موقوفه
به مال مورد وقف موقوفه گفته می‌شود.
آیا فروختن بعضی از موقوفه برای هزینه تعمیر و اجرت متولی موقوفه جایز است؟
بسمه تعالی: هرگاه هیچ نوع راهی برای حفظ وقف نباشد در این صورت بیع قسمتی از موقوفه زیر نظر حاکم شرع که حدود را مشخص کند جایز است . والله العالم
بسمه تعالی: هرگاه هیچ نوع راهی برای حفظ وقف نباشد در این صورت بیع قسمتی از موقوفه زیر نظر حاکم شرع که حدود را مشخص کند جایز است . والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: هرگاه هیچ نوع راهی برای حفظ وقف نباشد در این صورت بیع قسمتی از موقوفه زیر نظر حاکم شرع که حدود را مشخص کند جایز است . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا هزینه تعمیر و نگهداری موقوفه بر اجرت متولی مقدم است؟
- آیا می توان متولّی موقوفه ای را بدون خیانت از دخالت در موقوفه مذکور منع کرد؟
- اگر بر طبق وقف نامه برای متولی سهمی از محصول مزروعه موقوفه قرار داده شود ولی به خاطر خشکسالی محصول ندهد آیا به او اجرت المثل پرداخت می شود؟
- ماشینی را برای تعمیر به کارگاهی فرستاده باشد چنانچه ماشین در هنگام تعمیر فروخته شود اجرت تعمیر کار بر عهده چه کسی است؟
- اگر کسی پولی را به شخصی هدیه کند که در تعمیر مسجد صرف کند، آیا می تواند بدون اجازه ی متولی، مسجد را تعمیر کند؟
- چنانچه واقف اذن متولی را در انتفاع از موقوفه شرط نماید آیا موقوف علیه می تواند بدون اذن منتفع شود؟
- برخی از افراد موقوف علیهم مدعی هستند که متولی موقوفه به جهت کِبَر سن قادر به اداره موقوفه نیست آیا ادعای آنان مسموع است؟ و آیا بین وقف عام و وقف خاص فرقی است؟
- آیا اجرت و گرفتن مزد در مقابل انجام عمل واجب، جایز است؟
- اگر مستأجر به مالک خانه دسترسی نداشته باشد و برای ممانعت از خراب شدن خانه، بدون اذن موجر اقدام به تعمیر پشت بام خانه نماید هزینه تعمیرات بر عهده کیست؟
- فروختن کالایی که در اختیار فروشنده نیست جایز است یا خیر؟ وآیا فرقی بین مثلی و قیمی وجود دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] دو موقوفه است از دو واقف: موقوفه اوّلی با هزینه کم و در آمد بسیار که فرضاً هشتاد درصد از در آمد آن اضافه می آید و دوّمی در آمد کم و هزینه زیاد دارد، آیا اداره اوقاف محل یا متولّی که هر دو موقوفه زیر نظر آن‌ها اداره می شود مجازند که از مازاد در آمد اوّلی برای موقوفه دوّمی با رعایت سایر موازین شرعی صرف نمایند یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه متولّی موقوفه خیانت در موقوفه نمود و به مصرف نرسانید، آیا معتمدین میتوانند این متولّی را از تولیت عزل نموده و به مصرف برسانند؟
- [آیت الله خامنه ای] اجرت متولی وقف
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است فردی غیر از متولّی شرعی وقف با دخالت در امور وقف و تصرّف در آن و تغییر شرطهایی که در صیغه وقف ذکر شده برای متولّی شرعی آن ایجاد مزاحمت کند، و آیا جایز است از متولّی بخواهد تا زمین موقوفه را به شخصی که متولّی، او را صالح نمی داند، تحویل دهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] حدود اختیارات متولی یک موقوفه تا چه حدی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظایف کسی که موجب ایجاد ضرر و یا اتلاف موقوفه شده چیست؟ آیا کسب رضایت متولی موقوفه کافی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا واقف همان متولی می باشد واگر واقف متولی برای موقوفه مشخص نکند بعد از وقف می تواند متولی برای آن مشخص کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر متولی موقوفه به وقف عمل نکند یا برخلاف نظر واقف عمل کند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر متولیِ وقف بدون رعایت مصلحت موقوف علیهم، زمین موقوفه را اجاره دهد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا متولّی موقوفه مجاز است در مال الاجارْ وقفی تخفیف قائل شود؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] وقف مشاع جایز است، یعنی می توان مثلاً، دو دانگ از خانه یا مزرعه ای را وقف کرد و در صورت لزوم حاکم شرع یا متولی می تواند مال موقوفه را با نظر اهل خبره جدا کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تصرف و دخالت در امور اوقاف مجهول التولیه و " غُیَّب و قُصَّر "و مساجد و مدارس دینی و موقوفه و کتابخانه های موقوفه که متولی منصوص ندارد برای غیر مجتهد جامع الشرایط یا مأذون از طرف او حرام و خلاف شرع است و تصرف در وجوهی که آن‌ها می دهند جایز نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر متولی وقف در مال موقوفه خیانت کند حاکم شرع امینی را به او ضمیمه می نماید که مانع از خیانتش گردد و در صورتی که ممکن نباشد می تواند به جای او متولی امینی معین نماید
- [آیت الله علوی گرگانی] فروختن در وپنجره وچیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و چنانچه بدرد آن مسجد نخورد، در مسجد دیگر مصرف شود، ولی اگر بدرد مسجدهای دیگر هم نخورد، میتوانند آن را بفروشند وپول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد وگرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
- [آیت الله اردبیلی] چنانچه چیزهایی همچون فرش، وسایل چای و لوازم صوتی موجود در جاهایی مانند مساجد، مدارس و حسینیّهها برای آنجا وقف شده باشند، فروش آن‌ها جایز نیست و چنانچه آن چیزها را به آنجا تملیک کرده باشند، اختیار آن با متولّی موقوفه یا حاکم شرع است و هر وقت به مصلحت موقوفه باشد، میتوانند آن را به چیزهای دیگر تبدیل کنند و یا به فروش برسانند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد وانتظار هم نمیرود که تا مدّتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، نمیتوانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند بلکه باید ذخیره کنند مگر آن که احتمال تلف داده شود که در اینصورت جائز است به مصرف تعمیر مسجد دیگری برسانند.
- [آیت الله مظاهری] اگر مسجد خراب شود فروختن آن و درب و پنجره و چیزهای دیگر آن بدون اذن حاکم شرع جایز نیست و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد میتوانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند بلکه میتوانند مسجدی را که خراب نشده برای احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند.
- [آیت الله بروجردی] فروختن در و پنجره و چیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و چنانچه به درد آن مسجد نخورد باید در مسجد دیگر مصرف شود، ولی اگر به درد مسجدهای دیگر هم نخورد، میتوانند آن را بفروشند و پول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد وگرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
- [آیت الله خوئی] فروختن در و پنجره و چیزهای دیگر مسجد حرام است، و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند، و چنانچه به درد آن مسجد نخورد، باید در مسجد دیگر مصرف شود، ولی اگر به درد مسجدهای دیگر هم نخورد، میتوانند آن را بفروشند و پول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد، و گرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
- [امام خمینی] فروختن در و پنجره و چیزهایی دیگر مسجد حرام است، و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند، و چنانچه به درد آن مسجد نخورد باید در مسجد دیگر مصرف شود. ولی اگر به درد مسجدهای دیگر هم نخورد می توانند آن را بفروشند و پول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد و گرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.