اموال
اَمْوال، اصطلاحی در فقه اسلامی که به مباحثی درباره جمع و خرج داراییهای عمومی میپردازد.
آیا جایز است انسان اموال خود را در مرضی که منتهی به مرگ می شود یا غیر آن به دیگران (غیر از ورثه) منتقل کند؟
بله، جایز است.
بله، جایز است.
عنوان سوال:
آیا جایز است انسان اموال خود را در مرضی که منتهی به مرگ می شود یا غیر آن به دیگران (غیر از ورثه) منتقل کند؟
پاسخ:
بله، جایز است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینجانب تمام اموال منقول و غیر منقول خود را در مقابل ده هزار تومان به فرزندم فروخته و منتقل نموده بودم، به شرط این که تا من زنده ام، در اختیار خودم باشد، متأسفانه فرزندم قبل از من از دنیا رفته است. آیا اموال به خودم برمی گردد یا به ورثه ی فرزندم منتقل می شود؟
- آیا جایز است انسان آرزوی مرگ یا شهادت بنماید؟
- در بیماری و مرضی که متصل به مرگ است، اگر شخص بیمار معاملاتی انجام دهد، صحیح است؟
- شخصی به دلیل ترک انفاق تحت تعقیب کیفری قرار می گیرد. شاکیه قبل از صدور حکم، فوت می نماید. آیا حقّ تعقیب کیفری (و به مجازات رساندن مجرم) به ورثه منتقل می شود یا خیر؟ و به طور کلّی، آیا در تعزیرات حقّ تعقیب کیفری با فوت به ورثه منتقل می شود یا خیر؟
- کسی که فوت کرده و عمدا خمس نمی داده است. آیا ورثه نسبت به پرداخت خمس اموال وی وظیفه دارند؟
- آیا ورثه می توانند در اموال میتی که زکات بر آن ها واجب شده، تصرّف کنند؟ در صورت تصرّف آیا بر ذمّه آن ها است که جبران کنند؟
- زن پس از مرگ شوهر ادّعا می کند زوجه ی دایمی او است و ورثه می گویند: زوجه انقطاعی است، حکم مسأله را بیان فرمایید؟
- معامله را از چه راه های شرعی می توان به هم زد و آیا خیارات شرعی بعد از مرگ به ورثه انتقال پیدا می کند؟
- آیا اموال کافران حربی محترم است و تصرّف در آن جایز است؟
- آیا بردن اموال بیت المال به خانه یا جای دیگر مثل خوابگاه جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] این جانب تمام اموال منقول و غیر منقول خود را در مقابل هزار تومان به فرزندم فروخته و منتقل نموده بودم، به شرط این که تا من زنده ام در اختیار خودم باشد، متأسفانه فرزندم قبل از من از دنیا رفته است، آیا اموال به خودم برمی گردد یا به ورثه فرزندم منتقل می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] میان زوجه مطلّقه ای، که همسرش فوت کرده، و ورثه شوهر وی در اصل طلاق اتّفاق نظر، و در زمان آن اختلاف وجود دارد. زوجه مطلّقه مدّعی وقوع طلاق در مرض منتهی به مرگ زوج می باشد، و ورثه مدّعی وقوع طلاق در زمان صحّت وی می باشند. قول کدام یک مقدّم است؟
- [سایر] چرا اساساً تمام خطاهای انسان به خود او منتهی می‌گردد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا ایستادن، غذا و چای خوردن و نماز خواندن در خانه کسی که تازه از دنیا رفته و اموال او بین ورثه تقسیم نشده، جایز است؟
- [سایر] چرا حقیقت انسان منتهی به بحث معاد می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است بعضی از ورثه بدون مشورت با دیگران و یا جلب موافقت وصی، از اموال میّت تحت عنوان ضیافت برای او انفاق کنند؟
- [آیت الله نوری همدانی] پدری در حال حیات خودش بعضی از فرزندان را بر بعضی در هبه اموال ترجیح داده ولی بدون مرجح دنیوی و اخروی و بعد از مرگ بین ورثه نزاع می‌شود یا حکم شرع می‌تواند در وصیّت دخل و تصرف کند؟
- [سایر] چرا اساساً تمام خطاهای انسان به خود او منتهی می گردد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جایز است انسان قبل از رسیدن سال خمسی برای فرار از خمس، اموال خود را به دیگری ببخشد؟
- [سایر] اگر بدن اخروی به تصریح قرآن کریم همین بدن دنیوی است اجزائی از بدن انسان که پس از مرگ به بدن سایر انسانها و جانوران منتقل می شود، چه وضعی دارد؟( شبهه آکل و ماکول)
مسائل مرتبط از این مرجع
- پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر جایز نیست.
- اگر کسی در مرضی که به آن مرض می‌میرد، مقداری از مالش را به شخصی ببخشد و وصیت کند که بعد از مردن او هم مقداری به شخصی دیگر بدهند، آنچه را که در حال زندگی بخشیده، از اصل مال است و احتیاج به اذن ورثه ندارد، و چیزی را که وصیت کرده، اگر به مقدار ثلث میراث یا کمتر باشد، وصیت نافذ است و اگر زیادتر از ثلث باشد، زیادی آن احتیاج به اذن ورثه دارد.
- اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست، موی چشم خود را بچسباند، به‌طوری‌که آب به تمام ظاهر بشره و موها نرسد، باید وضو و غسل را جبیره‌ای انجام دهد و احتیاطاً تیمم هم بنماید.
- اگر در مرضی که به آن می‌میرد، بگوید مقداری به شخصی بدهکار است، چنانچه متهم باشد که برای ضرر زدن به ورثه گفته است، باید مقداری را که معین کرده از ثلث او بدهند، و اگر متهم نباشد و کسی هم منکر گفته او نشود، باید از اصل مالش بدهند.
- در معاشرت و استفاده از اموال کسانی که انسان می‌داند خمس مال خود را نمی‌دهند، تا علم به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارد، تصرف در آنها مانعی ندارد.
- انسان در مرضی که به آن از دنیا می‌رود، بنابر اقرب می‌تواند هر مقدار از مال خود را که بخواهد به مصرف خود و عیال و مهمان و کارهایی که اسراف شمرده نمی‌شود برساند، و نیز اگر مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد یا اجاره دهد، صحیح است.
- اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه می‌شود و نمی‌تواند تشنگی را تحمل کند، یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست، ولی اگر تا رمضان بعد بتواند روزه بگیرد واجب است قضای آن را بگیرد، و در صورت عدم توانایی واجب است برای هر روز یک مُد طعام از گندم و جو و مانند اینها صدقه دهد.
- اسلام آوردن وارث قبل از تقسیم کردن ارث، در صورت تعدد ورثه مسلمان، مثل اسلام آوردن آن وارث قبل از مردن آن میت است، پس اگر قبل از تقسیم مال اسلام آورد، در استحقاق ارث مانند بقیه ورثه است، پس اگر طبقه او مقدم است بر طبقه بقیه، تمام ارث مال او خواهد بود چه میت کافر باشد یا مسلمان، و اگر اسلام آوردن او بعد از تقسیم بخشی از مال باشد، نسبت به بقیه اموال ارث می‌برد و از آن بخش که تقسیم شده ارث نمی‌برد.
- پول و مالی که از شخص متوفی به‌صورت امانت نزد انسان موجود است، و در عین حال این متوفی به شخصی که مال نزد اوست و یا به شخص دیگر بدهکاری دارد در صورتی که دانسته شود که ورثه او از پرداخت بدهی متوفی امتناع می‌ورزند، می‌توان از آن مال برای ادای دین استفاده نمود و در صورتی که زیادتر بود مازاد به ورثه برمی‌گردد.
- بعد از مرگ انسان، می‌توان برای نماز و عبادت‌های دیگر او که در زمان حیات به‌جا نیاورده دیگری را اجیر نمود، یعنی به کسی مزد دهند که آنها را به‌جا آورد و اگر او بدون مزد هم آنها را انجام دهد صحیح و مجزی است و در این صورت بر وصی یا ولی اجیر گرفتن لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] مضاربه اذنیه ، با مرگ هر کدام از مالک و عامل باطل می‌شود ؛ زیرا با مرگ مالک اموال او به وارث منتقل می‌شود ، و باقی ماندن مال در دست عامل نیاز به مضاربه جدید دارد . و با مرگ عامل اذن از بین می‌رود ؛ زیرا اذن مالک به او اختصاص داشته باشد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] انسان می تواند قبل از مرگ خود خواه صحیح و سالم باشد یا بیمار هر قدر از مال خود را بخواهد، به دیگری ببخشد، یا جنسی را ارزانتر از قیمت بفروشد، یا به مصرف خود و عیال و میهمان برساند به شرط این که کاملاً هوشیار باشد، ولی احتیاط مستحب آن است که در مرضی که با آن از دنیا می رود (یعنی در آستانه مرگ) در بیش از ثلث مال خود چنین تصرّفاتی نکند، مگر با اجازه ورثه.
- [آیت الله مکارم شیرازی] انسان می تواند قبل از مرگ خود خواه صحیح و سالم باشد یا بیمار هر قدر از مال خود را بخواهد، به دیگری ببخشد، یا جنسی را ارزانتر از قیمت بفروشد، یا به مصرف خود و عیال و میهمان برساند، ولی احتیاط آن است که در مرضی که با آن از دنیا می رود (یعنی در آستانه مرگ) در بیش از ثلث مال خود چنین تصرفاتی نکند، مگر با اجازه ورثه.
- [آیت الله مظاهری] در معامله بیع شرط، خیار، منتقل به ورثه می‌شود بنابراین اگر خریدار بمیرد فروشنده می‌تواند ملک را از ورثه او مطالبه نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز نیست انسان در مرگ کسی صورت وبدن را بخراشد وبخود لطمه بزند.
- [آیت الله مظاهری] جایز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.
- [آیت الله سبحانی] جایز نیست، انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جائز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.
- [آیت الله بروجردی] جائز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جایز نیست، انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.