ممیز
نابالغی است كه قدرت تشخيص داشته باشد. معيار مميّز بودن در هرموردی، تشخيص وی نسبت به همان مورد است.
اگر شک داشته باشیم که بچه ای ممیّز شده یا نه، آیا واجب است که خود را از وی بپوشانیم؟
خیر، واجب نیست، اگرچه احتیاط خوب است.
خیر، واجب نیست، اگرچه احتیاط خوب است.
عنوان سوال:
اگر شک داشته باشیم که بچه ای ممیّز شده یا نه، آیا واجب است که خود را از وی بپوشانیم؟
پاسخ:
خیر، واجب نیست، اگرچه احتیاط خوب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گفته می شود که زن باید خود را از پسر بچّه ممیّز، بپوشاند. بفرمایید ممیّز بودن پسر بچه از چه راه و یا راه هایی شناخته می شود؟
- آیا اعتکاف بچه ممیّز صحیح است؟
- اگر در صف نماز جماعت دو بچّه ی ممیّز قرار گرفته باشند، آیا اتّصال به هم می خورد؟
- آیا نذر بچه ممیّز بالغ یا نابالغ صحیح است؟ و در صورت صحت، اگر نذر او مالی باشد با فرض عدم استقلال و تمکن مالی او وظیفه چیست؟
- نظر مرد به غیر وجه و کفّین دختر ممیّز غیر بالغ و همچین نظر زن به پسر نابالغ ممیّز، بدون ریبه چگونه است؟
- آیا پرداخت زکات فطریه بچّه ای که در شکم مادر است، واجب است یا نه؟
- بچه ای کمتر از 5 سال داشته فوت کرده، آیا نماز میّت بر او واجب است؟
- آیا جواب سلام بچه غیر مکلّف هم در حال نماز واجب است؟
- اگر ولیّ طفل مقلد مجتهدی باشد که خمس هدیه را واجب نمی داند، آیا پرداخت خمس هدیه ای که به بچه می دهند بر ولیّ واجب است؟
- اگر یکی از آیه های سجده دار توسط بچه نابالغ، خوانده شود آیا بر شنوندگان سجده واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] امر به معروف و نهی از منکر بچه ممیز واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] معیار ممیّز بودن بچه چیست و بچه از چندسالگی ممیّز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا غیبت بچّه ممیّز یا غیر ممیّز جایز است؟
- [سایر] آیا بوسیدن دختر بچه ممیز جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اعتکاف بچه ممیّز صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] بچه در چه سنّی ممیّز میشود؟
- [آیت الله سبحانی] آیا اعتکاف بچه ممیّز (غیر بالغ) صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] تقلید بچه ممیز از مجتهد جامع الشرائط چه صورتی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در چه سنّی بچّه ممیّز و رشید میگردد؟
- [سایر] حکم بوسیدن و بغل کردن دختر بچه غیر ممیز چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن یا مرد نامحرم یا بچه ممیز، یعنی بچهای که خوب و بد را میفهمد و به معنای سلام آگاه است، به نمازگزار سلام کند، نمازگزار باید جواب او را بدهد.
- واجب است انسان وقت تخلی و مواقع دیگر، عورت خود را از کسانی که مکلفند، اگر چه مثل خواهر و مادر با او محرم باشند ، و همچنین از دیوانه و بچه های ممیّز که خوب و بد را می فهمند بپوشاند ؛ ولی زن و شوهر لازم نیست عورت خود را از یکدیگر بپوشانند .
- اگر بچه نابالغ چیزی را با اجازه پدر یا جد پدری خود بخرد یا بفروشد، در صورتی که بتواند معامله کند، بنابر اظهر صحیح است؛ ولی اگر نمیتواند انشای معامله نماید و یا قبلاً نمیتوانسته، ولی حالا شک داریم که میتواند انشای معامله کند یا نه، اگرچه با اجازه ولیّ باشد، معاملهاش صحیح نیست. * خرید و فروش و معامله طفل غیر ممیز، دیوانه، مست، غافل، بیهوش و کسی که از روی شوخی و بدون قصد جدی معامله میکند، باطل است.
- احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند ، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست .
- اگر بچه قبل از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد؛ و اگر بعد از اذان و قبل از ظهر بالغ شود، اگر چیزی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد احتیاط واجب در این است که بقیه آن روز را روزه بگیرد و بعداً قضای آن روز را نیز بگیرد، و همچنین است اگر شخصی که جنون دارد جنونش از بین برود. و این احتیاط درباره غیربالغی است که از اول صبح نیت روزه نداشته است، ولی چون روزه بچه ممیز صحیح است اگرچه بر او واجب نیست اگر نیت روزه داشته باشد و در بین روز بالغ شود، روزه آن روز او صحیح است و قضا ندارد.
- اگر شک کنند بچه به مقداری که علت محرم شدن است و با سایر شرایط شیر خورده یا نه، بچه به کسی محرم نمیشود، و همچنین است اگر گمان داشته باشند، ولی گمان به حد اطمینان نرسد.
- زنی که بچه شیر میدهد و شیر او کم است، چه مادر بچه باشد یا دایه او، چه با اجرت شیر بدهد یا بیاجرت، اگر روزه برای خودش یا بچهای که شیر میدهد ضرر دارد، واجب است افطار کند و برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد، و در هر دو صورت روزههایی را که نگرفته بعد از برطرف شدن عذر، باید قضا نماید، و اگر کسی پیدا شود که بیاجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیر دادن بچه، از پدر یا مادر بچه یا از شخص دیگری که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.
- اگر شک دارد که سجده سهو بر او واجب شده یا نه، لازم نیست بهجا آورد.
- اگر شک کند به مقدار ختنهگاه داخل شده یا نه، غسل بر او واجب نیست.
- اگر شک دارد که سجده سهو بر او واجب شده یا نه ، لازم نیست بجا آورد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز امام جماعت باید مرد باشد حتی برای زنان بنابر احتیاط واجب و اقتدا کردن بچّه ممیّز که خوب و بد را می فهمد به بچّه ممیّز دیگر مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] امام جماعت باید عاقل، شیعه دوازده امامی، عادل و حلالزاده و بنابر احتیاط بالغ باشد و نماز را به نحو صحیح بخواند و نیز اگر مأموم مرد باشد، امام او نیز باید مرد باشد و احتیاط واجب آن است که امام زنان نیز مرد باشد و اقتدا کردن بچّه ممّیز که خوب و بد را میفهمد به بچّه ممّیز دیگر بنابر احتیاط صحیح نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است، امام او هم باید مرد باشد واقتدا کردن بچه ممیّز که خوب و بد را میفهمد به بچه ممیّز دیگر اشکال ندارد و لکن اقتدا کردن شخص بالغ به بچه ممیّز اشکال دارد.
- [آیت الله نوری همدانی] 20 78 ) اگر کسی با بچّة ممیّز د رصورتیکه معامله با آن صحیح نیست معامله کند و جنس یا پولی که به بچّه داده از بین برود می واند از بچّه بعد از بلوغ یا ولی او مطالبه نماید ولی اگر بچّه ممیّز نباشد نمی تواند از بچّه یا ولی او مطالبه نماید .
- [امام خمینی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر ماموم مرد است امام او هم باید مرد باشد. و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر جایز نیست. و احتیاط واجب آن است که امام زن نیز مرد باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی با بچه ممیّز در صورتی که معامله با آن صحیح نیست ، معامله کند ، و بچه جنس یا پولی را که به او داده است از بین ببرد ، میتواند از بچه بعد از بلوغش ، یا از ولیّ او مطالبه نماید ، و اگر بچّه ممیّز نباشد ، یا ممیّز باشد ولی خودش مال را تلف نکرده باشد ، بلکه نزد او تلف شده باشد هر چند در اثر اهمال ، یا تفریط او باشد ، ضامن نیست .
- [آیت الله مظاهری] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلالزاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و امامت زن برای زنها و بچّه ممیّز برای بچّه ممیّز اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی با بچه ممیز در صورتی که معامله با آن صحیح نیست معامله کند و جنس یا پولی که به بچه داده از بین برود؛ ظاهر این است که می تواند از بچه بعد از بلوغ یا ولی او در صورتی که بچه مال داشته باشد مطالبه نماید و اگر بچه ممیز نباشد حق مطالبه ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی با بچّه نابالغ معامله کند و جنس یا پولی که به بچّه داده از بین برود، در صورتی که بچّه ممیّز نباشد، نمیتواند از بچّه یا ولیّ او آن را مطالبه کند و اگر ممیّز باشد، بعید نیست بتواند مطالبه نماید.
- [آیت الله سیستانی] - در اعتکاف، بلوغ شرط نیست و اعتکافِ بچه ممیّز هم صحیح است.