ماموم
كسی كه در نماز به امام جماعت اقتداء كرده است.
اگر در جایی از نماز مأموم بفهمد که نماز امام باطل است، اگر نیّت فرادا نکند، نماز خودش هم باطل می شود یا نه؟
اگر به قصد وظیفه بقیه نماز را خودش بخواند صحیح است، به خلاف این که به جای نیّت نکردن فرادا نیّت کند عدم فرادا بودن را.
اگر به قصد وظیفه بقیه نماز را خودش بخواند صحیح است، به خلاف این که به جای نیّت نکردن فرادا نیّت کند عدم فرادا بودن را.
عنوان سوال:
اگر در جایی از نماز مأموم بفهمد که نماز امام باطل است، اگر نیّت فرادا نکند، نماز خودش هم باطل می شود یا نه؟
پاسخ:
اگر به قصد وظیفه بقیه نماز را خودش بخواند صحیح است، به خلاف این که به جای نیّت نکردن فرادا نیّت کند عدم فرادا بودن را.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مأموم در نماز جمعه می تواند در بین نماز، نیّت فرادا کند؟
- شخصی در تشهّد آخر نماز امام جماعت تکبیرة الاحرام می گوید و برای درک فضیلت می نشیند، لکن نیّت فرادا نموده نه جماعت یعنی بر خلاف وظیفه عمل نموده است ، آیا نماز او درست است یا اعاده دارد؟
- در نماز جماعت، مأموم به علت تبعیّت، رکنی مثلاً رکوع را زیاد کرده است پس از نماز متوجّه می شود که نماز امام باطل بوده است، آیا نماز مأموم صحیح است یا باید اعاده کند؟
- اگر بدانیم که امام جماعت مثلاً "اللّه الصّمد" را درست تلفظ نمی کند و یا در انجام تشهد نماز اشکال دارد، آیا می توان تا آن مقدار از نماز نیّت جماعت کرد و از آن جا به بعد نیّت فرادا نمود؛ یا آن مقدار از نماز مثل "اللّه الصمد" راخود انسان قرائت کند و بقیه نماز را به جماعت تمام نماید؟
- شخصی در تشهد آخر نماز جماعت برای درک ثواب، نیّت کرده و می نشیند ولی در هنگام نیّت، نیّت فرادا کرده نه جماعت؛ آیا نماز او درست است یا نه؟
- اگر مأموم در نماز جماعت، نماز قضای یقینی و امام جماعت نماز احتیاطی بخواند؛ آیا نماز مأموم صحیح است؟
- آیا در بین نماز جماعت می توان نیّت فرادا نمود؟ این کار چگونه انجام می گیرد و در کجای نماز می توان این عمل را انجام داد؟
- اگر کسی از امام جماعت متابعت نکند، فقط مرتکب حرام شده یا نماز جماعت او نیز باطل است؟
- اگر در مسجدی، توسط امام جماعت اذان و اقامه گفته شود و فرد دیگری بخواهد نماز را فرادا بخواند، می تواند به اذان و اقامه امام اکتفا کند، یا خود نیز بگوید؟
- اگر مأموم در حال رفتن امام به رکوع، اقتدا کند؛ آیا نماز جماعت او صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین نماز جماعت بین امام و مأموم فاصله افتاد مثلاً پرده ای حایل شد و مأموم بلافاصله حایل را برطرف کرد حکم نمازش چیست؟ آیا باعث فرادا شدن نمازش می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] چه ویژگیهایی را باید در مسلمان مؤمن احراز کنیم تا بتوانیم نماز جماعت را به امامت او ادا کنیم؟ (صفات امام جماعت، اعم از صفات سلبی یا ثبوتی). ج) امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و حلالزاده و عادل باشد و اگر مأموم مرد است، امام مرد باشد. س: در چه حالاتی نزد شارع، تبدیل نماز جماعت به فرادا قبیح نیست؟ اگر بدون دلیل نماز جماعت را تبدیل به فرادا کنیم موجب بطلان و وجوب اعاده نماز می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در رکعت سوم و مأموم رکعت دوم نماز است. در صورتیکه مأموم بخواهد سوره حمد را تا آخر بخواند امام سر از رکوع برمیدارد و وارد سجده می‌شود. در این حال آیا مأموم میتواند سوره حمد را رها نموده و همراه امام رکوع را بهجا آورد؟ یا اینکه باید سوره حمد را تا آخر بخواند و اگر به رکوع امام نرسید، بعد از حمد سوره را نیز بخواند و نمازش را فرادا نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اگر مأموم مساوی با امام بایستد نماز کدامیک باطل است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر به نظر مرجع مأموم، نماز امام باطل باشد، آیا اقتدا کردن به او صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] تغییر نیّت در اثنای نماز جماعت به فرادا چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نماز امام جماعت بر طبق نظر مرجع تقلید وی باطل باشد ولی نماز او بر طبق نظر مرجع تقلید مأموم صحیح باشد آیا مأموم می تواند به امام اقتدا کند؟
- [آیت الله خوئی] اگر امام جماعت نیت جماعت ننمود و مأموم نیت جماعت نمود جماعت منعقد میگردد، آیا جایز است برای امام ترتیب آثار جماعت بدهد؟
- [سایر] فقها چنین فتوا داده اند که در هنگام برپایی نماز جماعت نباید نماز گزار به صورت فرادا نماز بخواند و همچنین گفته اند: نماز فرادا در صورتی که موجب هتک حرمت امام جماعت شود جایز نیست. حال سؤال من این است که: 1. چگونه می توانم تشخیص دهم که آیا هتک حرمت اتفاق می افتد یا نه؟ 2. اگر به فرض، هتک حرمت نیز اتفاق افتد، آیا نماز فرادا باطل است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر امام جماعت، مخارج حروف را رعایت نکند، وظیفه مأموم چیست و نمازش چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در تحقق جماعت فقط کافی است که مأموم نیت اقتدا داشته باشد و نیت امامت برای امام معتبر نیست و بدون نیت او جماعت از طرفین محقق می‌شود و احکام آن، از قبیل متابعت و شک جاری است، امّا در استحقاق ثواب جماعت برای امام بدون نیت تأمل است و در این صورت احوط برای امام این است که احکام جماعت را بر این نماز جاری نکند.
- اگر نماز امام تمام شود و مأموم مشغول تشهد یا سلام اول باشد، لازم نیست نیت فُرادی کند.
- موقعی که مأموم نیت میکند، باید امام را معین نماید، ولی دانستن اسم او لازم نیست، مثلاً اگر نیت کند: اقتدا میکنم به امام حاضر، نمازش صحیح است.
- اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است، چنانچه به خیال اینکه سجده اول امام است، به قصد اینکه با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم مأموم حساب می‌شود و نمازش صحیح است، و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده، سجده اول او خواهد بود و بقیه نماز را با امام میخواند.
- اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فُرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فُرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- اگر امام جماعت در بین نماز از قیام عاجز شد، لازم است مأموم نیت فرادی کند و نماز خود را بخواند، و همچنین است هر نقصی که مانع از اقتداست.
- اگر در اثناء نماز، بین مأموم و امام، یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطه او به امام متصل است به مقدار فوق فاصله پیدا شود، نمازش فُرادی می شود و صحیح است.
- اگر امام و مأموم هر دو زن باشند، بدون تقدم امام بر مأموم کنار هم میایستند.
- در نماز جماعت باید بین مأموم و امام پرده و مانند آن، که پشت آن دیده نمی شود، فاصله نباشد، و همچنین است بین انسان و مأموم دیگری که انسان به واسطه او به امام متصل شده است، ولی اگر امام مرد و مأموم زن باشد، چنانچه بین آن زن و امام، یا بین آن زن و مأموم دیگری که مرد است و زن به واسطه او به امام متصل شده است، پرده و مانند آن باشد اشکال ندارد.
- مکروه است مأموم ذکرهای نماز را طوری بگوید که امام بشنود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، یا به جهتی نمازش باطل بوده، مثلاً بیوضو نماز خوانده، نماز مأموم صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مأموم بداند نماز امام قطعاً باطل است، مثلاً بداند امام وضو ندارد نمی تواند به او اقتدا کند هر چند امام متوجه نباشد، اما اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده و یا خدای نکرده کافر بوده است یا نمازش باطل بوده، نماز مأموم صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر در نماز بین مأموم و امام، یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطهی او به امام متصل است، بیشتر از یک قدم فاصله پیدا شود، چنانچه فوراً قصد فُرادی نکند، نمازش باطل است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا کافر بوده یا به جهتی نمازش باطل بوده ، مثلاً بی وضو نماز خوانده . نمازش صحیح است .
- [آیت الله سیستانی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده ، یا کافر بوده ، یا به جهتی نمازش باطل بوده ، مثلاً بی وضو نماز خوانده ، نمازش صحیح است .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، یا کافر بوده، یا به جهتی نمازش باطل بوده، مثلاً بیوضو نماز خوانده، نمازش صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا به جهتی نمازش باطل بوده، مثلاً بیوضو نماز خوانده، نمازش صحیح است.
- [امام خمینی] اگر ماموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، یا کافر بوده، یا به جهتی نمازش باطل بوده، مثلا بی وضو نماز خوانده، نمازش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، یا کافر بوده، یا به جهتی نمازش باطل بوده مثلاً بیوضو نماز خوانده نمازش صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، یا به جهتی نمازش باطل بوده، مثلاً بی وضو نماز خوانده، ولی مأموم کلیه واجبات نماز جز قرائت را انجام داده باشد نمازش صحیح است.