افعال
کلمات دلالت کننده بر وقوع کار یا حالتی در یکی از زمانها و یکی از اقسام لفظ مفرد، فعل میباشد
آیا شخصی که در برخی از افعال حج معذور است و به حکم معذورین عمل می کند، او می تواند نایب شود؟
هرگاه عذر پس از اجیر شدن رخ بدهد اشکال ندارد ولی اگر قبلاً معذور باشد نمی تواند اجیر شود. والله العالم
هرگاه عذر پس از اجیر شدن رخ بدهد اشکال ندارد ولی اگر قبلاً معذور باشد نمی تواند اجیر شود. والله العالم
عنوان سوال:
آیا شخصی که در برخی از افعال حج معذور است و به حکم معذورین عمل می کند، او می تواند نایب شود؟
پاسخ:
هرگاه عذر پس از اجیر شدن رخ بدهد اشکال ندارد ولی اگر قبلاً معذور باشد نمی تواند اجیر شود. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی از طرف شخصی نائب شده که حج بلدی بجای آورد آیا نائب می تواند اوّل از طرف خود عمره مفرده بجای آورد و از حرم خارج شود اعمال را به نیت منوب عنه شروع کند؟
- آیا در نیابت از دیگری در حج باید مرجع تقلید نائب و منوب عنه یکی باشد؟
- اگر برای نائب در طواف عذری عارض شود پس دیگری را نایب قرار دهد(با فرض این که مجاز برای نایب گرفتن هم بوده است) نیت نایب دوم چگونه صحیح است؟
- شخصی که ختنه نشده بود عالماً یا جاهلاً احرام بسته و اعمال عمره و یا حج را انجام داده است. آیا اعمال او صحیح است؟
- شخصی بعد از اعمال منی یقین کرده است در عمره تمتع تقصیر نکرده بود تکلیف او چیست؟ و اگر چنانچه تقصیر در حج را فراموش نماید وظیفه چیست؟
- شخصی بعد از احرام از مسجد شجره در مسیر مکه و مدینه دچار اختلال حواس گردیده اکنون در مکه معظّمه تحت مراقبت پزشکی بسر می برد و در مراسم حج تمتع نخواهد توانست شرکت کند. آیا او شرعاً در جهت حج تمتع وظیفه ای دارد؟ با اینکه حج بروی مستقر نبوده است؟
- کسی که معذور است و نیاز به نیابت دارد، اگر خودش با عسر و حرج غسل و وضو را انجام دهد، آیا کار او صحیح است؟
- شخصی در اثر اختلال در حافظه و کهولت سن چند شوط از اشواط سعی، را در عمره تمتع فراموش کرده و توسط نیروهای ستاد گمشدگان به منزل مراجعت نموده و بدون توجه به بقیّه اشواط سعی تقصیر کرده است و پس از چند روزی به حج احرام بسته و اعمال حج را انجام داده و بعد از مراجعت به مکه قبل از اعمال پنجگانه حج ملتفت شده است اکنون عمره و حج او به لحاظ صحت چه صورت دارد؟
- شخصی از نظر مالی و توان جسمی متمکّن است و در قرعه کشی سازمان حج و زیارت نوبت تشرف او به سال بعد واگذار گردیده است. ولی یکی از افراد خانواده فوت کرده و فیش او را در اختیار وی می گذارند که از طرف او به حج برود، در این صورت آیا باید از طرف خود حج بجا آورد و یا از طرف منوب عنه با توجه به اینکه در سالهای قبل حج در ذمّه او استقرار نداشته باشد؟
- پدر به یکی از فرزندانش وصیت کرده که از طرف او حج تمتع به جا آورد ولی یکی دیگر از فرزندان بدون اینکه از این فرزند اجازه بگیرد از ماترک میت شخصی را اجیر نموده که از طرف پدر حج به جا آورد آیا ذمه مرحوم پدر بریء می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نایب اگر از انجام حج تمتع معذور شد، و حج تمتع را به حج افراد بدل کرد. آیا این حج از منوب عنه مجزی است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] نایبی که در وقت قبول نیابت برای حج معذور نبوده است و بعد از عقد اجاره در موقع عمل یاقبل از محرم شدن جزو معذورین شد و در هر عذری که پیش امده طبق وظیفه معذورین رفتار نمود ایا حج او از منوب عنه کافی است و ایا نسبت به نحوه عذر فرقی هست یا نه
- [آیت الله نوری همدانی] نایبی که در وقت قبول نیابت برای حجّ معذور نبوده است، و بعد از عقد اجاره در موقع عمل یا قبل از محرم شدن جزء معذورین شده و در هر عذری که پیش آمده طبق وظیفه معذورین رفتار نمود، آیا حجّ او از منوب عنه کافی است؟ و آیا نسبت به نحوه عذر فرقی هست یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] نایبی که در وقت قبول نیابت برای حجّ معذور نبوده است، و بعد از عقد اجاره در موقع عمل یا قبل از محرم شدن جزء معذورین شده و در هر عذری که پیش آمده طبق وظیفه معذورین رفتار نمود، آیا حجّ او از منوب عنه کافی است؟ و آیا نسبت به نحوه عذر فرقی هست یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نیابت از دیگری گرفته و به حجّ آمده ولی از بعض اعمال معذور است آیا میتواند در این اعمال نایب بگیرد یا اینکه پول را به دیگری بدهد که اصل حجّ را بجا آورد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مستنیب یا منوب عنه در وقت نیابت بدانند که نایب جزء معذورین است و او را نایب کنند، اولاً آیا اجرت نیابت برای نایب حلال است یا خیر؟ و ثانیاً آیا حجّ نیابی او صحیح و از حجة الاسلام یا غیر حجة الاسلام منوب عنه کفایت میکند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مستنیب یا منوب عنه در وقت نیابت بدانند که نایب جزء معذورین است و او را نایب کنند، اولاً آیا اجرت نیابت برای نایب حلال است یا خیر؟ و ثانیاً آیا حجّ نیابی او صحیح و از حجة الاسلام یا غیر حجة الاسلام منوب عنه کفایت میکند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نیابت از دیگری گرفته و به حجّ آمده ولی از بعض اعمال معذور است آیا میتواند در این اعمال نایب بگیرد یا اینکه پول را به دیگری بدهد که اصل حجّ را بجا آورد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مستنیب یا منوب عنه در وقت نیابت بدانند که نایب جزو معذورین است و او را نایب کنند اولا ایا اجرت نیابت برای نایب حلال است یا نه و ثانیا ایا حج نیابتی او صحیح و از حجه الاسلام یا غیر حجه الاسلام منوب عنه کفایت می کند یا نه
- [آیت الله وحید خراسانی] در مناسک امده است که معذور نمی تواند نایب شود معذور به چه کسی گفته می شود لطفا حد ان را معین کنید مثلا کسی که نمی تواند نماز طواف را صحیح بخواند یا نمی تواند خودش رمی جمرات کند و یا نمی تواند قربانی نماید و یا نمی تواند یکی دیگر از واجبات حج را اعم از ارکان و غیر ارکان انجام دهد معذور است یا خیر
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که روزه واجب گرفته یا برای حج یا عمره احرام بسته، نمی تواند غسل ارتماسی کند; ولی اگر از روی فراموشی، غسل ارتماسی کند صحیح است.
- کسی که برای حج یا عمره، احرام بسته اگر بمیرد، باید مثل دیگران کفن شود و پوشاندن سر و صورتش اشکال ندارد.
- مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته بعد از آنکه به وطنش رسید، اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد، در صورتی که بدون مشقت نتواند بقیه را به صاحب مال یا نائب او برساند باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکات است. شرایط کسانی که مستحق زکاتند
- شخصی که از سفر معصیت برمی گردد، چنانچه انگیزه رجوعش مقصد مستقلی غیر از رجوع به وطن باشد، نماز او نیز شکسته است.
- کسانی که راهنمای حج و مدیر کاروان حجاج و مانند آنها می باشند، چون سالی یک بار اتفاق می افتد و در مدت کمی انجام می گیرد، نماز آنها شکسته است و حکم آنها با حمله داری که سال های گذشته که بخش عمده سال را در سفر بودند تفاوت دارد.
- کسی که برای حج، احرام بسته است اگر پیش از تمام کردن سعی بین صفا و مروه بمیرد، نباید او را با آب کافور غسل دهند و بجای آن باید با آب خالص غسلش بدهند و همچنین اگر در احرام عمره پیش از کوتاه کردن مو بمیرد.
- اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است، ولی اگر برای یکی از کارهای شخصی وکیل نماید و آن کار را معین نکند وکالت صحیح نیست.
- فقیر می تواند از سهم (سبیل الله) برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، حتّی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، باز می تواند برای زیارت و مانند آن از سهم سبیل الله زکات بگیرد.
- کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشوئی را بخواند، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- اگر مال میت از بدهی و حج واجب و حقوقی که مثل خمس و زکات و مظالم بر او واجب است زیاد بیاید، چنانچه وصیت کرده باشد که ثلث یا مقداری از ثلث را به مصرفی برسانند، باید به وصیت او عمل کنند و اگر وصیت نکرده باشد، آنچه می ماند مال ورثه است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] نیابت از جانب شخص زنده در حجّ مستحبّی اشکال ندارد گرچه خود او حجّ را به جا میآورد، و همچنین در حجّ واجب در صورتی که خودش معذور از مباشرت عمل باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر میّتی که حجّ واجب بر ذِمّه اوست، نزد شخصی مالی داشته باشد و او بداند که ورثه حجّ میّت را به جا نمیآورند او باید به واسطه آن مال، حجّ میّت را به جا آورد و فرقی نیست بین آنکه نایب بگیرد یا خودش حجّ را به جا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط آن است که شخصی که از میّت نیابت می کند کسی باشد که در انجام اجزاء و شرایط نماز معذور نباشد، مثلاً کسی که نشسته نماز می خواند نایب نشود، حتّی بنابر احتیاط واجب کسی که با تیمّم یا جبیره نماز می خواند نیابت نکند.
- [آیت الله مظاهری] نیابت در حجّ نظیر نیابت در بقیه عبادات جایز است و لازم نیست نایب بالغ و عاقل و رشید باشد و اگر کسی که آنها را نایب کرده است (منوب عنه) اطمینان داشته باشد که عمل را به جا میآورند و بعداً هم اطمینان پیدا کند که عمل را به طور صحیح به جا آوردهاند نیابت آنها صحیح است و همچنین لازم نیست ذمّه نایب در سال نیابت مشغول به حجّ واجب نباشد و اگر نایب حجّ واجب خودش به ذمّهاش باشد میتواند نایب شود و حجّ او صحیح است گرچه گناه کرده است.
- [آیت الله مظاهری] در حجّ نیابتی لازم نیست از بلد نایب بگیرند و همین مقدار که از میقات کسی را نایب کنند کفایت میکند چنانکه اگر کسی را از بلد نایب کنند لازم نیست از شهر منوب عنه حرکت کند.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه شخصی را برای عمره مفرده یا حجّ واجب یا مستحب اجیر کنند و اجیر، عمره یا حجّ خود را به جماع فاسد کند گرچه واجب است حجّ یا عمره را به آخر برساند و کفّاره نیز باید بدهد ولی این حجّ یا عمره برای منوب عنه کفایت نمیکند و نایب استحقاق اجرت ندارد، مگر اینکه کسی که او را اجیر کرده است راضی شود که در سالهای بعد آن حجّ یا عمره را به جا آورد.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی حجّ واجب میّت را تبرّعاً به جا آورد بر ورثه واجب نیست برای او نایب بگیرند و مقدار هزینه حجّ به ورثه میرسد.
- [آیت الله مظاهری] بر ورثه واجب نیست از بلد، نایب بگیرند و از میقات، کفایت میکند حتّی اگر عقیده میّت اجتهاداً یا تقلیداً حجّ بلدی باشد، اگرچه سزاوار است از وطن نایب گرفته شود ولی اجرت بیشتر از میقات از وارث صغیر برداشته نمیشود ولی اگر میّت وصیّت به حجّ بلدی نموده باشد واجب است از بلد نایب گرفته شود و مازاد بر اجرت حجّ میقاتی از ثلث برداشته میشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسانی که خود مستطیع هستند تا حج خود را بجا نیاوردهاند، نباید در انجام حجّ نایب دیگری بشوند و اگر انجام بدهند، ظاهراً حجّ آنها باطل است و برای خودشان نیز واقع نمیشود. کسانی که نمازشان صحیح نیست یا توانایی انجام اعمال اختیاری عمره یا حجّ را ندارند (مثلاً نمیتوانند رمی جمرات نمایند) در حج واجب نیابتشان باطل است، هر چند مجّانی باشد.
- [آیت الله مظاهری] حجّ بر دیوانه واجب نیست ولی اگر دیوانه ادواری باشد و در ایّام حجّ عاقل باشد و بتواند اعمال را به جا آورد حجّ بر او واجب است، ولی اگر دیوانگی او در موسم حجّ باشد حجّ بر او واجب نیست و لازم نیست سرپرست او قبل یا بعد از مردن او برای او نایب بگیرد.