رجوع
رجوع در دو معنای مراجعه کردن به کسی و برگشتن به حالت قبلی استعمال شده که در فقه در ابواب مختلف به آن پرداخته شده است. رجوع
اگر یکی از وراث بگویند ارث نمی خواهم ولی پس از مدتی مطالبه نماید آیا می تواند رجوع کند؟
بسمه تعالی: در فرض سؤال اگر قبول دارد که سهم خود را هبه کرده یا اعراض کرده است و طرف نیز آن را پذیرفته و تصرف کرده حق بازگشت ندارد به شرط اینکه ثابت شود که او این کار را انجام داده است . والله العالم
بسمه تعالی: در فرض سؤال اگر قبول دارد که سهم خود را هبه کرده یا اعراض کرده است و طرف نیز آن را پذیرفته و تصرف کرده حق بازگشت ندارد به شرط اینکه ثابت شود که او این کار را انجام داده است . والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: در فرض سؤال اگر قبول دارد که سهم خود را هبه کرده یا اعراض کرده است و طرف نیز آن را پذیرفته و تصرف کرده حق بازگشت ندارد به شرط اینکه ثابت شود که او این کار را انجام داده است . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- یکی از وراث پس از فوتش شناخته شده، ارث او به چه کسی می رسد؟
- در صورتی که برخی از وراث، مسلمان باشند و برخی دیگر کافر، آیا کافر از مسلمان ارث می برد؟
- حدود چند سال قبل پدر از دنیا رفت، تاکنون یکی از وراث موافقت بر تقسیم خانه ای که به ارث رسیده نکرده، وظیفه شرعی برخی از وراث در مورد استفاده از ارثیه چیست؟
- مالی به ارث رسیده با علم به اینکه از حلال به دست نیامده است آیا وراث می توانند در اموال تصرف کنند؟
- شخصی حق الارث خواهران خود را غصباً برای خود سرمایه قرار داده و اکنون مال کثیری را در اختیار دارد،آیا این ارباح با آن سرمایه کذایی چه تکلیفی دارد؟ و آیا وراث حق مطالبه از آن ارباح را دارند؟
- م حدود چهل سال قبل مُرد و وارث او، یک پسر و یک دختر بود، در این مدت خواهرم مطالبه ی ارث پدر نکرد، ولی اکنون که خواهر نیز از دنیا رفته است، فرزندان وی سهم ارث خواهرم را می خواهند. آیا مطالبه نکردن خواهرم از سهم ارثش، دلیل اعراض او از میراث است؟
- شخصی وصیّت کرده که احتیاطاً خمس کلیه دارائی اعم از منقول و غیر منقول پرداخت شود پس از فوت او پیش از آن که ورثه سهم خمس خود را بردارند اداره دارایی طبق قانون مالیات بر ارث سهم خود را دریافت می نماید سپس بقیّه را وراث تصرف می کنند و ضمناً وراث در جهت اجرایوصیّت متوفّی مبنی بر تخمیس ارث با وصی مخالفت می کنند اکنون با توجه به نحوه برخورد دارایی و مخالفت ورثه با قضیه خمس وصی چه وظیفه ای دارد؟
- زوج بر حسب توافق طرفین مشروط بر اینکه زوجه مهریه خود را در عوض طلاق به زوجه بذل کند زوجه را طلاق دهد ولی پس از طلاق زوجه به دفتر طلاق مراجعه و از بذل خود رجوع نماید و زوج نیز پس از اطلاع از اقدام زوجه به دفترخانه طلاق مراجعه و رجوع به زوجیت کرده است اکنون زوجه تمکین نمی کند و رجوع زوج را قبول ندارد و تنها قصدش مطالبه مهر است وظیفه شرعی چیست؟
- هرگاه از وصیت خود رجوع کند و سپس از رجوع خود پشیمان گردد آیا رجوع از رجوع مؤثر است؟
- مرحوم پدرم در زمان حیاتش از روی عصبانیّت با نوشته ای مرا از ارث محروم نمود، لکن پس از آن پشیمان شد و بر طبق وصیت نامه ای مرا نیز جزء سایر وراث قرار داد، ولی پس از وفات، ورثه منکر ابطال آن برگه ی محرومیت شدند. آیا ورثه حق دارند که مرا از ارث محروم کنند؟ ونیز بنده با اجازه ی پدر در زمان حیاتش، بر روی عمارت پدر یک طبقه برای خود ساختم. این ملک متعلق به چه کسی می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعضی از ورّاث بدون پرداختن سهم ورّاث دیگر (یعنی با تصاحب کلّ ارث) به حج بروند حکم حجّشان چگونه است و صله رحم با آنها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر زنی بمیرد و در ایام حیات مهریه خود را طلب نکرده باشد آیا وُراث ایشان می تواند مهریه را مطالبه کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا اجرت المثل متعلّق به محجور، مثلاً دستمزد کارش، را میتوان بعد از فوت پدر یا ولی از ترکه متوفّی از سایر ورّاث مطالبه نمود؟
- [آیت الله اردبیلی] 1- اگر شخصی به یک آدم روزهدار خوردنی تعارف کند آیا روزهدار باید از خوردن امتناع کند یا نه؟ 2- اگر وارثی که خود جز وراث است تمام املاکی که به وراث به ارث رسیده را بنام خودش سند کند و مابقی وراث از این املاک محروم شوند، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
- [سایر] اگر فدک هدیه پیامبر بود، چرا فاطمه زهرا آن را به عنوان ارث خود مطالبه میکند؟
- [سایر] اگر فدک هدیه پیامبر بود، چرا فاطمه زهرا آن را به عنوان ارث خود مطالبه میکند؟
- [سایر] با سلام، نماز خواندن و خورن غذا در خانهای که از ارث میتی بوده و ارث تقسیم نشده است و میدانیم که صاحبان ارث هم از تقسیم نشدن ارث ناراضی هستند، اما خودشان هم در سال چند روزی را در آن خانه مهمان میشوند و نسبت به این احکام بی اطلاع هستند، برای ما که پدرمان نیز یکی از وراث است چه حکمی دارد؟
- [سایر] بین وصیت و تقسیم ارث در ادا کردن آن کدام مقدّم است؟ آیا تمام اموال که موضوع ارث است می توان به وصیت سپرد و دیگر اموال باقی نمانده که به ارث تقسیم شود؟ و آیا شرایط طبق فتوا مراجع وجود دارد که حد اکثر چه قدر می تواند اموال را به وصیت سپرده بشود؟ آیا کسی می تواند همه اموال خود به کسی دیگر وصیت کند و دیگر برای وراث خود چیزی باقی نمی گذارد؟ آیا وراث آنچه که مربوط به ارث است می تواند وصیت پدرش را رد کند؟ با تشکر
- [آیت الله بهجت] آیا دختری که از تحصیل محروم بوده است، می تواند در تقسیم ارث چیز بیشتری مطالبه کند؟
- [آیت الله خامنه ای] یکی از برادرانم بارضایت، سهم خود را از ارث به من بخشید، ولی بعد از مدتی قبل از آنکه ارث بین ورثه تقسیم شود از هبه خود رجوع کرد، مسأله چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مردی که زن خود را طلاق رجعی داده، اگر حق رجوع خود را در برابر مبلغی مصالحه کند، مصالحه صحیح و دیگر حق رجوع نخواهد داشت.
- در طلاق رجعی مرد به دو قسم می تواند به زن خود رجوع کند: اول: حرفی بزند که معنایش این باشد که او را دوباره زن خود قرار داده است. دوم: کاری کند که از آن بفهمند رجوع کرده است و در هر دو مورد در باطن قصد رجوع کند.
- زن و شوهر به تفصیلی که بعداً گفته می شود، از یکدیگر ارث می برند. ارث دسته اوّل
- مسلمان از کافر ارث می برد. ولی کافر اگرچه پدر یا پسر میت باشد، از او ارث نمی برد.
- زنی که صیغه شده حق همخوابی ندارد و از شوهر ارث نمی برد، و شوهر هم از او ارث نمی برد.
- زنی که صیغه شده حق همخوابی ندارد و از شوهر ارث نمی برد، و شوهر هم از او ارث نمی برد.
- اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده; باید خمس آن را بدهد.
- اگر در صیغه قرض برای پرداخت آن مدتی قرار دهند، طلبکار پیش از تمام شدن آن مدت نمی تواند طلب خود را مطالبه نماید ولی اگر مدت نداشته باشد، طلبکار هر وقت بخواهد می تواند طلب خود را مطالبه نماید.
- اگر عمو و عمه و دائی و خاله خود میّت و اولاد آنان و اولاد اولاد آنان نباشند، عمو و عمه و دائی و خاله پدر و مادر میت ارث می برند و اگر اینها نباشند، اولادشان ارث می برند و اگر اینها هم نباشند، عمو و عمه و دائی و خاله جد و جده میّت و اگر اینها نباشند، اولادشان ارث می برند.
- اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد، شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین عده زن بمیرد، زن از او ارث می برد. ولی اگر بعداز گذشتن عده رجعی یا در عده طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] افراد به دو واسطه از متوفی ارث می برند: الف: نسبی ب: سببی. الف: وارث نسبی یعنی کسانی که با متوفی نسبت فامیلی دارند و به سه دسته عمده تقسیم می شوند که هر دسته را یک طبقه میگویند وتا یک نفر از طبقه اول باشد افراد طبقه دوم ارث نمیرند. ب وارث سببی یعنی کسانی که به سبب ازدواج ارث می برند و در کنار وراث نسبی و همراه آنها ارث می برند و تفصیل آن بعداً بیان می شود. ارث طبقه اول
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن یا مرد در عدّه طلاق رجعی بمیرد، دیگری از او ارث میبرد، ولی اگر در عدّه طلاق بائن مانند طلاق خُلع یا مبارات یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد، مگر این که در عدّه طلاق (خلع) یا (مبارات) زن از بخشیدن مال یا مهریّه خود به شوهر برگردد و شوهر هم مطّلع شود و رجوع نماید که در این صورت اگر یکی از آنان در زمان عدّه بمیرد، دیگری از او ارث میبرد.
- [آیت الله بهجت] اگر صاحب مال بمیرد، امانتدار باید مال را به ورّاث او برساند یا به ورّاث او خبر دهد، و چنانچه مال را به ورّاث او ندهد و از خبر دادن هم کوتاهی کند و مال تلف شود، ضامن است، ولی اگر برای آنکه میخواهد بفهمد کسی که میگوید من وارث میت هستم، راست میگوید یا نه، یا میت وارث دیگری دارد یا نه، مال را ندهد و از خبر دادن هم خودداری کند و مال تلف شود، بنابر اقرب ضامن نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی که زن خود را طلاق رجعی داده، اگر مالی از او بگیرد و با او صلح کند که دیگر به او رجوع نکند، حقّ رجوع او از بین نمیرود و مصالحه صحیح است ولی لازم است عملاً رجوع ننماید، اگر رجوع کرد زوجیّت آن صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] همچنان که رجوع به گفتن محقق می شود مثل ان که بگوید از بخششی که کردم برگشتم به فعل نیز محقق می شود مثل ان که به قصد رجوع از طرف بگیرد یا ان چه را بخشیده به قصد رجوع به دیگری واگذار نماید ودر تحقق رجوع دانستن کسی که مال به او هبه شده معتبر نیست
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مردی که زن خود را طلاق رجعی داده، اگر مالی از او بگیرد و با او صلح کند که دیگر به او رجوع نکند اگر چه باید رجوع ننماید ولی حق رجوع او از بین نمیرود، و اگر رجوع کرد، محقق میشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید به زنم رجوع کردم صحیح است. ولی مستحب است برای رجوع کردن شاهد بگیرند امّا اگر بعد از تمام شدن عدّه مرد بگوید که در عدّه رجوع نموده ام لازم است اثبات کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مردی که زن خود را طلاق رجعی داده؛ اگر مالی از او بگیرد و با او صلح کند که دیگر به او رجوع نکند؛ این مصالحه اگرچه صحیح است و لازم است که رجوع ننماید ولی حق رجوع او از بین نمی رود و در صورتی که رجوع کند طلاقی که داده موجب جدائی نمی شود.
- [آیت الله خوئی] در طلاق رجعی مرد به دو قسم میتواند به زن خود رجوع کند: (اول): حرفی معنایش این باشد که او را دوباره زن خود قرار داده است. (دوم): کاری کند و به آن کار قصد رجوع کند و ظاهر این است که به نزدیکی کردن رجوع محقق میشود اگرچه قصد رجوع نداشته باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] در طلاق رجعی مرد به دو قسم می تواند به زن خود رجوع کند اول حرفی بزند که به ان قصد کند که او را به زوجیت خود برگردانده نه این که اخبار از برگرداندن او به زوجیت باشد دوم به قصد رجوع کاری کند که از ان کار بفهمند رجوع کرده است مانند لمس و بوسیدن و رجوع به نزدیکی کردن محقق می شود هر چند قصد رجوع نداشته باشد