وارث
كسی كه از ميت ارث می‌برد.
اگر اوصیای میّتی حاضر به انجام وصیّت نبودند، آیا خود وارث ها می توانند عمل نمایند؟
ورثه نمی توانند خود تصرّف کنند و در صورت معذور بودن اوصیا از عمل کردن به وصیّت، به حاکم شرع ارجاع می گردد تا جانشینی برای آن ها معیّن کند.
ورثه نمی توانند خود تصرّف کنند و در صورت معذور بودن اوصیا از عمل کردن به وصیّت، به حاکم شرع ارجاع می گردد تا جانشینی برای آن ها معیّن کند.
پاسخ:
ورثه نمی توانند خود تصرّف کنند و در صورت معذور بودن اوصیا از عمل کردن به وصیّت، به حاکم شرع ارجاع می گردد تا جانشینی برای آن ها معیّن کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر وارثین میّتی اوصیای او را قبول نداشه باشند با این که وصیّت شرعا ثابت باشد ، آیا هر کدام می توانند ثلث از سهم الارث خود را طبق وصیّتِ وصیت کننده خرج نمایند؟
- میتی خمس بدهکار است و دارای وارث صغیر می باشد، آیا باید خمس او پرداخت شود یا باید صبر کرد تا وارث او کبیر شود؟
- میّتی را در غیر محلّ دفنی که وصیّت کرده بود، دفن کرده اند، چه حکمی دارد؟
- اگر میتی وصیت خاصی نکرده باشد، تقسیم اموال او به چه صورت است؟
- آیا وارث میّتی که آن میّت به احکام لقطه ای که پیدا کرده بود عمل ننموده، باید طبق فتوای مرجع میّت عمل نماید یا مرجع خودش؟
- اگر میتی 31 دارایی اش، از جمله منزل مسکونی خود را وصیت کرده باشد، اجرای مراسم ترحیم و تصرّف در آن منزل، قبل از اجرای وصیت چه حکمی دارد؟
- میّتی به مقداری نماز و روزه وصیت کرده است که آن مقدار بیش از مدت عمر وی می باشد. از طرفی به اندازه عمرش را استیجار کرده اند. آیا باید به مقداری که وصیت کرده عمل شود یا همان مقدار کافی است؟
- آیا بیمارستان بدون اجازه یا وصیت میّت، می تواند از اعضای بدن وی جهت حفظ جان انسان های مؤمن استفاده کند؟ در صورت فقدان وارث چه وجهی دارد؟ و در صورت وجود وارث و عدم اطلاع آن ها چه وجهی خواهد داشت؟
- شخصی وصیّت کرده که بعد از وفاتش از فروش اتومبیل سواری برای انجام خیریّه و مراسم و دفن و کفن و... و برای اقامه ی عزای سیّدالشهداء علیه السّلام مصرف شود و از ثلث درآمد کامیونش جهت تهیّه ی جهیزیه ی دخترانش استفاده شود. ولی بعد از این وصیّت وصیت کننده شخصا اقدام به فروش ماشین سواری و کامیون نموده است و به جای کامیون اوّل، بعد از فروش، کامیون دیگری خریده است. آیا با تغییر محلّ برداشت هزینه ها، وصیّت سابق هم چنان به قوّت خود باقی است یا از ثلث منافع حاصل، در موارد مختلف وصیّت هزینه نمایند؟
- میّتی برای نماز و روزه به ثلث وصیّت نموده است، با فرض این که می دانیم وی اهل نماز و روزه بوده است، ولی احتمال قوی در کسب و کار حقّ النّاس و مظالم بر عهده ی او است. آیا می توان بخشی از ثلث را ردّ مظالم داد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] میّتی خمس بدهکار است و دارای وارث صغیر است. آیا باید خمس او پرداخت شود یا باید صبر کرد تا وارث او کبیر شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] میتی خمس بدهکار است و دارای وارث صغیر می باشد، آیا باید خمس او پرداخت شود یا باید صبر کرد تا وارث او کبیر شوند؟
- [آیت الله سیستانی] وضعیت وصیت ما زاد بر ثلث میتی که فرزند صغیر دارد آیا نافذ میباشد یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی وصیت کرده است که ثلث ماترک را جدا نمایند و سپس مواردی برای مصرف آن بیان کرده است و وصی پس از مصرف درآن موارد، مقداری از ثلث باقی مانده است آیا مابقی به وارث برمی گردد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر متوفی وصیت مسلمی داشته باشد که وارث معینی حج او را ادا کند، آیا این وصیت معتبر خواهد بود؟
- [آیت الله اردبیلی] میتی در وصیت نامه خود مقر بر اینست که غیر از وصیت نامه مذکور کاغذی بعنوان وصیت دیگر، تنظیم گردیده و در دست یکی از اولادهایم میباشد (که احتمال مفقود شدن آن میرود) ولی آن شخصی که به گفته میت وصیت دوم در دست اوست، ادعای ولیّ خود را انکار و رد می نماید. وظیفه شرعی فرزندان دیگر میت، نسبت به وصیت چیست؟ آیا باید به وصیت نامه اول مراجعه کنند یا باید وصیت نامه دوم که معلومالحال نبوده آن را بدست آورده و بدان عمل نمایند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه میّتی را در مسجدی از روی جهل دفن نمایند، آیا نبش قبر واجب است یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] میتی که اهل دادن خمس بوده اگر ما یملک خود را بین ورثهاش به نحو وصیت تقسیم کند، و احیاناً بعض ورثه را نسبت به بعض دیگر امتیازی از مال قرار دهد یعنی به بعضی بیشتر از حصه مفروضه شرعاً بدهد، آیا این گونه فایده که به وصیت نصیب وارث شده است خمس دارد، یا میراث است که خمس نداشته باشد، یا در مسئله تفصیل بین ثلث مال میت و زاید بر ثلث است؟
- [آیت الله سبحانی] میتی که پسر بزرگ ندارد و به صورت عمد، روزه خواری می کرده است، وصیت قضای روزه نموده است. آیا از ثلث اموال وی کم می شود؟
- [سایر] آیا حواریون حضرت عیسی (ع) همان اوصیای ایشان بودند و چرا همۀ آنان در یک وقت و با هم بودند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان از وصیّت خود برگردد، مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند، بعد بگوید به او ندهند، وصیّت باطل میشود، و اگر وصیّت خود را تغییر دهد، مثل آنکه قیّمی برای بچههای خود معیّن کند بعد دیگری را به جای او قیّم نماید، وصیّت اولش باطل میشود و باید به وصیّت دوم او عمل نمایند.
- اگر وصیت کند که ثلث مال او را بفروشند و عایدی آن را به مصرفی برسانند، باید مطابق گفته او عمل نمایند.
- اگر کسی چند وصیّ برای خود معیّن کند، چنانچه اجازه داده باشد که هر کدام بهتنهایی به وصیّت عمل کنند، لازم نیست در انجام وصیت از یکدیگر اجازه بگیرند، و همچنین است بنابر اظهر اگر در این مورد چیزی اظهار نکرده باشد، و اگر اجازه نداده باشد، باید با نظر یکدیگر به وصیت عمل نمایند، و اگر حاضر نشوند که با یکدیگر به وصیّت عمل کنند، و در تشخیص مصلحت اختلاف داشته باشند، در صورتی که تأخیر و مهلت دادن موجب شود که عمل به وصیّت معطّل بماند، حاکم شرع آنها را مجبور میکند که تسلیم نظر کسی شوند که صلاح را تشخیص میدهد، و اگر اطاعت نکنند، به جای آنان دیگران را معین مینماید، و اگر یکی از آنان قبول نکرد یک نفر دیگر را به جای او تعیین مینماید.
- اگر وارث میت فقط یک دایی یا یک خاله باشد، همه مال به او می رسد و اگر هم دایی و هم خاله باشد و همه پدر و مادری، یا پدری، یا مادری باشند، مال به طور مساوی بین آنان قسمت می شود، و احتیاط در افرادی که فقط از طرف مادر ارث می برند این است که در تقسیم بین خود صلح نمایند.
- بدن میتی که سرد نشده چنانچه با رطوبت مسّ شود، موجب نجاست است، اگرچه موجب غسل نیست.
- کسی که میخواهد وصیت کند، بنابر اظهر میتواند با اشارهای که مقصودش را بفهماند، وصیت کند اگرچه لال هم نباشد.
- اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل میشود.
- اگر انسان وصیت کند که چیزی را به کسی بدهند، باید آن شخص وجود داشته باشد، پس اگر وصیت کند به بچهای که ممکن است فلان زن حامله شود چیزی بدهند، باطل است، ولی اگر وصیت کند به بچهای که در شکم مادر است چیزی بدهند، اگرچه هنوز روح نداشته باشد، وصیت صحیح است، پس اگر زنده بهدنیا آمد، باید آنچه را که وصیت کرده به او بدهند، و اگر مرده بهدنیا آمد، وصیت باطل میشود و آنچه را که برای او وصیت کرده، ورثه میان خودشان قسمت میکنند.
- مالی که مورد وصیت قرار میگیرد باید قابلیت تملّک داشته باشد؛ پس وصیت به شراب یا سگ و خوک و امثال آنها باطل است، مگر آنکه مقصود او جهت حلالی، مثل وصیت به شراب برای سرکه کردن باشد.
- وصیت شخص سفیه صحیح نیست، مگر اینکه عقلایی باشد و مربوط به امور مالی نباشد که بخواهد چیزی را مال کسی کند، و وصیت کسی که ورشکست شده، اگر وصیت او مزاحمت با حقوق طلبکارهایش نداشته باشد، صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کاری که برای آن وصیّت میکند، باید جایز و حلال باشد، پس اگر وصیّت کند پولی را صرف کمک به ظالم یا ترویج باطل نمایند، وصیّت او صحیح نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان از وصیّت خود برگردد، مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند و بعد بگوید به او ندهند، وصیّت باطل میشود و اگر وصیّت خود را تغییر دهد، مثل آن که قیّمی برای بچّههای خود معیّن کند و بعد دیگری را به جای او قیّم نماید، وصیّت اوّل او باطل میشود و باید به وصیّت دوم او عمل نمایند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وصیّت کند چیزی را به کسی بدهند و آن کس پیش از آن که قبول یا رد نماید بمیرد، تا وقتی ورثه او وصیّت را رد نکردهاند، میتوانند آن چیز را قبول نمایند، ولی این در صورتی است که مراد وصیّت کننده شخص موصیله نباشد و وصیّت کننده از وصیّت خود برنگردد وگرنه ورثه حقّی به آن چیز ندارند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان از وصیّت خود برگردد مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسیبدهند، بعد بگوید به او ندهند وصیّت باطل میشود و اگر وصیّت خود را تغییر دهد مثل آن که قیّمی برای بچههای خود معیّن کند بعد دیگری را بهجای او قیّم نماید، وصیّت اوّلش باطل میشود و باید به وصیّت دوم او عمل نمایند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان از وصیت خود برگردد مثلا بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند بعد بگوید به او ندهند وصیت باطل می شود و اگر وصیت خودرا تغییر دهد مثل این که قیمی برای بچه های خود معین کند بعد دیگری را به جای او قیم نماید وصیت اولش باطل می شود و باید به وصیت دوم او عمل نمایند
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان از وصیت خود برگردد مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند، بعد بگوید به او ندهند وصیت باطل می شود. و اگر وصیت خود را تغییر دهد، مثل آنکه قیمی برای بچه های خود معین کند بعد دیگری را به جای او قیم نماید، وصیت اولش باطل می شود و باید به وصیت دوم او عمل نمایند.
- [امام خمینی] اگر انسان از وصیت خود برگردد مثلًا بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند، بعد بگوید به او ندهند وصیت باطل میشود، و اگر وصیت خود را تغییر دهد، مثل آن که قیمی برای بچههای خود معین کند بعد دیگری را به جای او قیم نماید، وصیت اولش باطل میشود و باید به وصیت دوم او عمل نمایند.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان از وصیّت خود برگردد، مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند، بعد بگوید به او ندهند، وصیّت باطل میشود. و اگر وصیّت خود را تغییر دهد مثل آنکه قیمی برای بچههای خود معین کند، بعد دیگری را بهجای او قیم نماید، وصیّت اوّلش باطل میشود و باید به وصیّت دوّم او عمل نمایند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان از وصیّت خود برگردد؛ مثلاً بگوید: ثلث مالش را به کسی بدهند، بعد بگوید: به او ندهند، وصیّت باطل میشود و اگر وصیّت خود را تغییر دهد، مثل آن که قیّمی برای بچههای خود معیّن کند، بعد دیگری را به جای او قیّم نماید، وصیّت اوّلش باطل میشود و باید به وصیّت دوم او عمل نمایند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگرانسان از وصیّت خود برگردد مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند ، بعد بگوید به او ندهند وصیّت باطل می شود ، و اگر وصیّت خود را تغییر دهد ، مثل آنکه قیّمتی برای بچه های خود معیّن کند بعد دیگری را بجای او قیّم نماید ، وصیّت اوّلش باطل می شود و باید به وصیّت دوّم او عمل نمایند .