خانواده
خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.
آیا کمک مالی شوهر به خانواده ی خویش با توجه به درآمد کم خود درست است؟
نفقه ی زوجه و نیز اقارب مقدّم است. (به توضیح مذکور در مسأله ی 1989 رساله رجوع شود.)
نفقه ی زوجه و نیز اقارب مقدّم است. (به توضیح مذکور در مسأله ی 1989 رساله رجوع شود.)
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر سرپرست خانواده مثلاً مسافرت باشد و افراد خانواده از غیر درآمد خرج نموده اند که خمس ندارد، مثل ارث و بعد از برگشت از سفر و قبل از سال خمسی، آیا می تواند مخارج سالیانه ی خانواده و بدهی که دارند از درآمد کم کند و جای آن اموال برداشته شده را جبران کند؟
- اگر زن درآمد مستقلی دارد، می تواند حقوق خود را بدون اذن شوهر خرج کند؟
- آیا مبلغ پرداختی بنیاد شهید به خانواده شهدا هدیه محسوب می شود یا درآمد و آیا خمس دارد؟
- اگر فردی مالی را به کمک دیگران دزدیده و اکنون بخواهد توبه کند، چگونه باید برگرداند؟
- زنی با توجّه به این که شوهر توان مالی جهت پرداخت مهریه ندارد، به عقد او درمی آید. آیا بعد از عقد می تواند تا وصول مهر از تمکین امتناع کند؟
- در صورتی که زن درآمد کافی داشته باشد، آیا شوهر می تواند از پرداختن نفقه به وی امتناع ورزد؟
- برای دفن اعضای خانواده از درآمد وسط سال مقبره ای می خرد. آیا جزو مؤونه و مخارج حساب می شود یا باید خمس آن را بدهد؟
- اگر فردی در وسط روز اوّل سال خمسی مالی به او برسد، آیا این مال جزو درآمد سال پیش است یا سال بعد؟
- معامله با شخصی که احتمال می رود از راه حرام مثل دزدی، پول درمی آورد چگونه است؟ کمک و صدقه گرفتن و کمک مالی گرفتن از او جهت صندوق قرض الحسنه چه وجهی دارد؟
- اگر زنی مالی بدون اجازه شوهر نذر بنماید، چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] طلبه ای که از شهریه آقا امام زمان ( علیه السلام ) استفاده می نماید آیا می تواند از کمک مالی خانواده نیز استفاده کند ؟
- [آیت الله نوری همدانی] بنده 24 سالم است و قصد ازدواج دارم، خودم و خانواده ام نیاز شدید مالی داریم، سؤالم این است که آیا شرعا میتونم واسه مخارجی که برای ازدواج و کمک به خانواده نیاز دارم، کلیه خودم رو بفروشم ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجّه به این که صدقه بر سادات حرام است، اگر شخص سیّدی از ما تقاضای کمک مالی کند، اگر به او بدهیم اشکال دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] سال خمسی درآمد زن و شوهر
- [آیت الله مکارم شیرازی] برادری داشتم که در جنگ مفقود الاثر شده و تاکنون هیچ خبری از او به دست نیامده است. نامبرده، زن و یک فرزند دختر دارد و درآمد سالانه او یک صد هزار تومان میباشد، از آنجا که فرزند او نیاز به کمک مالی دارد، آیا میتوان درآمد ایشان را به فرزندش داد و یا طبق وصیّت ایشان عمل کرد؟
- [سایر] من پسری 23 ساله هستم که به دختری پاک و با ایمان پیشنهاد ازدواج دادم ولی خانواده ام راضی نیست و خودم هم که فکر می کنم می بینم از نظر مالی شرایط ازدواج را ندارم؛ به آن دختر هم شرایطم را گفتم ولی به هیچ وجه راضی نیست مرا فراموش کند؛ حتی به او گفته ام که خانواده ام هم راضی نیست ولی باز می گوید باید به خواستگاری من بیایی، حتی شده تنهایی بیا. خانواده اش هم گفته اند از نظر مالی نگران نباشید کمک تان می کنیم. حالا من با وجود این شرایط مالی و نارضایتی خانواده ام که به هیچ وجه راضی نمی شوند چیکار کنم؟
- [سایر] آیا تکدیگری حرام است؟ لطفاً حکم آن را در موارد زیر مرقوم فرمایید؟ 1. درخواست کمک مالی از دیگران (با وجود نیاز) 2. اصرار در درخواست مالی (با وجود نیاز) 3. درخواست کمک مالی از دیگران (بدون نیاز ضروری)
- [سایر] اگر زن درآمد خود را هرگونه خرج کند، یا پس انداز نماید رضایت شوهر شرط است؟ اگر مرد درآمد خود را صرف کاری کند و یا به کسی بدهد که همسرش رضایت نداشته باشد چه حکمی دارد؟ آیا زنی که ازدواج کرده می تواند بدون اجاره همسرش برای خانواده اش خرج کند؟
- [سایر] آیا به درآمد دانشجویی که تحت تکفّل خانواده است، خمس تعلق می گیرد؟
- [سایر] آیا به درآمد دانشجویی که تحت تکفّل خانواده است، خمس تعلق میگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن و شوهر یکدیگر را نخواهند و زن مالی به مرد بدهد که او را طلاق دهد آن طلاق را مبارات گویند.
- اگر مالی را برای کسانی که بهدنیا نیامدهاند وقف کند درست نیست، ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها بهدنیا آمدهاند صحیح و آنها که بهدنیا نیامدهاند بعد از تولّد با دیگران شریک میشوند.
- کفن زن بر شوهر است، اگرچه زن از خود مال داشته باشد، در صورتی که شوهر او مالی داشته باشد که بتواند زن خود را کفن نماید، وگرنه بنابر اظهر باید از ترکه زن بردارند. و همچنین بنابر اظهر اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته می‌شود، طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عدّه بمیرد، شوهرش باید کفن او را بدهد و احتیاط در این است که شوهر با ورثه میّت در این مصارف مصالحه نمایند؛ و چنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد، ولیّ شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
- کسی که دیگری مخارج او را میدهد، مثل زنی که شوهر مخارج او را میدهد، اگر خودش کسبی داشته باشد باید خمس تمام مالی را که بهدست میآورد بدهد، ولی اگر مقداری از آن را خرج زیارت و مانند آن کرده باشد، فقط باید خمس باقیمانده را بدهد.
- اگر مرد را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد، طلاق باطل است و بنابر اظهر در تحقق اجبار همین مقدار کافی است که اگر مثلاً طلاق ندهد، مالی را که به آن نیاز دارد و اگر از او بگیرند به حالش ضرر دارد به ناحق از او بگیرند، ولی اگر میتواند توریه کند و با توجه و التفات در حین طلاق توریه نکرد، بنابر اظهر طلاق صحیح است.
- وصیت به صرف کردن مالی در معصیت جایز نیست، پس وصیتی که مشتمل بر کمک ظالم در ظلمش و فاسق در فسقش است باطل میباشد، بهشرط اینکه مقصود او منحصراً این مصرف خاص بوده باشد، وگرنه اصل وصیت صحیح است، ولی در راههای خیر مصرف میگردد و همچنین اگر مورد وصیت مشترک بین حلال و حرام باشد، حمل بر حلال می‌شود، مگر آنکه بدانیم که در وصیت قصد حرام نموده، که در این صورت صحیح نیست، و اگر وصیت به چیزی کرد که استفاده از آن غالباً در حرام است، ولی بدانیم که مقصود او منفعت حلال بوده است واطمینان به مصرف در حلال باشد و عرفاً کمک به انجام معصیت نباشد، وصیت صحیح است.
- اگر در سال سود عایدش گردید و وقت پرداخت خمس هم قبل از ماههای حج باشد، باید خمس آن سود را بدهد، و اگر وقت پرداخت بعد از ماه حج باشد و در همان سال مستطیع شد، میتواند این سود را در مخارج حج مصرف کند، و اما اگر سود مربوط به سالهای قبل باشد، باید خمس آن را بدهد، جز آن مقدار از درآمد این سال که استطاعت او را تکمیل کرده، که از مئونه حساب می‌شود، و اگر از روی معصیت در سال استطاعت حج بهجا نیاورد، بنابر اظهر باید خمس مالی را که اختصاص به حج داده شده بپردازد، و اگر تخمیس مال موجب بهجا نیاوردن حجّی شود که بر او مستقر شده، بعید نیست از مئونه سالی حساب شود که در آن میتواند حج بهجا آورد.
- دیه چند چیز مثل دیه قتل است که مقدار آن در مسئله 2269 گفته شد: 1 اگر دو چشم کسی را کور کند، یا چهار پلک چشم او را از بین ببرد؛ و اگر یک چشم او را کور کند، باید نصف دیه قتل را بدهد. 2 اگر دو گوش کسی را ببُرد، یا کاری کند که هر دو گوش او کر شود؛ و اگر یک گوش او را ببرد یا کر کند، باید نصف دیه قتل را بدهد؛ و اگر نرمه گوش او را ببرد باید ثلث دیه قتل را بدهد. 3 اگر تمام بینی یا نرمه بینی کسی را ببُرد. 4 زبان کسی را از بیخ ببُرد، در صورتی که شخص لال نباشد. 5 تمام دندانهای کسی را از بین ببرد و دیه هر کدام از دوازده دندان جلو دهان که شش عدد بالا و شش عدد پایین میباشد، پنجاه مثقال شرعی طلاست و هر مثقال شرعی 18 نخود است، و اگر یکی از شانزده دندان عقب را که هشت عدد آنها بالا و هشت عدد پایین است از بین ببرد، باید 2? مثقال شرعی طلا بدهد. 6 اگر هر دو دست کسی را از مچ جدا کند، و اما اگر یک دست را از مچ جدا کند، باید نصف دیه قتل را بدهد. 7 اگر ده انگشت کسی را ببُرد. و دیه هر انگشت، ده یک (1.10) دیه قتل است. 8 اگر پشت کسی را طوری بشکند که دیگر درست نشود و یا خمیده بماند. 9 اگر هر دو پستان زنی را ببرد، و اما اگر یکی از آنها را ببرد، باید نصف دیه قتل را بدهد. 10 اگر هر دو پای کسی را تا مفصل یا بالاتر، یا همه ده انگشت پا را قطع کند؛ و دیه هر انگشت، ده یک (1.10) دیه قتل است. 11 اگر بیضههای مردی را از بین ببرد و یا آلت مردی کسی را از ختنهگاه یا بیشتر قطع کند، و برای حکم دیه زنها در این مورد باید به کتابهای مفصّل مراجعه شود. 12 اگر طوری به کسی آسیب برساند که عقل او از بین برود. 13 اگر به کسی صدمهای بزند که دیگر بوها را احساس نکند. 14 اگر تمام موی سر و یا موی ریش کسی را از بین ببرد، بهطوریکه دیگر نَرویَد، و اگر موی ریش بعداً برویَد، بنابر اظهر و احوط، یک سوم دیه باید داده شود، و اگر موی سر برویَد باید تفاوت قیمت کسی که بنده است و چنین نقصی پیدا کرده داده شود. 15 شکسته یا کوبیده شدن تمام گردن، بهطوریکه نتواند آن را به طرف دیگر برگرداند. 16 کندن و یا قطع کردن تمام دو استخوان فک بهطوریکه همراه دندانها نباشد (مانند کودک یا پیر که دندان ندارند) وگرنه برای از بین رفتن دندانها دیه جداگانه لازم است. 17 از بین بردن یا قطع نخاع، اگرچه صاحبش بعداً زندگی کند. 18 افضا کردن زن به طوری که دیگر سالم نشود، البته اگر شوهر او بعد از تمام شدن نُه سال زن بهوسیله نزدیکی کردن موجب این کار بشود دیه بر او لازم نیست. 19 اگر دو قسمت برجسته پشت (الیتین) کسی را از بین ببرند. 20 اگر هر دو لب کسی را ببُرند. 21 اگر کاری کنند که شخص دید چشمش از بین برود و یا صدایش بیرون نیاید و صوت او از بین برود و یا مبتلا به بیماری ریزش بول شده و نتواند جلو ادرار خود را بگیرد که در هر یک از این موارد دیه کامل است. و بعضی موارد دیگر نیز موجب دیه کامل می‌شود که به کتابهای مفصل مراجعه شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی از درآمد سال مالی مستطیع شد و در همان سال به حج مشرف شد، هزینه مسافرت او خمس ندارد ; همچنین است اگر از درآمد سال مالی به حج مستحبی برود، جزء هزینه سال محسوب می‌شود و خمس ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در محاسبه و پرداخت خمس، تأخیر از سال مالی جایز نیست؛ ولی زودتر از پایان سال مالی می توان، درآمد و هزینه ها را محاسبه و خمس آن را پرداخت کرد. استثنای هزینه ها
- [آیت الله اردبیلی] اگر ادامه جهاد نیاز به به کمکهای مادی داشته باشد، بر همه کسانی که تمکّن مالی دارند واجب است به قدر توانایی کمک نمایند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی غیر از درآمد کسب، مال دیگری دارد که خمس آن را پرداخته است؛ یا متعلق خمس نیست، این شخص می تواند هزینه سال جاری را از درآمد همین سال بپردازد ; یا از مالی که مخمّس شده است؛ یا متعلق خمس نیست بپردازد; یا از هر دو مال محاسبه نماید.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که میخواهد خمس مالی را که در سال قبل به دست آورده، از درآمد سال بعد خود بدهد، باید به اندازه یک چهارم مال متعلّق خمس را بپردازد.
- [آیت الله مظاهری] مالی را که شوهر برای طلاق خلع یا مبارات میگیرد لازم نیست به اندازه مهر یا کمتر باشد، بلکه اگر بیشتر هم باشد مانعی ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد باید بیشتر از مهر نباشد ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد اشکال ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن و شوهر یکدیگر را نخواهند و زن مالی به مرد بدهد که او را طلاق دهد ، آن طلاق را مُبارات گویند .
- [آیت الله نوری همدانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد ، باید بیشتر از مهر نباشد ولی در طلاق خُلع اگر بیشتر باشد اشکال ندارد . احکام مُتفرّقه طلاق
- [آیت الله سبحانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد، باید بیشتر از مهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد. احکام متفرّقه طلاق