اعتراض
اظهار نارضایتی و مخالفت کردن را اعتراض گویند. موارد جواز و عدم جواز اعتراض در سراسر فقه به مناسبت مطرح و احکام آن ذکر شده است.
اگر شوهر برای زوجه خود مسکنی تهیه کند، آیا زن حق اعتراض و درخواست مسکن بهتر را دارد؟
بسمه تعالی: مرد باید مطابق شأن زن با در نظر گرفتن خصوصیات محل، مسکن تهیه کند و اگر چنین کرد، حق اعتراض زن ساقط است. به عبارت دیگر، به حکم مضمون آیه ی ( وعاشروهن بالمعروف ) اگر منزل مطابق با شأن زن در آن محیط باشد، حق اعتراض ندارد. والله العالم
بسمه تعالی: مرد باید مطابق شأن زن با در نظر گرفتن خصوصیات محل، مسکن تهیه کند و اگر چنین کرد، حق اعتراض زن ساقط است. به عبارت دیگر، به حکم مضمون آیه ی ( وعاشروهن بالمعروف ) اگر منزل مطابق با شأن زن در آن محیط باشد، حق اعتراض ندارد. والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: مرد باید مطابق شأن زن با در نظر گرفتن خصوصیات محل، مسکن تهیه کند و اگر چنین کرد، حق اعتراض زن ساقط است. به عبارت دیگر، به حکم مضمون آیه ی ( وعاشروهن بالمعروف ) اگر منزل مطابق با شأن زن در آن محیط باشد، حق اعتراض ندارد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر ضمن عقد نکاح شرط شود که حق انتخاب مسکن با زوجه است آیا این شرط ناظر به نوع و مکان مسکن نیز می باشد؟
- اگر زوجه در ضمن عقد نکاح شرط نماید که هرگاه شوهر زن دیگری بگیرد زن وکیل در طلاق باشد آیا زوج می تواند شخص دیگری را به عنوان وکیل به زوجه ضمیمه کند که زن نتواند مستقلاً طلاق دهد؟
- شوهر برای همسرش به جهت انجام عمل منافی عفت از دادگاه درخواست طلاق می دهد و زوجه نیز نفقه ایام دستگیری و پس از آزادی را مطالبه نموده است آیا مستحق دریافت نفقه می باشد؟
- در سند ازدواج شرطی به این صورت آمده است و زوجه شرط نمود هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظائف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبوده، زوج موظف است تا نصف دارایی خود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده و یا معادل آن را بلاعوض به زوجه منتقل کند، آیا این شرط صحیح است؟
- زوجه مرده است فقط شوهر و دو خواهر ناتنی دارد نحوه تقسیم ارثیه چگونه است؟
- اگر زوج به زوجه وکالت در طلاق دهد و زوجه خود را مطلقه به طلاق مبارات نماید در حالی که در وکالت نامه قبول زوجه بذل مهریه را از طرف شوهر قید نشده باشد آیا طلاق صحیح است؟
- آیا زوجه از زمینی که جزء ترکه ی شوهر است، ارث می برد؟
- آیا زوجه به جهت حق حبس از استمتاعات تا پرداخت مهریه می تواند بدون اجازه شوهر از خانه خارج شود؟
- اگر مالکیت منزلی بالمناصفه برای زوج و زوجه باشد و زوجه پس از مدت زمانی از شوهر، اجرت المثل ایام سکونت را مطالبه کند آیا زوج باید اجرت را بپردازد؟
- اگر مالکیت منزلی بالمناصفه برای زوج و زوجه باشد و زوجه پس از مدت زمانی از شوهر، اجرت المثل ایام سکونت را مطالبه کند آیا زوج باید اجرت را بپردازد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا پولی که در بانک مسکن جهت اخذ وام مسکن و خرید مسکن (در حالی که مسکنی ندارم) سپردهگذاری نمودهام و سال بر آن گذشته است، خمس دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا بر زوج لازم است که آن چه معمولاً تمام زن ها به آن نیاز دارند را به عنوان نفقه برای زوجه تهیّه کند، یا فقط تهیه غذا و مسکن و لباس برای او لازم است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اگر زن و شوهر پول خود را برای تهیه مسکن به هم ببخشند تا خمس به آن تعلق نگیرد اشکال شرعی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا تهیه مسکن وظیفه مرد است و آیا مرد می تواند از مسکن زن استفاده کند و آیا حق نفقه همسر قابل انتقال یا اسقاط است؟
- [آیت الله سیستانی] در صورت جواز عدم تمکین زوجه آیا در غیر تمکین حق دارد از شوهر اطاعت نکند و هر جا خواست برود و درخواست نفقه کند ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا عروس زوجه انسان (یعنی زوجه فرزندی که آن زن از شوهر دیگر دارد) بر او محرم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا بر زوج لازم است که آنچه معمولا تمام زنها به آن نیاز دارند را به عنوان نفقه برای زوجه تهیّه کند؟ یا فقط غذا و مسکن و لباس لازم است؟
- [آیت الله بهجت] آیا زوجه بدون این که در مورد انتخاب مسکن شرطی بکند حقّ دارد به منزلی که زوج اجاره کرده یا تهیه نموده نرود؟ و آیا در این صورت حقّ مطالبه ی نفقه را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شوهر قسمتی از ثلث اموالش را به همسرش هبه کند، مشروط بر این که بعد از مرگ شوهر ازهشت یک خود صرف نظر کند، آیا زوجه می تواند بعد از مرگ زوج درخواست هشت یک کند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا زن می تواند در قبال شیر دادن به فرزند از شوهر درخواست پول کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبه خرجی کند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- طلاق باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد، باید بگوید: زَوْجَتِی فاطِمَهُ طالِق یعنی زن من فاطمه رها است و اگر دیگری را وکیل کند آن وکیل باید بگوید: زَوْجَةُ مَوَکِّلِی فاطِمَةُ طالِق.
- اگر مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد باطل است ولی زن می تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد; اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را غسل ندهد، مگر این که وصیتی در میان باشد.
- زن می تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد، اگرچه شوهر زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.
- اگر زنی کسی را وکیل کند که مهر او را به شوهرش ببخشد و شوهر همان کس را وکیل کند که زن را طلاق دهد، چنانچه اسم شوهر محمد و اسم زن فاطمه باشد وکیل، صیغه طلاق را این طور می خواند: عَنْ مُوَکِّلَتِی فاطِمَة بَذَلْتُ مَهْرَها لِمُوَکِّلِی مُحَمَّد لِیَخْلَعَها عَلَیْهِ پس از آن بدون فاصله می گوید: زَوجَةُ مَوَکِّلِی خلعتها عَلی ما بَذَلَتْ هِیَ طالِق و اگر زنی کسی را وکیل کند که غیر از مهر چیز دیگری را به شوهر او ببخشد که او را طلاق دهد وکیل باید به جای کلمه (مهرها) آن چیز را بگوید مثلاً اگر صدهزار تومان داده، باید بگوید: بَذَلْتُ مِأَةَ الف تُومان. سپس از طرف شوهر قبول کند و بگوید قبلت ذلک بعداً بگوید زوجة موکّلی خلعتها علی ما بذلت هی طالق. طلاق مُبارات
- مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد با شوهر نیست ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را سفر ببرد باید خرج سفر او را بدهد.
- مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد با شوهر نیست ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را سفر ببرد باید خرج سفر او را بدهد.
- اگر زن پدر دختری، بچه شوهر آن دختر را از شیر آن پدر، شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می شود. چه بچه از همان دختر یا از زن دیگر شوهر او باشد.
- کفن زن، بر شوهر است. اگرچه زن از خود مال داشته باشد و همچنین اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته می شود، طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عدّه بمیرد، شوهرش باید کفن او را بدهد و چنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد ولی شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
- اگر بعد از آن که انسان با زنی ازدواج کرد، کسی بگوید آن زن شوهر دارد و زن بگوید ندارم، چنانچه شرعاً ثابت نشود که زن شوهر دارد، باید حرف زن را قبول کرد. مگر این که مدعی شوهر داشتن مورد اعتماد باشد در این صورت باید از او جدا شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر زنی علم پیدا کرد که شوهرش مرده است و شوهر کرد و بعداً شوهر اولش پیدا شد، آن زن زوجه شوهر اول است و نسبت به دومی شبهه است و باید عدّه وطی به شبهه نگه دارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر زن در کارهایی که در مسئله پیش گفته شد از شوهر اطاعت نکند گناهکار است و حقّ غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد ولی مهر او از بین نمیرود. مسئله 1963 - تهیه مخارج زن اگر عقد دائمی باشد مطابق معمول بر شوهر واجب است، و اگر تهیه نکند بدهکار او خواهد بود مگر اینکه زن راضی به آن زندگی باشد.
- [آیت الله سیستانی] زنی که عقد دائم شده ، حرام است بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود ، هر چند با حقّ شوهر هم منافات نداشته باشد ، مگر اینکه ضرورتی ایجاب کند یا ماندن در خانه برای او حرجی باشد ، یا مسکن مناسب او نباشد ، و باید خود را برای لذتهای جنسی که حقّ همسر است هر وقت که او میخواهد تسلیم نماید ، و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند . و تهیه غذا و لباس ، و منزل زن و تهیه احتیاجاتش بر شوهر واجب است ، و اگر تهیه نکند چه توانائی داشته باشد یا نداشته باشد مدیون زن است . و همچنین از حقوق زن است که مرد او را مورد اذیت و آزار قرار ندهد ، و با او بدون و جه شرعی تندی و خشونت نکند .
- [آیت الله اردبیلی] زنی که عقد دائم شده، نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود، امّا اگر بیرون رفتن زن برای حوائج شخصی و لازم، منافاتی با حقوق شوهر نداشته باشد، بیرون رفتن او حرام نیست، ولی زن باید خود را برای هر لذّت متعارفی که شوهر او میخواهد، تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از آمیزش با او جلوگیری نکند و اگر زن در این موارد از شوهر اطاعت کند، تهیّه غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که عرفا جزیی از هزینه زندگی زن میباشد، بر شوهر واجب است و اگر تهیّه نکند چه توانایی داشته باشد و چه نداشته باشد مدیون زن است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که عقد دائمی شده، نباید بیعذر شرعی بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود و باید خود را برای هر لذّتی که او میخواهد و عذر شرعی برای زن در اجتناب آن نیست، تسلیم نماید و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیّه غذا و لباس و منزل و سایر لوازم منزل او (با در نظر گرفتن شؤون زن) بر شوهر واجب است و اگر تهیّه نکند؛ چه توانایی داشته باشد یا نداشته باشد، مدیون زن است. (گفتنیست که نزدیکی از راه دبر جزء حقوق مرد بر زن نیست و زن میتواند از تسلیم شدن در این زمینه امتناع ورزد. بلکه مرد نمیتواند بدون رضایت زن به این کار اقدام ورزد).
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که عقد دایمی شده نباید بدون اذن شوهر از خانه بیرون رود و باید خودرا برای هر لذت مشروعی که او می خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند و اگر این وظایف را انجام دهد تهیه غذا و لباس و منزل و سایر مایحتاج زن بر طبق انچه متعارف است بر شوهر واجب است و اگر تهیه نکند چه توانایی داشته باشد یا نداشته باشد مدیون زن است
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که عقد دائمی شده نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود و باید خود را برای هر لذّتی که او میخواهد تسلیم نماید وبدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند تهیّه غذا ولباس ومنزل او بر شوهر واجب است و اگر تهیّه نکند چه توانایی داشته باشد یا نداشته باشد، مدیون زن است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که عقد دائم شده نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود، و باید خود را برای هر لذتی که او می خواهد تسلیم نماید، و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند، و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیه غذا و لباس و منزل او بر شوهر واجب است، و اگر تهیه نکند چه توانایی داشته باشد، یا نداشته باشد مدیون زن است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زنی که عقد دائمی شده احتیاط در آن است که بدون اجازه شوهر برای کارهای جزئی نیز از خانه بیرون نرود هر چند با حق شوهر منافات نداشته باشد و باید خود را برای هر لذتی که او می خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. تهیه غذا و لباس و منزل او بر شوهر واجب است و اگر تهیه نکند چه توانائی داشته باشد یا نداشته باشد مدیون زن است.
- [آیت الله بهجت] زنی که عقد دائم شده، نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود، و باید خود را برای هر لذتی که او میخواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند، و اگر در این امور از شوهر اطاعت کند، تهیه غذا، لباس، منزل و لوازم دیگری که در کتب فقهی ذکر شده بر شوهر واجب است، و اگر تهیه نکند، چه توانایی داشته باشد، یا نداشته باشد، مدیون زن است.