مجاز
مجاز، استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له می‌باشد. و در اصول فقه کاربرد دارد.
راننده ای مقررات را رعایت نمی کند و با سرعت غیر مجاز و یا تخلف دیگر منجر به قتل انسانی می شود. قتل از چه نوع می باشد؟
بسمه تعالی: شبه عمد است و باید دیه را بپردازد. والله العالم
بسمه تعالی: شبه عمد است و باید دیه را بپردازد. والله العالم
عنوان سوال:
راننده ای مقررات را رعایت نمی کند و با سرعت غیر مجاز و یا تخلف دیگر منجر به قتل انسانی می شود. قتل از چه نوع می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- جانی قصد قتل نداشت و ضربه ای هم که وارد نمود، نوعاً کشنده نیست، ولی اتفاقاً منجر به قتل شد. آیا جانی علاوه بر دیه ی قتل نفس، به قصاص جنایت بر عضو نیز محکوم می گردد؟
- گاهی خلبان هواپیما یا راننده ی اتوبوس به دلیل نقص فنی ناچار می شود برای حفظ جان اکثر مسافران کاری کند که منجر به مرگ چند نفر و نجات اکثریت می شود. آیا راننده ضامن دیه ی افراد آسیب دیده می باشد؟ آیا بین اضطرار ناشی از قصور یا تقصیر راننده با صورتی که وضعیت اضطراری به صورت کاملاً اتفاقی به وجود آمده فرقی وجود دارد؟
- شخصی با سوابق مخوف، راننده ای را به خارج از شهر برده است پس از مدتی جسد راننده در رودخانه ای پیدا می شود و طبق نظر پزشکی قانونی علت مرگ، خفگی به دنبال نزاع تشخیص داده شده، ولی این فرد تنها به سرقت اتومبیل اعتراف کرده است، ولی از قتل خود را بریء دانسته، آیا ولیّ دم می تواند اجراء قسامه نماید؟
- اگر شخصی به قصد قتل مورد شلیک گلوله قرار بگیرد ولی فقط منجر به نقص عضو شود و ضارب متواری شود آیا دیه را می توان از بیت المال پرداخت کرد؟
- اگر شخصی با یک ضربه ی عمدی که غالباً کشنده است، موجب جنایت های متعدد بر اعضای مجنی علیه شود که منجر به مرگ وی گردد، در صورتی که همه ی آسیب های وارده در تحقق قتل مؤثر باشد، آیا قصاص (اطراف) در قصاص (نفس) تداخل می کند؟
- در صورتی که شخصی عمداً به دیگری مشت یا سیلی بزند یا انگشت او را قطع کند، در صورتی که این گونه اعمال نوعاً کشنده نباشد و ضارب قصد قتل هم نداشته باشد لکن منجر به مرگ وی شود آیا دیه نفس ثابت می شود یا نسبت به عضو قصاص می شود؟
- کسی مدتی در نمازهای گذشته مثلاً مخرج حروف ص، ض، ث ،س را رعایت نکرده و یا نوک انگشت شصت پا را بر زمین نگذاشته یا چهره صورت خود را بیش از حد مجاز به راست و چپ برگردانده است حالا متوجه شده نمازهای گذشته او چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در حادثه تصادف در شب بین پیکان سواری و موتور سیکلت راننده موتورسیکلت فوت می کند کارشناس هر دو را به میزان پنجاه درصد مقصر می داند. زیرا راننده موتور چراغ نداشته و با بی احتیاطی و عدم رعایت مقررات، رانندگی می کرده و راننده پیکان نیز به علت عدم توجه به جلو و سرعت زیاد، مقصر بوده است. در فرض مسأله، حکم آن چگونه است؟ در همین فرض اگر تقصیر یکی از دو نفر بیشتر باشد، ولی نتوان علت و سبب اصلی تصادف را به طور کامل و تمام به یکی از آن‌ها منتسب دانست، زیرا قسمتی از علت تصادف به طرف مقابل منتسب است، حکم مسأله چگونه است؟
- [سایر] شرایط تأمین نیروی انسانی از میان اتباع خارجی و تعهدات شرکتها و موسسات خارجی در زمینه اجرای مقررات قانون کار؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در جریان تصادف رانندگی مقتول مقصّر شناخته شود آیا باز نسبت به راننده خطاء در قتل محسوب است که دیه مقتول برعاقله راننده واجب گردد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در جریان تصادف رانندگی مقتول مقصّر شناخته شود آیا باز نسبت به راننده خطاء در قتل محسوب است که دیه مقتول برعاقله راننده واجب گردد؟
- [سایر] بر اساس مقررات قانون کار اصولاً آیا کارفرما مجاز به اخراج کارگر می باشد یا خیر؟ به چه ترتیب؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] نظر حضرتعالی در مورد رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی بدون گواهی نامه رانندگی یا داشتن نقص فنی ماشین رانندگی می کند که منجر به قتل کسی می شود آیا این قتل عمد است یا غیر عمد ؟
- [آیت الله بهجت] آیا رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی شرعا واجب است و تخلف از آن ها حرام می باشد؟
- [آیت الله بهجت] اتومبیلی پس از خروج از خیابان فرعی در محلّ تقاطع (فرعی به اصلی) به دلیل موجّهی مثل رسیدن مانع یا بروز نقص فنّی متوقّف می شود. کنترل اتومبیل دیگری که در مسیر اصلی با سرعت غیر مجاز در حرکت بوده، از دست راننده خارج شده و با اتومبیل در حال توقّف، تصادف و خسارت زیادی وارد می کند. مرقوم فرمایید حکم شرعی را که کدام یک از صاحبان اتومبیل ضامن است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا استفاده از مواد نیروزا (دوپینگ) برای ورزشکاران مجاز است؟ آیا دوپینگ ژنتیکی برای درمان ورزشکاران و غیر ورزشکاران که ممکن است به افزایش قدرت در مسابقات منجر شود مجاز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر در اثر مسامحه و تخلّف در رانندگی، تصادفی پیش آید و آسیب جانی یا مالی به کسی برسد، راننده اتومبیل متخلّف ضامن خواهد بود.
- [آیت الله اردبیلی] معاشرت و رابطه با غیر مسلمانان نیز باید مطابق با مقرّرات اسلام تنظیم گردد، بنابر این باید از کارهایی همچون تخلّف از قراردادها، پیمانها و وعدهها، غَشّ در معامله، کم فروشی، خیانت در امانت، اجحاف و نظایر آن خودداری شود.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان بداند در صورتی که بخواهد جلوگیری از معصیتی بنماید منجر به ایجاد جرح و یا قتل خواهد شد، بنابر اظهر بدون اجازه امام معصوم علیهالسلام یا کسی که از طرف آن حضرت مستقیماً نایب مخصوص است، نباید این کار را بکند. و آیا با اجازه مجتهد جامعالشرایط میتواند این کار را انجام دهد؟ مورد تأمل است، ولی اگر نمیداند که این کار منجر به مجروح کردن و یا قتل میشود ولی احتمال این را میدهد، بنابر احتیاط واجب باید مستقیماً از طرف امام معصوم علیهالسلام و یا نایب مخصوص آن حضرت و یا از طرف مجتهد جامعالشرایط اجازه داشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] مقصود از عاقله که دیه قتل خطا را باید بدهد خویشان نسبی پدری می‌باشد، چه مرد باشند یا زن، غیر از بچهها و دیوانهها و کفّار، و تقسیم دیه بر آنان با رعایت مراتب ارث است.
- [امام خمینی] اگر منکر از اموری است که شارع اقدس به آن اهتمام میدهد و راضی نیست به وقوع آن به هیچ وجه، جایز است دفع آن به هر نحو ممکن باشد، مثلًا اگر کسی خواست یک شخص را که جایز القتل نیست بکشد باید از او جلوگیری کرد، و اگر ممکن نیست دفاع از قتل مظلوم مگر به قتل ظالم، جایز است بلکه واجب است، و لازم نیست از مجتهد اذن حاصل نماید. لکن باید مراعات شود که در صورت امکان جلوگیری به نحو دیگری که به قتل منجر نشود به آن نحو عمل کند، و اگر از حد لازم تجاوز کند معصیت کار و احکام متعدّی بر او جاری خواهد شد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر منکر از اموری است که شارع اقدّس به آن اهتمام می دهد وراضی نیست به وقوع آن به هیچ وجه ، جایز است دفع آن به هر نحو ممکن باشد ، مثلاً اگر کسی خواست یک شخص را که جایز القتل نیست بکشد باید از او جلوگیری کرد ، واگر ممکن نیست دفاع از قتل مظلوم مگر به قتل ظالم ، جائز است بلکه واجب است ، ولازم نیست از مجتهد اذن حاصل نماید . لکن باید مراعات شود که در صورت امکان جلوگیری به نحو دیگری که به قتل منجر نشود به آن نحو عمل کند ، واگر از حدّ لازم تجاوز کند معصیت کار واحکام متعدی بر او جاری خواهد بود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر منکر از اموری است که شارع اقدس به آن اهتمام می دهد و به وقوع آن به هیچوجه راضی نیست، جایز است دفع آن بهر نحو که ممکن باشد، مثلا اگر کسی خواست یک شخص را که جایز القتل نیست بکُشد باید از او جلوگیری کرد و اگر ممکن نیست دفاع از قتل مظلوم مگر به قتل ظالم، جائز است بلکه واجب است، و لازم نیست از مجتهد اذن حاصل نماید لکن باید مراعات شود که در صورت امکان جلوگیری به نحو دیگری که به قتل منجر نشود به آن نحو عمل کند، و اگر از حد لازم تجاوز کند معصیت کار و احکام متعدی بر او جاری خواهد شد.
- [آیت الله سیستانی] بر هر مسلمان واجب است مسلمان دیگری را که نزدیک است از گرسنگی یا تشنگی بمیرد ، آب و غذا داده و او را از مرگ نجات دهد اگر جان خودش در خطر نباشد ، و همچنین اگر آن شخص مسلمان نباشد ولی انسانی است که قتل او جایز نیست . آداب غذا خوردن
- [آیت الله بهجت] پدر و جد پدری صغیر میتوانند در صورت وجود مصلحت و نبودن مفسده با مال آن صغیر مضاربه نمایند، و همچنین وصی پدر و جد و بعد از آنان حاکم شرع، با رعایت عدم مفسده و وجود مصلحت مجاز به چنین تصرفی هستند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] صرف کردن قسمتی از سهم مبارک امام(علیه السلام) برای ساختن مساجد یا حسینیه ها یا بیمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتی مجاز است که با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعایت اولویّت باشد، ولی سهم سادات را جز در مورد ساداتی که گفته شد نمی توان مصرف کرد.