نیت قطع
نيت قطع كردن و شكستن عبادت؛ مانند اينكه تصميم بگيرد كه ديگر روزه نباشد.
آیا مسافر بعد از قصد مسافت و طی مسافت، که نیّت روزه نداشته، چگونه می شود که اگر قبل از ظهر به وطن بازگردد، باید نیّت روزه نماید و حال آن که می فرمایید: نیّت قطع، مبطل صوم است؟
اگر تا قبل از ظهر مفطری به جا نیاورده، باید نیّت روزه کند و این عدم نیّت صوم است به جهت عدم وجوب و عدم صحّت نه نیّت قطع صوم واجب.
اگر تا قبل از ظهر مفطری به جا نیاورده، باید نیّت روزه کند و این عدم نیّت صوم است به جهت عدم وجوب و عدم صحّت نه نیّت قطع صوم واجب.
عنوان سوال:
آیا مسافر بعد از قصد مسافت و طی مسافت، که نیّت روزه نداشته، چگونه می شود که اگر قبل از ظهر به وطن بازگردد، باید نیّت روزه نماید و حال آن که می فرمایید: نیّت قطع، مبطل صوم است؟
پاسخ:
اگر تا قبل از ظهر مفطری به جا نیاورده، باید نیّت روزه کند و این عدم نیّت صوم است به جهت عدم وجوب و عدم صحّت نه نیّت قطع صوم واجب.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در صورتی که مسافر در ماه مبارک رمضان به سوی وطن خود حرکت نماید و هم زمان با اذان ظهر، نزدیک وطن خود برسد؛ ولی شکّ نماید که آیا مقدار مسافت مانده وطن محسوب می شود یا نه، تکلیف چیست؟
- اگر مسافر در ماه مبارک رمضان به سوی وطن خود حرکت کند و مصادف با اذان ظهر، نزدیک وطن خود برسد ولی شک کند که آیا مقدارِ مسافتِ باقی مانده، وطن محسوب می شود یا خیر، نماز و روزه اش چه حکمی دارد؟
- کسی پیش از ظهر به اندازه مسافت شرعی از وطن خارج می شود و پیش از ظهر به وطن یا محلّ اقامه بر می گردد، آیا می تواند روزه بگیرد؟
- فردی مثلاً عراقی در شهر مقدّس قم به مدت بیست سال ساکن است و می خواهد هرگاه موانع برطرف شد به عراق بازگردد. آیا طیّ مدّت مذکور باعث می شود که قم برای او وطن گردد یا هنوز مسافر است؟
- شخصی در سفر بوده و قصد داشت پیش از ظهر به وطن برسد و نیّت روزه کند، ولی در بین راه سهوا چیزی می خورد. آیا می تواند آن روز را روزه بگیرد؟
- شخصی که در ماه رمضان مسافر است برای این که بتواند روزه بگیرد اگر قبل از ظهر به حدّ ترخص بیاید و نیّت روزه کند و همین که ظهر شد از همانجا مجدّدا مسافرت کند، آیا روزه اش صحیح است یا نه؟
- آیا مراد از ظهر که اگر مسافر قبل از ظهر حرکت کند، روزه اش باطل و اگر بعد از ظهر حرکت کند، روزه اش صحیح است ، ظهر حقیقی است؟
- آیا می توان قبل از ظهر، نیّت روزه استیجاری کرد؟
- شخصی نیّت روزه مستحبی کرده؛ ولی قبل از ظهر می فهمد که روزه ی قضا بر ذمّه اش می باشد، آیا می تواند نیّت روزه قضا بکند و اگر نیّت کند، آیا ثواب روزه ی مستحبی را هم می برد؟
- آیا اگر بخواهم روزه ام صحیح باشد باید از محل کار حتما به وطن اصلی بروم تا بتوانم به شهرها و روستاهایی که کمتر از مسافت است برای غیر شغل سفر کنم یا از محل کار هم می توانم به جاهایی که کمتر از مسافت است مسافرت کنم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسافر بعد از ظهر از وطن خود به قصد مسافت شرعی حرکت کند حکم نماز و روزه او چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسافر در ماه مبارک رمضان به سوی وطن خود حرکت کند و مصادف با اذان ظهر نزدیک وطن خود برسد، ولی شک کند که آیا مقدار مسافت مانده، وطن محسوب می شود یا خیر، وظیفه اش چیست؟
- [سایر] اگر مسافر قبل از اذان ظهر به وطن برسد روزه او چه حکمی دارد؟
- [سایر] فرموده اید که شخص مسافری که به وطن برمی گردد اگر قبل از ظهر به وطن برسد و نیت روزه رمضان کند روزه وی صحیح می باشد. حال اگر این شخص قبل از ظهر به وطن برسد و لیکن خواب بوده است و مثلا بعد از ده دقیقه از خواب بیدار شده است و الان نیت روزه می کند ایا روزه وی صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] صریح فتوا است که (مسافر یا کسی که قصد اقامت دارد قبل از ظهر به وطن یا محل اقامت برسد) چنانچه مسافر ظهر به وطن یا محل اقامت برسد و یا آن که اذان ظهر را در حد ترخص بشنود و مفطر به عمل نیاورده باشد، آیا نیت روزه کند صحیح است؟ و یا آنکه شرط است قبل از ظهر ولو به قلیل به وطن یا محل اقامت برسد، و حد ترخص برای مسافری که وارد می‌شود کافی نیست، فقط اعتبار حد ترخص برای مسافری است که از وطن یا محل اقامت خارج می‌شود؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی به قصد طی مسافت شرعی، قبل از ظهر از وطن خارج شد. در پنج کیلومتری و قبل از مسافت شرعی توقف کرد، ولی افطار نکرد و بعد از ظهر از سفر منصرف شد. حکم روزه اش چیست؟ آیا لازم است به وطن برگردد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که میداند یا احتمال میدهد قبل از ظهر به وطن میرسد، آیا لازم است در سفر امساک کند تا وقتی به وطن رسید نیت روزه کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی که مسافر است و هنگام برگشت در سه کیلومتری وطن قرار دارد، چون در ارتفاع بالاتری قرار دارد، دیوار وطن را هم میبیند و هنگام اذان ظهر نیز میباشد، وظیفه او نسبت به روزه چیست؟
- [آیت الله مظاهری] چنانچه مسافر پیش از ظهر ماه رمضان به وطن برگردد و از سحر تا آن موقع کاری که مفطر روزه باشد، انجام ندهد، در این صورت می‌تواند آن روز را روزه بگیرد یا واجب است روزه بگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی قبل از ظهر به حدّ مسافت شرعی مسافرت کرده و قبل از ظهر به وطن خود برگشته است، وظیفه او چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مسافر بعد از ظهر از مسافرت برگردد و ظهر آن روز در جایی که نماز تمام است نباشد، روزه آن روز باطل است، ولی اگر قبل از ظهر برگردد، در صورتی که افطار نکرده باشد، روزه آن روز بر او واجب می‌شود، بنابراین باید نیت روزه بکند و روزهاش هم صحیح است.
- کسی که پیش از اذان صبح در غیر روزه معین واجب، مثل روزه ماه مبارک رمضان، بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و در حال اختیار نیت کند، روزه او صحیح است، چه روزه او واجب باشد چه مستحب، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمیتواند نیت روزه واجب نماید.
- مسافر نمیتواند در سفر روزه بگیرد، مگر اینکه روزه گرفتن در سفر را نذر کرده باشد، که در این صورت روزه گرفتن صحیح است، و بنابراحتیاط واجب روزه مستحبی را در سفر به نیت رجاء باید گرفت، مگر در مدینه مشرفه که بنابر روایت، مسافر می‌تواند برای برآورده شدن حاجت سه روز روزه بگیرد.
- زنی که شوهر کرده و از وطن اصلی خود به شهر دیگر میرود، در صورتی که از وطن اصلی خود اعراض نکرده باشد، هر وقت به آنجا میرود نمازش تمام است و روزه را باید بگیرد، و اگر بهسبب تبعیت از شوهر یا جهات دیگر اعراض کرده، در وطن اصلی حکم مسافر را دارد.
- اگر در ماه رمضان، پیش از ظهر، کافر مسلمان شود بنابر احتیاط مستحب باید نیت روزه کند و روزه را تمام نماید.
- اگر مسافر قبل از ظهر به سفر رود روزهاش باطل می‌شود، چه از شب نیت مسافرت داشته باشد یا نه، ولی احتیاط مستحب این است که اگر از شب قبل تصمیم مسافرت نداشته، مسافرت نکند.
- اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، باید فوراً نیت کند، وگرنه روزه او باطل می‌شود.
- اگر بچه قبل از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد؛ و اگر بعد از اذان و قبل از ظهر بالغ شود، اگر چیزی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد احتیاط واجب در این است که بقیه آن روز را روزه بگیرد و بعداً قضای آن روز را نیز بگیرد، و همچنین است اگر شخصی که جنون دارد جنونش از بین برود. و این احتیاط درباره غیربالغی است که از اول صبح نیت روزه نداشته است، ولی چون روزه بچه ممیز صحیح است اگرچه بر او واجب نیست اگر نیت روزه داشته باشد و در بین روز بالغ شود، روزه آن روز او صحیح است و قضا ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافر بعد از ظهر به وطن خود یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد، نباید آن روز را روزه بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافر قبل از اذان ظهر از وطن خود خارج شود، ولی پیش از خارج شدن از حدّ ترخّص، اذان ظهر را بگویند و یا کسی که از مسافرت بازمی گردد و عملی که روزه را باطل میکند به جا نیاورده است، پیش از ظهر به حدّ ترخّص برسد، ولی پیش از داخل شدن به وطن، اذان ظهر را بگویند، بنابر احتیاط واجب باید آن روز را روزه بگیرد و قضای آن را نیز به جا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] : هرگاه مسافر پیش از ظهر به حدّ ترخص وطن یا جایی که قصد دارد ده روز در آنجا توقّف کند برسد، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد باید روزه بگیرد و اگر انجام داده باید بعداً قضا کند و متسحب است باقیمانده آن روز را امساک نماید، ولی اگر بعد از ظهر وارد شود نمی تواند روزه بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمیداند روزه مسافر باطل است و یا این که نمیداند مسافر است، مثلاً گمان میکند مسافتی که طی کرده کمتر از مسافت شرعی است در حالی که بیشتر از مسافت شرعی را طی کرده است، اگر در سفر روزه بگیرد و در بین روز مسأله را بفهمد و یا بفهمد که مسافر است، روزه او باطل می‌شود، ولی اگر تا مغرب متوجه نشود، روزه او صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام کند و در صورتی که شب نیت سفر کرده باشد احتیاط مستحب آن است که قضای آن را به جا آورد. و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود باید نیت روزه نداشته باشد و اگر از شب، قصد سفر نکرده باشد، احتیاط مستحب اتمام روزه و قضای آن است. و اگر قبل از ظهر به وطن برگردد و مفطر به جا نیاورده باشد، به حد ترخص که رسید، باید نیت روزه نماید و روزه اش صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] انچه در مساله قبل گذشت که روزه واجب معین را باطل می کند در روزه واجبی که وقت ان معین نباشد مانند روزه کفاره یا نذر غیر معین مبطل نیست و چنانچه پیش از ظهر دوباره به نیت خود برگردد روزه او صحیح است
- [آیت الله شبیری زنجانی] در روزه مستحبّی اگر کسی کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است و همانند کسیست که از اوّل طلوع فجر نیّت روزه کرده باشد و اگر بعد از ظهر هم نیّت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است ولی از هنگام نیّت کردن روزهدار بشمار میآید.
- [آیت الله خوئی] کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه ماه رمضان بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمیتواند نیت روزه واجب نماید. و اما در ماه رمضان اگر بینیت خوابیده باشد اگرچه پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند صحت روزهاش محل اشکال است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافر پیش از ظهر به وطن خود یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد، چنانچه عملی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، باید آن روز را روزه بگیرد و اگر انجام داده باشد، روزه آن روز بر او واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است ، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند ، روزة او صحیح است چه روزة او واجب باشد چه مستحب . و اگر بعد از ظهر بیدار شود ، نمی تواند نیت روزة نیت روزة واجب نماید .