حنوط کردن
حَنوط به معنای مالیدن کافور به مواضع هفت گانه سجده میت مسلمان است. این عمل واجب بوده و آمیختن حنوط با تربت امام حسین علیه‌السلام مستحب است.
آیا ترتیبی در حنوط کردن میّت وجود دارد؟ و اگر ترتیب رعایت نشود، حنوط اشکال پیدا می کند یا خیر؟
احتیاط مستحب آن است که اوّل کافور را به پیشانی میّت بمالند و در جاهای دیگر ترتیب لازم نیست، و عدم رعایت ترتیب، اشکالی به آن وارد نمی کند.
احتیاط مستحب آن است که اوّل کافور را به پیشانی میّت بمالند و در جاهای دیگر ترتیب لازم نیست، و عدم رعایت ترتیب، اشکالی به آن وارد نمی کند.
عنوان سوال:
آیا ترتیبی در حنوط کردن میّت وجود دارد؟ و اگر ترتیب رعایت نشود، حنوط اشکال پیدا می کند یا خیر؟
پاسخ:
احتیاط مستحب آن است که اوّل کافور را به پیشانی میّت بمالند و در جاهای دیگر ترتیب لازم نیست، و عدم رعایت ترتیب، اشکالی به آن وارد نمی کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی میّت را بعد از کفن کردن حنوط کرده است آیا حنوط باطل است؟
- شخصی قبل از حنوط میّت نماز میّت را خوانده، آیا صحیح است؟
- فردی به علت ندانستن مسأله، بعضی از واجبات حنوط را انجام نداده و دست های میّت را حنوط نکرده است، وظیفه چیست؟
- آیا در غسل ترتیبی، رعایت ترتیب در هر عضو نیز لازم است؟
- کسی که ترتیب را در نمازهای قضا رعایت نکرده، وظیفه اش چیست؟
- اگر مقداری از تربت امام حسین علیه السّلام را به کافور مخلوط کرده و میّت را حنوط کنند، صحیح است یا خیر؟
- فردی میّت را با مشک و عنبر خوشبو کرده است یعنی به کافور، مشک و عنبر را مخلوط کرده است آیا حنوط این میّت صحیح بوده است؟
- اولیای میّت به ترتیب اولویت چه کسانی هستند؟
- اگر شخصی غسلی انجام داد و بعد از اتمام غسل احتمال داد که ترتیب را رعایت نکرده است و فکر می کرده که فقط نیّت ترتیب کافی است، نمازهای او چه حکمی دارد؟
- در غسل میّت، ترتیب راست و چپ بدن معتبر است یا فقط احوط است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر ترتیب کارهای میّت به هم بخورد، مثلاً حنوط را قبل از غسل و دفن را قبل از نماز انجام دهند، چه باید کرد؟
- [سایر] چرا ترتیب آیات قرآن کریم به ترتیب نزول نیست ؟
- [سایر] چرا ترتیب فعلی سور و آیات قرآن کریم به ترتیب نزول آنها نیست؟
- [سایر] رابطه ترتیب سوره ها و آیات با ترتیب نزول آنها چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از دفن متوجه شده اند که میّت را بدون حنوط دفن کرده اند، آیا نبش و حنوط واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] در جایی که هم غسل لازم است و هم وضو، مثل کسی که مسّ میّت نموده و میخواهد نماز بخواند، آیا ترتیبی بین غسل و وضو و یا تیمّم بدل از آن دو لازم است رعایت شود یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] انجام حنوط برای میّت مُحرِم چه حکمی دارد؟
- [سایر] چرا در قرآن ترتیب رعایت شده؟ آیا خداوند نیازمند به رعایت این قواعد و نظم خاص است؟
- [آیت الله خوئی] میت را دفن کردند بعد از دفن ملتفت شدند که حنوط نشده تکلیف چه است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا رعایت ترتیب بین قضا و کفّاره، در کفّاره روزه واجب است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بهتر آن است که میّت را پیش از کفن کردن، حنوط نمایند، اگرچه در بین کفن کردن و بعد از آن هم مانعی ندارد.
- مکروه است میّت را با مشک، عنبر، عود و عطرهای دیگر خوشبو کنند یا برای حنوط، اینها را با کافور مخلوط نمایند.
- فرمودهاند شکافتن قبر در چند مورد جایز است: 1 میّت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند. 2 کفن یا چیز دیگری که با میّت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند. و همچنین است اگر چیز گرانبهایی با او دفن شود و بدون نبش قبر نشود آن را بیرون آورد. 3 میّت بدون غسل یا کفن یا حنوط دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش باطل بوده، یا به غیر دستور شرع کفن شده، یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند. ولی احوط این است که اگر موجب هتک و بیاحترامی میّت شود نبش قبر نشود و اگر برهنه دفن شده باید ملاحظه کنند که کفن کردن مهمتر است یا نبش قبر نکردن، و هر کدام برای میّت اهمیت بیشتری دارد رعایت نمایند. 4 بترسند درندهای بدن میّت را پاره کند، یا سیل او را ببرد، یا دشمن بیرون آورد، یا بخواهند میّت را به مشاهد مشرّفه منتقل کنند، اگرچه وصیّت به این مطلب نکرده باشد، بنابر اظهر.
- احتیاط مستحب آن است که اول کافور را به پیشانی میّت بمالند، و در جاهای دیگر ترتیب لازم نیست.
- اگر مکان مأموم بلندتر از مکان امام باشد و سایر لوازم و شرایط اقتدا رعایت شود، اشکال ندارد.
- اگر انسان چند نفر را برای نماز قضای میت اجیر کند، در صورتی که ترتیب قضا شدن نمازها برای مستأجر معلوم است، باید برای هر کدام آنها وقتی را معین نماید، مثلاً اگر با یکی از آنها قرار گذاشت که از صبح تا ظهر نماز بخواند، با دیگری قرار بگذارد که از ظهر تا شب بخواند، و نیز باید نماز را که در هر دفعه شروع میکند معین نماید، مثلاً قرار بگذارد نماز اولی که میخواند صبح باشد یا ظهر یا عصر، و با نفر دوم طوری قرار بگذارد که ترتیب رعایت شود.
- کسی که میّت را تیمّم میدهد بنابر اظهر باید دست خود را به زمین زده و به صورت و پشت دستهای میّت بکشد به این ترتیب که در صورت امکان و نبودن مشکل، میت را باید بنشاند و پشت سر او قرار گرفته و او را تیمّم بدهد؛ ولی احتیاط در این است که با دست خود میّت نیز او را تیمّم بدهند.
- اگر به علت نبودن آب، میّت را تیمم دهند و بعد از آن آب پیدا شود، در صورتی که خوفی بر میّت در تأخیر دفن نیست باید آن را غسل بدهند و حنوط و کفن کنند، و اگر نماز بر او خواندهاند بنابر احوط دوباره بخوانند.
- بعد از غسل واجب است میّت را حنوط کنند؛ یعنی به پیشانی و کف دستها و سر زانوها و سر دو انگشت بزرگ پاهای او کافور بمالند. و مستحب است به سر بینی میّت هم کافور بمالند. و باید کافور، سائیده و تازه باشد و اگر بهعلّت کهنه بودن، عطر آن از بین رفته باشد کافی نیست.
- واجب است میّت را سه غسل بدهند: اول غُسل با آبی که به سِدر مخلوط باشد. دوم غُسل با آبی که به کافور مخلوط باشد. سوم غُسل با آب خالص؛ و مراعات این ترتیب لازم است و در صورت بههم خوردن ترتیب، از همانجا که بههم خورده اعاده کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در حنوط میت، مراعات ترتیب بین اعضای سجود لازم نیست اگرچه احتیاط مستحب آن است که اوّل کافور را به پیشانی میت بمالند.
- [امام خمینی] در حنوط میت، مراعات ترتیب بین اعضای سجود لازم نیست. اگر چه مستحب است اول کافور را به پیشانی میت بمالند.
- [آیت الله اردبیلی] در حنوط میّت، بنا بر احتیاط واجب باید ابتدا کافور را به پیشانی میّت بمالند، ولی مراعات ترتیب در بقیه اعضای سجده لازم نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] قضای نمازهای میت در صورتی که ترتیب آنها را بدانند باید بترتیب خوانده شود و اگر ترتیب آنها را ندانند رعایت ترتیب لازم نیست، ولی در مورد نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء از یک روز، رعایت ترتیب لازم است.
- [آیت الله وحید خراسانی] در قضای نمازهای میت ترتیب واجب نیست هر چند احتیاط مستحب رعایت ترتیب است مگر در نمازهایی که ادای انها ترتیب دارد مثل نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء از یک روز
- [آیت الله سیستانی] در قضای نمازهای میت، ترتیب واجب نیست مگر در نمازهایی که ادای آنها ترتیب دارد، مثل نماز ظهر و عصر، یا مغرب و عشا از یک روز چنانکه سابقاً گذشت. ولی اگر او را اجیر کرده باشند که طبق فتوای مرجع میت، یا ولی او عمل کند و آن مرجع ترتیب را لازم بداند، باید ترتیب را رعایت نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میداند نمازهای پنجگانه او هر کدام از یک روز قضا شده و ترتیب آنها را نمیداند، برای رعایت ترتیب میتواند پنج شبانه روز نماز بخواند و اگر شش نماز از شش روز از او قضا شده، میتواند برای رعایت ترتیب شش شبانه روز نماز بخواند و همچنین برای هر نمازی که به نمازهای قضای او اضافه شود، میتواند یک شبانه روز بیشتر بخواند و یقین میکند به ترتیبی که قضا شده به جا آورده است؛ البته با کمتر از مقدارهای ذکر شده نیز میتوان ترتیب را رعایت کرد، به گونهای که در اینجا مجال توضیح آن نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان به چند نفر برای نماز قضای میت نیابت دهد، بنا بر آنچه در مسأله 1550 گفته شد، لازم نیست برای هر کدام آنها وقتی را معیّن کند مگر برای رعایت ترتیب در نمازهایی که در ادای آنها ترتیب معتبر است بلکه احتیاط استحبابی آن است که نماز را به شکلی بخوانند که ترتیب در تمام نمازها رعایت شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به چند امر واجب و مستحب به ترتیب وصیت کرده باشد اوّل واجبات پرداخت می شود ولی اگر از جانب میت در امور واجب ترتیب معین شده، باید رعایت شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مرد می تواند برای زن و زن برای مرد نیابت کند و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز بایدبه وظیفه خودش عمل نماید، نه وظیفه میت و لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود، خواه ترتیب آن را بداند یا نداند، مگر در مورد ظهر و عصر، یا مغرب و عشا از یک روز که رعایت ترتیب در آن لازم است.