضا کنند ، بر پسر بزرگتر واجب است که بعد از مرگ آن‌ها بجا آورد ، یا برای آن‌ها اجیر بگیرد . و نیز روزه ای که در سفر نگرفته اند ، اگر چه نمی توانسته اند قضا کنند ، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر قضا نماید ، یا برای آن‌ها اجیر بگیرد . و قضای نماز و روزه ای که پدر و مادر از روی طغیان و تمرد بجا نیاورده اند بر پسر بزرگتر واجب نیست این حکم دربارة پدر ثابت است و نسبت به مادر نیز احتیاط واجب آن است که مراعات شود .
- [آیت الله سبحانی] اگر پسر بزرگتر شک دارد که پدر نماز و روزه قضا داشته یا نه; چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد; بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [امام خمینی] اگر پسر بزرگتر شک دارد که پدر نماز و روزه قضا داشته یا نه چیزی بر او واجب نیست.
- [امام خمینی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] کسی که نشانههای مرگ را در خود میبیند، اگر نماز و روزه قضا دارد، باید وصیت کند که از مال خودش برای آن‌ها اجیر بگیرند، بلکه اگر مال نداشته باشد ولی احتمال بدهد کسی بدون آن که چیزی بگیرد آن‌ها را انجام میدهد، باز هم واجب است وصیت نماید، و اگر قضای نماز و روز او به تفصیلی که در باب نماز قضاء گفته شد، بر پسر بزرگترش واجب باشد، باید به او اطلاع دهد یا وصیت کند که برای او بهجا آورند.
- [امام خمینی] اگر پدر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، باید پسر بزرگتر قضا نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از مرگ پدر؛ پسر بزرگتر باید قضای روزه او را به تفصیلی که در نماز قضای پدر در صفحه (230) گفته شد به جا آورد.