ایام هفته
ایّام هفته:منظوراز آن ،روز شنبه تا جمعه می باشد وازآن به مناسبت در باب هاى طهارت، صلاة، صوم، حج و نکاح سخن رفته است.
شخصی نذر می کند که در ایّام هفته یک روز را روزه بگیرد. چون وسعت وقت بوده، سهل انگاری می کند و روز آخر هم فراموش می نماید، وظیفه اش چیست و فرقی هم بین روزه و غیر روزه هست یا نه؟
در فرض مرقوم، تخلّف نذر نشده است و قضای روزه را به جای آورد.
در فرض مرقوم، تخلّف نذر نشده است و قضای روزه را به جای آورد.
عنوان سوال:
شخصی نذر می کند که در ایّام هفته یک روز را روزه بگیرد. چون وسعت وقت بوده، سهل انگاری می کند و روز آخر هم فراموش می نماید، وظیفه اش چیست و فرقی هم بین روزه و غیر روزه هست یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی نذر کرده و متعلّق نذر و آن چه برای آن نذر کرده و مقدار آن را فراموش نموده است، وظیفه چیست؟
- اگر خانمی نذر کند که در هر هفته، مثلاً روز جمعه را روزه بگیرد، چنان چه در یکی از جمعه ها حائض شد، چه وظیفه ای دارد؟
- زنی در نماز سهل انگاری می کند و آن چه شوهر او را نصیحت یا امر به معروف یا تهدید به طلاق کرده، اثر نکرده است، آیا وظیفه دارد او را طلاق دهد یا با او بسازد؟
- خانمی همیشه عادتش در وقت معین با عدد معین بوده و آخر وقت خود راداند اما عدد خودش را فراموش کرده، وظیفه او چیست؟
- نذر کننده ای نوع نذر را فراموش کرده است. چه وظیفه ای دارد؟
- خانم هایی که نذر کرده اند چهل هفته ی متوالی در مسجد مقدس جمکران حضور پیدا کنند و اعمال آن را به جا آورند، در صورتی که چند هفته در ایام حیض هستند، چه وظیفه ای دارند؟ از آن جا که حیاط مسجد و سالن مراسم جزو مسجد نیست، آیا باید حضور پیدا کنند؟
- شخصی نذر کرده سالی ده بیست روز، روزه بگیرد؛ ولی اکنون به علّت کهولت توان آن را ندارد، وظیفه اش چیست؟
- اگر نمازگزار شک کند که رکعت آخر نماز ظهر است یا اوّل عصر؛ تکلیفش چیست؟ آیا وسعت یا تنگی وقت، در حکم، تأثیر دارد؟
- در ماه رمضان مدتی روزه نگرفته ام، اما تعداد روزه ها را فراموش کرده ام، وظیفه ام چیست؟
- خانمی همیشه عادتش در وقت معین و عدد معین بوده اما وقت خودش را فراموش کرده و قدر متیقن وقت ندارد، چه وظیفه ای دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی نذر کرده پنج روز پشت سر هم روزه بگیرد، لکن یک روز را فراموش کرده وظیفه چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی نذر کرده و متعلّق نذر و منذورٌله و مقدار آن را فراموش کرده، وظیفه چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی نذر کرده هشت جلسه پشت سرهم روضه بخواند، یک جلسه را فراموش کرده، وظیفه چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] روزه داری که وظیفهاش تیمّم است چون وقت تنگ است، امّا مسامحه میکند به خیال اینکه اگر مسواک کند به تیمّم هم میرسد در حال مسواک زدن، اذان صبح هم میگویند، این سهل انگاری حکم عمد پیدا میکند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که در قضای روزه ماه رمضان خود، سهل انگاری کرده و اکنون به جهت بیماری، نمی تواند آنها را به جا آورد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی برای گرفتن روزه نذری و روزه قضا وقت کافی ندارد و مثلاً 10 روز تا ماه رمضان مانده و او مجموعاً 15 روزه قضا و نذر دارد که وقت نذر هم در دهه آخر شعبان است. ابتدا باید کدام یک را نیت کند؟ روزه قضا را نیت نماید یا روزه نذری را؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی نذر کرده دهه آخر شعبان را روزه بگیرد و آن را به ماه رمضان وصل کند؛ ولی یکی دو روز از آن را موفق به روزه گرفتن نمیشود. لطفا وظیفه او را از جهت عمل به نذر، روزه قضا و کفّاره مربوط به نذر بیان نمایید.
- [سایر] کسی که در قضای روزه ماه رمضان خود، سهل انگاری کرده و اکنون به جهت بیماری، نمیتواند آنها را به جا آورد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی نذر کرد روز جمعه روزه بگیرد و اتّفاقاروز جمعه مسافر شد، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخصی نذر کند که در ایام معیّنی معتکف شود. اگر در همان ایام، روزه نذری یا استیجاری بر عهده او باشد، آیا میتواند در همان اعتکاف، روزه نذری یا اجارهای خود را بجا آورد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بنابر احتیاط روزه مستحبی برای زن، بدون اذنِ شوهر صحیح نیست، چه منافات با حق شوهر داشته باشد و چه نداشته باشد، و اگر شوهر بهخاطر منافات با حقش، زن را از روزهای که بهنحوی بر خود واجب نموده منع کند، در صورتی که وقت روزه وسعت دارد زن نباید روزه بگیرد، ولی اگر وقت روزه تنگ شود اذن شوهر شرط نیست.
- اگر نذر کند که در هر هفته، مثلاً روز جمعه را روزه بگیرد، چنانچه یکی از جمعهها عید فطر یا قربان باشد که روزه گرفتن در آن حرام است، یا عذری جهت روزه گرفتن دارد، مثلاً حیض برای او پیدا شد، باید آن روز را روزه نگیرد، بلکه قضای آن را بهجا آورد.
- کسی که قضای روزه ماه رمضان گرفته است، در صورت وسعت وقت پیش از ظهر میتواند افطار کند و آن قضا را در وقت دیگری انجام دهد، ولی افطار بعد از ظهر حرام است، و اگر بعد از ظهر افطار کند باید کفاره بدهد و کفاره او اطعام ده فقیر و در صورت عدم توانایی سه روز روزه گرفتن است.
- اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است، تا اذان صبح غسل نکند و تیمّم هم ننماید، ولی از روی عمد نباشد، مثل آنکه دیگری به اجبار نگذارد غسل و تیمم کند و ناچار شود، روزهاش صحیح است، ولی در صورت فراموش کردن، روزه ماه رمضان باطل است.
- اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه واجب دیگری بگیرد، در صورتی که آنچه بر او واجب شده است انواع متعددی باشد، بنابر اقوی باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید، و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود، مگر اینکه روزه برای میت گرفته باشد که در این صورت روزه ماه رمضان حساب نمیشود، و صحیح بودن آن مورد تأمل است، مگر اینکه مقصود او به دو قسمت جداگانه تقسیم شود: یکی روزه واجب و یکی هم برای دیگری بودنِ روزه، که در این صورت بنابر اظهر روزه ماه رمضان محسوب میشود.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، باید سجده را نه به قصد ادا و نه به قصد قضا، بجا آورد، و ما بعد آن را که تشهد و سلام است انجام دهد، و بنابراحتیاط واجب دو سجده سهو برای سجده فراموش شده و دو سجده سهو برای زیاد شدن تشهد و سلام بجا آورد، و اگر تشهد رکعت آخر را فراموش کرده باشد و بعد از سلام یادش بیاید، در صورتی که چیزی که نماز را باطل کند انجام نداده باشد، بنابراحتیاط واجب آن تشهد را نه به قصد ادا و نه قضا بجا آورد و سلام را هم بگوید و سپس دو سجده سهو به قصد وظیفه فعلیه انجام دهد.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، باید سجده را نه به قصد ادا و نه به قصد قضا، بهجا آورد، و ما بعد آن را که تشهد و سلام است انجام دهد، و بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو برای سجده فراموش شده و دو سجده سهو برای زیاد شدن تشهد و سلام بهجا آورد، و اگر تشهد رکعت آخر را فراموش کرده باشد و بعد از سلام یادش بیاید، در صورتی که چیزی که نماز را باطل کند انجام نداده باشد، بنابر احتیاط واجب آن تشهد را نه به قصد ادا و نه قضا بهجا آورد و سلام را هم بگوید و سپس دو سجده سهو به قصد وظیفه فعلیه انجام دهد.
- اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد، قضای هر کدام را که اول بگیرد، مانعی ندارد، ولی اگر وقت قضای رمضان آخر تنگ باشد، مثلاً پنج روز از رمضانِ گذشته قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان بعدی مانده باشد، باید اول قضای رمضانِ گذشته را بگیرد.
- نماز مغرب و عشا هر کدام وقت مخصوص و مشترک و وقت فضیلتی دارند؛ وقت مخصوص نماز مغرب: از اول مغرب است، تا وقتی که از مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز بگذرد، که اگر کسی مثلاً مسافر باشد و تمام نماز عشا را سهواً در این وقت بخواند نمازش باطل است؛ و وقت مخصوص نماز عشا: برای شخص مختار، موقعی است که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب مانده باشد که اگر کسی تا این موقع نماز مغرب را نخواند، باید اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند، ولی احتیاط در این است که در صورت اضطرار و تأخیر نماز از نیمه شب، آخر شب را ملاک برای وقت مخصوص نماز عشا قرار دهد؛ بنابراین اگر به مقدار پنج رکعت به آخر شب وقت دارد هر دو نماز را به قصد مافِیالذّمه بخواند، و اگر کمتر وقت دارد اگرچه یک رکعت باشد اول نماز عشا را به قصد اینکه احتمالاً وظیفه او نماز عشا است، بخواند بعد نماز مغرب را قضا کند و بعد از آن احتیاطاً نماز عشا را دو مرتبه به نیت قضا بخواند. و بین وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشا، وقت مشترک نماز مغرب و عشا است که اگر کسی در این وقت اشتباهاً نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز ملتفت شود، نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن بهجا آورد.
- ناسیه، یعنی زنی که وقت و عدد عادت خود را فراموش کرده است، اگر بیشتر از ده روز خون ببیند باید روزهایی را که خون او نشانه حیض دارد تا ده روز، حیض قرار دهد و بقیه را استحاضه قرار دهد. و اگر نتواند حیض را بهواسطه نشانههای آن تشخیص دهد، بنابر احتیاط واجب باید هفت روز اول را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد، مگر اینکه بداند بهطور مسلم در روزهای اول، حیض نمیشده است که در آن صورت بعد از آن روزها را باید حیض قرار دهد؛ و اگر ظن اطمینانی پیدا کرد که ایام عادتش مثل خویشان خود است عادت آنها را برای خود انتخاب میکند. احکام حائض
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند یا احتمال بدهد تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمم نماز را بجا آورد.
- [امام خمینی] کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند. ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یا در تنگی وقت با تیمم نماز را بجا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که روزه قضا دارد، چنانچه وقت آن وسعت داشته باشد، میتواند روزه استیجاری بگیرد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که وظیفه اش تیمّم است; اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمّم نماز بخواند ولی اگر بداند یا احتمال عقلائی دهد که تا آخر وقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که وظیفهاش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند، در وسعت وقت میتواند با تیمّم نماز بخواند، و اگر امید دارد که عذر او بر طرف شود یا بداند که تا آخر وقت عذر او بر طرف میشود نمیتواند در وسعت وقت با تیمّم نماز بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در غیر روزه ماه رمضان در روزه واجب دیگری؛ مثل روزه کفاره و نذر غیر معیّن، که وقت آن وسعت دارد، عمداً تا اذان صبح جنب بماند، اظهر این است که روزهاش صحیح است ولی احتیاط مستحب آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
- [آیت الله سبحانی] هرگاه نذر کند که در ایام بیض (سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم) ماه رجب معتکف شود، ولی نذر خود را فراموش کند یا در اعتکاف مسامحه نماید، احتیاطاً باید بعداً قضا کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که وظیفه اش تیمم است؛ اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند؛ در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند؛ ولی اگر بداند تا آخر وقت عذر او برطرف می شود؛ باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند. و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود؛ احتیاط واجب آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند؛ یا در تنگی وقت با تیمم نماز را به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او بر طرف می شود، احتیاط لازم آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند بلکه اگر امید دارد که عذرش برطرف می شود، نیز بنابر احتیاط لازم صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یا در تنگی وقت با تیمم نماز بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که وظیفه اش تیمم است اگر مایوس باشد از زوال عذر تا اخر وقت در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند ولی اگر مایوس نباشد باید صبر کند اگر عذر بر طرف شد با وضو یا غسل نماز بخواند وگرنه در تنگی وقت با تیمم نماز را به جا اورد