تابستان
تابستان یکی از فصل هاست که در بعضی ابواب فقه در مورد ان بحث شده است
دانشجویی هرماه یک بار به وطن می رود و در تابستان برای انتخاب واحد به محل تحصیل می رود وظیفه او نسبت به نماز و روزه چیست؟
بسمه تعالی: با یک مرتبه مسافرت، کثرت سفر محقق نمی شود، این دانشجو اگر در ایام تحصیل در هر ماه یک بار به وطن می رود نماز و روزه اش در راه شکسته، در وطن تمام است و در ایام تحصیل هرگاه تصمیم دارد که در دوران تحصیل در آنجا بماند، هرچند گاهی به وطن اصلی سر بزند، آن نقطه برای او حکم وطن دوم را دارد . والله العالم
بسمه تعالی: با یک مرتبه مسافرت، کثرت سفر محقق نمی شود، این دانشجو اگر در ایام تحصیل در هر ماه یک بار به وطن می رود نماز و روزه اش در راه شکسته، در وطن تمام است و در ایام تحصیل هرگاه تصمیم دارد که در دوران تحصیل در آنجا بماند، هرچند گاهی به وطن اصلی سر بزند، آن نقطه برای او حکم وطن دوم را دارد . والله العالم
عنوان سوال:
دانشجویی هرماه یک بار به وطن می رود و در تابستان برای انتخاب واحد به محل تحصیل می رود وظیفه او نسبت به نماز و روزه چیست؟
پاسخ:
بسمه تعالی: با یک مرتبه مسافرت، کثرت سفر محقق نمی شود، این دانشجو اگر در ایام تحصیل در هر ماه یک بار به وطن می رود نماز و روزه اش در راه شکسته، در وطن تمام است و در ایام تحصیل هرگاه تصمیم دارد که در دوران تحصیل در آنجا بماند، هرچند گاهی به وطن اصلی سر بزند، آن نقطه برای او حکم وطن دوم را دارد . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی برای درس از وطن تا محل درس هر روز5/22کیلومتر یا بیشتر می رود وظیفه اش نسبت به نماز و روزه در محل درس و بین راه چیست؟
- حدود سی سال پیش، از زادگاه خود به شهر قم مهاجرت کرده و قم را به عنوان وطن انتخاب نمودم; در عین حال نسبت به زادگاهم ترک وطن ننموده ام و گاهی برای صله ی رحم به آنجا می روم. آیا اعراض از زادگاه برای اینجانب حاصل شده است؟ وظیفه ی نماز و روزه ی همسر و فرزندانم در آنجا چگونه است؟
- اینجانب از وطن خود اعراض کرده ام ولی خانه مسکونیم را هنوز نفروخته ام حالا وظیفه من نسبت به نماز و روزه در آنجا چیست؟
- اگر مسلمانی به فضا رود وظیفه اش نسبت به وضو چیست؟
- طلبه ای که در قم قصد وطن نموده است، پس از یک سال از قم بیرون می رود و پس از مدتی به قم برمی گردد. حکم نماز و روزه اش چگونه است؟
- افرادی که مشغول خدمت سربازی می باشند، به مدت چند ماه، هر شب یا هر هفته به محل سکونت خود و یا به خانه ی اقوام مسافرت می کنند. وظیفه شان نسبت به نماز چیست؟
- شخصی چند سال عمداً روزه نگرفته است سپس متوجه شده است که از قبل بیماری زخم معده داشته و نمی توانسته روزه بگیرد وظیفه اش نسبت به قضاء و کفاره چیست؟
- غلط خواندن ذکرهای مستحبی در نماز، عمداً، سهواً ، جهلاً چه حکمی دارد؟آیا پرری به نماز می رساند وظیفه نسبت به نمازهای گذشته چیست؟
- اگر بنده حقیر از اوّل شب قصد سفر فردا در ماه رمضان داشته باشم با اینکه در نظر دارم که امکاناً تا ظهر برگشته و روزه ام را ادامه دهم، بنظر حضرت عالی چه وظیفه ای دارم، آیا باید نیّت روزه نکنم و بعد از برگشتن به وطن قصد روزه نمایم؟
- با توجه به توسعه شهرها و آبادیها تشخیص حد ترخّص مشکل شده است ، آنچه در رساله ها آمده است: آخرین دیوار شهر و آّبادی است، اکنون بجای دیوار و خانه، مؤسسات و مراکز صنعتی است که بصورت گسترده از طرف شهرها را احاطه کرده است. بنابراین وظیفه کسی که وارد وطن یا عازم سفر است در انجام نماز و روزه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] دانشجویی که در غیر زمان تحصیل (مثلاً ترم تابستان) به جهت غیر امر تحصیل به خوابگاه و شهر محل تحصیل می رود، حکم نماز و روزه او چگونه است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] نماز و روزه دانشجویی که دو روز در هفته به محل تحصیل می‌رود و در همان روز به وطن بر میگردد و فاصله محل تحصیل و وطنش بیش از چهار فرسخ شرعی است، چگونه است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] دانشجویی که وطن و محل تحصیل او بیش از چهار فرسخ شرعی فاصله دارد و تقریباً هر روز این مسیر را برای تحصیل می‌رود و بر میگردد، درباره نماز و روزه چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] دانشجویی که از وطن خود به محل تحصیل که بیش از مسافت شرعی است سه روز در هفته رفت و آمد کند یعنی هر روز از وطن خود به محل تحصیل برود و برگردد: الف) نماز و روزه او در محل تحصیل چه حکمی خواهد داشت؟ ب) اگر موقع اذان در راه باشد نماز و روزه او چه حکمی خواهد داشت؟ ج) در صورتی که دو روز در محل تحصیل بماند نماز و روزهاش در محل تحصیل و بین راه چه حکمی خواهد داشت؟ ه) چنانچه در بعضی از فروع فوق نماز او تمام باشد ملاکش چه خواهد بود؟ آیا کثرت سفر یا این که چون سفر مقدمه شغل است برای او؟ و) آیا دانشجویی را میتوان شغل حساب نمود یا نه؟
- [آیت الله بهجت] کسی که وطن او کاشان است و برای تحصیل به قم آمده و خانه گرفته است و محل تحصیل او در 10 کیلومتری قم بوده و برای تدریس هم در هفته دو روز به روستا می رود و شب به قم باز می گردد و در آخر هفته هم به کاشان می رود، حکم نماز و روزه او چگونه است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] نماز و روزه طلبه، دانشجو و سرباز، در محل تحصیل و سربازی چگونه است؟ آیا آنجا وطن او محسوب می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که قبل از بلوغ از محل تولد خود به شهر دیگری مهاجرت نماید و به مسأله اعراض از وطن آگاه نباشد، الآن که به سن تکلیف رسیده، نسبت به نماز و روزه اش در آنجا چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله بهجت] 1) حکم نماز و روزه دانشجویانی که فاصله وطن آن ها تا محل تحصیل بیش از 4 فرسخ شرعی است و 3 روز در هفته، به محل تحصیل می روند و در همان روز برمی گردند و حداقل برای یک ترم چنین برنامه ای دارند در محل تحصیل و بین راه بیان فرمایید.
- [سایر] آیا محل تحصیل، در حکم وطن محسوب می‌شود؟
- [آیت الله سیستانی] حکم نماز و روزه دانشجویان و طلاب در سفر برای تحصیل و در محل تحصیل چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که در روزه ماه رمضان از محل خود مسافرت می کند و قبل از ظهر همان روز مراجعت می کند چنانچه مفطری انجام نداده باشد، حکمش حکم کسی است که مسافر بوده و قبل از ظهر به وطن می رسد. اگر چیزی که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد نیّت روزه و امساک کند و روزه او صحیح است.
- اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبی حق شوهرش از بین رود، جایز نیست روزه بگیرد، بلکه اگر حق شوهر هم از بین نرود، ولی شوهر او را نسبت به آن، از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کند، بنابر احتیاط واجب باید خودداری کند.
- کسی که از وطنش صرف نظر کرده و می خواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند اگر سفرش طولانی است باید نماز را تمام بخواند. نماز کارمندان هواپیما و قطار تمام و روزه را باید بگیرند و اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود یا جای دیگر بمانند در غیر سفر اول نمازشان تمام است. کسی که در سال دو یا سه سفر می رود که هر کدام سه یا چهار ماه طول می کشد، و بقیه سال را در وطن است نماز او تمام است. چوپانی که در سال نه ماه همراه گوسفندان می رود، بدون آنکه در جائی ده روز بماند، و سه ماه زمستان را در وطن خود به سر می برد، نماز او تمام و باید روزه را بگیرد. شرط هشتم: رسیدن به حد ترخّص شرط هشتم آن که به حد ترخّص برسد یعنی از وطنش یا جائی که قصد کرده بود ده روز در آنجا بماند، به قدری دور شود که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود ولی باید در هوا غبار یا چیز دیگری نباشد که از دیدن دیوار و شنیدن اذان جلوگیری کند و لازم نیست به قدری دور شود که مناره ها و گنبدها را نبیند، یا دیوارها هیچ پیدا نباشد، بلکه همین قدر که دیوارها کاملاً معلوم نباشد، کافی است.
- کسی که به یکی از عناوین سه گانه باید نماز خود را تمام بخواند اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود بماند یا در نقطه ای ده روز قصد اقامه کند باید در سفر اولی که بعد از ده روز می رود، نماز را شکسته بخواند.
- اگر برای لهو و خوش گذرانی به شکار رود، مسافرت حرام و نمازش تمام است و چنانچه برای تهیه معاش و یا برای کسب و زیاد کردن مال به شکار برود، باید نماز را شکسته بخواند و روزه نگیرد.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جائی که کمتر از چهار فرسخ است برود، چنانچه مردد باشد که به محل اولش برگردد یا نه، یا به کلی از برگشتن به آنجا غافل باشد، یا بخواهد برگردد ولی مردد باشد که ده روز در آنجا بماند یا نه، یا آن که از ده روز ماندن در آنجا و مسافرت از آنجا غافل باشد، باید از وقتی که می رود و برمی گردد و بعد از برگشتن; نمازهای خودرا تمام بخواند. سوم: توقف یک ماه بدون قصد
- اگر برای رفتن به محلی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود، چنانچه از محل اولی که حرکت کرده تا جائی که می خواهد برود، هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند. شرط چهارم: از وطن عبور نکند شرط چهارم این است که نخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود بگذرد، یا ده روز یا بیشتر در جائی بماند در این صورت سفر او قطع می شود. پس کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند، باید نماز را تمام بخواند. شرط پنجم: سفر برای کار حرام نباشد شرط پنجم آن که برای کار حرام سفر نکند و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند، باید نماز را تمام بخواند. و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد، مثل آن که برای او ضرر داشته باشد، یا زن بدون اجازه شوهر و فرزند با نهی پدر و مادر که از روی دلسوزی باشد برای منافع شخصی خود سفری بروند که بر آنان واجب نباشد، ولی اگر مثل سفر حج واجب باشد، باید نماز را شکسته بخوانند.
- اگر صحرانشین برای زیارت یا حج یا تجارت و مانند اینها مسافرت کند، باید نماز را تمام بخواند، خصوصاً اگر با همان چادر و اثاثیه سفر کند. شرط هفتم: سفر برای شغل نباشد شغل و کار او مسافرت نباشد کسانی که دارای چنین شرطی نیستند به سه گروه تقسیم می شوند: 1. راننده ها و خلبان ها و کشتیبان ها و ساربان ها و مانند آن‌ها سفر شغل آن‌ها است باید نماز را تمام بخوانند. 2. کسی که سفر شغل او نیست ولی سفر مقدّمه شغل او است یعنی برای انجام به طور مرتب سفر کند مانند معلمی که باید هر روز یا غالباً به مقدار مسافت شرعی سفر می کند، و پس از تدریس به وطن بازمی گردد و همچنین است محصل و بیله وری که برای خرید و یا فروش باید به مقدار مسافت شرعی سفر کند سپس برگردد آن گروه نیز باید نماز خود را تمام بخواند. 3. کسی که سفر شغل او و یا مقدمه شغل او نیست، ولی برای زیارت هر هفته مرتب سفر می کند، این گروه نیز باید نماز را تمام و روزه را بگیرند خلاصه کسانی که سفر برای آنان به صورت یک امر عادی درآید، نماز آنان تمام و روزه را باید بگیرند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] دانشجویانی که برای تحصیل در شهری غیر از وطن خود قصد دارند مدت زیادی بمانند و همچنین اساتید دانشگاهها، معلمان، طلاب، کارکنان دولت و مانند آن‌ها که قصد دارند جهت کار خود مدت زیادی در محلّی غیر از وطن خود اقامت کنند، اگر مدتی از اقامت آن‌ها در آن محل بگذرد که دیگر عرفا در آنجا مسافر محسوب نشوند، آن محل برای آن‌ها حکم وطن را پیدا میکند. بنابر این پس از گذشت مدت مذکور، چنانچه از آنجا به سفر بروند، پس از بازگشت لازم نیست برای تمام خواندن نماز و روزه گرفتن، قصد اقامت ده روز کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند چیز است که سفر را قطع می کند و باید نماز را تمام خواند: اول رسیدن به (وطن) منظور از وطن چیست منظور از وطن محلی است که انسان آن را برای اقامت و زندگی خود انتخاب کرده، خواه در آنجا متولد شده باشد یا نه و خواه وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را انتخاب کرده است.
- [آیت الله اردبیلی] زن در توطّن (انتخاب وطن) به طور مطلق تابعیّت شوهر را ندارد، بلکه در صورتی که زن و شوهر بنا داشته باشند با هم زندگی کنند، محلّی که زن به همراه شوهرش در آن زندگی میکند برای وی وطن محسوب می‌شود، ولی اگر از روی نافرمانی و نُشوز یا با توافق شوهر نخواهد در وطن شوهر زندگی کند، هر جا را که برای خود وطن قرار دهد، وطن او میباشد؛ همچنین (اولاد) در صورتی که بالغ و رشید باشند یعنی خودشان اهل درک و تشخیص باشند میتوانند در انتخاب وطن و محلّ زندگی مستقل بوده و از تابعیّت پدر و مادر خارج شوند.
- [آیت الله اردبیلی] نماز چوپانها چه محلّ مخصوصی را برای چرانیدن گوسفندان انتخاب کرده باشند و چه نکرده باشند تمام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که به دنبال گمشده ای می رود و نمی داند چه مقدار باید برود تا مقصود خود را پیدا کند، باید نماز را تمام بخواند، ولی در برگشتن چنانچه تا وطن یا محل اقامتش هشت فرسخ یا بیشتر باشد نماز او شکسته است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] الف. کسانی که بهر علتی معمولا در هر کمتر از ده روز حداقل یک سفر بیش از 45 کیلومتر دارند در تمام سفرها و تمام مکانها نمازشان تمام است و روزه آن‌ها صحیح می باشد. ب. این افراد لازم نیست حداقل سه ماه یا چهار ماه مسافرت کنند. بلکه همین که در طول یک ماه حداقل چهار سفر پی در پی بدون فاصله ده روز داشته باشند نمازشان تمام است. ج. بطور کلی کسانی که نمازشان تمام است اگر ده روز در وطن یا در جایی با قصد اقامه بمانند در سفر اول بعد از ده روز نمازشان شکسته و در سفر بعد نمازشان تمام است. د. محل تحصیل و محل کار در حکم وطن نیست. بلکه وطن جایی است که انسان به قصد سکونت همیشگی و مادام العمر در آنجا ساکن شده باشد. پس کسانی که بصورت مأموریت در شهر دیگری برای مدتی معین و لو طولانی سکونت می کنند آنجا وطن آن‌ها محسوب نمی شود. و. این حکم مربوط به افرادی است که حداقل در کمتر از ده روز یک سفر داشته باشند. اما دانشجویان و کارمندان و طلاب و کسانی که در محل تحصیل یا محل کار بیش از ده روز می مانند یا هنگام مرخصی در وطن بیش از ده روز می مانند شامل این حکم نمی شوند. و نماز آن‌ها در سفر شکسته است مگر اینکه قصد اقامت ده روز کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی اول وقت مسافر بوده و نماز را نخوانده و بعد به وطن یا جایی که قصد دارد ده روز بماند وارد شود باید نماز را تمام بخواند و بعکس، اگر کسی اول وقت در وطن یا محل اقامت بوده و نماز را نخوانده، مسافرت کرد، باید نمازش را در سفر شکسته بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که از وطنش صرف نظر کرده و می خواهد وطن دیگری برای خود انتخاب کند باید در مسافرت نماز را شکسته بخواند، مگر آن که سفرش طولانی شود و جزء افراد خانه بدوش حساب شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی اول وقت مسافر بوده و نماز را نخوانده و بعد به وطن یا جایی که قصد دارد ده روز بماند وارد شود باید نماز را تمام بخواند و بعکس، اگر کسی اول وقت در وطن یا محل اقامت بوده و نماز را نخوانده، مسافرت کرد، باید نمازش را در سفر شکسته بخواند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که از وطنش صرف نظر کرده و میخواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند ، اگر عنوانی که موجب تمام شدن نماز است ، مانند کثیر السفر ، یا خانه به دوش ، بر او صدق نکند باید در مسافرت خود نماز را شکسته بخواند . شرط هشتم : آنکه اگر از وطن حرکت میکند به حدّ ترخّص برسد ، و امّا در غیر وطن ، حدّ ترخّص اثری ندارد ، و همین که از محل اقامت خارج شود ، نمازش قصر است .