رجوع
رجوع در دو معنای مراجعه کردن به کسی و برگشتن به حالت قبلی استعمال شده که در فقه در ابواب مختلف به آن پرداخته شده است. رجوع
برای رجوع کردن لازم نیست دو مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون اینکه کسی بفهمد، بگوید، به زنم رجوع کردم، صحیح است.
عنوان مسئله:
برای رجوع کردن لازم نیست دو مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون اینکه کسی بفهمد، بگوید، به زنم رجوع کردم، صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی با بذل مهر، طلاق می گیرد و قبل از تمام شدن عدّه، از بذل رجوع می کند. مرد با علم به این که حقّ رجوع دارد، رجوع نکرده تا عدّه منقضی می شود. آیا زن حقّ مهر دارد؟
- آیا اگر زن بعد از ازدواج بفهمد مرد عقیم است، می تواند طلاق بگیرد؟
- پس از ثابت شدن عیب مرد و محجور بودن زن، که حکم به فسخ نکاح می شود، آیا دوباره نیازی به رجوع به محاکم قضایی می باشد؟
- آیا زن می تواند ناظر یا شاهد وصیّت نامه باشد؟
- اگر زن از شوهر درخواست نزدیکی کند، آیا لازم است مرد با او همبستر شود؟
- مرد اگر قصد دادن مهریه زن را دارد، اطلاع دادن به زن لازم است به این که این را به عنوان مهر به تو می دهم؟
- در عدالت عادل هایی که شاهِد طلاق می شوند، آیا حسن ظاهر کافی است یا احراز عدالت واقعی لازم است؟
- امروزه هنگام طلاق و جدایی زن و مرد می گویند: "چون زن شریک زندگی بوده و مدّت طولانی در کنار مرد بوده، حقّ شرکت در تمام اموال و دارایی مرد دارد و نصف اموال را باید به او بدهند"، این شرکت شرعا صحیح می باشد، آیا زن حقّ دارد نصف اموال مرد را مطالبه کند؟
- اگر در یک اطاق بین مرد و زن نامحرم، فقط شیشه ی نازکی حایل باشد، نماز صحیح است؟
- آیا هنگام رجوع در هبه لازم است فردی که به او بخشیده شده را مطلع کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] هرگاه زنی مهر خود را به شوهر خود بذل کند که او را طلاق خلعی دهد، بعد از طلاق در بین عدّه اگر زوجه بدون اطّلاعِ زوج به بذل خود رجوع کند و شاهد در این باب بگیرد و بعد از گذشتن عدّه به شوهر خود خبر دهد که من به بذل خود رجوع نمودم، آیا این رجوع صحیح است، یا شرط است در آن خبر شدن زوج؟
- [آیت الله بروجردی] در طلاق خُلع زن در زمان عدّه رجوع به مبذول نمود لکن مرد رجوع ننموده، آیا ذمّه مرد مشغول میگردد به مبذول؟ و به صِرف رجوع زن بدون رجوع مرد علقه زوجیّت بین آنها بر میگردد یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مردی زن خود را طلاق بدهد و نتواند خبر را به او بدهد آیا می توان بعد از عده به او رجوع کند ؟
- [سایر] چرا شهادت دو زن در اسلام معادل با شهادت یک مرد است و چرا اصل بر این است که مرد شاهد شود؟
- [سایر] در طلاق رجعی، در زمان عدّه، مرد به زن رجوع می کند و ممکن است این رفتار چندین بار تکرار گردد. آیا این رجوع و طلاق بازیچه کردن زن نیست؟!
- [آیت الله خامنه ای] در حال حاضر بعضی دادگاه ها به صرف دادن مبلغی از طرف زن به شوهر، طلاق را خلع محسوب می کنند در حالی که زن کراهتی زیادی (که در طلاق خلع معتبر است) نداشته و یا با ادامه زندگی به معصیت دچار نمی شود ولی با وجود این، خواهان طلاق است آیا از جهت شرعی می توان گفت چنین طلاقی طلاق خلعی است و اگر مرد در عده به زن رجوع کند با توجه به اینکه زن نسبت به آن مبلغ رجوع نکرده، آیا رجوع مرد صحیح است؟
- [سایر] کسی زن خودش را که باردار بود در غیاب زن، طلاق میدهد سپس در همان مجلس رجوع لفظی میکند سپس طلاق میدهد و دوباره رجوع میکند بار سوم هم طلاق میدهد(سه طلاق و دو بار رجوع) باتوجه به این مسئله سؤال این است: 1. آیا حضور زن یا دخول بعد از رجوع شرط است یانه؟ 2. طلاق صحیح است یا نه اگر صحیح است بائن محسوب میشود یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همین زن، در زمان عدّه طلاق، رجوع به یک هزار تومان که بنا شده بود بدهد و نداده، کرده است و شوهر هم رجوع کرده، آیا این رجوع صحیح است یا نه؟ حکم شرعی را بیان فرمایید.
- [آیت الله سیستانی] اگر طلاق را با تهدید انشاء کنند آیا صحیح واقع می وشد یا خیر ؟ و اگر زن با مهر خود مبلغی را بعنوان خلع به شوهر خود ببخشد و سپس فقط به مهر خود رجوع کند و شوهر بگوید اگر به مهر خود رجوع کنی من هم رجوع می کنم آیا این رجوع صحیح است یا خیر ؟
- [آیت الله خوئی] اگر طلاق دهد مردی زن خود را طلاق رجعی و زن او حامله باشد و نزد آشکار شدن ولادت او اراده رجوع نمود به طوری که نصف بچه از رحم خارج شده آیا این رجوع صحیح است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در طلاق رجعی مرد به دو صورت میتواند به زن خود رجوع کند: 1 حرفی بزند که معنایش این باشد که او را دوباره زن خود قرار داده است؛ 2 کاری کند که زن از آن بفهمد رجوع کرده است.
- متعه، یعنی عقد غیردائم، طلاق ندارد؛ بنابراین شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست و جدایی آن بدین صورت است که مدت عقد تمام شود یا مرد بگوید: (باقی مدت عقد را بخشیدم).
- طلاق بائن آن است که بعد از طلاق، مرد حق ندارد به زن خود رجوع کند؛ یعنی بدون عقد او را به همسری قبول نماید، و آن بر پنج قسم است: 1 طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد؛ 2 طلاق زنی که یائسه باشد؛ 3 طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد؛ 4 طلاق زنی که او را سه دفعه طلاق دادهاند؛ 5 طلاق خُلع و مُبارات. و احکام اینها بعداً گفته خواهد شد. غیر از این موارد، طلاق رجعی است که بعد از طلاق تا وقتی زن در عدّه است، مرد میتواند به او رجوع نماید و عقد مجدد لازم نیست.
- وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم میتواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- اگر صاحبخانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانها بگوید. اما اگر یکی از مهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که می داند به واسطه نگفتن، لوازم خود او هم نجس می شود باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- طلاق دادن زن در حال حیض یا نفاس در سه صورت صحیح است: 1 آنکه شوهرش بعد از ازدواج با او نزدیکی نکرده باشد؛ 2 آبستن باشد، و اگر معلوم نباشد که آبستن است و شوهر در حال حیض طلاقش بدهد، بعد بفهمد آبستن بوده، اشکال ندارد؛ 3 مرد بهواسطه غایب بودن، نتواند یا برایش مشکل باشد که پاک بودن زن را بفهمد، ولی احتیاط مستحب در این است که در این صورت یک ماه صبر کند و بعد طلاق بدهد.
- کسی که میداند یا دو شاهد عادل خبر دهند که آب پیدا نمیکند، اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد معصیت کرده، ولی نمازش با تیمّم صحیح است. 2 مشقّت بیش از حد:
- اگر خود زن و مرد بخواهند صیغه عقد غیر دائم را بخوانند، بعد از آنکه مدت و مهر را معین کردند، چنانچه زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی فِی الْمُدَّةِ الْمَعْلوُمَةِ عَلَی الْمَهْرِ المَعْلُوم)، و سپس مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ)، صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند و اول وکیل زن به وکیل مرد بگوید: (مَتَّعْتُ مُوَکِّلَتِی مُوَکلَکَ فِی الْمُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَی الْمَهْرِ الْمَعْلُوم)، پس بلافاصله وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلی هکَذَا)، صحیح میباشد.
- زن و مرد باید به عقد راضی باشند، ولی اگر زنی را برای مردی بدون اجازه آنان عقد کنند و بعداً زن و مرد بگویند به آن عقد راضی هستیم، عقد صحیح است.
- اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصِّدَاقِ الْمَعْلُوم)؛ یعنی: (خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده)، و پس از آن مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ التَّزوِیجْ)، یعنی: (ازدواج را قبول کردم)، عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فَاطِمَة، مُوَکلَکَ اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُوم)، و سپس وکیل مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلِی اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ)، صحیح میباشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید به زنم رجوع کردم، صحیح است.
- [امام خمینی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد بگوید: به زنم رجوع کردم، صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید:به زنم رجوع کردم صحیح است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید به زنم رجوع کردم صحیح است. ولی مستحب است برای رجوع کردن شاهد بگیرند امّا اگر بعد از تمام شدن عدّه مرد بگوید که در عدّه رجوع نموده ام لازم است اثبات کند.
- [آیت الله اردبیلی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید: (به زن خود رجوع کردم) صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست مرد هنگام رجوع کردن شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، حتی اگر بدون این که کسی بفهمد بگوید: به همسرم رجوع کردم صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست مرد هنگام رجوع کردن شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، حتی اگر بدون این که کسی بفهمد بگوید: به همسرم رجوع کردم صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد ، یا به زن خبر دهد ، بلکه اگر بدون اینکه کسی بفهمد ، بگوید به زنم رجوع کردم صحیح است . ولی اگر بعد از تمام شدن عدّه مرد بگوید که در عدّه رجوع نموده ام لازم است اثبات نماید .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . برای رجوعکردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون اینکه کسی بفهمد، بگوید: به زنم رجوع کردم صحیح است؛ ولی اگر بعد از تمامشدن عدّه، مرد بگوید که در عدّه رجوع نمودهام، لازم است اثبات نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد خودش رجوع کند رجوعش صحیح است، ولی اگر بعد از تمامی عدّه، مرد بگوید که در عدّه رجوع نمودهام و زن تصدیق نکند، لازم است مرد ادّعای خود را اثبات نماید.