وصیت
وصیت به معنای توصیه و سفارش فردی با فرد دیگر است.
آیا فردی که شاهد بر وصیت نمودن کسی شد و آن را امضا کرد، پس از مرگ او آیا لازم است به آن وصیت عمل کند؟
اگر وصی نباشد عمل به وصیت بر او لازم نیست، بلی در مورد مناسب ادای شهادت می نماید.
اگر وصی نباشد عمل به وصیت بر او لازم نیست، بلی در مورد مناسب ادای شهادت می نماید.
عنوان سوال:
آیا فردی که شاهد بر وصیت نمودن کسی شد و آن را امضا کرد، پس از مرگ او آیا لازم است به آن وصیت عمل کند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا فردی که در آستانه مرگ است، لازم است برای فرزندان کوچک خود قیّم تعیین نماید؟
- آیا زن می تواند ناظر یا شاهد وصیّت نامه باشد؟
- فردی در وصیت نامه خود افراد متعددی را برای هر یک از امور و کارهای خود معین کرده و شرح وظایفی برای آنان نوشته است؛ پس از مرگ او عده ای می گویند عمل او وکالت است و با مرگ وی عزل شده و عده ای می گویند او وصیت کرده و لازم است اجرا شود، کدام یک از این دو قول صحیح می باشد؟
- در عمل نمودن وصیّ به وصیت، آیا رضایت و موافقت بقیه ورثه آیا لازم است؟ و آیا آنان حق اظهار نظر و دخالت دارند؟
- فردی که علائم مرگ را در خود می بیند و قرض مدت داری نیز دارد، لازم است که در همان وقت آن را ادا کند؟
- اطرافیان و نزدیکان فردی که در بستر مرگ افتاده است، نسبت به او چه وظایفی بر عهده دارند؟
- آیا جایز است فردی را که وصیّت به محلّ دفن کرده است، در جای بهتری دفن کنند؟
- آیا هنگام دادن مهریه به زن، گرفتن شاهد لازم است؟ اگر مردی بدون گرفتن شاهد، مهریه همسرش را بدهد و زن بعد از مدتی، گرفتن مهریه را انکار کند، تکلیف مرد چه می باشد؟
- آیا پاک نمودن چرک های زیر ناخن در هنگام وضو لازم است؟
- در عدالت عادل هایی که شاهِد طلاق می شوند، آیا حسن ظاهر کافی است یا احراز عدالت واقعی لازم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا وصیت لازم است در نوشته و امضا باشد، یا زبانی هم کافی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا استناد قاضی به نظر کارشناس، به عنوان مثال در جعل امضا و چشم پوشی از شهادت شاهد و اسناد و مدارک مبنی بر وقوع جرم جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخص وصیت کند بعد از مرگ تا زمانی که همسرش زنده است ترکه او را تقسیم نکنند، و بر این اساس وصیت نامه هم تنظیم شده باشد، آیا عمل به این وصیت لازم است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا وصیت به اهدا یا فروش اعضای بدن، بعد از مرگ مغزی یا مرگ قطعی جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] فردی که از مرجع تقلید، دارای اجازه در بعضی از امور است، آیا پس از فوت نمودن مرجع، لازم است که برای ابقای اجازه خود به مجتهد زنده رجوع کند یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی وصیت به انجام عمره مفرده کند، بعد از مرگ او ورثه واجب است به این وصیت عمل کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی وصیت کند درآمد ثلث اموالم را صرف عزاداری سیدالشّهدا (علیه السلام) کنید آیا وصیت است یا وقف؟
- [آیت الله اردبیلی] یکی از کفّارات در روزه، اطعام نمودن فقراست. آیا لازم است چیزی که برای ادای کفّاره تهیه شده، به فقرا خورانده شود یا تسلیم نمودن کفّاره به فقیر کافی است، ولو این که بدانیم خودش مصرف نمیکند و مثلاً به فردی غیر فقیر میخوراند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه خبرنگاری شاهد ماجرایی نبوده، ولی می خواهد خبر آن را نقل کند، چند نفر شاهد لازم است تا خبرنگار به (راستی خبر) برسد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی اینگونه وصیت کرده که " وصیت می کنم بعد از مرگم سه دانگ از منزلم را به پسرم و سه دانگ به دخترم بدهید و لازم به ذکراست همه را واگذار کردم در مقابل مال الصلح مبلغ هزار تومان مشروط به اینکه تا عمر دارم خودم حق تصرف و فسخ داشته باشم." آیا این وصیت صحیح است؟ اگر نیست به چه صورت بنویسیم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وصیت نمودن به سکونت موقت یا همیشگی در خانهای صحیح است، و همچنین است وصیت به میوه درختی، که در این صورت شامل میوه موجود در حال وصیت هم میشود، مگر آنکه قرینهای بر خروج آن از مورد وصیت وجود داشته باشد.
- اگر وصیت کرد برای گروهی که موصوف به صفت خاصی هستند، مثل فقرا، باید صفت فقر در هنگام مرگ وصیتکننده هم موجود باشد و وجودش در زمان وصیت کافی نیست.
- حضور دو شاهد عادل، در عقد دائم و غیر دائم لازم نیست، ولی احتیاط مستحب آن است که حضور داشته باشند.
- برای رجوع کردن لازم نیست دو مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون اینکه کسی بفهمد، بگوید، به زنم رجوع کردم، صحیح است.
- متعه، یعنی عقد غیردائم، طلاق ندارد؛ بنابراین شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست و جدایی آن بدین صورت است که مدت عقد تمام شود یا مرد بگوید: (باقی مدت عقد را بخشیدم).
- اگر انسان بفهمد کسی او را وصی قرار داده، چنانچه به اطلاع وصیتکننده برساند که برای انجام وصیت او حاضر نیست، لازم نیست بعد از مردن او به وصیت عمل کند. ولی اگر پیش از مردن او نفهمد که او را وصی قرار داده، یا بفهمد و به او اطلاع ندهد که برای عمل کردن به وصیت حاضر نیست، یا اطلاع بدهد ولی به او نرسد، در صورتی که مشقت نداشته باشد، باید وصیت او را انجام دهد.
- اگر کسی چند وصیّ برای خود معیّن کند، چنانچه اجازه داده باشد که هر کدام بهتنهایی به وصیّت عمل کنند، لازم نیست در انجام وصیت از یکدیگر اجازه بگیرند، و همچنین است بنابر اظهر اگر در این مورد چیزی اظهار نکرده باشد، و اگر اجازه نداده باشد، باید با نظر یکدیگر به وصیت عمل نمایند، و اگر حاضر نشوند که با یکدیگر به وصیّت عمل کنند، و در تشخیص مصلحت اختلاف داشته باشند، در صورتی که تأخیر و مهلت دادن موجب شود که عمل به وصیّت معطّل بماند، حاکم شرع آنها را مجبور میکند که تسلیم نظر کسی شوند که صلاح را تشخیص میدهد، و اگر اطاعت نکنند، به جای آنان دیگران را معین مینماید، و اگر یکی از آنان قبول نکرد یک نفر دیگر را به جای او تعیین مینماید.
- بعد از مرگ انسان، میتوان برای نماز و عبادتهای دیگر او که در زمان حیات بهجا نیاورده دیگری را اجیر نمود، یعنی به کسی مزد دهند که آنها را بهجا آورد و اگر او بدون مزد هم آنها را انجام دهد صحیح و مجزی است و در این صورت بر وصی یا ولی اجیر گرفتن لازم نیست.
- اگر کسی دو نفر را وصی قرار دهد، چنانچه یکی از آن دو بمیرد، یا دیوانه، یا کافر شود، حاکم شرع یک نفر را به جای او معین میکند، در صورتی که وصیتکننده، بودن هر دو را شرط کرده باشد؛ و اگر هر دو بمیرند، یا دیوانه، یا کافر شوند، حاکم شرع دو نفر دیگر را معین میکند. ولی اگر یک نفر بتواند وصیت را عملی کند، معین کردن نفر دوم، لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر امانتدار نشانه های مرگ را در خود ببیند چنانچه ممکن است باید امانت را به صاحب آن یا وکیل او برساند و اگر ممکن نیست باید آن را به مجتهد جامع الشرائط بدهد و در صورتی که وارث او امین است و از امانت اطلاع دارد، لازم نیست وصیت کند و گر نه باید وصیّت کند و شاهد بگیرد و به وصی و شاهد، اسم صاحب مال و جنس و خصوصیّات مال و محل آن را بگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر امانت دار نشانه های مرگ را در خود ببیند؛ چنانچه ممکن است باید امانت را به صاحب آن یا وکیل او برساند و اگر ممکن نیست باید آن را به حاکم شرع بدهد و چنانچه به حاکم شرع دسترسی ندارد در صورتی که وارث او امین است و از امانت اطلاع دارد لازم نیست وصیت کند و گرنه باید وصیت کند و شاهد بگیرد و به وصی و شاهد اسم صاحب مال و جنس و خصوصیات مال و محل آن را بگوید.
- [آیت الله بروجردی] اگر امانتدار نشانههای مرگ را در خود ببیند، چنانچه ممکن است باید امانت را به صاحب آن یا وکیل او برساند و اگر ممکن نیست باید آن را به حاکم شرع بدهد و چنانچه به حاکم شرع دسترسی ندارد، در صورتی که وارث او امین است و از امانت او اطلاع دارد، لازم نیست وصیت کند و گرنه باید وصیت کند و شاهد بگیرد و به وصی و شاهد اسم صاحب مال و جنس و خصوصیات مال و محل آن را بگوید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر امانت دار نشانه های مرگ را در خود ببیند ، چنانچه ممکن است ، باید امانت را به صاحب آن یا وکیل او برساند و اگر ممکن نیست باید آن را به حاکم شرع بدهد وچنانچه به حاکم شرعدسترسی ندارد ، در صورتی که وارث او امین است و از امانت اطّلاع دارد ، لازم نیست وصیّت کند وگرنه باید وصیّت کند و شاهد بگیرد و به وصیّ و شاهد ، اسم صاحب مال و جنس و خصوصیّات مال و محلّ آن را بگوید .
- [آیت الله خوئی] اگر امانتدار نشانههای مرگ را در خود ببیند چنانچه ممکن است، باید امانت را به صاحب آن یا وکیل او برساند و اگر ممکن نیست باید آن را به حاکم شرع بدهد و چنانچه به حاکم شرع دسترسی ندارد، در صورتی که وارث او امین است و از امانت اطلاع دارد، لازم نیست وصیت کند وگرنه باید وصیت کند و شاهد بگیرد و به وصی و شاهد، اسم صاحب مال و جنس و خصوصیات مال و محل آن را بگوید.
- [امام خمینی] اگر امانتدار نشانههای مرگ را در خود ببیند چنانچه ممکن است باید امانت را به صاحب آن یا وکیل او برساند و اگر ممکن نیست باید آن را به حاکم شرع بدهد و چنانچه به حاکم شرع دسترسی ندارد، در صورتی که وارث او امین است و از امانت اطلاع دارد، لازم نیست وصیت کند و گر نه باید وصیت کند و شاهد بگیرد و به وصی و شاهد، اسم صاحب مال و جنس و خصوصیات مال و محل آن را بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . وقتی انسان نشانه های مرگ را در خود دید، باید فوراً امانت های مردم را به صاحبانش برگرداند و اگر به مردم بدهکار است، و موقع دادن آن بدهی رسیده، باید بدهد، و اگر خودش نمی تواند بدهد، یا موقع دادن بدهی او نرسیده، باید وصیت کند، و بر وصیت شاهد بگیرد، ولی اگر بدهی او معلوم باشد، و اطمینان دارد که ورثه می پردازند، وصیت کردن لازم نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وقتی انسان نشانه های مرگ را در خود دید باید فوراً امانت های مردم را به صاحبانش برگرداند و اگر به مردم بدهکار است و موقع دادن آن بدهی رسیده باید بدهد و اگر خودش نمی تواند بدهد یا موقع دادن بدهی او نرسیده باید وصیت کند و بر وصیت شاهد بگیرد ولی اگر بدهی او معلوم باشد و اطمینان دارد که ورثه می پردازند وصیت کردن لازم نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وقتی انسان نشانه های مرگ را در خود دید؛ باید فورا امانتهای مردم را به صاحبش برگرداند یا آنکه به آنها اطلاع دهد و اگر به مردم بدهکار است و موقع دادن آن بدهی رسیده باید بدهد و اگر خودش نمی تواند بدهد یا موقع دادن بدهی او نرسیده؛ باید وصیت کند و بر وصیت شاهد بگیرد؛ ولی اگر بدهی او معلوم باشد؛ وصیت کردن لازم نیست.
- [امام خمینی] وقتی انسان نشانههای مرگ را در خود دید، باید فوراً امانتهای مردم را به صاحبانش برگرداند و اگر به مردم بدهکار است و موقع دادن آن بدهی رسیده باید بدهد، و اگر خودش نمیتواند بدهد، یا موقع دادن بدهی او نرسیده، باید وصیت کند و بر وصیت شاهد بگیرد، ولی اگر بدهی او معلوم باشد، و اطمینان دارد که ورثه میپردازند وصیت کردن لازم نیست.