مد
كشيدن، كشيدن صدای حروف
آیا رعایت دو مد در (ولا الضالین)واجب است و یا یکی از آن دو، لطفاً بیان فرمایید؟
بسمه تعالی: مدّ اول لازم و مدّ دوم مستحب است.والله العالم
بسمه تعالی: مدّ اول لازم و مدّ دوم مستحب است.والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: مدّ اول لازم و مدّ دوم مستحب است.والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا رعایت قوانین راهنمایی از جهت شرعی واجب است؟
- آیا رعایت تمام قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران واجب است مثل قوانین راهنمایی و رانندگی؟
- اگر مأموم شک کند امام آن چیزی را که در نزد مأموم رعایت آن واجب است را انجام داده یا نه وظیفه اش چیست ؟
- اگر کسی در قضای روزه ی ماه رمضان، بعد از ظهر افطار کند و از حرام بودن افطار اطلاعی نداشته است، آیا کفاره (دادن ده مُد طعام به ده فقیر) بر او واجب است؟
- شخصی اوّل فروردین سالروز خمسی خود قرار داده است و محاسبه اش مثلاً در ساعت 12 ظهر بوده است آیا مراعات ساعت 12 در سال آینده واجب است و یا رعایت روز کافی است؟
- شخصی مدتی متمادی ترتیب را در نمازهای ظهرین و عشائین جهلاً رعایت نکرده بعدها متوجه شده است که نماز ظهر و مغرب را باید اوّل بجا می آورد،آیا قضای نمازهای گذشته واجب است؟
- آیا رعایت حجاب در برابر معلولین ذهنی لازم است؟
- اگر نماز مستحبی را در غیر حال حرکت بخوانیم آیا رعایت قبله و استقرار بدن و شرایط سجده و رکوع لازم است یا نه؟ با توجه به اینکه در حال حرکت رعایت آن همه شروط لازم نیست؟
- راه های ایجاد حضور قلب در نماز را بیان فرمایید؟
- آیا مأموم می تواند به امام جماعتی که مسائل مرجع مأموم را رعایت نمی کند اقتداء کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] یکی از دوستان هنگام نماز جماعت به جای وَلاَ الضَّالِّیْنَ می گفت وَلاَ الزالِّیْنَ آیا چنین تجوید و قرائتی صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا رعایت مدّ عارضی هم واجب است؟ (مثل کلمه ی "الرّحیم" در حال وقف)؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی در نماز سهوا و از روی فراموشی مدّ واجب در "و لا الضّالین" را انجام ندهد، نمازش چه حکمی دارد؟ و اگر حکم را نمی دانسته یا می دانسته و متوجّه نبوده چه باید کرد؟
- [آیت الله بهجت] در مسایلی از نماز که شما فتوای خاصّی دارید مثلاً رعایت مدّ را در قرائت نماز واجب دانسته اید ، آیا می توانیم به کسی که این موارد را رعایت نمی کند اقتدا کنیم؟
- [سایر] اهمیت رعایت حقوق زناشویی را بیان فرمایید؟
- [آیت الله خوئی] اگر به شخصی که شرائط امام جماعت را دارا باشد اقتدا کند و در قرائت کلمهای که در او مدّ واجب است، مدّ ندهد، و نمی‌دانم که او مدّ واجب را می‌داند ولی فعلاً فراموش کرده که مدّ بدهد، یا اینکه او مدّ واجب را نمی‌داند، آیا واجب است که به صورت فرادی نماز بخوانیم یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا صحیح است که نمازگزار هنگام خواندن (غیر المغضوب علیهم) آن را بدون عطف فوری، با وقف بخواند و سپس (ولا الضالین) را قرائت نماید؟ آیا در تشهد وقف بر (محمد)(صلی الله علیه وآله) در جمله (اللهّم صلّ علی محمد) و سپس قرائت عبارت (آل محمد) صحیح است؟
- [سایر] فلسفه حجاب، حد واقعی آن و راهکارهای ترغیب دختران به رعایت حجاب را فرمائید.
- [آیت الله بهجت] آیا قرائت "صراط الذین انعمت علیهم" به صورت "صراط من انعمت علیهم" و نیز قرائت "و لا الضالین" به صورت "و غیر الضالین" جزو قرائات مشهوری است که در قرائت نماز جایز می باشد؟
- [آیت الله بهجت] با وجود نوارهای جدیدی که داخل مهبل قرار می گیرد و از خروج خون کاملاً جلوگیری می کند تا بدین وسیله وجوب تحفظ رعایت شود؛ با توجه به این مسأله، حکم موارد ذیل را بیان فرمایید:
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که بچه شیر می دهد و شیر او کم است چه مادر بچه، یا دایه او باشد، یا بی اجرت شیر دهد، اگر روزه برای بچه ای که شیر می دهد ضرر دارد روزه بر او واجب نیست. و باید برای هر روز یک مدّ طعام یعنی آرد گندم به فقیر بدهد و نیز اگر برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. و در هر دو صورت روزه هائی را که نگرفته باید قضا نماید. راه ثابت شدن اول ماه
- اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هائی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مدّ که تقریباً 750 گرم است، طعام یعنی آرد گندم به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطه عذر دیگری مثلاً برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزه هائی را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط واجب آن است که برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
- اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مدّ آرد گندم به فقیر بدهد.
- کسی که باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، می تواند کفّاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر بعدازظهر عمداً کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، باید به ده فقیر، هر کدام یک مدّ، طعام دهد. و اگر نمی تواند باید سه روز پی در پی روزه بگیرد. جاهائی که فقط قضای روزه واجب است
- کسی که باید برای کفّاره یک روز شصت فقیر را طعام دهد، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مدّ که تقریباً 750 کیلوگرم است، طعام دهد. یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد یا به آنها می خوراند می تواند برای هر یک از عیالات فقیراگرچه صغیر باشند، یک مدّ به آن فقیر بدهد.
- اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذری پیدا کند، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد آرد گندم به فقیر بدهد.
- اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد، علاوه بر کفّاره باید قضای آن را به جا آورد و چنانچه تا رمضان آینده قضای آن روزه را به جا نیاورد، و برای هر روز نیز یک مدّ باید به فقیر بدهد.
- اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه می شود و نمی تواند تشنگی را تحمل کند، یا برای او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نیست. ولی در صورت دوم باید برای هر روز یک مد آرد گندم به فقیر بدهد. و بهتر آن است که بیشتر از مقداری که ناچار است آب نیاشامد و چنانچه بعد بتواند در روزهای کوتاه و هوای ملایم روزه بگیرد بنابر احتیاط روزه هایی را که نگرفته، قضا نماید.
- اگر مجتهد اعلم در مسأله ای فتوی دهد مقلِّد آن مجتهد نمی تواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند ولی اگر فتوی ندهد، مثلاً بگوید احتیاط آن است که در رکعت سوم و چهارم نماز، تسبیحات اربعه یعنی سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُللهِ وَلا اِلهَ اِلاّ اللهُ وَاللهُ اَکْبَر، را سه مرتبه بگویند، در این صورت مقلّد باید یکی از دو راه را برگزیند:1. به این احتیاط که به آن (احتیاط واجب) می گویند عمل کند و سه مرتبه بگوید.2. به فتوای مجتهدی که پس از وی (اعلم) به شمار می رود عمل نماید. پس اگر او یک مرتبه گفتن را کافی بداند، می تواند یک مرتبه بگوید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] علمای تجوید گفته‌اند اگر در کلمهای واو باشد و حرف قبل از واو در آن کلمه پیش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن کلمه همزه باشد ، مثل کلمه (سوء) باید آن واو را مدّ بدهد یعنی آن را بکشد . و همچنین اگر در کلمهای (الف) باشد وحرف قبل از الف در آن کلمه زبر داشته باشد ، و حرف بعد از الف در آن کلمه همزه باشد ، مثل (جآء) باید الف آن را بکشد . و نیز اگر در کلمهای (ی) باشد ، و حرف پیش از (ی) در آن کلمه زیر داشته باشد ، و حرف بعد از (ی) در آن کلمه همزه باشد ، مثل (جیء) باید (ی) را با مدّ بخواند . و اگر بعد از این حروف (واو و الف و یا) بجای همزه حرفی باشد که ساکن است ، یعنی زیر و زبر و پیش ندارد ، باز هم باید این سه حرف را با مدّ بخواند ، ولی ظاهراً صحت قرائت در اینچنین موارد توقف بر مدّ ندارد ، پس چنانچه به دستوری که گفته شد رفتار نکند ، باز هم نماز صحیح است ، ولی در مثل (ولا الضآلین) که تحفّظ بر تشدید ، و الف توقف بر مقداری مدّ دارد ، باید به همان مقدار الف را مدّ دهد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] مدّ بنا بر مشهور کمی بیش از نه سیر و نیم است ولی ظاهراً بیش از این مقدار است و بنا بر نظر برخی از محققان تقریبا 900 گرم است و احتیاط واجب در رعایت این قول است. توضیح بیشتر درباره مدّ (که معادل 14 صاع است) در مسأله 1872 و 1999 خواهد آمد و در طعام نیز احتیاط مستحب آن است که تنها گندم یا آرد گندم یا نان گندم داده شود، هر چند ظاهراً هر طعامی که بدهد، کافی است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در کلمه ای ( واو ) باشد و حرف قبل از ( واو ) در آن کلمه پیش داشته باشد و حرف بعد از ( واو ) در آن کلمه همزه ( ء ) باشد ، مثل کلمة سوء باید آن ( واو ) را مد بدهد ، یعنی آن ر ا بکشدو همچنین اگر در کلمه ای ( الف ) باشد و حرف قبل از ( الف ) در آن کلمه زبرداشته باشد و حرف بعد از (الف) درآن کلمه همزه باشد ، مل ( جاء )باید(الف) آن را بکشد و نیز اگر در کلمهای ( ی ) باشد و حرف پیش از ( ی ) در آن کلمه زیرداشته باشد و حرف بعد از ( ی ) در آن کلمه همزه باشد ، مثل ( جی ء ) باید ( ی) را با مد بخواند و اگر بعد از این ( و او ) و ( الف ) و ( ی) به جای همزه ( ء ) حرفی باشد که ساکن است یعنی زیر وزبر و پیش ندارد باز هم باید این سه حرف را با مد بخواند ، مثلاً در ولا الضالین که بعد از ( الف ) حرف ( لام ) ساکن است باید ( الف ) آن را با مد بخواند . و چنانچه به دستوری که گفته شد رفتار نکند احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای سجده واجب قرآن اگر با شرایطی که در مسأله قبل گفته شد سجده کند کافیست هر چند ذکر نگوید و گفتن ذکر مستحب است و بهتر آن است که این ذکر را بگوید: (سَجَدْتُ لکَ تعبُّداً وَ رِقّاً، لا مُسْتَکْبِراً عن عِبادَتِکَ ولا مُسْتَنْکِفاً ولا مُتَعَظِّماً، بل أَنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ خائِفٌ مُسْتَجِیر). تشهد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که زاییدن او نزدیک است و روزه برای حملش یا برای خودش ضرر دارد روزه بر او واجب نیست و در صورت اول باید برای هر روز بنابر احتیاط لازم یک مد طعام به فقیر بدهد. ولی اگر روزه برای خودش ضرر دارد رعایت این احتیاط لازم نیست اگر چه بهتر است و روزه هایی را که نگرفته باید قضا نماید.
- [امام خمینی] اگر در کلمهای واو باشد و حرف قبل از واو در آن کلمه پیش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن کلمه همزه (ء) باشد مثل کلم? سوء بهتر است آن واو را، مدّ بدهد یعنی آن را بکشد و همچنین اگر در کلمهای الف باشد و حرف قبل از الف در آن کلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن کلمه همزه باشد مثل جاء بهتر است الف آن را بکشد و نیز اگر در کلمهای (ی) باشد و حرف پیش از (ی) در آن کلمه زیر داشته باشد و حرف بعد از (ی) در آن کلمه همزه باشد مثل (جیء) بهتر آن است (ی) را با مدّ بخواند و اگر بعد از این واو و الف و (ی) به جای همزه (ء) حرفی باشد که ساکن است یعنی زیر و زبر و پیش ندارد باز هم بهتر آن است این سه حرف را با مدّ بخواند، مثلاً در ولا الضالین که بعد از الف حرف لام ساکن است، بهتر آن است الف آن را با مدّ بخواند.
- [آیت الله بهجت] رعایت مدّی که در یک کلمه واقع شده واجب است؛ یعنی اگر در کلمهای (واو) باشد و حرف قبل از (واو) در آن کلمه پیش (ضمّه) داشته باشد و حرف بعد از واو در آن کلمه همزه (ء) باشد، مثل کلمه (سوء)، باید آن (واو) را مدّ بدهد، یعنی آن را بکشد؛ و همچنین اگر در کلمهای (الف) باشد و حرف قبل از (الف) در آن کلمه زبر (فتحه) داشته باشد و حرف بعد از (الف) در آن کلمه همزه باشد، مثل (جاء)، باید (الف) آن را بکشد؛ و نیز اگر در کلمهای (ی) باشد و حرف پیش از (ی) در آن کلمه زیر (کسره) داشته باشد و حرف بعد از (ی) در آن کلمه همزه باشد، مثل (جیء)، باید (ی) را با مد بخواند؛ و اگر بعد از این (واو) و (الف) و (ی) به جای همزه (ء) حرفی باشد که ساکن است، یعنی زیر و زبر و پیش ندارد، باز هم باید این سه حرف را با مدّ بخواند، مثلاً در (وَ لاَ الضَّآلّینَ) که بعد از (الف) حرف لام ساکن است باید (الف) آن را با مدّ بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در کلمه ای واو باشد و حرف قبل از واو در آن کلمه پیش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن کلمه همزه " ء " باشد مثل کلمه " سوء " باید آن واو را مد بدهد یعنی آن را بکشد و هم چنین اگر در کلمه ای الف باشد و حرف بعد از الف در آن کلمه همزه باشد مثل "جآء" باید الف آن را بکشد و نیز اگر در کلمه ای " ی " باشد و حرف پیش از " ی " در آن کلمه زیر داشته باشد و حرف بعد از " ی " در آن کلمه همزه باشد مثل " جئ " باید " ی " را با مد بخواند و اگر بعد از این واو و الف و یاء، به جای همزه حرفی باشد که ساکن است یعنی زیر و زبر و پیش ندارد باز هم باید این سه حرف را با مد بخواند، مثلاً در "وَلاَ الضّالّینَ" که بعد از الف، حرف لام ساکن است، باید الف آن را با مد بخواند و چنان چه به دستوری که گفته شد رفتار نکند، احتیاط آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در کلمهای (واو) باشد و حرف قبل از (واو) در آن کلمه ضمّه داشته باشد و حرف بعد از (واو) در آن کلمه (همزه) باشد مثل کلمه (سُوْء) باید آن (واو) را مدّ بدهد، یعنی آن را بکشد و همچنین اگر در کلمهای (الف) باشد و حرف قبل از (الف) در آن کلمه فتحه داشته باشد و حرف بعد از (الف) در آن کلمه (همزه) باشد مثل کلمه (جاءَ) احتیاطا باید (الف) آن را بکشد و نیز اگر در کلمهای (یاء) باشد و حرف پیش از (یاء) در آن کلمه کسره داشته باشد و حرف بعد از (یاء) در آن کلمه همزه باشد مثل کلمه (جِیْ‌ءَ) باید (یاء) را با مدّ بخواند و اگر بعد از این (واو) و (الف) و (یاء)، به جای (همزه) حرف ساکنی یعنی حرفی که کسره و فتحه و ضمّه ندارد باشد، باید این سه حرف را با مدّ بخواند، مثلاً در (ولاَ الضّالّین) که بعد از (الف) حرف (لام) ساکن است، باید (الف) را با مدّ بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که کفاره روزه ماه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسائل بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را اطعام کند یا به هر کدام یک مد طعام بدهد. و اگر مقدار شصت مد برایش ممکن نباشد، هر چند مد که می‌تواند، به فقرا طعام بدهد و اگر یک مد هم نتواند طعام دهد استغفار می‌کند و احتیاط مستحب آن است که هر مقدار که می‌تواند به فقیر طعام دهد و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره بدهد و اگر مقداری داده، آن را تکمیل کند.