اخر وقت
آخر وقت عبارت است از لحظات پایانی زمان تکلیف که امکان انجام دادن تکلیف با تمام اجزاء و شرایط وجود داشته باشد و از آن در باب صلات آمده است.
خانمی همیشه عادتش در وقت معین با عدد معین بوده و آخر وقت خود راداند اما عدد خودش را فراموش کرده، وظیفه او چیست؟
اگر آخر حیضش را می داند، تکمیل می نماید روز آخر را با سابق بر آن تا سه روز، ودر بقیه سابق، احتیاط می نماید در هر روز احتمال دخول در عادت تا آن که مجموع، ده روز شود. وبا عدم احتمال دخول در عادت، حکم به عمل مستحاضه با عدم تمییز، در صورت تجاوز مجموع، از ده روز، اظهر است و گرنه مورد احتیاط است. و بعد از آخر حیض، غسل حیض را مقدم بر غسل استحاضه می نماید با عدم تداخل و با استمرار خون و با این که خون متأخّر از خون حیض در آن مورد که فرض شود از قلیله نباشد.
اگر آخر حیضش را می داند، تکمیل می نماید روز آخر را با سابق بر آن تا سه روز، ودر بقیه سابق، احتیاط می نماید در هر روز احتمال دخول در عادت تا آن که مجموع، ده روز شود. وبا عدم احتمال دخول در عادت، حکم به عمل مستحاضه با عدم تمییز، در صورت تجاوز مجموع، از ده روز، اظهر است و گرنه مورد احتیاط است. و بعد از آخر حیض، غسل حیض را مقدم بر غسل استحاضه می نماید با عدم تداخل و با استمرار خون و با این که خون متأخّر از خون حیض در آن مورد که فرض شود از قلیله نباشد.
عنوان سوال:
خانمی همیشه عادتش در وقت معین با عدد معین بوده و آخر وقت خود راداند اما عدد خودش را فراموش کرده، وظیفه او چیست؟
پاسخ:
اگر آخر حیضش را می داند، تکمیل می نماید روز آخر را با سابق بر آن تا سه روز، ودر بقیه سابق، احتیاط می نماید در هر روز احتمال دخول در عادت تا آن که مجموع، ده روز شود. وبا عدم احتمال دخول در عادت، حکم به عمل مستحاضه با عدم تمییز، در صورت تجاوز مجموع، از ده روز، اظهر است و گرنه مورد احتیاط است. و بعد از آخر حیض، غسل حیض را مقدم بر غسل استحاضه می نماید با عدم تداخل و با استمرار خون و با این که خون متأخّر از خون حیض در آن مورد که فرض شود از قلیله نباشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خانمی همیشه عادتش در وقت معین با عدد معین بوده اما اکنون وقت خود راداند ولی عدد خودش را فراموش کرده، او چه وظیفه ای دارد؟
- خانمی همیشه عادتش در وقت معین با عدد معین بوده اما عدد خودش را فراموش کرده است، وظیفه او چیست؟
- خانمی همیشه عادتش در وقت معین و عدد معین بوده اما وقت خودش را فراموش کرده و قدر متیقن وقت ندارد، چه وظیفه ای دارد؟
- خانمی بعد از پنج روز ایام عادتش پاک شده و غسل کرده، روز هشتم یک قطره خون می بیند، این خون چه حکمی دارد؟ و اگر عادتش به این نحو است، وظیفه او از روز پنجم تا روز هشتم چیست؟
- خانمی که عادت وقتیه وعددیه دارد (در وقت معین حیض می شود و تعداد روزهای عادتش هم معین است)، اگر در وقت عادت یا دو سه روز جلوتر یا دو سه روز عقب تر خون ببیند، به طوری که بگویند حیض را جلو یا عقب انداخته آیا می تواند به محض دیدن خون نماز و روزه را ترک کند؟
- خانمی هر سال پیش از ماه مبارک رمضان، عدد روزهای عادتش را می دانسته، لذا زودتر از ماه مبارک رمضان، روزه آن روزها را می گرفته است. حکم روزه هایش چگونه است؟
- کسی که در وقت معین عادت نمی شود و فقط عدد معین دارد چه موقع با دیدن خون عبادتش را باید ترک کند؟
- شخصی نذر می کند که در ایّام هفته یک روز را روزه بگیرد. چون وسعت وقت بوده، سهل انگاری می کند و روز آخر هم فراموش می نماید، وظیفه اش چیست و فرقی هم بین روزه و غیر روزه هست یا نه؟
- اگر خانمی با همسر خود در ماه مبارک رمضان شوخی و ملاعبه کند، سپس ترشّحی در خود ببیند، وظیفه چیست؟
- کسی که در وقت معین حیض می شده اگر عبادتش را ترک کند بعد بفهمد حیض نبوده، مثلاً چون قبل از 3 روز پاک شده چه وظیفه ای دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی بعد از پنج روز ایام عادتش پاک شده و غسل کرده، روز هشتم یک قطره خون می بیند، این خون چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] خانمی بعد از پنج روز ایّام عادتش پاک شده و غسل کرده، روز هشتم یک قطره خون میبیند این خون چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خانمی مسلمان بوده و مسیحی شده وظیفه شوهر او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی چند عدد کوپن پیدا کرده است که نشانه خاصی ندارد، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] قطع نخاع شده ام و گاهی برای وضو گرفتن کسی نیست که از او کمک بگیرم و تا آخر وقت نماز نیز تنها هستم. وظیفه ام چیست؟
- [امام خمینی] گوسفند معینی را نذر میکند که در وقت معینی آن را در راه خیر مصرف کند قبل از این که آن وقت معین برسد آخر سال خمس او می‌شود آیا باید خمس این گوسفند را بدهد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در آخر وقت نماز می خواند، به طوری که اگر نماز را با آرامی و همراه با مستحبات بخواند مقداری از آن در خارج وقت واقع می شود، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر خانمی در طواف در شوط چهارم حائض شود وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی شک دارد که به سنّ یائسگی رسیده است یا نه، وظیفه اش چیست؟
- [سایر] خانمی که عادتش شش روز است، پس از پاک شدن غسل کرده است روز هشتم لکهای خون (با نشانههای حیض) مشاهده کرده و پاک شده است؛ آیا باید دوباره غسل کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پیش از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز نخوانده، باید مقداری را که فراموش کرده بجا آورد.
- اگر پیش از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز نخوانده، باید مقداری را که فراموش کرده بهجا آورد.
- مدت مساقات باید معلوم باشد، و اگر اولِ آن را معین کنند و آخر آن را موقعی قرار دهند که میوه آن سال بهدست میآید، صحیح است.
- اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است، تا اذان صبح غسل نکند و تیمّم هم ننماید، ولی از روی عمد نباشد، مثل آنکه دیگری به اجبار نگذارد غسل و تیمم کند و ناچار شود، روزهاش صحیح است، ولی در صورت فراموش کردن، روزه ماه رمضان باطل است.
- وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا آخر وقت عشاست و احتیاط در این است که بعد از نماز عشا بلافاصله خوانده شود.
- کسی که وظیفهاش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند، در وسعت وقت میتواند با تیمّم نماز بخواند. و همچنین اگر امید برطرف شدن عذر در آخر وقت را دارد، اظهر جواز مبادرت به نماز با تیمم است، اگرچه تأخیر افضل و احوط است.
- کسی که نمیتواند وضو بگیرد یا غسل کند، جایز است نمازهای مستحبی را که مثل نافلههای شبانهروز وقت معین دارد با تیمّم بخواند، حتی در اول وقت.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، باید سجده را نه به قصد ادا و نه به قصد قضا، بجا آورد، و ما بعد آن را که تشهد و سلام است انجام دهد، و بنابراحتیاط واجب دو سجده سهو برای سجده فراموش شده و دو سجده سهو برای زیاد شدن تشهد و سلام بجا آورد، و اگر تشهد رکعت آخر را فراموش کرده باشد و بعد از سلام یادش بیاید، در صورتی که چیزی که نماز را باطل کند انجام نداده باشد، بنابراحتیاط واجب آن تشهد را نه به قصد ادا و نه قضا بجا آورد و سلام را هم بگوید و سپس دو سجده سهو به قصد وظیفه فعلیه انجام دهد.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، باید سجده را نه به قصد ادا و نه به قصد قضا، بهجا آورد، و ما بعد آن را که تشهد و سلام است انجام دهد، و بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو برای سجده فراموش شده و دو سجده سهو برای زیاد شدن تشهد و سلام بهجا آورد، و اگر تشهد رکعت آخر را فراموش کرده باشد و بعد از سلام یادش بیاید، در صورتی که چیزی که نماز را باطل کند انجام نداده باشد، بنابر احتیاط واجب آن تشهد را نه به قصد ادا و نه قضا بهجا آورد و سلام را هم بگوید و سپس دو سجده سهو به قصد وظیفه فعلیه انجام دهد.
- کسی که باید با وضو یا غسل جبیرهای نماز بخواند، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمیشود، میتواند در اول وقت نماز بخواند و اگر بعد از نماز عذر زائل شد، اعاده نماز لازم نیست، بلکه با همان وضوی جبیرهای میتواند کارهای دیگری هم که وضو لازم دارد انجام دهد. ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیرهای بهجا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان احتمال بدهد که تا آخر وقت بتواند ایستاده نماز بخواند بنابر احتیاط لازم باید نماز را تأخیر بیندازد. پس اگر نتوانست بایستد، در آخر وقت مطابق وظیفه اش نماز به جا آورد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان احتمال بدهد که تا آخر وقت بتواند ایستاده نماز بخواند؛ بهتر است نماز را تاخیر بیندازد. پس اگر نتوانست بایستد؛ در آخر وقت مطابق وظیفه اش نماز را به جا آورد و در صورتی که اول وقت نماز را خوانده و در آخر وقت قدرت بر ایستادن حاصل نمود باید نماز را دوباره به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان احتمال بدهد که تا اخر وقت می تواند ایستاده نماز بخواند بهتر است نماز را تاخیر بیندازد پس اگر نتوانست بایستد در اخر وقت مطابق وظیفه اش نماز را به جا اورد و همچنین کسی که در اول وقت به پهلو یا خوابیده می تواند نماز بخواند بهتر است نماز را تاخیر بیندازد و در اخر وقت مطابق وظیفه رفتار نماید و در صورتی که اول وقت نماز را خوانده و اخر وقت برایش قدرت بر ایستادن یا نشستن پیدا شد باید نماز را دوباره به صورتی که قدرت پیدا کرده به جا اورد
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که در حیض عادت دارد؛ چه در وقت حیض عادت داشته باشد و چه در عدد حیض یا هم در وقت و هم در عدد آن، اگر دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود خونی ببیند که وقت آن یا شماره روزهای آن یا هم وقت و هم شماره روزهای آن یکی باشد، عادتش برمیگردد به آنچه در این دو ماه دیده است؛ مثلاً اگر از روز اول ماه تا هفتم خون میدیده و پاک میشده، چنانچه دو ماه پشت سر هم از یازدهم تا هفدهم ماه خون ببیند و پاک شود، از یازدهم تا هفدهم عادت او می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که در حیض عادت دارد چه در وقت حیض عادت داشته باشد چه در عدد حیض یا هم در وقت و هم در عدد ان اگر دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود خونی ببیند که وقت ان یا شماره روزهای ان یا هم وقت و هم شماره روزهای ان یکی باشد عادتش بر می گردد به انچه که در این دو ماه دیده است مثلا اگر از روز اول ماه تا هفتم خون می دیده و پاک می شده چنانچه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه خون ببیند و پاک شود از دهم تا هفدهم عادت او می شود
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که در حیض عادت دارد ، چه در وقت حیض عادت داشته باشد چه در عدد حیض ، یا هم در وقت و هم در عدد آن ، اگر دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود خونی ببیند که وقت آن یا شمارة روزهای آن ، یا هم وقت و هم شمارة روزهای آن یکی باشد عادتش بر می گردد به آنچه در این دو ماه دیده است ، مثلاً اگر از روز اول ماه تا هفتم خون می دیده و پاک می شده چنانچه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه خون ببیند و پاک شود از دهم تا هفدهم عادت او می شود .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که در حیض عادت دارد، چه در وقت حیض عادت داشته باشد چه در عدد حیض یا هم در وقت و هم در عدد آن، اگر دو ماه پشت سر هم برخلاف عادت خود خونی ببیند که وقت آن یا شماره روزهای آن، یا هم وقت و هم شماره روزهای آن یکی باشد، عادتش برمی گردد به آنچه در این دو ماه دیده است مثلاً اگر از روز اول تا هفتم خون می دیده و پاک می شده چنان چه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه خون ببیند و پاک شود، از دهم تا هفدهم عادت او می شود.
- [آیت الله بروجردی] زنی که در حیض عادت دارد چه در وقت حیض عادت داشته باشد چه در عدد حیض، یا هم در وقت و هم در عدد آن اگر دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود خونی ببیند که وقت آن، یا شمارهی روزهای آن، یا هم وقت و هم شمارهی روزهای آن یکی باشد، عادتش برمیگردد به آنچه در این دو ماه دیده است، مثلاً اگر از روزِ اوّل ماه تا هفتم خون میدیده و پاک میشده، چنانچه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه خون ببیند و پاک شود، از دهم تا هفدهم عادت او می‌شود.
- [آیت الله خوئی] زنی که در حیض عادت دارد، چه در وقت حیض عادت داشته باشد چه در عدد حیض، یا هم در وقت و هم در عدد آن، اگر دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود خونی ببیند که وقت آن یا شمارة روزهای آن، یا هم وقت و هم شمارة روزهای آن یکی باشد، عادتش برمیگردد به آنچه در این دو ماه دیده است. مثلًا اگر از روز اول ماه تا هفتم خون میدیده و پاک میشده چنانچه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه خون ببیند و پاک شود، از دهم تا هفدهم عادت او می‌شود.
- [امام خمینی] زنی که در حیض عادت دارد، چه در وقت حیض عادت داشته باشد چه در عدد حیض، یا هم در وقت و هم در عدد آن، اگر دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود خونی ببیند که وقت آن یا شماره روزهای آن یا هم وقت و هم شماره روزهای آن یکی باشد، عادتش بر می گردد به آنچه در این دو ماه دیده است. مثلا اگر از روز اول ماه تا هفتم خون می دیده و پاک می شده چنانچه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه، خون ببیند و پاک شود، از دهم تا هفدهم عادت او می شود.