جهیزیه
جهیزیه وسایل و اثاث اوّلیه زندگی می باشد. عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای خمس، نکاح و قضا به کار رفته است.
اگر جهیزیه عروس مدتی در خانه شوهر به هر علت مورد بهره برداری نشود،آیا متعلق خمس می شود؟
بسمه تعالی:خمس ندارد. والله العالم
بسمه تعالی:خمس ندارد. والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی:خمس ندارد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر جهیزیه عروس مدتی در خانه شوهر به هر علت مورد بهره برداری نشود،آیا متعلق خمس می شود؟
- بر پس انداز پول جهت خرید خانه و یا جهیزیه و یا لوازم ضروری دیگری که مورد نیاز باشد خمس تعلق می گیرد؟
- اگر منزلی را که با پولی که خمس به آن تعلق نگرفته خریداری نموده و پس از مدتی بهره برداری بفروشد اگر سال خمسی وی فرا رسد و خانه ای خریداری نکرده باشد آیا باید خمس پول را بپردازد؟
- اگر منزلی را که با پولی که خمس به آن تعلق نگرفته خریداری نموده و پس از مدتی بهره برداری بفروشد اگر سال خمسی وی فرا رسد و خانه ای خریداری نکرده باشد آیا باید خمس پول را بپردازد؟
- از طرف دولت مبلغی به عنوان قرض الحسنه به زوج های جوان داده می شود که دو میلیون آن مخصوص داماد و دو میلیون آن مخصوص عروس می باشد آیا پدر داماد می تواند مبلغ را صرف جشن عروسی پسرش نماید و آیا پدر عروس می تواند مبلغ را صرف تهیه جهیزیه نماید؟
- آیا مبالغی که در صندوق مؤسسات عمومی (درمانگاه ،خیریه و...) اندوخته می شود و قهراً سال برآن می گذرد و متعلق به شخص خاص نیست، متعلق خمس است؟
- آیا در خانه ای که متعلق به ورثه است و برخی از ورّاث راضی نیستند نماز خواندن صحیح است؟
- رهنی که در اجاره مغازه و یا منزل سپرده می شود متعلق خمس است؟
- شوهر منزلی دارد و همسرش در آن سکونت دارد ولی همسر مبلغی را برای خرید خانه دیگر برای خود پس انداز می کند آیا بر پس انداز خمس تعلق می گیرد؟
- شوهر منزلی دارد و همسرش در آن سکونت دارد ولی همسر مبلغی را برای خرید خانه دیگر برای خود پس انداز می کند آیا بر پس انداز خمس تعلق می گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] زنی مقداری جهیزیه به خانه شوهر برده است در صورتی که بعض از آن جهیزیه را در بین سالی که به خانه شوهر رفته استعمال نکرد آیا باید خمس آن را بدهد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] مرسوم است داماد، مقداری پول به عنوان شیربها به خانواده ی عروس می دهد و آنان با آن پول جهیزیه می خرند و به عروس می دهند. آیا این لوازم شرعا متعلّق به عروس است یا داماد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مرسوم است داماد مقداری پول به عنوان شیربها به خانواده عروس می دهد و آنان پول را جهیزیه می خرند و به عروس می دهند، آیا این لوازم شرعاً متعلق به عروس است یا داماد؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) در مسأله جهیزیه عروس که دختر هنگام ازدواج به خانه شوهر می برد، اگر در منطقه ای رسم براین باشد که خانواده داماد اقدام به تهیه و تأمین اثاثیه و لوازم خانه کنند و به مرور زمان و به تدریج به تهیه آن لوازم بپردازند و سال بر آن‌ها بگذرد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] چیزهایی که به عنوان جهیزیه به دختر داده میشود، ولی بعدا در زندگی او مورد استفاده قرار نمیگیرد، آیا متعلّق خمس قرار میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر علاوه بر جهیزیّه که پدر به دختر خود می دهد، دیگران هدایایی به عروس و داماد بدهند و اتّفاقا عروس و داماد در تصادف فوت نمایند، لکن زوج چند ساعت پس از عروس فوت نماید، حکم این اموال چیست؟
- [آیت الله سیستانی] می خواستم بدانم که طلایی که خانواده داماد سر عقد به عروس هدیه می دهند متعلق به عروس است یا به داماد ؟
- [آیت الله بهجت] معمولاً خانواده ی عروس بعد از عقد و عروسی، برای دخترشان هدایایی می برند. پس از جدا شدن این عروس و داماد یا مرگ عروس این هدایا متعلّق به چه کسی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] زن در حال نشوز که معلوم نیست به خانه شوهر برگردد یا نه آیا حق دارد جهیزیه خود را مطالبه کند؟
- [آیت الله بهجت] برای دختری که در معرض شوهر رفتن بوده جهیزیه تهیه شده؛ ولی به علل مختلفی ازدواج او به تأخیر افتاده مثلاً سنّ او از 30 سال هم تجاوز کرده . آیا باز هم خمس جهیزیه ی خریده شده ساقط است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خمس مال را نداده در صورتی می تواند در آن مال تصرف کند که موجب اتلاف حقوق صاحبان خمس نشود و در غیر این صورت تصرف در آن حرام است و در هر حال باید خمس مال را بپردازد.
- زنی که صیغه شده، می تواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود، ولی اگر به واسطه بیرون رفتن، حق شوهر از بین می رود، بیرون رفتن او حرام است.
- زنی که صیغه شده، می تواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود، ولی اگر به واسطه بیرون رفتن، حق شوهر از بین می رود، بیرون رفتن او حرام است.
- اگر بعد از آن که انسان با زنی ازدواج کرد، کسی بگوید آن زن شوهر دارد و زن بگوید ندارم، چنانچه شرعاً ثابت نشود که زن شوهر دارد، باید حرف زن را قبول کرد. مگر این که مدعی شوهر داشتن مورد اعتماد باشد در این صورت باید از او جدا شود.
- انسان در مالی که یقین دارد خمسش را نداده اند، می تواند تصرف کند، مشروط بر این که موجب اتلاف حقوق صاحبان خمس نشود.
- آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک و پوشاک و اثاثیه و خرید منزل و عروسی و جهیزیه دختر و زیارت و مانند اینها می رساند، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد و زیاده روی هم نکرده باشد، خمس ندارد.
- اگر پدر و جد پدری غائب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد، اجازه پدر و جد پدری ساقط است و نیز اگر دختر باکره نباشد در صورتی که بکارتش به واسطه شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نیست.
- اگر پدر و جد پدری غائب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد، اجازه پدر و جد پدری ساقط است و نیز اگر دختر باکره نباشد در صورتی که بکارتش به واسطه شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نیست.
- مستحب است در شوهر دادن دختری که بالغه است یعنی مکلّف شده عجله کنند، حضرت صادق(علیه السلام) فرمودند: یکی از سعادت های مرد آن است که دخترش در خانه او حیض نبیند.
- اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین بدهد. و اگر پول آن را هم بدهد، اشکال ندارد. ولی اگر غیر از پول چیز دیگر بدهد، باید به اذن حاکم شرع باشد، و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینها را از مسلمان بخرد، چنانچه زمین آن را جداگانه قیمت کنند و بفروشند باید خمس زمین آن را بدهد، و اگر خانه و دکان را روی هم بفروشند و زمین به تبع آن منتقل شود خمس زمین واجب نیست. و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می گیرد، لازم نیست قصد قربت نماید. مصرف خمس
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند؛ چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه ای بخرد و از شانش هم زیاد نباشد؛ بنا بر احتیاط لازم خمس آن را بدهد و اگر از شانش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید؛ باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در میان بسیاری از خانواده ها معمول است که جهیزیه دختران را تدریجاً تهیّه می کنند، چنانچه سال بر آن جهیزیه بگذرد خمس آن واجب است؛ ولی در مناطقی که اگر جهیزیه را قبلاً تهیّه نکنند عیب محسوب می¬شود، یا این که تهیّه آن جز به صورت تدریجی مشکل است، خمس ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ولیّ مسلمین یا فقیه جامع شرای ط دیگری قسمتی از خمس (سهم شریف امام (ع) و سهم سادات ) را به افرادی بپردازند، این اموال متعلق خمس نیست , چنان که اگر زکات یا صدقه مستحب را به فقیر بدهند، در این صورت نیز متعلق خمس نیست. فروش مال متعلّق خمس
- [آیت الله جوادی آملی] .آنچه متعلق خمس است، مطلق درآمد است ; نه خصوص درآمد کسب , بنابراین جایزه، هبه، صله، هدیه و مانند آن ها متعلق خمس است, هرچند مقدار کم آن‌ها خمس ندارد. عدم تکرار خمس
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیّه دختر را تهیّه میکند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیّه بخرد، خمس آن را نباید بدهد و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیّه تهیّه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، و تهیه آن مورد حاجت باشد، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد، و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] هر جنس و مالی که یک بار خُمس آن داده شود، دیگر خُمس به آن تعلّق نمیگیرد، مگر این که رشد کرده یا قیمت آن افزایش یابد که مقدار رشد کرده یا افزایش یافته، متعلّق خمس است؛ ولی اگر رشد قیمت بر اثر کاهش ارزش پول باشد به گونهای که درآمد و غنیمت محسوب نشود خُمس آن لازم نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان در منطقه ای باشد که معمولاً جهیزیّة دختر را به تدریج تهیّه می کنند به این معنا هر سال مقداری از آن را تهیّه می کنند چنانچه در بین سال از منافع آن جهیزیّه ای بخرد و از شأنش زیاد نباشد لازم نیست خمس آن را بدهد ولی اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیّه تهیّه کند ، لازم است خمس آن را بدهد .
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید یا در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند گرچه تهیه نکردن آن عیب نباشد چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد خمس آن را لازم نیست بدهد.