منوب عنه
كسی كه عملی به نيابت از او انجام می‌گيرد.
شخصی در شوط دوم طواف شک می کند که ایا طواف را به نیت منوب عنه اغاز کرده یا به نیت خودش وظیفه او چیست
باید برای منوب عنه طواف را اتمام نماید و می تواند این طواف را بر هم بزند و به نیت منوب عنه اتیان کند هر چند احتیاط مستحب این است که به همان نیت طواف را تمام کند و نماز طواف را بخواند و بعد یک طواف کامل و نماز برای منوب عنه انجام دهد
باید برای منوب عنه طواف را اتمام نماید و می تواند این طواف را بر هم بزند و به نیت منوب عنه اتیان کند هر چند احتیاط مستحب این است که به همان نیت طواف را تمام کند و نماز طواف را بخواند و بعد یک طواف کامل و نماز برای منوب عنه انجام دهد
عنوان سوال:
شخصی در شوط دوم طواف شک می کند که ایا طواف را به نیت منوب عنه اغاز کرده یا به نیت خودش وظیفه او چیست
پاسخ:
باید برای منوب عنه طواف را اتمام نماید و می تواند این طواف را بر هم بزند و به نیت منوب عنه اتیان کند هر چند احتیاط مستحب این است که به همان نیت طواف را تمام کند و نماز طواف را بخواند و بعد یک طواف کامل و نماز برای منوب عنه انجام دهد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ایا نایب طواف نساء را به نیت خودش بیاورد یا به نیت منوب عنه
- شخصی طواف را از حجر الاسود شروع کرد و در هر شوط به رکن یمانی که می رسید نیت ختم می کرد و از حجر الاسود نیت شوط بعد را می نمود و هفت شوط طواف را این گونه تمام کرد به گمان اینکه ختم طواف و اشواط ان باید در رکن یمانی باشد ایا وظیفه اش چیست
- کسی در شوط چهارم از حجرالاسود تا اول حجر اسماعیل را پیمود و فکر کرده است که چون اول شوط چهارم نیت جدا در این شوط نداشته باید این قسمت شوط را اعاده کند لذا بقیه شوط را بدون نیت رفته و از حجرالاسود به قصد شوط چهارم طواف کرده است ایا اشکالی در طواف حاصل می شود
- شخصی شوط اول طواف را خارج از مطاف و به قصد طواف انجام داده بعد متوجه شده است که طواف باید در محدوده معینی باشد لذا مجددا طواف را در مطاف اغاز نموده و بعد از طواف اعمال دیگر را انجام داده است ایا اشکال دارد
- در مواردی که شخصی شک در اشواط کند حکم به بطلان طواف می فرمایید حالا اگر کسی تجدید طواف نمود و در این میان کشف شد که طواف اول شش شوط داشته و از طواف جدید نیز سه شوط انجام داده است تکلیف او چیست
- شخصی طواف خود را به هم می زند و طواف دوم را شروع می کند ان را نیز به هم می زند و طواف سوم را اغاز کرده به اتمام می رساند وظیفه او چیست
- شخصی نایب بوده است از طرف غیر برای انجام حج بعد از اتمام عمره تمتع برای منوب عنه کشف شد که نیابت باطل بوده است اکنون وظیفه او چیست با توجه به این که متمکن از انجام عمره مفرده نیست
- شخصی شوط اول طواف را در حالی که ناقص بوده رها می کند وپس از ان شش شوط دیگر بجا می اورد و بعد از ان نقیصه شوط اول را بجا می اورد ایا طواف او صحیح است
- ایا می شود هر شوط از طواف مستحب را به نیت یکی از مومنین بجا اورد یا باید مجموع هفت شوط را برای یک نفر بجا اورد
- زنی با شوهرش که یک دور طواف را انجام داده بود نیت طواف کرد و با او ادامه داد و بعد از شوط اخر مرد که شوط ششم زن است او به جای این که یک شوط دیگر بیاورد تا طوافش کامل شود طواف را از سر گرفت ایا طواف اول و دوم زن چگونه است
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر نایب، نماز طوافِ منوبٌ عنه را با فاصله از طواف انجام دهد، حکم آن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر برای طواف نائب گرفته نماز طواف بر عهده نائب است یا منوب عنه؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا نائب میتواند نماز طواف منوب عنه را بعد از رفتن وی به مسعی و انجام سعی توسط منوب عنه، به جا آورد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در اثنای طواف در صحّت شوط سابق شک کند چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نایب طواف نساء را به چه نیتی انجام دهد؟ به نیت خودش یا منوب عنه؟ و آیا فرقی بین نیابت در عمره مفرده و حج و طواف نساءِ تنها وجود دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی به نیابت از دیگری برای عمره مفرده مُحرم شد، لیکن فراموش کرد و برای خودش طواف نمود، در این صورت آیا باید طواف را برای منوب عنه اعاده کند و عملش صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر نایب حج عمداً طواف نساء را انجام نداد، خودش بر همسرش حرام می شود یا منوبٌ عنه؟
- [آیت الله خوئی] وضوی برای طواف حج و نماز آن نسبت به نایب، آیا قصد نماید از خودش یا از منوب عنه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در پایان یکی از دورهای طواف آن را رها کرده، و لحظه ای استراحت می کند. هنگامی که برای تکمیل آن برمی گردد شک می کند که شوط پنجم بوده، یا ششم؟ وظیفه اش را بیان فرمائید.
- [آیت الله سبحانی] شخصی از طرف شخصی نائب شده که حج بلدی بجای آورد آیا نائب می تواند اوّل از طرف خود عمره مفرده بجای آورد و از حرم خارج شود اعمال را به نیت منوب عنه شروع کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر روزی را که شک دارد اخر شعبان است یا اول ماه رمضان به نیت روزه قضا و مانند ان یا روزه مستحبی روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه ماه رمضان کند
- کسی که وظیفه اش این است که برای رکوع با سر اشاره کند اگر نتواند با سر اشاره کند باید به نیت رکوع چشمها را هم بگذارد و ذکر ان را بگوید و به نیت برخاستن از رکوع چشمها را باز کند و اگر از این هم عاجز است باید در قلب خود نیت رکوع کند و ذکر ان را بگوید
- اگر در بین نماز شک کند که اقتدا کرده یا نه باید نماز را فرادی تمام نماید مگر این که از جهت قراینی اطمینان کند که نیت جماعت کرده است
- اگر اول به یک طرف گمان داشته باشد بعد دو طرف در نظر او مساوی شود باید به دستور شک عمل نماید و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه اوست بنا بگذارد بعد گمانش به طرف دیگر برود باید همان طرف را بگیرد و به وظیفه عمل نماید
- اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده یا نه باید نیت را به نماز ظهر برگرداند ولی اگر وقت به قدری کم است که بعد از تمام شدن نماز افتاب غروب می کند و برای یک رکعت هم وقت باقی نیست باید به نیت نماز عصر نماز را تمام کند و بنا بگذارد که نماز ظهر را به جا اورده است
- روزی را که انسان شک دارد اخر شعبان است یا اول ماه رمضان واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمی تواند نیت روزه ماه رمضان کند و یا نیت کند که اگر ماه رمضان است روزه ماه رمضان و اگر ماه رمضان نیست روزه قضا یا مانند ان باشد بلکه باید نیت روزه واجب دیگری مانند قضا و یا روزه مستحبی بنماید و چنانچه بعد معلوم شود ماه رمضان بوده از ماه رمضان حساب می شود و اگر قصد کند ان چه را که به ان مامور است انجام دهد و بعد معلوم شود ماه رمضان بوده کفایت می کند
- کسی که وظیفه او روزه گرفتن در مسافرت است مانند کسانی که سفر شغل انان می باشد اگر پس از طلوع صبح و نیت روزه با هواپیما به محل دیگری مسافرت کند که در انجا صبح نشده باشد به جا اوردن مفطرات برای او جایز است
- اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج نماید و یا بر او حرجی باشد و ناامید باشد از این که بعد خودش بدون حرج حج را به جااورد باید دیگری را از طرف خود فورا بفرستد بلکه اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند و یا بر او حرجی باشد و ناامید باشد از این که بعد خودش حج کند احتیاط واجب ان است که کسی را از طرف خود بفرستد که حج نماید و احتیاط مستحب ان است که چنانچه منوب عنه مرد باشد کسی را نایب بگیرد که اولین مرتبه حج رفتن او باشد
- در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد باید ان غسل را معین نماید و تعیین به نحو اجمال هم مثل این که نیت کند این تیمم بدل از ان چیزی است که اول بر او واجب شده یا دوم کفایت می کند و چنانچه یک تیمم بر او واجب باشد و قصد نماید که وظیفه فعلی خود را انجام دهد اگر چه در تشخیص اشتباه کند تیممش صحیح است
- اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند حتی به گذاشتن دست بر خاک باید کمک بگیرد و اگر با کمک هم نمی تواند تیمم کند باید نایب بگیرد و کسی که نایب می شود باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب دست خود را به چیزی که تیمم به ان صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد و باید خود او نیت تیمم کند و بنابر احتیاط واجب نایب هم نیت کند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای نیابت اجیر می‌شود، باید عمل را از طرف منوب عنه به جا آورد و اگر عملی را انجام دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند کافی نیست؛ بلی اگر برای اهداء ثواب اجیر شود، عمل را انجام میدهد و ثواب آن را برای منوب عنه، هدیه مینماید.
- [آیت الله مظاهری] کسی که در ترک محرّمات حجّ یا در به جا آوردن اعمال حجّ به طور متعارف معذور است نظیر اینکه باید زیر سایه برود یا در طواف و رمی نایب بگیرد یا به ناچار باید بعد از نیمهشب از مشعر به منی رود میتواند نایب شود و حجّی که مطابق وظیفه خود به جا می‌آورد کافی از حجّ منوب عنه (کسی که او را نایب کرده است) می‌باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی بعد از احرام بمیرد، حجّش صحیح است همچنین اگر نایب بعد از احرام بمیرد، از حجّ منوب عنه کفایت میکند و تمام اجرت را هم مستحق می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] در حجّ نیابتی لازم نیست از بلد نایب بگیرند و همین مقدار که از میقات کسی را نایب کنند کفایت میکند چنانکه اگر کسی را از بلد نایب کنند لازم نیست از شهر منوب عنه حرکت کند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که نایب بوده و عمره تمتع را انجام داده و بعد ناچار شده است که به وطن برگردد میتواند بقیه اعمال را به دیگری واگذار نماید ولی استحقاق اجرتی را که گرفته است ندارد گرچه منوب عنه بری الذّمّه می‌شود، و باید با کسی که او را اجیر کرده است تصالح کنند، ولی اگر بعد از وقوف به عرفات ناچار شده است که به وطن بازگردد میتواند در بقیه اعمال نایب بگیرد و علاوه بر اینکه منوب عنه بری الذّمّه می‌شود استحقاق کلیه اجرت را هم دارد.
- [آیت الله اردبیلی] در عمره تمتّع پنج چیز واجب است: اول: احرام از یکی از میقاتها و در احرام سه چیز واجب است: الف نیّت. ب پوشیدن دو جامه احرام که یکی را (اِزار) (لنگ) و دیگری را (رِداء) مینامند که باید به دوش انداخته شود. ج تلبیه؛ یعنی گفتن (لبیک) بدین نحو: (لَبَّیْکَ أَللّهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لا شَریکَ لَکَ لَبَّیْکَ، إنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَکَ وَالمُلْکَ، لا شَریکَ لَکَ لَبَّیْکَ). دوم: طواف خانه خدا؛ به این ترتیب که با شروع از (حجرالأسود) هفت مرتبه دور خانه خدا بگردد و به هر دور آن یک (شوط) گفته می‌شود. سوم: نماز طواف؛ به این ترتیب که بعد از تمام شدن طواف واجب، پشت مقام ابراهیم علیهالسلام دو رکعت نماز به قصد (نماز طواف) بخواند. چهارم: سعی بین صفا و مروه؛ یعنی پس از نماز طواف، بین (صفا) و (مروه) که دو کوه معروفند سعی کند؛ به این صورت که از صفا شروع کند و به مروه برود و از مروه به صفا برگردد و سعی باید هفت مرتبه باشد و هر مرتبه را یک (شوط) میگویند؛ به این شکل که از (صفا به مروه) یک شوط است و از (مروه به صفا) نیز یک شوط به حساب میآید؛ پس هفت شوط از صفا شروع و به مروه ختم میگردد. پنجم: تقصیر؛ یعنی پس از سعی به قصد قربت و با نیّت خالص مقداری از ناخنهای دست یا پا و یا مقداری از موی سر یا سبیل و یا ریش خود را بزند و بهتر بلکه احوط آن است که به زدن ناخن اکتفا نکند و مقداری از مو را نیز بزند و تراشیدن سر و کندن مو کفایت نمیکند.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه شخصی را برای عمره مفرده یا حجّ واجب یا مستحب اجیر کنند و اجیر، عمره یا حجّ خود را به جماع فاسد کند گرچه واجب است حجّ یا عمره را به آخر برساند و کفّاره نیز باید بدهد ولی این حجّ یا عمره برای منوب عنه کفایت نمیکند و نایب استحقاق اجرت ندارد، مگر اینکه کسی که او را اجیر کرده است راضی شود که در سالهای بعد آن حجّ یا عمره را به جا آورد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در بین نماز شک کند که اقتدا کرده یا نه؛ اگر بنایش بر جماعت خواندن بوده و احتمال دهد که از روی فراموشی نیت جماعت نکرده است؛ چنانچه در حالی باشد که وظیفه ماموم است مثلا به حمد و سوره امام گوش می دهد؛ می تواند نماز را به جماعت تمام کند. و اگر مشغول کاری باشد که هم وظیفه امام و هم وظیفه ماموم است مثلا در رکوع یا سجده باشد؛ باید نماز را به نیت فرادی تمام نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر در بین نماز شک کند که اقتدا کرده یا نه، اگر بنایش بر جماعت خواندن بوده و احتمال دهد که از روی فراموشی نیت جماعت نکرده است، چنانچه در حالی باشد که وظیفه مأموم است، مثلًا به حمد و سوره امام گوش میدهد باید نماز را به جماعت تمام کند. و اگر مشغول کاری باشد که هم وظیفه امام و هم وظیفه مأموم است، مثلًا در رکوع یا سجده باشد، باید نماز را به نیت فرادی تمام نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در بین نماز شک کند که اقتداء کرده یا نه، چنانچه در حالی باشد که وظیفه مأموم است مثلاً به حمد و سوره امام گوش می دهد می تواند نماز را به جماعت تمام کند و اگر مشغول کاری باشد که هم وظیفه امام و هم وظیفه مأموم است مثلاً در رکوع یا سجده باشد، باید نماز را به نیّت فرادی تمام نماید.