بیت المال
بیت المال، اصطلاحی در فقه و نام یکی از نهادهای دولت اسلامی.
اشغال بخشی از معبر عمومی که در حکم بیت المال و متعلق به همه مردم است چه حکمی دارد؟
اگر مزاحم عابرین بوده و یا مخالف مقررات باشد، جایز نیست.
اگر مزاحم عابرین بوده و یا مخالف مقررات باشد، جایز نیست.
پاسخ:
اگر مزاحم عابرین بوده و یا مخالف مقررات باشد، جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مواردی که پرداخت دیه بر عهده عاقله است، هر گاه عاقله (عصبه) وجود نداشته و یا متمّکن از پرداخت دیه نباشند، آیا پرداخت دیه بر عهده خود جانی و در صورت اعسار او، بر بیت المال است و یا آنکه پس از اعسار عاقله (عصبه) و یا فقدان آنها، مراجعه به جانی وجهی نداشته و دیه از بیت المال پرداخت گردد؟
- اینجانب اقدام به استفاده شخصی از بیت المال کرده ام، وظیفه من برای برئ الذمّه شدن چیست؟ استفاده شخصی از امکانات بیت المال تا چه حدّی برای کارمندان جایز است؟ و در صورتی که با اذن مسئولین مربوطه باشد، چه حکمی دارد؟
- چندین سال است که مقداری از اموال مربوط به بیت المال نزد من است و اکنون می خواهم خود را برئ الذمّه نمایم، وظیفه من چیست؟
- کسی که در دوران تحصیل در مدرسه یا دانشگاه استفاده ی بی مورد از وسایل اعم از گچ و ماژیک و آب و80A6کرده و همچنین کارهایی را انجام داده که باعث آسیب رساندن به بیت المال می شود (مانند نوشتن روی میزها و80A6) برای ادای دین چه کاری باید انجام دهد؟ باتوجه به اینکه انجام این کارها به دلیل عدم آگاهی بوده و هم چنین مقدار ضرری که به بیت المال زده ایم برای ما نامعلوم است.
- اگر هدیه هایی که توسط شرکت ها یا اشخاص داده می شود در برابر هدیه ای باشد که از بیت المال به آنان داده شده است، چه حکمی دارد؟
- اگر در یکی از اداره های دولتی اختلاس از بیت المال صورت بگیرد و این اختلاس استمرار داشته باشد و شخصی این توانایی را در خود ببیند که اگر مسئولیت آن اداره را بر عهده بگیرد، می تواند این وضع را اصلاح کند، و این کار هم فقط از طریق دادن رشوه به یکی از کسانی که مسئول آن هستند، امکان پذیر است، آیا دادن رشوه برای جلوگیری از اختلاس در بیت المال، که در حقیقت دفع افسد به فاسد است، جایز است یا خیر؟
- در مورد علم اجمالی هرگاه جانی مردد بین دو یا چند نفر معین بوده و امکان اثبات جنابت از طریق قسامه وجود نداشته باشد آیا دیه بطور مساوی از اطراف علم اجمالی گرفته می شود و یا از بیت المال و یا با قرعه مسئول پرداخت دیه مشخص می شود؟
- استفاده شخصی از امکانات دولتی و اموال عمومی
- استعمال دخانیات در اداره های دولتی و اماکن عمومی چه حکمی دارد؟
- آیا شهرداری حق دارد بعضی از املاک خود را در جهت مصالح عمومی وقف نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] راه جبران مصرف غیرصحیح بیت المال و توبه کم کاری در اداره و یا مصرف بیت المال چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی مالی از بیت المال طلب داشته باشد و آن را ندهند، آیا می تواند معادل طلبش از امکانات بیت المال، استفاده کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] نظر مبارک را در رابطه با سدّ معبر و مزاحمتهائی که در عبور و مرور عمومی ایجاد میشود ارائه فرمائید؟
- [آیت الله اردبیلی] در اماکن عمومی (مانند مدارس)، محلّی را برای سرایداران جهت نگهبانی و حفظ اموال دولتی میسازند تا در آن جا مسکن گزینند؛ ولی گاهی مشاهده میشود در همان اماکن عمومی، از بودجه بیت المال محلّی را برای اسکان کارمندان دیگر (به غیر از سرایداران یا خدمتگزاران) میسازند و آن اماکن عمومی را منزل موقّت قرار میدهند. آیا خواندن نماز در چنین مکانی اشکال ندارد؟
- [سایر] نحوه تقسیم بیت المال از دیدگاه اسلام چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] موارد پرداخت دیه از بیت المال را مرقوم فرمایید:
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که قاضی در صدور حکم، مرتکب تقصیر شود، آیا می توان دیه را از بیت المال پرداخت و به تدریج از حقوق قاضی کسر و به بیت المال برگرداند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برخی افراد از وسایل بیت المال بطوری استفاده میکنند که گویی اموال شخصی آنهاست بفرمائید حکم استفاده از وسایل بیت المال چیست و آیا مسئول یک اداره حقّ دارد چنین اجازهای به برخی پرسنل را بدهد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] استفاده از بیت المال در صورتی که به آن آسیبی وارد نشود درست است یا خیر ؟
- [سایر] آیا رانت خواری و اختلاسهای دولتی از بیت المال مشمول قوانین سرقت میشود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .بنا بر احتیاط واجب برای یاد دادن احکام واجبِ نماز مزد نگیرند و مسئول اموال بیت المال باید نیاز یاد دهنده احکام واجب نماز را برطرف نماید. دریافت مزد برای یاد دادن احکام مستحبِ نماز, جایز است.
- [آیت الله بهجت] مؤذّن در مقابل اذان گفتن بنابر احتیاط واجب نباید مزد بگیرد و امّا چیزی که عنوان مزد ندارد، جایز است، مثل اِرتزاق از بیتالمال و یا موقوفهای که از درآمد آن برای مؤذّن سهمی در نظر گرفته شده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مقدار واجب کفن و هزینه واجبات دیگر مانند غسل و حنوط و دفن را از اصل مال برمی دارند، و احتیاجی به وصیت ندارد و اگر میت مالی نداشته باشد، از بیت المال می دهند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مسجدی با عامل طبیعی , مانند سیل، زلزله و رانش زمین , یا عامل انسانی , نظیر توسعه معبر و تعریض بسترِ حرکت عمومی , به گونه ای ویران شده که بازسازی آن آسان نباشد، نجس کردن ابزار ساختمان ویران شده آن حرام نیست و احتیاط واجب , پرهیز از نجس کردن مکان آن است , مگر آنکه بازسازی آن ممکن نباشد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که در مسجد نشسته ، اگر شخص دیگری جای او را اشغال کند و بدون اجازهاش در آنجا نماز بخواند ، نمازش صحیح است اگر چه گناه کرده است .
- [آیت الله مظاهری] اگر پلیس در اثر تیراندازی باعث قتل یا جرح کسی شود، در صورتی که تیراندازی او طبق وظیفه نباشد ضامن است، و اگر طبق وظیفه باشد و به جایی که باید بزند اصابت کرده باشد چیزی بر کسی نیست ولی اگر به غیر جایی که باید بزند زده باشد مثل آنکه تصمیم داشته به پا بزند به قلب یا سر اصابت کند، دیه بر بیتالمال است.
- [آیت الله وحید خراسانی] در عهد هم مثل نذر باید صیغه خوانده شود و متعلق عهد نباید مرجوح باشد ولی اعتبار رجحان در متعلق ان چنانکه مشهور فرموده اند محل اشکال است
- [آیت الله جوادی آملی] .انفال، متعلق به امام (ع)و ولیّ مسلمین است و موارد هشتگانه ذیل از مصادیق آن شمرده میشود: 1 .زمینهای موات و غیر مواتی که بدو ن اذن امام معصوم(ع)از کافر به دست آمده باشد. 2 .غنائم منقول که بدون اذن امام معصوم(ع)به دست آمده باشد. 3 .سرزمینهای خراب شده که مالکا ن آن ها اعراض کرده باشند ; یا هلاک شده باشند. 4 .کرانه ها و سواحل دریا که آباد نشده و بی صاحب است. 5 .قلّه کوه ها و نیزارها و رودخانه ها و مانند آن. 6 .صَفْو المال و کالاهایی که مخصوص حاکمان و پادشاهان باشد. 7 .معادن مطلقاً جزء انفال است. معدن در هر زمینی شخصی یا عمومی یا انفال باشد باید به اذن ولیّ مسلمین استخراج شود و جزء انفال است. 8 .میراث (مَن لا وارث له)؛ یعنی اموال مردهای که هیچ وارثی نداشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] لازم نیست پولی را که صاحب مال میدهد، عین موجود باشد، پس اگر دینی به گردن عامل داشته باشد میتواند آن را رأس المال قرار دهد، و همچنین لازم نیست رأس المال، طلا یا نقره سکّهدار باشد، پس اگر با جنس یا اسکناس مضاربه کند صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ولیّ مسلمین یا فقیه جامع شرای ط دیگری قسمتی از خمس (سهم شریف امام (ع) و سهم سادات ) را به افرادی بپردازند، این اموال متعلق خمس نیست , چنان که اگر زکات یا صدقه مستحب را به فقیر بدهند، در این صورت نیز متعلق خمس نیست. فروش مال متعلّق خمس