اقدام
اِقْدام، قاعده‌ای در فقه امامیه که در ابواب گوناگون معاملات جاری است و بر پایه آن، اقدام به معامله فاسد، موجب ضمان می‌گردد.
اگر زنی به علت آزار و اذیت هایی که شوهرش نسبت به او روا داشته است اقدام به خودسوزی کند، آیا هزینه ی درمان او بر عهده شوهر است؟ اگر آتش سوزی به دلیل دیگری باشد، بر عهده چه کسی است؟
در بودن هزینه ی درمان زن بر شوهر تأمل است و در ضمانِ سبب، احراز اقوائیت او از مباشر لازم است.
در بودن هزینه ی درمان زن بر شوهر تأمل است و در ضمانِ سبب، احراز اقوائیت او از مباشر لازم است.
عنوان سوال:
اگر زنی به علت آزار و اذیت هایی که شوهرش نسبت به او روا داشته است اقدام به خودسوزی کند، آیا هزینه ی درمان او بر عهده شوهر است؟ اگر آتش سوزی به دلیل دیگری باشد، بر عهده چه کسی است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- عیوب موجب جواز فسخ عقد در زن، اگر قابل درمان باشد، هزینه ی آن بر عهده ی زن است یا بر عهده ی شوهر می باشد؟
- در مواردی که مرد می تواند عقد را به هم بزند؛ مثل بیماری برص و تیمنگر نقص مادرزادی افضاء و موانع مقاربت، امروزه با درمان قابل رفع می باشد. حال چنان چه مردی پس از ازدواج متوجّه موارد مذکور گردد، آیا باز هم اختیار حقّ فسخ عقد را دارد یا خیر؟ چنان چه نیاز به درمان باشد، به عهده ی زن است که به درمان آن اقدام کند یا بر عهده ی شوهر است؟
- زنی با شوهرش اختلاف دارد و با هم متارکه کرده اند. شوهر اصلاً طلاق نمی دهد و زن در عسر و حرج به سر می برد، آیا زن می تواند خودش به طلاق اقدام نماید؟ تکلیفش چیست؟
- زنی شوهرش در دفاع مقدّس مفقودالاثر شده و از قراین و امارات، علم به شهادت زوج پیدا کرد و شوهر نمود اما پس از پایان جنگ تحمیلی، شوهرش از اسارت برگشت، وظیفه ی این زوجه چیست؟
- در یک شرکت تعاونی کشاورزی که از سرمایه های اعضای خود، اقدام به تولید گندم کرده است، آیا پرداخت زکات باید یک جا و توسط شرکت صورت بگیرد یا این که بر عهده هر کدام از اعضا است که نسبت به سهم خود، اقدام به پرداخت زکات نمایند؟
- 5) در فرض فوق اگر بیمار، کاملاً بی هوش باشد و در حال حاضر هیچ شخص بالغ یا نابالغ که خویشاوند وی باشد نیز در دسترس نباشد و از طرفی در خطر فوری باشد، جهت اجازه و شرط، آیا می توان طبق وظیفه ی پزشکی هرگونه اقدام ممکن را بدون اجازه انجام داد؟ و اگر به علت خوف از عدم تأثیر درمان و کمک به تسریع مرگ و مدیون شدن، پزشک هیچ کاری انجام ندهد، آیا در این صورت پزشک مسؤول خواهد بود؟ (گاهی مشاهده شده است اجل شخصی فرا رسیده است، ولی علت مرگ را به غلط به پزشک معالج وی نسبت می دهند.)
- شش دانگ مزرعه و قناتی در تاریخ 24/5/1315 به علت ضایع شدن، با اذن و دستور مرجع تقلید وقت مرحوم حضرت آیة اللّه العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حایری رحمه اللّه به فروش می رسد و بیع صورت می گیرد. یک فقره چک بابت ثمن معامله از ناحیه خریدار تحویل اداره اوقاف وقت و متولی قرار می گیرد که به رسم امانت تحویل اداره اوقاف می شود که با هماهنگی با متولی، به خریدن زمین و آب مناسب، تبدیل به احسن صورت گیرد که نهایتا به علت نامعلومی تبدیل به احسن صورت نمی گیرد و خریدار هم با هزینه های زیادی نسبت به عمران و آبادی مزرعه و قنات اقدام و پس از گذشت 63 سال فرزندان متولی مدعی ورثه خریدار شده و تقاضای وقفیّت مزرعه فوق الذکر نموده اند. لطفا مرقوم فرمایید:
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی به سبب آتش سوزی در منزل شوهر راهی بیمارستان شده، و پس از چند ماه بستری شدن فوت می کند.آیا هزینه بیمارستان برعهده شوهراست؟
- [سایر] در رابطه با هزینه درمان زوجه مراجع فرمودند که هزینه بالا و بیماری صعب العلاج به عهده شوهر نیست. پس به عهده کیه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] من سال گذشته نذر پارچه خیمه کردم و حاجت روا شدم اما امسال به خاطر بارندگی، خیمه آتش نزدند من نیز پارچه نخریدم اکنون چه وظیفه ای بر عهده من است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا مؤسسه حمل و نقلی که با دریافت اجرت معیّنی اقدام به حمل و رساندن کالا به مشتری می کند در صورتی که کالا در راه بر اثر سرقت یا آتش سوزی تلف شود و یا خسارت ببیند، ضامن کالاست؟
- [آیت الله نوری همدانی] نشانه و علامت و داغ گذاری با آهنی که روی آتش میگذارند و بر پشت یا گردن گوسفند و گاو و مرغ میزنند، چه اینکه آزار و اذیّت باشد یا غیر آن حکمش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه شخصی حقی به عهده اش باشد و نسبت به ادای آن اقدام نکند و طلبکار به دادگاه مراجعه و هزینه هایی (چون ابطال تمبر و هزینه کارشناسی و...) پرداخت کند، آیا می تواند علاوه بر گرفتن حق خود، این هزینه ها را از بدهکار طلب کند؟
- [سایر] اگر زن به خاطر اذیت و آزار و ظلم شوهر، مالی به او بدهد تا او را طلاق خلع بدهد؛ آیا گرفتن این مال حلال است؟
- [سایر] اگر زن به خاطر اذیت و آزار و ظلم شوهر، مالی به او بدهد تا او را طلاق خلع بدهد؛ آیا گرفتن این مال حلال است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی از دختر خود ساختمانی را خریده است که در تصرّف شوهرش می باشد و پول آن راهم به دختر خود پرداخته است، شوهرش او را عمداً اذیت نموده و تهدید کرده است که اگر آن معامله را انکار نکند او را طلاق خواهد داد و به همین دلیل تسلیم مبیع، متعذّر شده است، آیا تسلیم مبیع یا بازگرداندن پول آن به خریدار بر عهده آن زن است که ساختمان را فروخته یا بر عهده شوهر اوست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی از شوهرش طلاق گرفته و در حین عدّه طلاق رجعی، شوهر فوت کرد ولی زن نمیدانست و بخیا این که بعد از عده طلاق شوهر فوت نموده با مرد دیگری ازدواج کرد، فعلاً تکلیف زن نسبت به عده وفات چیست؟ و نسبت به شوهر دوم چه حالی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که به عقد دائم درآمده و شوهرش گم شده، اگر بخواهد به دیگری شوهر کند، باید نزد مجتهد عادل برود و به دستور او عمل نماید.
- زنی که شوهرش مرده باید تا چهار ماه و ده روز عدّه نگاه دارد؛ یعنی از شوهر کردن خودداری نماید اگرچه یائسه یا صیغه یا نُه سالش تمام نشده باشد، یا شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد، و اگر آبستن باشد، باید تا موقع زاییدن عدّه نگاه دارد، ولی اگر قبل از چهار ماه و ده روز بچهاش بهدنیا آید، باید تا چهار ماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند و این را عدّه وفات میگویند.
- اگر زنی، شخصی را وکیل کند که مهر او را به شوهرش ببخشد و شوهر، همان شخص را وکیل کند که زن را طلاق دهد، چنانچه اسم شوهر محمد و اسم زن فاطمه باشد وکیل، صیغه طلاق را به این صورت میخواند: (عَنْ مُوَکلَتی فاطِمَةَ بَذَلْتُ مَهْرَها لِمُوَکّلِی مُحَمَّد، لَیَخْلَعَهَا عَلَیه)، پس از آن بلافاصله میگوید: (زَوْجَةُ مُوَکّلِی خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ هِی طالِق)؛ و اگر زنی کسی را وکیل کند که غیر از مهر چیز دیگری را به شوهر او ببخشد که او را طلاق دهد وکیل باید به جای کلمه (مَهرَها) آن چیز را بگوید؛ مثلاً اگر صد تومان داده باید بگوید: (بَذَلْتُ مِأَةَ تُومان).
- زنی را که سه مرتبه طلاق دادهاند بر شوهرش حرام میشود، ولی اگر با شرایطی که در کتاب طلاق گفته میشود با مرد دیگری ازدواج کند، آنگاه آن مرد او را طلاق دهد، شوهر اول میتواند دوباره او را برای خود عقد نماید.
- کسی که دو نسبت در او جمع شود از هر دو سبب ارث می برد، مثل این که کسی هم پسر عموی پدری باشد و هم پسر دایی مادری، یا کسی هم شوهر میت باشد و هم پسر عموی او، یا زنی هم عمه پدری میّت باشد و هم خاله مادری او، مگر آن که دو نسبت او در دو طبقه باشد، مثل این که هم برادر مادری باشد و هم پسر عمو که فقط ارث برادر بودن را می برد. ارث زن و شوهر
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] - اعتکاف باید با اذن کسی که اذن او شرعاً معتبر است باشد. بنابراین زمانی که توقّفِ زن در مسجد حرام باشد مثل موردی که زن بدون اجازه از منزل خارج شده باشد، اعتکاف باطل است، و در صورتی که توقّفِ زن در مسجد، حرام نباشد ولی اعتکاف منافی با حق شوهر باشد، صحّت اعتکافش در صورتی که بدون اذن شوهرش باشد، محلّ اشکال است. همچنین در صورتی که اعتکاف موجب آزار و اذیت والدین باشد و این اذیت، ناشی از شفقت و دلسوزی باشد، اذن فرزند از آنان لازم است و اگر موجب اذیت آنان نباشد، احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرد. نهم: معتکف محرّمات اعتکاف را ترک نماید.
- [آیت الله اردبیلی] صحّت اعتکاف زن نسبت به دو روز اوّل، در صورتی که اعتکاف او منافی حقّ شوهرش باشد، مشروط به اجازه شوهر است و همچنین اعتکاف فرزند، در صورتی که موجب اذیّت پدر یا مادر میشود، باید با اجازه آنان باشد؛ ولی اگر نسبت به دو روز اوّل اجازه داده باشند، نسبت به روز سوم اجازه آنان شرط نیست و حتّی نهی آنان نیز تأثیر ندارد، زیرا ماندن روز سوم واجب است.
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که شوهرش گم شده اگر بخواهد به دیگری شوهر کند باید نزد مجتهد عادل برود و به دستور او عمل نماید
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که نُه سالش تمام نشده و زن یائِسه عدّه ندارد ؛ یعنی اگر چه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد ، بعد از طلاق می تواند فوراً شوهر کند .
- [آیت الله سبحانی] زنی که شوهرش گم شده; اگر بخواهد به دیگری شوهر کند، باید نزد مجتهد عادل برود و به راهنمایی او عمل نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر با زنی که میداند عیالش نیست زنا کند، چه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، یا گمان کند شوهرش میباشد، لازم نیست عدّه نگه دارد.
- [آیت الله خوئی] زنی که نه سالش تمام نشده و زن یائسه عده ندارد، یعنی اگرچه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد، بعد از طلاق میتواند فوراً شوهر کند.
- [آیت الله خوئی] اگر با زنی که میداند عیالش نیست، زنا کند، چنانچه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، یا گمان کند شوهرش میباشد لازم نیست عده نگهدارد.
- [امام خمینی] زنی را که سه مرتبه طلاق داده اند بر شوهرش حرام می شود، ولی کند، شوهر اول می تواند دوباره او را برای خود عقد نماید.
- [امام خمینی] زنی که شوهرش گم شده، اگر بخواهد به دیگری شوهر کند باید نزد مجتهد عادل برود و به دستور او عمل نماید.