تبدیل
تبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر.
زمینی حدود 40سال پیش محل دفن اموات بوده است اکنون می توان این زمین را تبدیل به مجتمع فرهنگی نمود؟
اگر قبرستان زمین موات بوده که مردم در آنجا اموات را دفن کرده اند و اکنون دیگر آثاری از اموات باقی نمانده، می توان در آنجا به اذن حاکم شرع تصرف کرد; و اگر زمینی برای دفن اموات وقف شده یا ملک کسی بوده که به صورت موقّت برای دفن اموات در اختیار نهاده، در این صورت نمی توان در آن تصرف کرد، برای تشخیص موضوع به علمای محل مراجعه فرمایید. والله العالم
اگر قبرستان زمین موات بوده که مردم در آنجا اموات را دفن کرده اند و اکنون دیگر آثاری از اموات باقی نمانده، می توان در آنجا به اذن حاکم شرع تصرف کرد; و اگر زمینی برای دفن اموات وقف شده یا ملک کسی بوده که به صورت موقّت برای دفن اموات در اختیار نهاده، در این صورت نمی توان در آن تصرف کرد، برای تشخیص موضوع به علمای محل مراجعه فرمایید. والله العالم
عنوان سوال:
زمینی حدود 40سال پیش محل دفن اموات بوده است اکنون می توان این زمین را تبدیل به مجتمع فرهنگی نمود؟
پاسخ:
اگر قبرستان زمین موات بوده که مردم در آنجا اموات را دفن کرده اند و اکنون دیگر آثاری از اموات باقی نمانده، می توان در آنجا به اذن حاکم شرع تصرف کرد; و اگر زمینی برای دفن اموات وقف شده یا ملک کسی بوده که به صورت موقّت برای دفن اموات در اختیار نهاده، در این صورت نمی توان در آن تصرف کرد، برای تشخیص موضوع به علمای محل مراجعه فرمایید. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا طبقه فوقانی مسجد را می توان به کتابخانه و محل برگزاری کلاس های فرهنگی قرآنی تبدیل نمود؟
- شخصی در حدود سی سال پیش زمینی به شهرداری جهت دفن اموات واگذار نموده است، اکنون این قطعه زمین در محدوده شهر واقع شده و نمی توان در مورد نظر استفاده نمود، آیا این قطعه زمین به وارث آن مرحوم برمی گردد؟
- کسی زمینی را جهت ساخت مسجد یا حسینیه وقف نموده است ولی عده ای از افراد محل در ساخت این زمین کارشکنی و مزاحمت نمایند آیا جایز است زمین را فروخته و در محل دیگر مسجد بنا نمود؟
- زمینی با درختکاری پسته و یک ساعت آب وقف مسجد بوده است،سال گذشته به جهت برف و سرما، تمامی درختان از بین رفت و مسجد بودجه ای جهت مخارج خود را ندارد آیا می توان زمین و آب را فروخته و تبدیل به أحسن نمود؟
- ملکی را به حسینیه تبدیل کردم و سالها مورد استفاده قرار گرفت آیا می توان این مکان را به مسجد تبدیل نمود؟
- شهرداری برای رفع مشکل ترافیک و احداث اتوبان، بااراضی وقفی مواجه می گردد، آیا می توان این اراضی را به جاده تبدیل نمود؟
- در شرایطی که دفن فوری اموات ممکن نباشد، آیا سایر واجبات مثل غسل، کفن و نماز (که امکان انجامش هست) واجب است فوراً انجام شود یا می توان آنها را به تاًخیر انداخت؟
- زمینی وقف اولاد شده است. آیا می توان برای سهولت در کار کشاورزی، جاده ای در این زمین با اذن متولی احداث کرد؟
- زمینی وقف اولاد شده است. آیا می توان برای سهولت در کار کشاورزی، جاده ای در این زمین با اذن متولی احداث کرد؟
- اگر اشخاصی نذر نمایند که در روز عاشورا به حسینیه معینی برنج تحویل دهند اگر این مقدار برنج بیش از مقدار مصرف باشد آیا می توان آن را تبدیل به گوشت و دیگر اقلام غذایی نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] زمینی وقف قبرستان بوده و در آن، میّت دفن کرده اند ولی فعلاً اهل محلّ به دفن اموات در آن رغبت ندارند و در محلّ دیگری دفن می کنند، آیا می توان آن را به فروش رساند و در مسجد مصرف نمود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در زمینی که اطراف امامزاده و محل دفن اموات بوده حوض درست کنند، وضو در آن چه حکمی دارد؟
- [سایر] 1. آیا خرید و فروش قبر (محل دفن اموات) جایز است؟ 2. آیا میشود یک مساحت از زمین را به سه نفر برای دفن سه میت بفروشند با ساختن قبرهای سه طبقه؟ 3. آیا میشود زمینی را ابتدا برای دفن میّت به بازماندگان اموات بفروشند و با آنها شرط کنند که پس از دفن، این قطعه از زمین، وقف صحن مسجد یا امامزاده میگردد؟ (لطفا منبعی در مورد مستحبات ساخت آرامگاه مسلمانان ارائه کنید).
- [آیت الله بهجت] اشخاصی زمینی را جهت قبرستان هبه کرده اند به شرط این که در این زمین میّت دفن شود؛ حال با توجه به این که اهالی آن محلّ راضی نمی شوند اموات خود را در آن جا دفن کنند، آیا واهب (فرد بخشنده زمین) می تواند زمین خود را پس بگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ضرورت دارد که زمین قبرستان وقف ابدی برای قبرستان باشد، یا در زمین های (کرایه ای) طویل المدّت هم می توان به تدفین اموات مسلمانها پرداخت؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ضرورت دارد که زمین قبرستان وقف ابدی برای قبرستان باشد، یا در زمین های (کرایه ای) طویل المدّت هم می توان به تدفین اموات مسلمانها پرداخت؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ضرورت دارد که زمین قبرستان وقف ابدی برای قبرستان باشد، یا در زمین های (کرایه ای) طویل المدّت هم می توان به تدفین اموات مسلمانها پرداخت؟
- [آیت الله خامنه ای] زمین موقوفه ای در کنار قبرستانی که برای دفن اموات اهالی کافی نیست، وجود دارد و موقعیت آن برای تبدیل به قبرستان مناسب است، آیا تبدیل آن به قبرستان جایز است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی زمینی را که در کنار مسجد محل بود، وقف آن مسجد نمود به شرط آن که او را بعد از فوت در همان مسجد که از زمین واقف ساخته شده دفن نمایند. عدّه ای از اهالی این شرط را پذیرفته اند و مسجد محلّ با این زمین یکی شده است و ساختمان سازی به پایان رسیده است. واقف می گوید محلّ دفن او را در مسجد مشخص نمایند و عدم رضایت خود را در صورت عدم تعیین اعلام نموده است. آیا می توان او را در آن جا دفن نمود؟
- [آیت الله خامنه ای] زمینی وجود دارد که از زمانهای طولانی محل دفن اموات اهالی بوده و یکی از اولاد ائمه (علیهم السلام) نیز در آن مدفون است و قبل از سی سال پیش مکانی را برای غسل دادن اموات در آن ساخته اند، ولی معلوم نیست که این زمین وقف برای دفن اموات شده یا آنکه وقف برای امامزاده مدفون در آن است. همچنین نمی دانیم ساخت غسّالخانه در آن برای غسل اموات مشروع است یا خیر؟ بنا بر این آیا جایز است اهالی آنجا اموات خود را در آن مکان غسل بدهند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] عاریه عقد جایز است و عاریه دهنده و کسی که عاریه کرده می توانند هر وقت بخواهند عاریه را به هم بزنند بنابراین عاریه دهنده می تواند انچه را که عاریه داده پس بگیرد مگر در موردی که زمینی را برای دفن میت عاریه داده باشد که بعد از دفن نمی تواند زمین را به نبش قبر میت پس بگیرد
- [آیت الله سیستانی] اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد ، بنابر مشهور باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد ، ولی وجوب خمس به معنای معروفش در این مورد محل اشکال است .
- [آیت الله بهجت] پاک شدن کف پا و ته کفش نجس، به واسطه راه رفتن روی آسفالت و روی زمینی که با چوب فرش شده یا هرچیزی که به آن زمین نگویند ، محل اشکال است ، و اظهر بقاء نجاست است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر میّت قرض نداشته باشد ولی بعضی از ورثه او صغیر یا دیوانه یا غائب باشند، فقط به مقدار مصارف متعارف (کفن و دفن) که اگر انجام نشود جنازه روی زمین می ماند می توان در اموال او تصرف کرد. ولی سایر تصرفات در آن اموال حرام و نماز خواندن در خانه او باطل است مگر بعد از تعیین قیم و عمل بر طبق صلاحدید وی.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زمینی را به دیگری واگذار کند که در ان درخت بکارد و انچه عمل می اید مال هر دو باشد این معامله که ان را مغارسه گویند باطل است پس اگر درختها مال صاحب زمین بوده بعد از تربیت هم مال اوست و باید مزد کسی که انها را تربیت کرده بدهد مگر این که اجرت بیشتر از سهمی باشد که برای عامل معین شده که در این صورت لزوم دادن زیادی محل اشکال و احتیاط در صلح است و اگر مال کسی بوده که انها را تربیت کرده بعد از تربیت هم مال اوست و می تواند انها را بکند ولی گودالهایی را که به واسطه کندن درختها پیدا شده باید پر کند و اجاره زمین را از روزی که درختها را کاشته به صاحب زمین بدهد مگر این که اجاره زمین از سهمی که از تربیت درختها برای مالک معین شده بیشتر باشد که در این صورت لزوم دادن زاید محل اشکال و احوط صلح است و مالک هم می تواند او را ملزم نماید که درختها را بکند و اگر به واسطه کندن درخت عیبی در ان پیدا شود چیزی بر صاحب زمین نیست ولی اگر خود صاحب زمین درختها را بکند و عیبی در انها پیدا شود باید تفاوت قیمت انها را به صاحب درخت بدهد و صاحب درخت نمی تواند او را ملزم کند که با اجاره یا بدون اجاره درخت را در زمین باقی بگذارد و همچنین صاحب زمین نمی تواند صاحب درختها را ملزم نماید که با اجاره یا بدون اجاره درختها در زمین او بماند
- [آیت الله بهجت] معامله چیزی که وقف شده باطل است، ولی اگر معلوم شود وقف باطل بوده مثل آنکه واقف بالغ نبوده، یا در نفروختن آن مفسده بزرگتری چون قتل نفس و هتک عِرض باشد، یا معلوم باشد که واقف محل خاصّی در نظر نداشته مثل زمینی که برای حمام ده وقف کرده باشد، در این صور فروختن جایز است. اما در صورت اول، خود واقف یا وارث او میتواند آن را برای خود بفروشد، و در صورت دوم، موقوفه فروخته میشود و تبدیل به چیزی که به نظر واقف نزدیکتر است میشود، و در صورت سوم، به مثل آن تبدیل میگردد؛ مثلاً در جای دیگر همان ده حمام ساخته میشود. و همچنین وقفی که در آن اختلاف شده بهطوریکه علم یا اطمینان به خرابی وقف پیدا شود، بنابر اظهر میتوان آن را فروخت.
- [آیت الله وحید خراسانی] شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست اول ان که میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در ان جا بماند دوم ان که کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده غصبی باشد و صاحب ان راضی نشود که در قبر بماند و همچنین است اگر چیزی از مال خود میت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه او راضی نشوند که ان چیز در قبر بماند مگر در صورتی که ان چیز مال کمی باشد که در این صورت نبش قبر محل اشکال است سوم ان که شکافتن قبر موجب هتک حرمت نباشد و میت بی غسل یا بی کفن دفن شده باشد یا بفهمند غسلش باطل بوده یا به غیر از دستور شرع کفن شده یا در قبر او را رو به قبله نگذاشته اند چهارم ان که برای ثابت شدن حقی که اهم از حرمت میت است بخواهند بدن میت را ببینند پنجم ان که میت را در جایی که بی احترامی به اوست مثل قبرستان کفار یا جایی که کثافت و خاکروبه می ریزند دفن کرده باشند ششم ان که برای یک مطلب شرعی که اهمیت ان از شکافتن قبر بیشتر است قبر را بشکافند مثلا بخواهند بچه زنده ای را از شکم زن بارداری که دفنش کرده اند بیرون اورند هفتم ان که بترسند درنده ای بدن میت را پاره کند یا سیل او را ببرد یا دشمن بیرون اورد هشتم ان که قسمتی از بدن میت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند ولی احتیاط واجب ان است که ان قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میت دیده نشود
- [آیت الله سیستانی] زمین مساجد واقع شده در خیابانها و پیادهروها، از وقف بودن خارج نمیشود، لکن احکام مترتّب بر عنوان مسجد را ندارد، مانند حرمت نجس کردن آن، وجوب زدودن نجاست از آن؛ حرمت توقف جُنُب، حائض و نفساء در آن. و اما قسمتهای باقیمانده از مسجد، اگر از عنوان مسجد بودن، خارج نشده باشد، همه احکام مربوط به مسجد بر آنها بار میشود؛ لکن اگر از عنوان مسجد بودن خارج شود مثلاً ظالم آن را به دکان، یا محل، و یا خانه تبدیل کند احکام مسجد بر آن بار نمیشود و همه انتفاعات حلال از آن جایز است، مگر آنچه که موجب تثبیت غصب به شمار آید، که جایز نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست: اوّل: اگر میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آن جا بماند. دوّم: اگر کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند، و همچنین است اگر چیزی از مال خود میت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند. ولی اگر وصیت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند در صورتی که وصیتش بیشتر از یک سوم مال او نباشد، برای بیرون آوردن اینها نمی توانند قبر را بشکافند. سوّم: اگر میت بی غسل یا بی کفن دفن شده باشد یا بفهمند غسلش باطل بوده یا به غیر دستور شرع کفن شده یا در قبر، او را رو به قبله نگذاشته اند. که در این فرض اگر نبش قبر موجب هتک میت باشد یعنی جنازه متعفن یا متلاشی شده باشد جایز نیست. اما اگر میت بدون نماز دفن شده باشد نبش جایز نیست بلکه بر قبر نماز خوانده می شود. چهارم: اگر برای ثابت شدن حقی بخواهند بدن میت را ببینند. پنجم: اگر میت را در جایی که بی احترامی به اوست مثل قبرستان کفار یا جایی که کثافت و خاکروبه می ریزند دفن کرده باشند. ششم: اگر برای یک مطلب شرعی که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است، قبر را بشکافند مثلاً بخواهند بچه زنده را از شکم زن حامله ای که دفنش کرده اند بیرون آورند. هفتم: اگر بترسند درنده ای بدن میت را پاره کند یا سیل او را ببرد یا دشمن بیرون آورد. هشتم: اگر قسمتی از بدن میت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند، احتیاط واجب آن است که آن قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میت دیده نشود. نهم: اگر میت وصیت کرده که جنازه اش را قبل از دفن به مشاهد مشرفه منتقل کنند و عمداً یا به هر جهتی بر خلاف وصیت او عمل شده جایز بلکه واجب است قبر را نبش و جنازه را به محل مورد وصیت منتقل کنند، مگر این که بدن فاسد شده باشد یا نبش مستلزم هتک باشد، و در غیر این صورت نبش قبر جهت حمل به مشاهد مشرفه خلاف احتیاط است هرچند وصیت کرده باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مزارعه چند چیز شرط است: 1 صاحب زمین و زارع هر دو باید بالغ و عاقل باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و حاکم شرع آنها را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد و سفیه نباشند، 2 همه حاصل زمین به یکی از آن دو اختصاص داده نشود. 3 سهم هر کدام بطورمشاع باشد، مانند نصف یا ثلث حاصل و مثل اینها، بنابراین اگر شرط کنندکه نوعی از حاصل مخصوص به یکی و نوع دیگر مخصوص به دیگری باشد، یا شرط کنند حاصل فلان قسمت از زمین مال یکی و حاصل قسمت دیگر مال دومی باشد صحیح نیست و نیز اگر صاحب زمین بگوید این زمین را زراعت کن و هرچه می خواهی به من بده باطل است.4 باید مدتی را که زمین در اختیار زارع است معین کنند و به اندازه ای باشد که به دست آمدن حاصل در آن مدت ممکن شود. 5 زمین باید قابل زراعت باشد ولی اگر زمین آماده نیست اما می توان کاری کرد که آماده زراعت شود مزارعه صحیح است. 6 نوع زراعت را باید معین کند، مگر این که زراعت هر چه باشد تفاوتی در نظر آنها و نظر توده مردم نداشته باشد و یا این که معلوم باشد که این زمین برای چه زراعتی مناسب است. 7 باید زمین معین باشد، بنابراین اگر کسی چند قطعه زمین دارد و بگوید یکی از آنها را به مزارعه دادم در صورتی که زمینها در مرغوبیت متفاوت باشد مزارعه باطل است، ولی اگر آن زمینها یکسان است و مثلاً بگوید مقدار پنج هکتار از این زمین را به تو واگذار می کنم مانعی ندارد و نیز ممکن است زمین را بدون این که زارع دیده باشد با اوصاف برای او بیان کند. 8 مخارج زراعت و همچنین بذر و مانند آن را باید معین کنند که بر عهده چه کسی است; ولی اگر مخارجی را که هر کدام باید بکنند میان مردم آن محل معلوم باشد کافی است.