ممیز
نابالغی است كه قدرت تشخيص داشته باشد. معيار مميّز بودن در هرموردی، تشخيص وی نسبت به همان مورد است.
معیار ممیّز بودن بچه چیست و بچه از چندسالگی ممیّز است؟
بچه ی ممیز، انسانی است که خوب و بد را تشخیص می دهد و این سن خاصی ندارد و به استعداد افراد بستگی دارد. والله العالم
بچه ی ممیز، انسانی است که خوب و بد را تشخیص می دهد و این سن خاصی ندارد و به استعداد افراد بستگی دارد. والله العالم
عنوان سوال:
معیار ممیّز بودن بچه چیست و بچه از چندسالگی ممیّز است؟
پاسخ:
بچه ی ممیز، انسانی است که خوب و بد را تشخیص می دهد و این سن خاصی ندارد و به استعداد افراد بستگی دارد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا اعتکاف بچه ممیّز (غیر بالغ) صحیح است؟
- حکم نماز بچه ممیّز و غیر ممیّز چیست؟ اگر به صورت صحیح نماز بخواند، می تواند واسطه بین امام و مأموم باشد؟
- هرگاه شخصی، صبی ممیز، یا غیر ممیز را امر یا مجبور به قتل نماید، کفاره ی قتل برعهده ی چه کسی است؟
- در چه موردی شهادت صبی ممیّز مورد پذیرش است؟
- آیا شهادت صبی ممیز در مورد جنایت مورد پذیرش می باشد؟
- ذبح حیوان حلال گوشت توسط زن، کودک ممیز، مجنون، سفیه، لال، جنب یا حایض چه حکمی دارد؟
- بچه ای در رحم مادر بمیرد و بر طبق دستور پزشک، جفت بچه (آنچه محل اتصال بچه به رحم مادر است) را خارج کنند تا بتوان مادر را کورتاژ نمایند.آیا خونی که همراه جفت بچه خارج می شود، نفاس است؟
- از شرایط طواف این است که به اختیار خودش راه برود و لکن طواف در حج به سختی انجام می شود و گاهی مانع از حرکت می شوند. معیار در تحقق اختیار چیست؟
- اگر بچه ی صغیر در اثر نزاع و دعوا با بچه ی دیگر، باعث آسیب دیدن شنوایی آن بچه ی دیگر شود، آیا دیه ی آن برعهده ی عاقله است؟
- اگر بچه ای که به سن بلوغ نرسیده بچه دیگری را ناقص کرده (مثل کور کردن) آیا دیه بر عهده عاقله می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مورد بچه ممیّز اولاً بچه ممیّز چه خصوصیاتی دارد و دوم حد حجاب در مقابل بچه ممیّز چه اندازه است؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر در صف اول نماز جماعت دو یا چند نوجوان ممیّز غیر بالغ فاصله شوند چه صورت دارد؟ معیار ممیّز بودن چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا غیبت بچّه ممیّز یا غیر ممیّز جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا برای ممیّز و غیر ممیّز بودن کودکان سنّ خاصّی قائل هستید یا تشخیص آن معیار دیگری دارد و آیا برای بچّههای ممیّز احکام جزائی مثل بالغ اجراء میشود یا نحوه آن فرق میکند؟
- [سایر] آیا بوسیدن دختر بچه ممیز جایز است؟
- [آیت الله بهجت] گفته می شود که زن باید خود را از پسر بچّه ممیّز، بپوشاند. بفرمایید ممیّز بودن پسر بچه از چه راه و یا راه هایی شناخته می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اعتکاف بچه ممیّز صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا اعتکاف بچه ممیّز صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] بچه در چه سنّی ممیّز میشود؟
- [آیت الله اردبیلی] تقلید بچه ممیز از مجتهد جامع الشرائط چه صورتی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- امام جماعت باید بالغ و عاقل و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند ونیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیّز دیگر مانعی ندارد و احتیاط مستحب آن است که امام زن نیز مرد باشد.
- مستحب است بچه ممیز را یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد به نماز خواندن و عبادت های دیگر عادت دهند. نماز قضای پدر و مادر
- واجب است انسان وقت تخلی و مواقع دیگر، عورت خود را از کسانی که مکلفند، اگرچه مثل خواهر و مادر با او محرم باشند، و همچنین از دیوانه ممیّز و بچه های ممیّز که خوب و بد را می فهمند، بپوشاند ولی زن و شوهر لازم نیست عورت خود را از یکدیگر بپوشانند.
- نگاه کردن به عورت دیگری حرام است، اگرچه از پشت شیشه یا در آئینه یا آب صاف و مانند اینها باشد. و احتیاط واجب آن است که به عورت بچّه ممیّز هم نگاه نکنند. ولی زن و شوهر می توانند به تمام بدن یکدیگر نگاه کنند.
- نگاه کردن به عورت دیگری حرام است، اگرچه از پشت شیشه یا در آئینه یا آب صاف و مانند اینها باشد. و احتیاط واجب آن است که به عورت بچّه ممیّز هم نگاه نکنند. ولی زن و شوهر می توانند به تمام بدن یکدیگر نگاه کنند.
- موکل (کسی که دیگری را وکیل می کند) و نیز کسی که وکیل می شود، باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند و بچه ممیز هم اگر فقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرائطش بخواند صیغه ای که خوانده صحیح است.
- معامله با بچه نابالغ باطل است، اگر چه پدر یا جد آن بچه به او اجازه داده باشند که معامله کند، ولی اگر بچه ممیز باشد و چیز کم قیمتی را که معامله آن برای بچه ها متعارف است معامله کند اشکال ندارد، بنابراین معامله با پول مختصری که بچه ها از والدین برای خرید شیرینی و غیره می گیرند، اشکال ندارد و نیز اگر طفل وکیل در اجرای صیغه معامله یا وسیله باشد که پول را به فروشنده بدهد و جنس را به خریدار برساند، یا جنس را به خریدار بدهد و پول را بفروشنده برساند، چون واقعاً دو نفر بالغ با یکدیگر معامله کرده اند معامله صحیح است، ولی باید فروشنده و خریدار یقین داشته باشند که طفل جنس و پول را به صاحب آن می رساند.
- کسی که از زنا به دنیا آمده، اگر زن بگیرد و بچه ای پیدا کند آن بچه حلال زاده است.
- اگر کسی با بچه نابالغ معامله کند جنس یا پولی که به بچه داده می تواند بگیرد ولی اگر از بین برود نمی تواند از بچه یا ولیّ او مطالبه کند.
- اگر دیوانه و بچه، مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست، اما اگر ولی بچه مصلحت بداند که مال او را عاریه دهد و بچه آن مال را به گفته ولی به عاریه کننده برساند اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است، امام او هم باید مرد باشد واقتدا کردن بچه ممیّز که خوب و بد را میفهمد به بچه ممیّز دیگر اشکال ندارد و لکن اقتدا کردن شخص بالغ به بچه ممیّز اشکال دارد.
- [آیت الله نوری همدانی] 20 78 ) اگر کسی با بچّة ممیّز د رصورتیکه معامله با آن صحیح نیست معامله کند و جنس یا پولی که به بچّه داده از بین برود می واند از بچّه بعد از بلوغ یا ولی او مطالبه نماید ولی اگر بچّه ممیّز نباشد نمی تواند از بچّه یا ولی او مطالبه نماید .
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی با بچه ممیّز در صورتی که معامله با آن صحیح نیست ، معامله کند ، و بچه جنس یا پولی را که به او داده است از بین ببرد ، میتواند از بچه بعد از بلوغش ، یا از ولیّ او مطالبه نماید ، و اگر بچّه ممیّز نباشد ، یا ممیّز باشد ولی خودش مال را تلف نکرده باشد ، بلکه نزد او تلف شده باشد هر چند در اثر اهمال ، یا تفریط او باشد ، ضامن نیست .
- [آیت الله مظاهری] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلالزاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و امامت زن برای زنها و بچّه ممیّز برای بچّه ممیّز اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی با بچه ممیز در صورتی که معامله با آن صحیح نیست معامله کند و جنس یا پولی که به بچه داده از بین برود؛ ظاهر این است که می تواند از بچه بعد از بلوغ یا ولی او در صورتی که بچه مال داشته باشد مطالبه نماید و اگر بچه ممیز نباشد حق مطالبه ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی با بچّه نابالغ معامله کند و جنس یا پولی که به بچّه داده از بین برود، در صورتی که بچّه ممیّز نباشد، نمیتواند از بچّه یا ولیّ او آن را مطالبه کند و اگر ممیّز باشد، بعید نیست بتواند مطالبه نماید.
- [آیت الله سیستانی] - در اعتکاف، بلوغ شرط نیست و اعتکافِ بچه ممیّز هم صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی با بچه ممیز در صورتی که معامله با او صحیح نیست معامله کند و جنس یا پولی که به بچه داده از بین برود می تواند از بچه بعد از بلوغش مطالبه نماید و اگر بچه ممیز نباشد حق مطالبه ندارد
- [آیت الله خوئی] اگر کسی با بچة ممیز درصورتی که معامله با آن صحیح نیست معامله کند و جنس یا پولی که به بچه داده از بین برود، ظاهر این است که میتواند از بچه بعد از بلوغش یا از ولی او مطالبه نماید. و اگر بچه ممیز نباشد حق مطالبه ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی با بچه معاملهای انجام دهد که صحیح نیست و جنس یا پولی که به بچه داده است از بین برود، چنانچه بچه ممیّز باشد این شخص میتواند عوض مالی را که از بین رفته از بچه بعد از بلوغش یا از ولیّ او (در صورتی که از اموال بچه در اختیار وی باشد) مطالبه کند و اگر بچه ممیّز نباشد حقّ مطالبه ندارد.