اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
برخی از افراد که اجتهادا و تقلیدا شکستن و یا کپی کردن و تکثیر فیلم و برنامه های کامپیوتری را جایز می دانند، اگر برنامه ای را بدون اجازه کپی یا تکثیر کنند و در اختیار کسی که اجتهادا یا تقلیدا جایز نمی داند، قرار دهند آیا او می تواند از چنین برنامه هایی استفاده نماید؟
خیر، نمی تواند.
خیر، نمی تواند.
عنوان سوال:
برخی از افراد که اجتهادا و تقلیدا شکستن و یا کپی کردن و تکثیر فیلم و برنامه های کامپیوتری را جایز می دانند، اگر برنامه ای را بدون اجازه کپی یا تکثیر کنند و در اختیار کسی که اجتهادا یا تقلیدا جایز نمی داند، قرار دهند آیا او می تواند از چنین برنامه هایی استفاده نماید؟
پاسخ:
خیر، نمی تواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ویدیو کلوپ ها برنامه های خود را در مدت زمان محدودی کرایه می دهند، آیا جایز است برنامه کرایه ای را بر روی حافظه ی کامپیوتر کپی و پس از عودت دادن سی دی، از آن برنامه ی کپی شده در خارج از محدوده ی زمانی بهره برد؟ مانند فیلم های سینمایی، مستند و.....
- برخی از افراد یا شرکت ها، نرم افزارهایی تولید می کنند که از برنامه های تولیدی دیگران در برنامه خود استفاده می کنند، اگر بدانیم آنان بدون اجازه از برنامه های دیگران بهره جسته اند، آیا استفاده از چنین برنامه هایی اشکال دارد؟ اگر ندانیم که آن ها اجازه گرفته اند یا نه، تکثیر و فروش و استفاده از آن ها چه حکمی دارد؟
- برخی از شرکت ها و افراد بدون اجازه از تولیدات دیگران استفاده می کنند و سپس اجازه تکثیر یا فروش محصول تولیدی خود را به دیگران نمی دهند، در صورت علم مشتری به نحوه تولید غیر شرعی چنین برنامه هایی، خرید و فروش و استفاده از چنین برنامه هایی چه حکمی دارد؟
- برخی از برنامه های تولیدی دیگران مثل تصنیف ها، فیلم ها و... که از تلویزیون پخش می شود، تولید صدا و سیما نیست و حقوق مربوط به تکثیر آن معلوم و مشخص نیست، آیا ضبط چنین برنامه هایی از تلویزیون، جایز است؟
- برخی از نرم افزارها و برنامه ها متشکل از برنامه های مختلف یا تصاویر، آهنگ، فیلم و امکانات جانبی است که ممکن است مثلاً آهنگ و امکانات جانبی آن متعلق به شرکت های ایرانی بوده و بقیه برنامه ها متعلق به کفار باشد، آیا کپی گرفتن از چنین نرم افزارهایی شرعا جایز است؟ در صورتی که هدف اصلی انسان، استفاده از برنامه های خارجی (متعلق به کفار) آن نرم افزار باشد چه طور؟
- در امور مالی، چنان چه کسی مالی را در اختیار انسان قرار می دهد و نمی دانیم در اسباب ملکیت با ما اختلاف نظر دارد یا خیر، آیا ترتیب آثار ملک داده می شود تا خلاف آن ثابت شود؟ ثانیا در موردی که می دانیم با ما اختلاف نظر تقلیدا یا اجتهادا دارد، اما نمی دانیم این مال را که در اختیار ما قرارداده چگونه به دست آورده، (طبق نظر خود به دست آورده یا ما)، این جا هم باید ترتیب آثار ملک داد تا خلاف آن ثابت شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] کپی و تکثیر نرم افزار بدون اجازه تولید کننده، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان برنامه های کامپیوتری، که توسّط مسلمانان یا کفّار غیر ذمّی تولید شده، را بدون جلب رضایت صاحبان اصلی آن تکثیر کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] بر روی بعضی از نوارهای قرآن و تواشیح عبارت (حقوق تکثیر محفوظ است) نوشته شده، آیا در این صورت جایز است آنها را تکثیر نموده و در اختیار دیگران قرار داد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا نگاه کردن به جلوی مو و پیشانی دختران و زنان در فیلم ها و برنامه های تلویزیونی جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان تمام یا بخشی از کتابی که از بازار خریداری شده را بدون اجازه مؤلّف به صورت نرم افزار کامپیوتری درآورد؟ در صورتی که پولی در مقابل عرضه این برنامه گرفته نشود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفا فتوای معظم له را در موارد ذیل بفرمایید: 1_رایت سی دی های قفل دار(شکستن قفل ) 2-تکثیر سی دی هایی که قبلا و توسط فرد یا افراد دیگری قفل آنها شکسته شده و در بازار بصورت معمول رایت وتوزیع می شوند. 3- استفاده از سی دی هایی که قفل آنها توسط دیگری شکسته و رایت شده و اکنون به طرقی به دست ما رسیده است (بدون آنکه ما از روی آنها رایت و یا کپی تهیه کنیم) 4- آیا استفاده از سی دی هایی که بصورت گسترده قفل آنهاشکسته ورایت و توزیع شده اند ( بطوری که حتی می گویند بصورت عرف در آمده است) چه حکمی دارد؟
- [سایر] سلام و ادب استاد مهربون ای کاش بخشی از فیلم مصاحبه ( ولنتاین ) را که پارسال با آقای شهیدی داشتید را اینجا قرار می دادید جداً جای اون برنامه در تلویزیون ما خالیه بازم مرسی
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تکلیف آموزگاران با دانش آموزان بهایی چیست، آیا جایز است قرآن را در اختیار آنان قرار دهند؟
- [آیت الله سبحانی] هیبنوتیزم ویا تنوئم مغناطیسی که اخیراً میان افراد (خصوصاً تحصیل کرده جوان) رایج شده و شخص مورد نظر در اجرای برنامه قبلا رضایت خود را اعلام می نماید سپس استاد فن شروع بکار هیبنوتیزم می کند .آیا شرعاً جایز است؟
- [سایر] حاج آقا من دیروز در برنامه شما در بندر عباس شرکت کردم برنامه جالبی بود ولی به نظر من نباید افراد متأهل رو اجازه ورود میدادند و قتی میان تو مدرسه میگن که برنامه هست ما میایم بعد میبینیم که برای +19 ساله بعد هم اون جوونی که در مورد کار سئوال میکرد سئوال منم بود لطفا جوابو برام ارسال کنید(اطلاعاتتون در باره کامپیوتر هم کامله ها)
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر برای چیزی که وقف کرده متولی معین کند، باید مطابق قرارداد او رفتار نمایند. و اگر معین نکند، چنان چه بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کرده باشد و آنان بالغ باشند، اختیار با خود آنان است، و اگر بالغ نباشند، اختیار با ولی ایشان است، و برای استفاده از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای چیزی که وقف کرده متولی معین کند؛ باید مطابق قرارداد او رفتار نمایند و اگر معین نکند؛ چنانچه بر افراد مخصوصی مثلا بر اولاد خود وقف کرده باشد و آنها بالغ باشند؛ اختیار با خود آنان است و اگر بالغ نباشند اختیار با ولی ایشان است و برای استفاده از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر برای چیزی که وقف کرده متولی معین کند، باید مطابق قرارداد او رفتار نمایند و اگر معین نکند، چنانچه بر افراد مخصوصی مثلًا بر اولاد خود وقف کرده باشد، اختیار با خود آنان است و اگر بالغ نباشند اختیار با ولی ایشان است، و برای استفاده از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای چیزی که وقف کرده متولی معین کند، باید مطابق قرار داد او رفتار نمایند و اگر معین نکند، چنانچه بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کرده باشد و آنها بالغ باشند، اختیار با خود آنان است و اگر بالغ نباشند، اختیار با ولی ایشان است و برای استفاده از وقف اجازهی حاکم شرع لازم نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای چیزی که وقف کرده متولّی معیّن کند باید مطابق قرارداد او رفتار نمایند و اگر معیّن نکند اختیار با حاکم شرع است مگر آن که بر افراد مخصوصی وقف کرده باشد که در این صورت در استفاده از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] جماع کردن در روزهایی هم که حیض زن قطعی نیست ولی شرعاً باید برای خود حیض قرار دهد، جایز نیست؛ پس زنی که باید به دستوری که بعداً گفته می‌شود روزهای عادت یکی از خویشان خود را حیض قرار دهد، شوهرش نمیتواند در آن روزها با او نزدیکی کند، همچنین در روزهایی که زن شرعاً میتواند برای خود حیض قرار دهد (همچون روزهای استظهار که در مسأله 487 توضیح داده می‌شود)، اگر زن آن روزها را حیض قرار دهد، شوهرش نمیتواند در آن روزها با او نزدیکی کند و لازم نیست در حیض قرار دادن از شوهر خود اجازه بگیرد، اگر چه احتیاط استحبابی در اجازه گرفتن است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مقدار وقت را می داند ولی شک دارد که در این مقدار می تواند نماز جمعه را بجا آورد یا نه، جایز است نماز جمعه را شروع کند، پس اگر وقت برای همه نماز کافی بود نمازش صحیح است و الا باید نماز ظهر را بجا آورد ولی احتیاط مستحب آن است که در این صورت اساساً نماز ظهر را اختیار کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر برای چیزی که وقف کرده متولّی معیّن کند ، باید مطابق قار داد او رفتار نمایند . و اگر معیّن نکند ، چنانچه بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کرده باشد راجع به چیزهائی که مربوط به مصلحت وقف است که در نفع بردن طبقات بعد نیز دخالت دارد اختیار با حاکم شرع است و راجع به چیزهائی که مربوط به نفع بردن طبقة موجود است اگر آنها بالغ باشند ، اختیار با خود آنان است و اگر بالغ نباشند ، اختیار با ولیّ ایشان است و برای استفادة از وقف اجازة حاکم شرع لازم نیست .
- [آیت الله سیستانی] اگر برای چیزی که وقف کرده متولّی معین نموده باشد، باید مطابق قرارداد او رفتار شود، و اگر معین ننموده باشد، چنانچه بر افراد مخصوص مثلاً بر اولاد خود وقف کرده باشد، اختیار استفاده با خود آنان است، و اگر بالغ نباشند اختیار با ولی ایشان است، و برای استفاده از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست، ولی برای آنچه مصلحت وقف یا مصلحت نسلهای آینده است مثل تعمیر کردن وقف و اجاره دادن آن به نفع طبقات بعدی اختیار با حاکم شرع است.
- [آیت الله علوی گرگانی] قبرستانهای مسلمانها اگر در مسیر خیابان قرار گیرد چنانچه زمین آن قبرستان ملک کسی بوده باشد آن حکم املاک شخصی است که قبلاً گفته شد و اگر وقف کرده باشند، حکم آن نیز گفته شد واین در صورتی است که عبور ومرور از آن زمینها موجب هتک و بیحرمتی به مردههای مسلمانان نشود و اگر راه قرار دادن وعبور از آنها موجب هتک بوده باشد عبور از آنها جائز نیست. و اگر نه ملک کسی بوده ونه وقف میباشد زمین بایر وبدون مالک بوده قبرستان شده است،درصورتی که هتکبهمردهها نشود،تصرّف در آنها جائزاست. واز اینجا حکم مصالح باقیمانده از آنها بعد از خرابی معلوم میگردد که در فرض اوّل تصرّف در آنها وخرید وفروش آنها بدون اجازه مالک جائز نیست و در صورت دوم تصرّف در آنها احتیاج به اجازه متولی وقف دارد وپول آنچه فروخته شود، باید مصرف نزدیکترین قبرستان بشود و در فرض سوم بدون احتیاج به اجازه کسی تصرّف در آنها جائز است.