استطاعت طریقی
باز بودن راه
اگر پدری بعد از ثبت نام برای حج فوت کرده است و چند پسر دارد و اجازه حج به یکی از پسران داده می شود ایا در چنین موردی استطاعت طریقی برای کدام حاصل می شود
در فرض سوال اگر همه مستطیع هستند باید اقدام کنند و به هر کس اجازه داده شد باید ان سال برای خودش حج را بجا اورد و اگر حج بر پدر مستقر است باید از اصل مال برای او اجیر بگیرند
در فرض سوال اگر همه مستطیع هستند باید اقدام کنند و به هر کس اجازه داده شد باید ان سال برای خودش حج را بجا اورد و اگر حج بر پدر مستقر است باید از اصل مال برای او اجیر بگیرند
عنوان سوال:
اگر پدری بعد از ثبت نام برای حج فوت کرده است و چند پسر دارد و اجازه حج به یکی از پسران داده می شود ایا در چنین موردی استطاعت طریقی برای کدام حاصل می شود
پاسخ:
در فرض سوال اگر همه مستطیع هستند باید اقدام کنند و به هر کس اجازه داده شد باید ان سال برای خودش حج را بجا اورد و اگر حج بر پدر مستقر است باید از اصل مال برای او اجیر بگیرند
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پدری برای حج ثبت نام کرده و در وصیتش گفته است که برایش حج مستحبی به جا اورند و پسر بزرگتر چون دیده خودش استطاعت بدنی و مالی دارد و فقط استطاعت طریقی نداشته که ان هم با فوت پدر برایش حاصل شده به نیت خود حج را انجام داده نه به نیابت از پدر ایا حج او صحیح است یا نه چون استطاعت طریقی نداشته مگر از طریق نیابت
- فردی پس از استطاعت مالی برای حج اسم نویسی کرد و برای دو سال بعد اسمش درامد ولی چند ماه قبل از حرکت فوت کرد در حالی که پسرش را نایب قرار داده بود که برای او حج بجا اورد در حالی که پسر خود استطاعت مالی داشته ولی در اسم نویسی مسامحه کرده و ننوشته است در صورتی که اگر اسم می نوشت شاید در همان سال اول قرعه به نامش درمی امد و شاید هم سال های بعد اکنون پسر به مدینه امده به عنوان نیابت حج بلدی از جانب پدر و هنوز محرم نشده چه وظیفه ای دارد
- شخصی بجز برای هدی استطاعت حج را دارا است ایا حج برای او واجب است
- زنی برای حج ثبت نام کرده است ولی شوهرش که او هم استطاعت داشته به عللی ثبت نام ننموده است ایا زن می تواند شرعا نوبت خود را به شوهرش بدهد به این امید که در اینده هر دو با هم ثبت نام نمایند یا نه
- در موردی که مرحوم پدرم فرموده بود پسر بزرگ نیابتا به مکه برود و من که پسر بزرگ هستم به وسیله ارث مستطیع شده ام اما تاکنون نتوانسته ام سهم خود را به پول مبدل کنم ایا می توانم با این حال به جای پدر حج به جا اورم یا نه
- شخصی که استطاعت رفتن به حج را پیدا کرده ایا می تواند پول حج را به مصرف لازمی در غیر موونه خود و افراد واجب النفقه اش خرج کند و خود را از استطاعت بیندازد
- زنی که واجب الحج است وصیت کرده که از اصل ترکه اش برای او حج بلدی توسط وصیش انجام شود حال استطاعت جانی و مالی و غیره برای وصی او فراهم است فقط از حیث عدم شرکت در نام نویسی برای حج انهم با عذری استطاعت راهی ندارد ایا می تواند حج نیابی را انجام دهد
- پدرم در زمان حیات خود که با مبلغ تومان حج ثبت می کردند اسم نویسی نکرد در صورتیکه بیش از تومان پس انداز داشته ایا مستطیع حج بوده یا نه در ثانی اکنون که از دنیا رفته حج عمره ثبت نام کرده بود و مبلغی در حدود یک میلیون و چهارصد هزار تومان پول نقد متعلق خمس دارد جدا از اینکه بیش از چهار هکتار زمین مزروعی و حدود دو تن برنج نیز داشته باشد ایا پدرم مستطیع به حساب می اید
- شخصی که حج به جا اورده لیکن چون امرار معاش او از وجوه و امثال ان بوده و ان زمان نیز متذکر مساله مربوط به عدم استطاعت چنین شخصی نشده و گمان کرده که حج واجب خود را انجام داده است پس از ان و در حال استطاعت قطعی نیابتا حج بجا اورده است ایا حج نیابتی وی صحیح است یا باید پس از انجام حج واجب مستقر خودش نیابت را تکرار کند
- کسی که با وجود تقلید صحیح قبلا به حج مشرف شد و چون رجوع به کفایت را مجتهد او شرط استطاعت نمی دانسته حجه الاسلام قصد نموده و به جا اورده است با این که رجوع به کفایت نداشته است فعلا همه شرایط استطاعت برای او موجود است ایا باید حج سابق را اعاده کند یا خیر
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اینجانب در سال 1363 چون استطاعت ثبت نام جهت رفتن به مکه مکرمه را داشتهام ثبت نام نمودم چون قرعه بنامم نیافتاد توفیق این زیارت حاصل نگردید. اکنون از نظر مالی از استطاعت ساقط گردیده ام بنظر مبارک آیا این جانب بریالذمه از نظر حج شده ام یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] کارمندی وامی را از اداره یا جای دیگر می گیرد تا در برابر آن به تدریج از حقوق وی برداشت شود، کارمند با آن وام برای حج ثبت نام می کند، آیا با این وام استطاعت حاصل می شود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر پدری استطاعت برای حج پیدا کند و در عین حال فرزندش بخواهدازدواج کند آیا می تواند هزینه حج را صرف ازدواج فرزندش نماید و به حج نرود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی مستطیع است ولی چون ثبتنام نکرده، استطاعت رفتن به حج رانداشته است ولی اکنون به نیابت از پدرش- که ثبتنام کرده بود و فوت کرده- عازم حج است، آیا این نیابت صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی برای حجّ واجب ثبت نام نمود در حالی که شرعاً مستطیع نیست. آیا باید نیّت وجوب کند یا مستحب؟ در فرض نیّت وجوب اعمالی که انجام خواهد داد با عدم استطاعت چگونه خواهد بود؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی برای حجّ واجب ثبت نام نمود در حالی که شرعاً مستطیع نیست. آیا باید نیّت وجوب کند یا مستحب؟ در فرض نیّت وجوب اعمالی که انجام خواهد داد با عدم استطاعت چگونه خواهد بود؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که مستطیع شده است و در سال استطاعت قبل از موسم مال را که توسط آن مستطیع شده هبه کند، یا شخص فوت کند، آیا حج ساقط می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] حکم فروش امتیاز فیش حج توسط افرادی که از استطاعت مالی خارج شده اند چیست و تکلیف پول حاصل از فروش چه می باشد؟
- [سایر] با سلام شخصی در اواخر عمر خود برای رفتن به حج مستطیع بوده است و تصمیمش هم بر این بوده که اگر ثبت نام برای حج آغاز شد ثبت نام نماید. اما ثبت نامی برای حج انجام نشده و این شخص فوت کرد. آیا حج بر عهده این شخص است و وظیفه ورثه وی در این باره چیست؟ مرجع: آیت الله سیستانی ممنون
- [آیت الله مکارم شیرازی] مهریه خانمی چند برابر استطاعت اوست آیا بعد از فوت زن بر ورثه لازم است که قبل از تقسیم ترکه مخارج حج را کسر کنند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست اورد که اگر بخواهد از ان جا به مکه رود انچه در استطاعت معتبر است داشته باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگر چه بعد مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست
- اگر پدر یا جد پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد پسر باید بعد از بالغ شدن خرج ان زن را بدهد و بنابر احتیاط واجب از خرج قبل از بلوغ در صورت تمکین زن و تمکن پسر از لذت بردن به صلح یا غیر ان یقین به برایت ذمه حاصل کند
- اگر پدر یا جد پدری طفل خودرا که در محل دیگری است و نمی داند زنده است یا مرده برای محرم شدن به عقد کسی در اورد در صورتی که ان طفل در مدت زوجیت قابل استمتاع باشد بر حسب ظاهر محرم بودن حاصل می شود و چنانچه بعد معلوم شود که در موقع عقد ان دختر زنده نبوده عقد باطل است و کسانی که ظاهرا محرم شده بودند نامحرمند
- اگر پدر یا جد پدری برای محرم شدن زنی را برای مدت کمی مثلا یک ساعت برای پسری که قابلیت استمتاع داشته باشد عقد نماید عقد صحیح است و پدر یا جد پدری می تواند مدت را با مراعات مصلحت و نفع ان پسر به زن ببخشد و نیز می تواند دختر نا بالغی را که قابل تمتع باشد برای محرم شدن در مدت مذکوره به عقد کسی در اورد و در هر دو صورت معتبر است که در عقد مفسده ای برای صغیر نباشد
- پدر و جد پدری می توانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود که با حال دیوانگی بالغ شده ازدواج کنند و بعد از ان که ان طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید اگر ازدواجی که برای او کرده اند مفسده ای نداشته نمی تواند ان را به هم بزند و اگر مفسده ای داشته می تواند ان را امضاء یا رد نماید ولی در صورتی که دختر و پسر نابالغ را پدرانشان به یکدیگر تزویج کنند چنانچه پس از بلوغشان اجازه نکنند احتیاط به طلاق یا عقد جدید ترک نشود
- کسانی که به واسطه نسب ارث می برند سه طبقه هستند طبقه اول پدر و مادر و اولاد میت است و با نبودن اولاد اولاد اولاد هرچه پایین روند هرکدام انان که به میت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این طبقه هست طبقه دوم ارث نمی برند طبقه دوم جد یعنی پدر بزرگ و جده یعنی مادر بزرگ و خواهر و برادر است و با نبودن برادر و خواهر اولاد ایشان هرکدام انان که به میت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این طبقه هست طبقه سوم ارث نمی برند طبقه سوم عمو و عمه و دایی و خاله و اولاد انان است و تا یک نفر از عموها و عمه ها و دایی ها و خاله های میت زنده اند اولاد انان ارث نمی برند ولی اگر وارث میت منحصر به یک عموی پدری و یک پسر عموی پدر و مادری باشد ارث به پسر عموی پدر و مادری می رسد و عموی پدری ارث نمی برد و در غیر این صورت احتیاط واجب خصوصا در صورتی که با انها دو دایی یا خاله باشد ان است به مصالحه تمام شود
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر از طرف دولت برای حجّ در سالهای آینده ثبت نام کنند و راهی برای حجّ جز این طریق نباشد، کسانی که هنگام ثبت نام استطاعت مالی دارند، واجب است اسم خود را بنویسند، هرچند در همان سال قرعه به نامشان اصابت نکند و اگر کوتاهی نمایند و ثبت نام نکنند، حجّ بر آنان مستقر می‌شود؛ بلکه اگر کسی فعلاً استطاعت مالی نداشته باشد، ولی بداند که به زودی مستطیع می‌شود و در آن وقت دیگر ثبت نام نمیکنند، اگر بتواند باید اسم خود را بنویسد.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی نمیدانست که یکی از واجبات، حجّ است یا نمیدانست که مستطیع شده و حجّ بر او واجب است و حجّ نرفت تا از استطاعت افتاد حجّ بر او واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای تجارت - مثلاً - تا جدّه رود و مالی به دست آورد که بتواند با آن مکّه رود و اعمال حجّ را به جا آورد، استطاعت مالی پیدا میکند و با داشتن سایر شرایط مستطیع است.
- [آیت الله مظاهری] انسان میتواند قبل از رسیدن وقت حجّ خود را از استطاعت بیندازد نظیر اینکه مال خود را به دیگری ببخشد، همچنین لازم نیست خود را مستطیع کند گرچه برای او آسان باشد، ولی اگر مستطیع بود و حجّ او متوقف بر مقدماتی باشد نظیر اسمنویسی در کاروانها یا گرفتن ویزا و مانند اینها، باید آن مقدمات را تهیه کند و اگر تهیه نکرد و نتوانست مکه برود علاوه بر اینکه گناه کرده است حجّ بر او مستقر می‌شود و باید بعداً حجّ را به جا آورد گرچه از استطاعت افتاده باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی مستطیع شود و به مکّه نرود تا از استطاعت بیفتد، باید اگر چه به زحمت باشد، بعداً حجّ کند. بلی چنانچه بدون اختیار انجام حجّ بر او با مشقّت شدید همراه گردد، تأخیر حجّ تا رفع مشقّت شدید جایز است، ولی حجّ از عهده او ساقط نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد، چنانچه پسر در موقع عقد مالی داشته، مدیون مهر زن است، و اگر در موقع عقد مالی نداشته، و در ضمن عقد شرط نشده که مهر بر عهده پدر یا جد پدری نیست پدر یا جدّ او باید مهر زن را بدهند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد، چنانچه پسر در موقع عقد مالی داشته مدیون مهر زن است و اگر در موقع عقد مالی نداشته پدر یا جدّ او باید مهر زن را بدهند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرند، چنانچه پسر در هنگام عقد مالی داشته باشد، مدیون مهر زن است و اگر در هنگام عقد مالی نداشته باشد، پدر یا جدّ او باید مهر زن را بدهند.
- [امام خمینی] اگر پدر یا جد پدری برای پسر نابالغ خود، زن بگیرد، چنانچه پسر در موقع عقد مالی داشته، مدیون مهر زن است، و اگر در موقع عقد مالی نداشته، پدر یا جد او باید مهر زن را بدهند.
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر، یا جد پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد، چنانچه پسر در موقع عقد مالی داشته، مدیون مهر زن است و اگر در موقع عقد مالی نداشته، پدر یا جد او باید مهر زن را بدهند.