بیماری
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
شخصی به علت بیماری در بین نماز شک می کند، بلکه احتمال قوی می دهد که ادرار از او به صورت قطره قطره خارج شده، ولی خودش در آن هنگام متوجه نبوده، حکم نماز و وضوی او چیست؟
با شک و احتمال در خارج شدن بول، تکلیفی ندارد.
با شک و احتمال در خارج شدن بول، تکلیفی ندارد.
عنوان سوال:
شخصی به علت بیماری در بین نماز شک می کند، بلکه احتمال قوی می دهد که ادرار از او به صورت قطره قطره خارج شده، ولی خودش در آن هنگام متوجه نبوده، حکم نماز و وضوی او چیست؟
پاسخ:
با شک و احتمال در خارج شدن بول، تکلیفی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر ادرار بیماری که پسر بزرگ خانواده می باشد، قطره قطره بیرون آید و از بیرون آمدن مدفوع نمی تواند جلوگیری نماید، آیا با وجود این بیماری، قضای نماز و روزه پدر بر عهده او می باشد؟
- اگر دکتر در ادرار کسی تشخیص اسپرم بدهد و خود او هم بعد از ادرار آبی با لزوجت و چسبندگی ببیند و احتمال قوی دهد که منی است، آیا آن آب حکم منی را دارد؟
- اگر دکتر در ادرار کسی تشخیص اسپرم بدهد و خود او هم بعد از ادرار، آبی با لزوجت و چسبندگی ببیند و احتمال قوی دهد که منی است آیا آن آب حکم منی را دارد؟
- اگر شخصی که جاهل به بطلان وضوی خویش است، نماز بخواند، نماز او چه حکمی دارد؟
- شخصی که هنگام ادرار بدنش سست می شود گاهی هم ادرارش با شهوت بیرون می آید، آیا باید پس از هر ادرار غسل کند و آیا می شود به نحوی با یک غسل 17 رکعت نماز خواند؟
- کسی که یک عدد زنجیر طلای گران قیمت به مادرش هدیه نموده است، با توجّه به این که امکان مالی اهداءکننده طوری نبوده است که بتواند چنین طلایی را تهیّه نماید و احتمال قوی است که از دزدی باشد. مرقوم فرمایید مصرف و تصرّف در این طلا چگونه می باشد؟
- شخصی متوجّه عنوان تقلید نبوده ولی اگر مسأله ای برایش پیش می آمده به رساله ی مجتهد وقت رجوع کرده و عمل نموده، آیا این مقدار برای تحقّق تقلید و بقای بر او در صورت فوت، کافی است؟
- پس از نماز و گذشتن حدود یک ساعت از وضو گرفتن، متوجّه قی چشم شدم. اگر احتمال بدهم که پس از وضو حاصل شده، آیا وضو صحیح است؟
- کثیرالشکّ اگر در حالی که شکّ دارد نیّت نماز ظهر کرده یا عصر، مقداری از نماز را خواند و پس از آن متوجه شد؛ چه وظیفه ای دارد؟
- در نماز جماعت اگر اتّصال مأموم فقط از جانب یک نفر باشد و علم داشته باشیم که نماز آن شخص دارای اشکالاتی است، نماز مأموم مذکور صحیح است یا خیر؟ و در فرض مسأله اگر علم نداشتیم ولی احتمال و ظنّ قوی به عدم صحّت نماز آن شخص بدهیم، حکم چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] کسی که بر اثر بیماری کنترل ادرار خود را ندارد و در نماز نجس می‌شود، چه وظیفهای برای تطهیر دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در آزمایش ادرار شخصی اسپرم مشاهده شود، آیا جنب محسوب می‌شود و تکلیف نمازها و روزههای او در مدتی که مطلع نبوده، چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در بین نماز شک کنیم که وضو را درست انجام دادهایم یا نه، آیا نماز را ادامه دهیم یا رها کنیم و بعد از وضوی جدید دوباره نماز بخوانیم؟ اگر تقریبا اطمینان پیدا کردیم که وضوی ما صحیح نبوده، چه باید بکنیم؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخصی در کلاس درس بوده ناگهان متوجه گردید که لای دندان غذائی است و خود را مقداری کنترل نموده به این امید که در پایان درس آن را بیرون ریزد، ولی احتمال قوی می دهد که در کلاس درس همراه با آب وارد حلق شده باشد، آیا روزه باطل می شود یا این شخص معذور می باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] بیماری ادرارش در داخل کیسه ادراری که متصل به خودش است، جمع می‌شود. اگر داخل کیسه ادرار، مایعی مشاهده کند و شک کند که منی است یا نه، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان نزدیک اذان صبح بیدار شود و بداند یا احتمال قوی بدهد که اگر مجدداً بخوابد، نماز صبحش قضا می شود، آیا جایز است بخوابد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نسبت به این که زن می تواند طواف را مقدّم بدارد آیا صرف شک در وقوع طواف در ایّام حیض کفایت می کند یا این که باید احتمال قوی بدهد که عادت می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نسبت به اینکه زن میتواند طواف را مقدّم بدارد آیا صرف شک در وقوع طواف در ایّام حیض کفایت میکند یا اینکه باید احتمال قوی بدهد که عادت می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بیماری که بنابر تشخیص اطبای حاذق در صورت ترک نمودن عمل جرّاحی به زودی خواهد مرد و در صورت اقدام به عمل جراحی احتمال قوی دارد که زنده بماند و لیکن تا پایان عمر دچار درد و رنج شدید و توانفرساست و احتمال مرگ هم در کار می باشد، بفرمایید تکلیف این بیمار چیست؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی در شب ماه رمضان جنب شده و آب برای تیمم در دسترس نداشته و متوجه تیمم هم نبوده است. تکلیف روزه آن روز او چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه، در صورتی که احتمال بدهد موقع وضو ملتفت و متوجه بوده و مانع را برطرف کرده است، وضوی او صحیح است.
- اگر بعد از نماز شک کند، که قبل از نماز وضوی او باطل شده یا بعد از نماز، نمازی که خوانده صحیح است.
- اگر انسان شک کند که به اعضای وضوی او چیزی چسبیده یا نه، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، مثل آنکه بعد از گِل کاری شک کند گِل به دست او چسبیده یا نه، باید وارسی کند یا بهقدری دست بمالد که اطمینان پیدا کند که اگر بوده برطرف شده یا آب به زیر آن رسیده است؛ و اگر از روی غفلت وضو گرفت و بعد معلوم شد که مانعی بوده، وضویش باطل است؛ و اگر احتمال داد که مانعی در کار نیست و به امید عدم مانع وضو گرفت یا غافل شد، و بعد معلوم شد مانعی در کار نبوده، صحیح بودن وضو خالی از وجه نیست.
- اگر پیش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند یا احتمال عقلایی دهد یا دو شاهد عادل خبر دهند که اگر وضوی خود را باطل کند، تهیه آب برای او ممکن نیست، چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگاه دارد، احتیاط در آن است که آن را باطل نکند.
- اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آنجا را آب کشیده یا نه، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آنجا نبوده وضو باطل است؛ بنابر احوط، در صورتی که با وضو گرفتن و یا غیر آن بهطور اتفاقی پاک نشده باشد. و اگر ملتفت بوده، یا شک دارد که ملتفت بوده یا نه، وضو صحیح است. و در هر صورت باید بنابر احوط برای نماز و مانند آن، جایی را که نجس بوده، آب بکشد.
- اگر در بین نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش بیشتر یا کمتر از نماز احتیاط بوده، چنانچه نتواند نماز احتیاط را مطابق کسری نمازش تمام کند، باید آن را تمام کند و بنابر احتیاط واجب، نماز را دوباره بخواند مثلاً در شک بین سه و چهار اگر موقعی که دو رکعت نماز احتیاط نشسته را می خواند، یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده، چون نمی تواند دو رکعت نشسته را بجای دو رکعت ایستاده حساب کند، باید بعد از تمام کردن نماز احتیاط، نماز را احتیاطا اعاده نماید؛ و احتیاط بیشتر در این است که اگر قبل از رکوع رکعت اول متوجه نقصان نماز شد، بایستد و دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند و بعد نمازش را دو مرتبه اعاده کند.
- اگر در بین نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش بیشتر یا کمتر از نماز احتیاط بوده، چنانچه نتواند نماز احتیاط را مطابق کسری نمازش تمام کند، باید آن را تمام کند و بنابر احتیاط واجب، نماز را دوباره بخواند؛ مثلاً در شک بین سه و چهار اگر موقعی که دو رکعت نماز احتیاط نشسته را میخواند، یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده، چون نمیتواند دو رکعت نشسته را بهجای دو رکعت ایستاده حساب کند، باید بعد از تمام کردن نماز احتیاط، نماز را احتیاطاً اعاده نماید؛ و احتیاط بیشتر در این است که اگر قبل از رکوع رکعت اول متوجه نقصان نماز شد، بایستد و دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند و بعد نمازش را دو مرتبه اعاده کند.
- اگر به خیال اینکه شخصی فقیر است به او زکات بدهد، بعد بفهمد فقیر نبوده، یا از روی ندانستن مسئله به کسی که میداند فقیر نیست زکات بدهد، چنانچه چیزی را که به او داده باقی باشد، میتواند از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر از بین رفته باشد اظهر این است که گیرنده در صورت جهل ضامن نیست، امّا اگر کسی که آن چیز را گرفته میدانسته یا احتمال میداده که زکات است و میدانسته که خودش فقیر نیست و ممکن است آن چیز یا عوضش را از او بگیرند، اگر میتواند باید عوض آن را از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر گیرنده ادعا کند نمیدانسته آن مال زکات است، همین که دهنده زکات میگوید، بهعنوان زکات دادم، پذیرفته می‌شود، و در صورت بقای عین آن مال، حق پس گرفتن آن را دارد، ولی میتواند پس نگیرد و از مال خود دوباره بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر شک کند که وضوی او باطل شده یا نه، بنا را بر این میگذارد که وضوی او باقی است، ولی اگر بعد از ادرار استبراء نکرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو، رطوبتی از او بیرون آید که نداند ادرار است یا رطوبت پاک، وضوی او باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از نماز بفهمد که وضوی او باطل شده ولی شک کند که قبل از نماز باطل شده یا بعد از نماز، چنانچه احتمال بدهد که در هنگام شروع نماز متوجه شرایط صحّت نماز بوده، نمازی که خوانده صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که ادرار او قطره قطره میریزد، باید برای نماز توسط وسیلهای مثلاً کیسهای که در آن پنبه یا چیز دیگری است که از رسیدن ادرار به جاهای دیگر جلوگیری میکند خود را حفظ نماید، و احتیاط واجب آن است که پیش از وضو، مخرج ادرار را که نجس شده آب بکشد و نیز کسی که نمیتواند از بیرون آمدن مدفوع خودداری کند، چنانچه ممکن باشد باید به مقدار نماز از رسیدن مدفوع به جاهای دیگر جلوگیری نماید و احتیاط واجب آن است که اگر مشقت نداشته باشد، پیش از وضو مخرج مدفوع را آب بکشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر خونی که در بدن یا لباس است کمتر از درهم باشد و نجاست دیگری به آن برسد، مثلاً یک قطره ادرار روی آن بریزد، نماز خواندن با آن صحیح نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی برای رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در هنگام وضو آب را به آن جا رسانده یا نه، وضوی او صحیح است، ولی اگر بداند که هنگام وضو متوجه آن مانع نبوده، باید دوباره وضو بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد که گاهی آب بخودی خود زیر آن رسیده و گاهی نمیرسد و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه، وضوی او صحیح است؛ ولی چنانچه بداند هنگام وضو متوجه رسیدن آب به زیر آن نبوده، باید دوباره وضو بگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که بول او قطره قطره میریزد و به مقدار وضو و نماز مهلت پیدا نمیکند، میتواند با همین حالت نماز بخواند و خروج بول با این کیفیت وضوی او را باطل نمیکند، بلکه وضو به سبب حدث به نحو متعارف؛ همچون خوابیدن یا بول یا غائط کردن مثل سایر مردم و … باطل می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو ان جا را اب کشیده یا نه چنانچه هنگام وضو گرفتن ملتفت پاک و نجس بودن ان جا نبوده وضوی او باطل است و اگر می داند یا احتمال می دهد که ملتفت بوده وضوی او صحیح است و در هر صورت جایی را که نجس بوده باید اب بکشد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه، چنانچه احتمال بدهد که در حال وضو متوجّه بوده، وضوی او صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از مسح دست چپ شک کند که درست تیمّم کرده یا نه، چنانچه احتمال بدهد که در حال عمل متوجه بوده، تیمّم او صحیح است.