امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
اگر شخصی وسواسی باشد مثلاً کلمه ای را چند بار تکرار می کند ، می تواند امام جماعت باشد؟
تا به حدّ بطلان نمازش نباشد، اقتدای به او جایز است.
تا به حدّ بطلان نمازش نباشد، اقتدای به او جایز است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی طبق روال همیشگی در نماز جماعت حاضر می شود. در اثنا یا بعد از تمام شدن نماز، متوجه می شود که امام جماعت، آن امام جماعت همیشگی نیست و امام جماعت کنونی موقتا به جای او آمده است و نسبت به عدالت امام جماعت جدید اطمینان ندارد. حکم نمازی که خوانده است، چیست؟
- اگر کلمه ای در نماز غلط گفته شود، یا در هنگام گفتن آن بدن حرکت کند، آیا تکرار همان کلمه کافی است یا باید از اوّل کلمه آیه یا از اوّل جمله خوانده شود؟
- شخصی که کمرش مقداری خمیدگی دارد، به نظر حضرتعالی می تواند امام جماعت شود یا خیر؟
- اگر در قرائت برای احتیاط حرف اوّل یا وسط یا آخر کلمه مثل دال احد را تکرار کنیم صحیح است؟
- شخصی می دانسته که عدالت از شرایط امام جماعت است. او عملی را از امام جماعت می دیده که در حقیقت ساقط کننده ی عدالت بوده، ولی او نمی دانسته و به آن امام اقتدا می کرده است، بعدا می فهمد عمل مذکور امام را از عدالت خارج می کند. تکلیف نمازهایی که به این صورت به جماعت خوانده است، چیست؟
- آیا کسی می تواند از اقامه ی نماز جماعت توسط شخصی غیر از امام راتب، در مسجد جلوگیری کند؟
- چه خصوصیاتی باعث می شود که شخصی برای امام جماعت بودن بر افراد شبیه خود رجحان داشته باشد؟
- شرایط امام جماعت چیست و منظور از عدالت امام جماعت چیست؟
- اگر شخصی به اوّل نماز آیاتی که به جماعت خوانده می شود، نرسد؛ آیا می تواند در هنگام رکوع امام در یکی از رکوع ها اقتدا کند؟
- اگر شخصی که عادت دارد بین اجزای نماز فاصله ی زیادی بیندازد یا در حین قرائت، زیاد مکث کند؛ می تواند امام جماعت باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] حکم کلمه آمین در قنوت نماز پس از استماع دعای امام جماعت چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] در بعضی از جماعات دیده می‌شود با این که اذان نماز از طرف یکی از مأمومین گفته می‌شود، باز هم اذان از طرف امام جماعت تکرار می‌شود. لطفا بفرمایید که این تکرار از چه بابی انجام می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] هنگام شرکت در نماز جماعت برادران اهل سنت، بعد از قرائت سوره حمد توسط امام جماعت، کلمه (آمین) با صدای بلند و به صورت دسته جمعی گفته می شود، این کار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعت در اثنای نماز در کیفیت تلفظ کلمه پس از ادای آن شک کند و بعد از فراغت از نماز علم پیدا کند که در تلفظ آن کلمه اشتباه کرده است، نماز او و مأمومین چه حکمی دارد؟
- [سایر] کلمه شفاعت - به کسر شین و فتح شین - به چه معنا است؟ و این کلمه چند بار در قرآن تکرار شده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کلمه ای درنماز غلط گفته شود یا در صحت آن شک کند یا نَفَسِ انسان قطع و کلمه ناقص شود، آیا تکرار همان کلمه کافی است یا باید از اول آیه یا از اول جمله خوانده شود،مثلاً اگر (مستقیم) را غلط گفت، یا صحت آن مشکوک بود، یا در حال حرکت بدن اداء کرد، آیا باید از (اهدنا) تکرار کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در رکعت آخر نماز جماعت، در حالی که امام جماعت مشغول تشهد است رسیده، آیا راهی برای درک ثواب نماز جماعت برای او وجود دارد؟
- [سایر] آیا شخصی که گناه کبیره (حدی) انجام داده، بعد از توبه می تواند امام جماعت باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که کمرش مقداری خمیدگی داشته باشد، آیامی تواند امام جماعت شود؟
- [آیت الله اردبیلی] مسجدی دارای امام جماعت راتب است. اگر به هنگام برگزاری نماز، شخصی وارد مسجد شود که از لحاظ علم و معنویت از امام جماعت راتب بالاتر است، کدام یک برای امامت اولویت خواهند داشت؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد .
- صاحب مسجد و امام راتب (امامی که برای امامت آن مسجد معین شده) و صاحب منزل یا مستأجر آن در صورت واجد شرایط بودن، از دیگران در امامت برای جماعت مقدّم هستند و مستحب است کسی را که فقیهتر یا قرائتش از دیگران بهتر یا مسنتر یا هاشمی است، امام جماعت قرار دهند.
- امام جماعت باید یک نفر باشد، ولی اگر در بین نماز برای امام حادثهای پیش آمد، مثل مردن، بیهوشی، دیوانگی، حدث، مرض، جاری شدن خون از بینی، احتیاج به قضای حاجت، و همینطور است اگر امام متوجه شود که طهارت نداشته و یا نماز او شکسته بوده است، امام یا مأمومین میتوانند دیگری را امام قرار دهند، خواه آن فرد از اعضای جماعت باشد و یا کسی باشد که ابتداءاً میخواهد نماز بخواند.
- اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند، جواز جماعت محل تأمل است ولی در صورتی که جماعت دوم دارای مزایایی باشد که در شرع رجحان داشته باشد و کسی بخواهد به امید مطلوب بودن دو مرتبه نمازش را به جماعت بخواند، بنا بر اظهر جایز است.
- مستحب است انسان قنوت را بلند بخواند ولی برای کسی که نماز را به جماعت می خواند ، اگر امام جماعت صدای او را بشنود بلند خواندن قنوت مستحب نیست .
- اگر امام جماعت بهواسطه عذری با تیمم یا با وضوی جبیرهای نماز میخواند، کسی که وظیفهاش وضو بوده، میتواند به او اقتدا کند، ولی اگر امام با لباس نجس نماز میخواند، بنابر احتیاط واجب نباید به او اقتدا کرد.
- اگر در نماز جماعت، هم امام و هم مأموم شک کنند و شک هرکدام با دیگری فرق دارد ، هرکدام به وظیفه خود عمل می کند ، و حکم سهو امام یا مأموم یا هردو نیز همین است .
- اگر در نماز جماعت، هم امام و هم مأموم شک کنند و شک هر کدام با دیگری فرق دارد، هر کدام به وظیفه خود عمل میکند، و حکم سهو امام یا مأموم یا هر دو نیز همین است.
- امام جماعت باید شیعه دوازده امامی، عاقل، عادل و حلالزاده باشد و نماز را بهطور صحیح بخواند و بنابر احتیاط باید بالغ باشد و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد.
- اگر موقعی که امام در رکوع است، مأموم اقتدا کند و به رکوع امام برسد، اگر چه ذکر امام تمام شده باشد، نمازش به طور جماعت صحیح است و یک رکعت حساب می شود. اما اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد نمازش به طور فُرادی صحیح می باشد و باید آن را تمام نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر امام جماعت قضای نماز واجب روزانه خود را بخواند، میتوان به او اقتدا کرد، ولی اگر نماز خود را احتیاطا قضا کند یا قضای احتیاطی نماز شخص دیگری را بخواند، اگرچه برای آن پول نگرفته باشد، اقتدای به او اشکال دارد؛ ولی اگر انسان بداند که از شخصی که امام جماعت برای او نماز قضا میخواند نماز فوت شده است، اقتدای به امام جماعت اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] امام لازم نیست نیّت جماعت کند ولی مأموم باید نیّت جماعت کند امّا دانستن اسم امام جماعت لازم نیست، مثلاً اگر نیّت کند اقتدا میکنم به امام حاضر کفایت میکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر امام یا مأموم بخواهد در نمازی که به جماعت خوانده، دوباره برای مأموم دیگری که جماعت نخوانده امام شود، و به جماعت بخواند جایز است. ولی اگر بخواهد برای دفعه سوم باز با جماعت بخواند اشکال دارد.
- [آیت الله سبحانی] بنابر احتیاط واجب کسی که مرض خوره یا پیسی دارد، نباید امام جماعت شود. احکام جماعت:
- [آیت الله نوری همدانی] بنابر احتیاط واجب کسی که مرض خورده یا پیسی دارد ، نباید امام جماعت شود . احکام جماعت
- [آیت الله سبحانی] کلیه شرایطی که در امام جماعت معتبر است در امام جمعه نیز معتبر می باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که با جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند، در صورتی که برخی از افراد جماعت دوم - امام یا مأمومین - افراد دیگری باشند اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه بعد از فراغ از ایه ای شک کند که ایه یا کلمه ای از ان را درست گفته یا نه به شک خود اعتنا نکند چه داخل در غیر ان شده یا نشده باشد و اگر قبل از فراغ از ایه شک کند که کلمه ای از ایه را درست گفته یا نه باید به شک خود اعتنا کند و دوباره ان کلمه و ما بعد ان را به طور صحیح بگوید اگر چه به تکرار ما قبل ان کلمه باشد و در هر دو صورت تکرار ان ایه یا کلمه و ما بعد ان برای احراز صحت اشکال ندارد تا به حد وسواس نرسد که در این صورت دوباره گفتن حرام است ولی بطلان نماز محل اشکال است و احتیاط واجب این است که نمازش را تمام کرده و دوباره بخواند
- [آیت الله مظاهری] اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره به جماعت بخواند، در صورتی که جماعت دوّم غیر از اوّل باشد اشکال ندارد، و لازم نیست همه اشخاص جماعت دوّم غیر از جماعت اوّل باشند. بنابراین یک امام جماعت میتواند در دو مسجد نماز جماعت بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند در صورتی که جماعت دوّم و اشخاص آن غیر از اوّل باشند و او امام باشد اشکال ندارد.