عدول
جمع عادل رجوع کنيد به: عادل
رجوع كردن، بازگشتن
2) این فرد می تواند از تعهد اولیه عدول کرده و منصرف گردد؟
تعهّد ابتدایی، اگرچه از روی اکراه و اجبار نباشد الزام آور نیست، ولی در صورتی که عقد با شرایط خاصّ خود محقّق شده باشد و از روی اکراه و اجبار نباشد، طبق آن باید عمل شود و لازم الوفاء است.
تعهّد ابتدایی، اگرچه از روی اکراه و اجبار نباشد الزام آور نیست، ولی در صورتی که عقد با شرایط خاصّ خود محقّق شده باشد و از روی اکراه و اجبار نباشد، طبق آن باید عمل شود و لازم الوفاء است.
پاسخ:
تعهّد ابتدایی، اگرچه از روی اکراه و اجبار نباشد الزام آور نیست، ولی در صورتی که عقد با شرایط خاصّ خود محقّق شده باشد و از روی اکراه و اجبار نباشد، طبق آن باید عمل شود و لازم الوفاء است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا غیر از شوهر، شخص دیگری می تواند نفقه ی زن را بدهد؟ اگر فرد دیگر تعهد بدهد در صورتی که بر سر نفقه بین زن و شوهر اختلافی به وجود آمد، نفقه بر عهده او باشد، صحیح است؟
- به فتوای مرجع شماره 2 باقی بر مرجع شماره 1 هستم، اکنون فکر می کنم مرجع شماره 3 اعلم است از مرجع شماره 1، آیا می توانم عدول کنم؟
- تا کجای نماز جماعت می توان به فرادا عدول کرد که پس از آن دیگر عدول امکان پذیر نیست؟
- عدول کردن از نیّت در بین نماز چگونه است؟
- آیا عدول از نافله به نافله صحیح است؟
- آیا معتکف می تواند از اعتکاف منصرف شود؟
- عدول از یک مجتهد به مجتهد دیگر به چه چیز محقّق می شود؟
- آیا می شود از یک مرجع تقلید به علت نداشتن رساله فارسی به دیگری عدول کرد؟
- آیا در نماز استیجاری می توان برای رسیدن به جماعت، به نافله عدول کرد؟
- آیا می توان از روزه ی مستحبّی به روزه ی واجب عدول کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] 1. در چه صورتی جایز است، مقلد از مرجع تقلیدش عدول کند؟ 2. آیا عدول از اعلم به غیر اعلم در مواردی که فتاوای مرجع اعلم منطبق با زمان نباشد و یا عمل به آن بسیار دشوار باشد، جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است مصالح بعد از تحقّق عقد صلح، از آن عدول کند و بدون اعلام به متصالح اول، دوباره مال را به فرد دیگری صلح نماید؟
- [سایر] با سلام 1- می خواستم فرآیندی که در طی مراحل خواستگاری طی میکنم را خدمتتان بیان کنم تا اگر اشکالی و یا تکمله ای مد نظرتان بود استفاده کنم: اول اطلاعات اجمالی فرد معرفی شده از معرف پرسیده می‌شود. در صورت تطبیق شرایط جغرافیایی، تحصیلی و کلیات خانواده (که عینی و قابل دستیابی از طریق معرف اولیه هستند) مادر و خواهرم و یا خاله ام برای جلسه معارفه اولیه با مادر و خود دختر جلسه ملاقاتی خواهند داشت. در صورتی که خانواده ها همدیگر را پسندیدند، و برخی اطلاعات به صورت مفصل تر بودند جلسه اول ملاقات من با دخترخانم برگزار می‌شود که در منزل دختر و با حضور والدین ایشان است. 2- از چالشهایی که در ذهن من ایجاد می شود چگونگی اعلام انصراف است. اگر به هر دلیلی اینجانب در طی تحقیق از ازدواج با شخصی در هریک از مراحل منصرف شدم چگونه به او یا خانواده اش اعلام کنم تا صدمه ای به شخصیت و احساسات آنها وارد نشود.
- [آیت الله اردبیلی] پرداخت وام قرض الحسنه در یکی از صندوق¬های کارمندی به این صورت می باشد: 2.5 برابر مبلغ واریز شده توسط فرد (اولیه) بعد از مدت سه ماه به عنوان وام به فرد داده می شود، ولی مبلغ اولیه نزد صندوق نگهداری می شود و بعد از پایان اقساط قابل برداشت است، ضمناً مبلغی نیز تحت عنوان کارمزد از وام کسر میگردد، همچنین مبلغی در حدود نیم درصد مبلغ وام از فرد به صورت ماهانه تحت عنوان حق عضویت دریافت می شود که در پایان تسویه وام جزء مبلغ اولیه برای فرد محسوب می گردد و قابل برداشت است. آیا پرداخت وام به این صورت تحت عنوان قرض الحسنه صحیح است؟ و اشکالی از لحاظ شرعی برای وام گیرنده و وام دهنده وجود ندارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توجه به این که بعد از مرگ، دیه حق وارث است، اگر فرد دهنده عضو تعهد کند که در صورت مرگ وی پزشک مربوطه در قبال پرداخت دیه مسؤولیتی ندارد آیا چنین تعهدی کفایت می کند؟
- [سایر] عهد به چه معناست؟ تعهد در اسلام با تعهد در سازمان چه تفاوتی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی با فردی که از فرقه بهائی است ازدواج نموده باشد و لکن آن فرد منحرف توبه نماید آیا می تواند زندگی مشترک را ادامه دهد؟ و نیز اگر فرد منحرف مدعی ندامت و عدول از آن فرقه باشد آیا ادعای وی پذیرفته است؟
- [آیت الله سیستانی] عدول نیت از نماز عصر به ظهر (وقت عدول) چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] عدول نیت از نماز عشاء به مغرب (وقت عدول) چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر ضمن انجام معامله ملک شرط شود که ثمن دریافتی بصورت علی الحساب بوده و خریدار تعهد نماید در صورتی که در آینده املاک مجاور و مشابه را با قیمت بالاتری خریداری نمود تفاوت مبلغ را به فروشنده (اولیه) بعنوان تتمه ثمن پرداخت کند، بیع و شرط چه حکمی دارند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- عدول نیت از نافله به فریضه و بالعکس جایز نیست و در صورت عدول در مورد اول، نماز نه نافله حساب می‌شود و نه فریضه، ولی در مورد دوّم بعضی از موارد استثنا شده است، چنانچه در مسائل نماز جماعت خواهد آمد.
- اگر مسافر قصد کند ده روز در محلی بماند، چنانچه پیش از خواندن یک نماز چهار رکعتی از ماندن منصرف شود، یا مردّد شود که در آنجا بماند یا به جای دیگر برود،باید نماز را شکسته بخواند، و اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی از ماندن منصرف شود یا مردّد شود، تا وقتی در آنجا هست، باید نماز را تمام بخواند. و بنابر اظهر چه این نماز چهار رکعتی را بهطور ادا خوانده باشد یا قضای یک نماز چهار رکعتی باشد که در همان محل از او فوت شده باشد؛ ولی فقط گذشتن وقت نماز چهار رکعتی کافی نیست، مثل اینکه در تمام وقت حائض یا بیهوش یا در حال جنون باشد، و اگر قبل از قضای نمازش از نیت عدول کرده، باید نمازش را شکسته بخواند.
- اگر به خیال اینکه رفقایش میخواهند ده روز در محلی بمانند، قصد کند که ده روز در آنجا بماند و بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بفهمد که آنها قصد نکردهاند، اگرچه خودش هم از ماندن منصرف شود، تا مدتی که در آنجا هست، باید نماز را تمام بخواند.
- اگر امانتدار از نگهداری امانت منصرف شود و ودیعه را بههم بزند، باید سریعاً امانت را به صاحب آن یا وکیل یا ولیّ صاحبش برساند، یا به آنان خبر دهد که حاضر به نگهداری نیست، و اگر بدون عذر امانت را به آنان نرساند و خبر هم ندهد، چنانچه مال تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- اگر مقداری از سوره را فراموش کند یا از روی ناچاری، مثلاً بهواسطه تنگی وقت یا جهت دیگر، نشود بههیچوجه آن را تمام نماید، می‌تواند آن سوره را رها کند و سوره دیگر بخواند، اگرچه از نصف گذشته باشد؛ و احتیاط در این است که به سوره (قل هو اللّه احد) یا (قل یا أیها الکافرون) عدول نماید و در ظهر جمعه به سوره جمعه و منافقین، اگر مانعی در کار نباشد.
- اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده است، نمیتواند نیت را به نماز عصر برگرداند، مگر اینکه قصدش این بوده که نمازی که بر او واجب است بخواند و اشتباهاً کلمه ظهر را در نیت آورده است و یا اینکه خیال کرده ظهر را باید بخواند؛ و در صورت جائز نبودن عدول باید نماز را بشکند و نماز عصر را بخواند؛ و همینطور است در نماز مغرب و عشا.
- باقی ماندن بر تقلید میّت در مسائلی که در آنها تقلید و عمل کرده است، در صورتی که مجتهدِ از دنیا رفته با مجتهد زنده از نظر علمی مساوی باشند، بنا بر اقوی جایز است، هر چند با اجازه مجتهدی دیگر بر تقلید باقی بوده و عمل کرده باشد . و اگر مجتهدی که از دنیا رفته اعلم باشد ، واجب است بر تقلید او باقی بماند. و اگر مجتهد زنده بعدا اعلم شد ، واجب است در تمامی مسائل به او عدول نماید.
- شخصی که مقلد مرجعی بوده و بعد از وفات او بر طبق نظر مرجعی دیگر بر تقلید باقی مانده، ولی در بعضی از فتاوی ( از قبیل بلاد کبیره و شب مهتاب یا هرمسأله دیگر ) به مرجع دوم عدول کرده، بعد از وفات مرجع دوم، در صورت بقاء، نمی تواند در این مسائل به مرجع اول برگردد ولی می تواند به تقلید مرجع دوم باقی باشد.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر روزه بگیرد و بعدازظهر از ماندن در آنجا منصرف شود، چنانچه یک نماز چهار رکعتی خوانده باشد، روزهاش صحیح است و تا وقتی در آنجا هست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد، روزه آن روزش صحیح است، اما نمازهای خود را باید شکسته بخواند و روزهای بعد هم نمیتواند روزه بگیرد.
- در طلاق رجعی مرد به دو صورت می‌تواند به زن خود رجوع کند: 1 حرفی بزند که معنایش این باشد که او را دوباره زن خود قرار داده است؛ 2 کاری کند که زن از آن بفهمد رجوع کرده است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر برای خود، در مسجد معتکف شود، در نیمه عمل نمی تواند عدول کند، و آن را به نیّت فرد دیگر ادامه دهد، و همچنین اگر از طرف فردی معتکف شده، در نیمه عمل نمی تواند عدول کند و به نیت خودش ادامه دهد.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط عدول از مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر جایز نیست، مگر این که مجتهد دوم اعلم باشد که در این صورت عدول واجب است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] عدول از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب، جایز نیست، ولی عدول از نماز ادا به قضا جایز است و اگر نماز قضا، قضای همان روز باشد احتیاط واجب این است که عدول کند و بعد از فراغت از نماز قضا، نماز ادا را بخواند، البته این در صورتی است که جای عدول باقی باشد، مثلاً در صورتی می تواند نیت را به قضای صبح برگرداند که داخل رکعت سوم از نماز ظهر نشده باشد.
- [آیت الله اردبیلی] (ضمانت عقدی) ضمانتی است که با عقد و قرارداد خاصّی حاصل می‌شود به این صورت که شخص ثالثی پرداخت بدهی فرد معیّنی را در روز معیّن به عهده میگیرد و طلبکار این تعهد را میپذیرد؛ به کسی که عهدهدار پرداخت بدهی بدهکار شده (ضامن) می‌گویند.
- [آیت الله اردبیلی] کفیل باید شخصی را که کفالت کرده، طبق تعهد در زمان یا مکانی که تعهد کرده، حاضر کند و در غیر این صورت، باید از عهده حقی که بر عهده شخص کفالت شده می‌باشد، برآید.
- [آیت الله وحید خراسانی] عدول از جماعت به فرادی در حال تشهد قبل از سلام امام در صورتی که از اول قصد عدول نداشته اشکال ندارد و همچنین است قبل از تشهد در صورتی که معذور باشد و در غیر این دو صورت محل اشکال است چه از اول نیت عدول داشته باشد یا در اثناء قصد عدول کند ولی اگر به وظیفه منفرد عمل کرده نمازش صحیح است و همچنین اگر بعد از گذشتن محل قرایت عدول کرده و از اول قصد انفراد نداشته نمازش از جهت ترک قرایت صحیح است
- [آیت الله جوادی آملی] .تقلید مجتهد متوفّا در ابتدا جایز نیست؛ ولی بقای بر تقلید میت, اشکال ندارد و بقای بر تقلید مجتهد میت باید به فتوای مجتهد مطلق زنده باشد; خواه فرد به آن عمل کرده باشد یا نه. اگر مجتهد متوفّا اعلم باشد، بقای بر تقلید او احتیاطاً واجب است و اگر مجتهد زنده اعلم باشد، عدول از مجتهد متوفا به مرجع زنده, واجب است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] عدول، یعنی تغییر تقلید از مجتهدی به مجتهد دیگر، جایز نیست بنابر احتیاط واجب، مگر آن که مجتهد دوم اعلم باشد و اگر بدون تحقیق عدول کرده باید بازگردد.
- [آیت الله وحید خراسانی] عقد ضمان به هر چه که دلالت بر ان تعهد کند چه لفظ باشد مثل ایجاب و قبول قولی و چه عملی که دلالت بر ان بکند محقق می شود و فرق نمی کند که ضامن به صاحب کار تعهد نماید که مقاطعه کار وجه الضمان را بپردازد یا تعهد کند که مقاطعه کار به تعهدات و شرایط خود وفا نماید و در صورت تخلف وجه الضمان را بپردازد
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، از ماندن منصرف شود و شک کند پیش از آن که از قصد ماندن منصرف شود، یک نماز چهار رکعتی خوانده یا نه، باید نمازهای خود را شکسته بخواند.