تعزیر
در اسلام به منظور جلوگیری از جرایمی غیر از زنا و لواحق آن، سرقت، شرابخواری و... مجازاتهایی مقرر گردیده است که در فقه از آن به «تعزیرات» یاد می‌شود.
آیا حاکم می تواند جهت ارتکاب هر عمل نامشروع حتی مثلاً ترک عمدی نماز شخص گناهکار را تعزیر نماید؟
بسمه تعالی: هر معصیتی که در شرع برای آن حدی مشخص نشده و حاکم شرع از آن آگاه شود در صورت مصلحت می تواند تعزیر کند وکیفیت تعزیر منوط به صلاحدید حاکم شرع است و حتماً باید مشروع باشد.والله العالم
بسمه تعالی: هر معصیتی که در شرع برای آن حدی مشخص نشده و حاکم شرع از آن آگاه شود در صورت مصلحت می تواند تعزیر کند وکیفیت تعزیر منوط به صلاحدید حاکم شرع است و حتماً باید مشروع باشد.والله العالم
عنوان سوال:
آیا حاکم می تواند جهت ارتکاب هر عمل نامشروع حتی مثلاً ترک عمدی نماز شخص گناهکار را تعزیر نماید؟
پاسخ:
بسمه تعالی: هر معصیتی که در شرع برای آن حدی مشخص نشده و حاکم شرع از آن آگاه شود در صورت مصلحت می تواند تعزیر کند وکیفیت تعزیر منوط به صلاحدید حاکم شرع است و حتماً باید مشروع باشد.والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- تهدید علیه مال و شرف مؤمن که به اخاذی از شخص ختم شود چه مقدار تعزیر دارد؟
- اگر در نماز عید فطر صندوق کفاره قرار داده شود ولی کفاره عمدی یا غیر عمدی آن مشخص نشده باشد وظیفه متولیان در این خصوص چیست؟
- اگر در نماز عید فطر صندوق کفاره قرار داده شود ولی کفاره عمدی یا غیر عمدی آن مشخص نشده باشد وظیفه متولیان در این خصوص چیست؟
- کودک نابالغی در عمره مفرده طواف نساء را انجام نداده است.آیا ترک عمدی و یا سهوی این طواف او را از مطلق تمتع جنسی ممنوع خواهد کرد؟ و چنانچه اگر ازدواج کند عقدش نیز باطل است؟
- اگر حاکم شرع بدهی شخص غایب را از مال بدهکار بپردازد آیا بدهکار می تواند آن مال مشخص را مطالبه نماید و مال دیگری به بدهکار بدهد ؟
- نماز شراب خوار تا چهل روز قبول نمی شود آیا می تواند نماز را در این مدت ترک کند؟
- گر نعوذ بالله زن شوهر داری با مرد اجنبی و یا فرزند شخصی با همتای خود روابط نامشروع داشته باشد و شخص ثالث از آن باخبر بوده باشد آیا وظیفه ثالث در این باره چیست ؟ آیا تجاهل کند و یا همسر زن فوق الذکر و پدر جوان آلوده را در جریان امر قرار دهد؟
- شخصی چند روز نماز می گزارد و چند روز آن را ترک می کند. آیا او جزء بی نمازان است؟
- اگر شرایط تقیّه در مسجد الحرام حاکم نباشد و مردم بخواهند خلف امام عادلی نماز بخوانند آیا نمازشان به نحو استداره ای چگونه است ؟
- آیا نماز گزاردن در ملکی که در پی اصلاحات ارضی قبل از انقلاب به شخص زارع تعلق گرفته، صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] درصورت ترک عمدی یا سهوی نماز طواف وظیفه چیست؟ و اگر از روی جهل به حکم ترک کرده باشد حکمش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ترک عمدی قربانی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخص بصورت عمدی به جستجوی آب نرود تا وقت نماز تنگ بشود نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا درباره زن و مرد اجنبی که به قصد کار حرام، خلوت کرده اند، ولی پیش از ارتکاب جرم دستگیر شده اند، تعزیر ثابت است؟
- [آیت الله خوئی] ارتکاب تطبیق عکس تذکره با شخص مانع استطاعت زن نیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا انسان با ترک فراگیری مسائل مورد ابتلای خود گناهکار محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا انسان با ترک فراگیری مسایل مورد ابتلای خود گناهکار محسوب می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توبه مجرم در اموری که باعث تعزیر می شود، آیا حاکم می تواند عفو کند؟
- [سایر] آیا ارتداد شخص نیاز به حکم حاکم شرع دارد؟ یا صرف انکار ضروریات اسلام و یا انجام اموری که نشان دهنده ارتداد باشد مثل ترک نماز و انجام عبادت به شیوه ارمنی ها و ادعای مسیحی بودن کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا مقدمهچینی عمدی و فراهم کردن زمینه برای ارتکاب جرم ارتشاء جهت به دام انداختن کارمند دولت وجاهت قانونی وشرعی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در غیر نماز، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید، مثلاً اگر کسی گفت سلام علیکم در جواب بگوید سلام علیکم و رحمة الله. هفتم از مبطلات نماز خنده با صدا و عمدی است و چنانچه سهواً با صدا بخندد یا لبخند بزند نمازش باطل نمی شود.
- اگر میّت وصیّت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند، احتیاط مستحب آن است که آن شخص از ولی میّت اجازه بگیرد و بر ولی هم واجب است که اجازه بدهد.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند،مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است. و اگر کاری که عمدی و سهوی آن، نماز را باطل می کند انجام نداده باید فوراً مقداری را که فراموش کرده به جا آورد و دو سجده سهو جهت سلام بی جا انجام دهد.
- هر یک از رکوع های نماز آیات رکن است که اگر عمداً یا اشتباهاً کم یا زیاد شود نماز باطل است. احکام نماز جمعه: نماز جمعه عبادتی است که در شرایط خاصی انجام می گیرد ودارای فضیلت زیادی می باشد و در قرآن مجید می فرماید:(مؤمنان هر موقع صدای مؤذن را شنیدند کارهای دیگر را ترک کنندو به سوی نمازجمعه حرکت کنند.(1)
- اگر با عین پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد، حقوق واجبه به ملک منتقل می شود، در این صورت بدون اجازه حاکم شرع در آن نماز نخواند.
- اگر در دو رکعت اول نماز به خیال این که دو رکعت آخر است تسبیحات بگوید، چنانچه پیش از رکوع بفهمد، باید حمد و سوره را بخواند و اگر در رکوع بفهمد، نمازش صحیح است و برای ترک هر یک از حمد و سوره دو سجده سهو بعد از نماز انجام دهد.
- اگر انسان مرضی دارد که بول او قطره قطره می ریزد یا نمی تواند از بیرون آمدن غائط خودداری کند چنانچه یقین دارد که از اول وقت نماز تا آخر آن به مقدار وضو گرفتن و نمازخواندن مهلت پیدا می کند، باید نماز را در وقتی که مهلت پیدا می کند بخواند و اگر مهلت او به مقدار کارهای واجب نماز است، باید در وقتی که مهلت دارد فقط کارهای واجب نماز را بجا آورد و کارهای مستحب آن مانند اذان و اقامه را ترک کند.
- کسی که می خواهد نماز بخواند، و احتمال ندهد، که تا آخر وقت چیزی پیدا کند که خود را با آن بپوشاند، در صورتی که شخص ممیزی غیر از همسرش او را می بیند باید نشسته نماز بخواند و عورت خود را با ران خود بپوشاند. و اگر کسی او را نمی بیند، ایستاده نماز بخواند و جلو خود را با دست بپوشاند و در هر دو صورت رکوع و سجود را با اشاره انجام می دهد و برای سجود سر را قدری پائین تر می آورد.
- خرید و فروش گوشت هایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که آن حیوان مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است; اما خریدن چرم هایی که از بلاد کفّار می آورند جایز و پاک است. هر چند نماز با آن صحیح نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] حکومت صالح میتواند با اجازه حاکم شرع واجد شرایط، محتکر را علاوه بر تعزیر بدنی، مانند زندان و شلاّق، تعزیر مالی نیز بنماید و تشخیص این که کدام مؤثّرتر است، با حاکم شرع جامعالشرایط میباشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان بر دزد یا شخص مهاجم پیروز شد به نحوی که دیگر نمیتواند کاری انجام دهد حقّ ندارد بیجهت او را بزند یا مجروح کند یا بکشد، و تعزیر او با حاکم شرع است.
- [آیت الله جوادی آملی] .تمام کلمات، حروف و حرکتهای قرائت، ذکر و دعای واجب نماز باید بدون غلط ادا شود . ترک یا جابه جایی عمدی آن ها موجب بطلان نماز است.
- [آیت الله جوادی آملی] .دو سجده, روی هم, از هر رکعت رکن است و با ترک عمدی یا سهوی هر دو، نیز افزودن عمدی یا سهوی دو سجده در یک رکعت، نماز باطل می‌شود.
- [آیت الله سیستانی] - جماع و آمیزش با همسر در حال اعتکاف جایز نیست هرچند موجب انزال و خروج منی نشود، و ارتکاب عمدی آن اعتکاف را باطل میکند.
- [آیت الله جوادی آملی] .ترک عمدی سلام، نماز را باطل میکند و ترک سهوی آن, باعث بطلان نماز نیست. اگر پس از فراموشی آن و پیش از به هم خوردن صورت نماز و قبل از انجام دادن کاری که عمدی یا سهوی آن نماز را باطل میکند مانند پشت به قبله کردن یادش بیاید, باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و اگر پس از به هم خوردن صورت نماز, یا بعد از باطل شدن نماز یادش بیاید، فقط دو سجدهّ سهو دارد.
- [آیت الله نوری همدانی] مرتبة اوّل آنکه با شخص معصیت کار طوری عمل شود که بفهمد برای ارتکاب او به معصیت این نحو عمل با او شده است ، مثل اینکه از او رو برگرداند ، یا با چهرة عبوس با او ملاقات کند ، یا ترک مراوده با او کند واز او اعراض کند به نحوی که معلوم شود این امور برای آن است که او ترک معصیت کند .
- [آیت الله جوادی آملی] .واجب است ترتیب افعال و اقوال نماز رعایت شود و ترک عمدی آن و اکتفا به همان غیر مرتب, باعث بطلان نماز است و ترک سهوی ارکان آن, به صورتی که با ترک سهوی رکن سابق مانند رکوع مثلاً وارد رکن بعدی مانند سجود شود, نماز باطل خواهد شد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر جلوگیری از معصیت با گرفتن دست گناهکار یا حائل شدن بین او و گناه یا خارج کردن او از محل ارتکاب معصیت یا گرفتن ابزار گناه ممکن باشد، واجب است بدان عمل شود.
- [آیت الله جوادی آملی] .در حال گفتن (االله اکبر ) باید ایستاده باشد و ترک عمدی یا سهوی قیام , سبب بطلان آن است ; نیز در حال گفتن آن، بدن باید آرام باشد و ترک عمدی آن, سبب بطلان است و در صورت ترک سهوی, باطل نمیشود.