ساختمان
ساختمان به معنی بنا یا عمارت ساخته شده بر روی زمین می باشد.از این عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، تجارت، صلح، شفعه و ارث سخن گفتهاند.
اگر در ساختمان مصالح غصبی به کار ببرند تصرف در آن ساختمان چه حکمی دارد؟
جایز نیست.
جایز نیست.
پاسخ:
جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی برای انجام کار مباح یا کسب درآمد سفر می‌کند، ولی محل زندگی او در سفر، غصبی است. آیا نماز و روزه او تمام است؟
- خوردن میوه از باغی که غصبی است چه حکمی دارد ؟
- اگر کسی غذای غصبی را به میهمان بدهد؛ در صورت جهل میهمان به غصبی بودن غذا، آیا غاصب ضامن است یا میهمان، و آیا این غذا اثر وضعی منفی بر میهمان خواهد داشت؟
- اگر در جیب کسی شیء غصبی باشد، آیا می‌تواند با وجود همان شیء، نماز بخواند؟
- تشکیل جلسات مذهبی نظیر قرآن یا هیأت و امثال آن، در مکان غصبی چه صورتی دارد؟
- آیا زمینی که با پول حرام خریده شود، حکم زمین غصبی را دارد؟
- آیا غاصب علاوه بر برگرداندن مال غصبی به صاحب آن وظیفه دیگری هم نسبت به صاحب مال دارد؟
- با توجه به اینکه ساختمان ها و صحن های مواقیت در سال های اخیر گسترش پیدا کرده است، دقیقاً از چه محلی در این مواقیت، نیّت احرام صحیح است؟
- مسجدی هنگام تجدید بنا، طبق قوانین شهرداری مجبور به عقب نشینی است. آیا عقب نشینی از ساختمان مسجد به نحوی که چند متر از مسجد داخل خیابان واقع شود، جایز است؟
- زمینی را که متصل به مسجد است برای ساختمان مسجد واگذار کرده اند و شخصی برای اینکه واگذار کنندگان پشیمان نشوند دو رکعت نماز در آن خوانده است. آیا این زمین جزء مسجد شده است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] زمین و مصالح ساختمان
- [سایر] مصالح ساختمان های بهشت چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] یک ساختمان با پول غیر مخمس ساخته شده، اکنون بدون اینکه قصد فروش در کار باشد، باید خمس مصالح و مخارج آن به روز حساب شود یا خمس قیمت روز آن؟
- [سایر] اگر اکثر مالکین ساختمان آپارتمانی برای رفع نواقص ساختمان، برای تصرف در مشترکات اذن دهند، آیا این تصرف بدون اذن دیگران، جایز است؟ (در صورتی که در قرارداد خرید واحدها در این زمینه چیزی شرط نشده باشد).
- [سایر] اگر اکثر مالکین ساختمان آپارتمانی جهت ایجاد امکانات جدید، راضی به تصرف در مشترکات باشند، آیا این تصرف بدون اذن سایرین، جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] فردی در وسط سال خمسی خود، مشغول ساختن خانهای برای سکونت خود میشود و تا آخر سال فقط مقداری از خانه ساخته میشود که قابل سکونت نیست و مقدار زیادی هم مصالح ساختمانی (مانند گچ و سیمان و آجر و تیرآهن) باقی میماند که هنوز در ساختمان به کار نرفته است. لطفا طریقه محاسبه خمس را در مورد مذکور بیان کنید.
- [آیت الله خامنه ای] در سؤال قبلی، اگر آن شخص شروع به ساختن خانه کند، ولی قبل از اتمام آن، سال خمسی برسد، آیا خمس آنچه در مصالح ساختمان مصرف کرده، واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] گاه به خاطر مصالح بیمار یا اطرافیان وی مجبور به کتمان حقیقت هستیم. این کار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر مصالح ساختمانی ضمن کار نجس شود، نحوه پاک کردن ساختمانی که با چنین مصالحی ساخته شده چگونه است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر لوله های آب غصبی باشند ولی شیر آب غصبی نباشد در این صورت باز کردن شیر آب آیا تصرف در مال غصبی محسوب می شود و ثانیاً اگر وضو بگیریم صحیح است یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آباد نمودن زمین موات به این است که آن را تصرّف کند و در آن ساختمان، دیوار، درختکاری، کندن چاه و قنات انجام دهد، یا آن را برای کشاورزی و مانند آن آماده نماید.
- اگر بعضی از مسؤولین ممالک اسلامی موجب بسط نفوذ سیاسی یا اقتصادی یا نظامی اجانب شود که مخالف مصالح اسلام و مسلمانان است، یا موجب بسط اشاعه فحشا و گناهان بزرگ یا ترک واجبات شود خود به خود عزل میشود و بر مسلمانان لازم است با او مخالفت کنند و از اسلام و مصالح مسلمین دفاع کنند.
- اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد، چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار میگیرد به عمله بدهد زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد. ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد زیادی آن بر او حلال میباشد.
- مکان نمازگزار سه شرط دارد: شرط اوّل: باید مکان نمازگزار مباح باشد، و در ملک غصبی یا روی فرش و تخت غصبی و مانند اینها نماز نخوانند ولی نماز خواندن در زیر سقف و خیمه غصبی مانعی ندارد، همینطور اگر سهواً یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه مکان او غصبی است یا ندانستن مسئله باشد اشکال ندارد.
- اگر سفر او سفر حرام نباشد ولی مرکبی که سوار است غصبی باشد یا در زمین غصبی مسافرت کند باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر جلوگیری از معصیت توقف داشته باشد بر این که دست معصیت کار را بگیرد یا او را از محل معصیت بیرون کند یا در وسیلهای که با آن معصیت می‌کند تصرّف کند، جایز بلکه واجب است.
- در قرض باید مقدار و مدّت و جنس روشن باشد و نیز قرض دهنده و گیرنده هر دو باید رشید باشند و ممنوع از تصرّف در اموال خود نباشند و این کار رااز روی اراده و قصد انجام دهند.
- اگر کسی که رشید است و می‌تواند در مال خود تصرّف کند (محجور و سفیه نیست) با قصد و اختیار چیزی را در راه خدا وقف کند از ملک او خارج میشود و برای آن کار متعیّن میشود.
- اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد، اگر می‌تواند آن را بیرون بیاورد و اگر نمیتواند، باید نماز را بشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند.
- چون بانک سپردههایی را به عنوان قرض الحسنه میگیرد می‌تواند در آنها تصرّف کند و در صورت تلف شدن، بانک ضامن است، چه قبل از تصرفّ تلف شود یا بعد از تصرّف.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .بنا بر احتیاط واجب , مکان نمازگزار باید مباح باشد . کسی که در ملک غصبی نماز اقامه کند , به گونه ای که نماز تصرف در ملک غصبی محسوب شود , بنا بر احتیاط واجب , نماز او باطل است؛ ولی نماز در زیر سقف غصبی , در صورتی که تصرف در آن صدق نکند , اشکال ندارد. فرش یا تخت مباح روی مکان غصبی, مانع بطلان نماز نمیشود .
- [آیت الله جوادی آملی] .داد و ستد مال دیگری بدون اجازه او باطل است و تصرّف در مال غصبی, حرام است, هرچند تصرّف کننده آگاه، خودش غصب نکرده باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نماز خواندن در ملک غصبی اگرچه روی فرش و تخت و مانند اینها باشد، باطل است ولی نماز خواندن در زیر سقف غصبی و خیمه غصبی مانعی ندارد، اگر تصرف در سقف یا خیمه صدق ننماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه صاحب کار، بنایی را وکیل کند که برای او کارگر ساختمانی بگیرد چنانچه بیش از آنچه به کارگر مزد می دهد از صاحب کار بگیرد حرام است، ولی اگر قبول کند که ساختمان را با مبلغ معینی تمام نماید و بیش از آنچه خرج کرده است باشد اشکالی ندارد، اما احتیاط این است که خودش هم کاری را انجام داده باشد، خواه بنایی باشد، یا نظارت بر آن، یا تهیه مصالح.
- [آیت الله شبیری زنجانی] وضو گرفتن در حوضی که مثلاً یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است، در صورتی که برداشتن آب به نظر عرف، تصرف در آن آجر یا سنگ نباشد اشکالی ندارد و در صورتی که تصرف باشد، وضوی ارتماسی او بنا بر احتیاط مستحب باطل است؛ و وضوی ترتیبی او بیاشکال صحیح میباشد و در هر دو صورت مرتکب کار حرامی شده است.
- [آیت الله سبحانی] اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد، چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار می گیرد به عمله بدهد، زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد، ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد، یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد، زیادی برای او حرام است مگر این که در مورد اجاره مقداری کار کرده و یا کار کند و یا نظارت و یا تهیه مصالح را برعهده بگیرد در این صورت زیادی آن بر او حلال می باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است وضو بگیرد اگر وضوی او تصرف در غصب محسوب شود اشکال دارد، همچنین اگر شیر آب یا قسمتی از لوله کشی غصبی باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] در حوضی که مثلاً یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است وضو به نحو ترتیبی صحیح است ولی در مقدار غصبی اگر تصرف بشود فعل حرام نموده است.
- [آیت الله سیستانی] اگر بداند جائی غصبی است و تصرف در آن حرام است ، ولی نداند که در جای غصبی نماز خواندن اشکال دارد و در آنجا نماز بخواند ، نماز او بنابر احتیاط باطل میباشد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر در حوضی که مثلاً یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است وضو بگیرد، وضوی او صحیح است، مگر این که وضوی او تصرّف در غصب حساب شود؛ ولی غالبا با وضو گرفتن از آن حوض، تصرف در آجر یا سنگ غصبی صدق نمیکند.