پایه و اساس خانواده، احترام و محبت زن و شوهر نسبت به هم و رعایت حقوق یکدیگر است. دین اسلام، در این زمینه، بسیار سفارش و تأکید کرده و در قرآن فلسفه و هدف از زندگی زناشویی، سکونت و آرامش خاطر، معرفی شده است: (وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها)(1) (و از نشانه‌های او این است که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید). روشن است که این امر در پرتو محبت و مهربانی و رعایت حقوق خانوادگی پدید می‌آید. از این رو در ادامه می‌فرماید: (وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً) (و در میانتان محبت و رحمت قرار داد). امام باقرعلیه السلام به مردان می‌فرماید: (هر کس زن گرفت، باید او را گرامی بدارد و به او احترام کند)(2) و امام کاظم‌علیه السلام خطاب به زنان می‌فرماید: (جهاد زن شوهرداری نیکو است).(3) پی‌نوشت‌ (1) روم (30)، آیه 21. (2)) من اتخذ امراة فلیکرمها (. (3)) جهاد المرأة حسن التبعل (، فروع کافی ج 5.
پایه و اساس خانواده، احترام و محبت زن و شوهر نسبت به هم و رعایت حقوق یکدیگر است. دین اسلام، در این زمینه، بسیار سفارش و تأکید کرده و در قرآن فلسفه و هدف از زندگی زناشویی، سکونت و آرامش خاطر، معرفی شده است: (وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها)(1) (و از نشانههای او این است که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید). روشن است که این امر در پرتو محبت و مهربانی و رعایت حقوق خانوادگی پدید میآید. از این رو در ادامه میفرماید: (وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً) (و در میانتان محبت و رحمت قرار داد).
امام باقرعلیه السلام به مردان میفرماید: (هر کس زن گرفت، باید او را گرامی بدارد و به او احترام کند)(2) و امام کاظمعلیه السلام خطاب به زنان میفرماید: (جهاد زن شوهرداری نیکو است).(3)
پینوشت
(1) روم (30)، آیه 21.
(2)) من اتخذ امراة فلیکرمها (.
(3)) جهاد المرأة حسن التبعل (، فروع کافی ج 5.
- [آیت الله علوی گرگانی] موارد مصرف حقوق شرعیه را بیان فرمائید؟
- [سایر] اهمیت ازدواج وتشکیل خانواده چیست؟
- [سایر] شبهه: حضرت علی(ع) به آزادی و خودمختاری و کرامت انسان بیشتر اهمیت میداد تا حقوق نظام و حکومت.
- [سایر] اهمیت احترام به پدر و مادر را از نظر آیات و روایات بیان فرمائید؟
- [سایر] آیا پای بندی به اصول دموکراتیک تنها راه رعایت حقوق بشر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگرعزاداری برای امام حسین (علیه السلام)باعث تضییع حقوق دیگران شودآیاموجب ضمان خواهدشد؟ بطورکلی آیادراین موردخاص رعایت حقوق دیگران واجب است باتشکر
- [سایر] اهمیت ازدواج در دین اسلام را بیان کنید؟
- [سایر] همتایی اعتقادی در ازدواج چقدر اهمیت دارد؟
- [سایر] همتایی اعتقادی در ازدواج چقدر اهمیت دارد؟
- [سایر] اهمیت ازدواج در اسلام چقدر است؟
- [آیت الله مظاهری] هرگاه مرد حقوقی را که زن بر او دارد ترک نماید، رعایت حقوق شوهر بر زن لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] معاشرت و روابط بین مسلمانان باید بر اساس برادری و رعایت حقوق و حیثیّت و نوامیس یکدیگر تنظیم گردد؛ پس اموری از قبیل عدالت، احسان، صداقت، احترام، حسن ظن، فداکاری، ادای امانت، حفظ اسرار یکدیگر، اصلاح ذاتالبین، مشورت با یکدیگر و تعاون در اعمال خیر، در معاشرت با یکدیگر باید رعایت شوند، بخصوص اگر طرف معاشرت، پدر و مادر و بستگان، بزرگان دین و دانش، معلّمان و استادان، زنان و خردسالان و افراد محروم و مستضعف و سالخورده و یا مصیبتدیدگان باشند.
- [آیت الله مظاهری] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد میدهد باید ملاحظه اهمیّت شود و مجرّد ضرر قابل توجّه موجب سقوط آن نمیشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 12 چنانچه رعایت عقود شرعیه را بنمایند یا اینکه وکالت مطلقه به مسؤولین بانک داده شود که رعایت این عقود را بنمایند حلال است.
- [آیت الله اردبیلی] بعید نیست گفته شود حقوق زن و شوهر در برابر یکدیگر است، بنابر این زمانی که یکی از آنان بدون عذر موجّه از ادای حقّ دیگری امتناع مینماید، دیگری نیز بتواند از ادای حقوق او امتناع نماید.
- [آیت الله اردبیلی] حضور علمی و عملی بانوان در شئون گوناگون اجتماع اشکال ندارد، به شرط آن که اوّلاً: عفّت عمومی را رعایت کرده و مرتکب حرام نشوند و ثانیا: حضور آنان مستلزم تضییع حقوق شوهران و منافی حیثیّت و شئون آنان نباشد؛ ولی با این حال مطابق آنچه از کتاب و سنّت استفاده میشود، بهتر است زنان در غیر موارد ضرورت و لزوم، در اجتماعاتی که نامحرم وجود دارد ظاهر نشوند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که اجیر شده برای کاری، مثل کارمندان ادارهها و شرکتها و کارخانجات، اگر کم کاری کند یا اصلاً کار نکند، حقّ گرفتن تمام حقوق را ندارد و اگر تمام حقوق را بگیرد به همان نسبتی که کمکاری کرده غصباست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است علاوه بر رعایت مسائل مربوط به طهارت و نجاست، نظافت و پاکیزگی در بدن و لباس و خانه و مسکن و مرکب و تمام محیط زندگی رعایت شود ، همان گونه که پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و ائمه هدی(علیهم السلام) رعایت می فرمودند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست آنچه را علمای تجوید برای بهتر خوانی قرآن ذکر کرده اند رعایت کند، بلکه لازم است طوری بخواند که بگویند عربی صحیح است هرچند رعایت دستورات تجوید بهتر است.