در این رابطه توجه به چند نکته ضروری است: 1. حفظ نظام خانواده و استحکام آن مورد تأکید اسلام است. طبیعی است مسئولیت مهم مدیریت را نمی توان به یک نسبت به همه اعضای خانواده واگذار کرد، چرا که مسئولیت های حقوقی مشترک در یک جمع به نزاع و بی نظمی منجر خواهد شد، گزینش دو مدیر برای یک پست نیز خطای آشکار است، از همین رو، در نظام حقوقی اسلام، مرد با توجه به توانمندی های خاصی که دارد به عنوان پدر خانواده دارای اقتداری است که ویژگی حقوقی ریاست و مدیریت بر عهده او نهاده شده است. یکی از وظایف مهم ایشان مدیریت بر اموال فرزندان است. البته لازم است که (پدر) در این امر مصلحت فرزند را در نظر بگیرد و اجازه ندارد که هرگونه تصرّف خودخواهانه و ظالمانه داشته باشد. 2. واجب شدن قضای نماز و روزه که از پدر به واسطه بیماری و یا فراموشی ترک شده، بر پسر ارشد علی رغم که در آن نوعی آموزش عملی، قدردانی و حق شناسی نسبت به بزرگترها نهفته است، در واقع یک نوع وظیفه تکلیف است و امتیازی نیست، لذا در برابر این تکلیف، شارع حکیم، از دارایی پدر، لباس، انگشتری، شمشیر و قرآن او را به پسر اختصاص داده است که در فقه به آن (حبوه) می گویند. البته در هیچ روایت یا فتوای فقهی نیامده است که دختران و زنان نمی توانند قضای نماز و روزه پدر را انجام دهد تا گفته شود این دستورات به معنای نفی شایستگی زنان است، بلکه برعکس به همه فرزندان خواه پسر یا دختر توصیه شده است که برای پدر و مادر خیرات بفرستند و نماز و روزه آنها را به نحو قضا به جا آورند یا کسی را اجیر کنند که به جای آنان انجام دهد. پس این عنایت، توجّه و تخفیف اسلام نسبت به زن را می رساند. porseman.org
در این رابطه توجه به چند نکته ضروری است:
1. حفظ نظام خانواده و استحکام آن مورد تأکید اسلام است. طبیعی است مسئولیت مهم مدیریت را نمی توان به یک نسبت به همه اعضای خانواده واگذار کرد، چرا که مسئولیت های حقوقی مشترک در یک جمع به نزاع و بی نظمی منجر خواهد شد، گزینش دو مدیر برای یک پست نیز خطای آشکار است، از همین رو، در نظام حقوقی اسلام، مرد با توجه به توانمندی های خاصی که دارد به عنوان پدر خانواده دارای اقتداری است که ویژگی حقوقی ریاست و مدیریت بر عهده او نهاده شده است.
یکی از وظایف مهم ایشان مدیریت بر اموال فرزندان است. البته لازم است که (پدر) در این امر مصلحت فرزند را در نظر بگیرد و اجازه ندارد که هرگونه تصرّف خودخواهانه و ظالمانه داشته باشد.
2. واجب شدن قضای نماز و روزه که از پدر به واسطه بیماری و یا فراموشی ترک شده، بر پسر ارشد علی رغم که در آن نوعی آموزش عملی، قدردانی و حق شناسی نسبت به بزرگترها نهفته است، در واقع یک نوع وظیفه تکلیف است و امتیازی نیست، لذا در برابر این تکلیف، شارع حکیم، از دارایی پدر، لباس، انگشتری، شمشیر و قرآن او را به پسر اختصاص داده است که در فقه به آن (حبوه) می گویند.
البته در هیچ روایت یا فتوای فقهی نیامده است که دختران و زنان نمی توانند قضای نماز و روزه پدر را انجام دهد تا گفته شود این دستورات به معنای نفی شایستگی زنان است، بلکه برعکس به همه فرزندان خواه پسر یا دختر توصیه شده است که برای پدر و مادر خیرات بفرستند و نماز و روزه آنها را به نحو قضا به جا آورند یا کسی را اجیر کنند که به جای آنان انجام دهد. پس این عنایت، توجّه و تخفیف اسلام نسبت به زن را می رساند.
porseman.org
- [آیت الله خامنه ای] تصرف پدر در اموال فرزند بالغ خود
- [آیت الله خامنه ای] اگر فرزند بزرگ میّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد، آیا قضای نمازها و روزه های پدر و مادر بر این پسر واجب است؟
- [سایر] چرا قضای نماز و روزه پدر بر پسر بزرگ واجب است ولی قضای نماز و روزه مادر چنین نیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا پس از رسیدن فرزند به سن بلوغ پدر یا جد می تواند در اموال فرزند تصرف کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر قضای نماز و روزه بر عهده پسر بزرگ باشد و قضای نماز و روزه پدر هم برآن اضافه گردد، کدام یک مقدّم است؟
- [سایر] چرا قضای نماز و روزه پدر بر عهده پسر ارشد قرار داده شده است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر و مادری عمداً نماز و روزه انجام نداده باشند آیا قضای آنها بر فرزند بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله بهجت] پدر از اهل سنّت است و پسر بزرگ او شیعه شده است، آیا نمازهای فوت شده پدر بر این فرزند واجب است؟ اگر سنّی فوت شده فرزند پسر بزرگ نداشته باشد، آیا قضای نمازهایش جزو دیون وی محاسبه می گردد؟
- [آیت الله سبحانی] میتی که پسر بزرگ ندارد و به صورت عمد، روزه خواری می کرده است، وصیت قضای روزه نموده است. آیا از ثلث اموال وی کم می شود؟
- [آیت الله خوئی] در باب قضای نماز پدر بر پسر بزرگتر چنانچه پسر بزرگتر فاسق است و قضایی بجا نمیآورد امّا میّت سال داشته، آیا بر وارث واجب است که نماز و روزه میت را از مال او بدهند یا واجب نیست؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از مرگ پدر؛ پسر بزرگتر باید قضای روزه او را به تفصیلی که در نماز قضای پدر در صفحه (230) گفته شد به جا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بعد از مرگ پدر یا مادر باید پسر بزرگتر قضای نماز و روزه آنها را به شرحی که در مسائل قضای نماز گفته شد (1205) به جا آورد.
- [آیت الله سبحانی] بعد از مرگ پدر و مادر; پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به تفصیلی که در مسأله1325 گفته شد، به جا آورد ولی قضای روزه مادر بر پسر واجب نیست.
- [امام خمینی] بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به تفصیلی که در مساله گفته شد بجا آورد، ولی قضای روزه مادر بر پسر واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه پدر را به تفصیلی که سابقاً بیان شد بجا آورد و همچنین است در قضای روزه مادر بنابر احتیاط مستحبّ چنانکه گذشت.
- [آیت الله اردبیلی] بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به تفصیلی که در مسائل قضای نماز پدر (مسأله 1429 1442) گفته شد بجا آورد و این حکم بنابر احتیاط مستحب در مورد مادر نیز جاری است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را بتفصیلی که در بحث نماز قضا گفته شد بجا آورد، و بنابر احتیاط واجب قضای روزه مادر را نیز بجا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پسر بزرگتر برای انجام قضای نماز و روزه پدر شخصی را اجیر کند، اجیر باید نماز و روزه را به نیابت از میّت بجا آورد نه به نیابت از پسر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای روزه او را به تفصیلی که در بخش احکام نماز در مسائل 1399 به بعد گفته شد، به جا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] بعد از مرگ پدر ومادر پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه آنها را به تفصیلی که در مساله 1390 گفته شد بجا آورد .