حلال
حلال،این عنوان در مقابل حرام وبه معنای انچه که از لحاظ شرعی جایز است.
کاری که برای آن وصیّت می‌کند، باید جایز و حلال باشد، پس اگر وصیّت کند پولی را صرف کمک به ظالم یا ترویج باطل نمایند، وصیّت او صحیح نیست.
عنوان مسئله:
کاری که برای آن وصیّت می‌کند، باید جایز و حلال باشد، پس اگر وصیّت کند پولی را صرف کمک به ظالم یا ترویج باطل نمایند، وصیّت او صحیح نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مغازهای اقدام به فروش وسایل خانه از جمله کولرهای گازی با کیفیت و با قیمتی مناسبتر از بازار می‌کند و در صورتی که مشتریان وی این کولرها را تبلیغ کرده و برای مغازه مشتری بیاورند 5 در صد از سود فروش را به عنوان پورسانت به آن‌ها میپردازد. آیا خرید کولر از این مغازه جایز است؟ و در صورتی که مشتریان کولرهای مغازه را ترویج کنند و مشتری بیاورند آیا گرفتن پورسانت برای آن‌ها جایز میباشد؟
- اگر در ماه مبارک رمضان کاری که مکلّف احتمال میدهد مبطل روزه باشد، از او سر بزند، ولی بعدا بفهمد که آن کار روزه را باطل نمیکند، روزهاش صحیح است یا باطل؟ اگر گمان کند کاری روزه را باطل نمیکند و مرتکب آن شود و بعد بفهمد که آن کار، مبطل روزه بوده، روزهاش چه حکمی دارد؟
- مغازهای اقدام به فروش وسایل خانه از جمله کولرهای گازی با کیفیت و با قیمتی مناسبتر از بازار می‌کند و در صورتی که مشتریان وی این کولرها را تبلیغ کرده و برای مغازه مشتری بیاورند 5 در صد از سود فروش را به عنوان پورسانت به آن‌ها میپردازد. آیا خرید کولر از این مغازه جایز است؟ و در صورتی که مشتریان کولرهای مغازه را ترویج کنند و مشتری بیاورند آیا گرفتن پورسانت برای آن‌ها جایز میباشد؟
- مغازهای اقدام به فروش وسایل خانه از جمله کولرهای گازی با کیفیت و با قیمتی مناسبتر از بازار می‌کند و در صورتی که مشتریان وی این کولرها را تبلیغ کرده و برای مغازه مشتری بیاورند 5 در صد از سود فروش را به عنوان پورسانت به آن‌ها میپردازد. آیا خرید کولر از این مغازه جایز است؟ و در صورتی که مشتریان کولرهای مغازه را ترویج کنند و مشتری بیاورند آیا گرفتن پورسانت برای آن‌ها جایز میباشد؟
- در مساجد شهر ما به مناسبت ایّام محرم و رمضان، مرسوم است که هیئت اُمنای مساجد برای واعظ و مبلّغ از مردم مبالغی را به عنوان مال امام جمع آوری مینمایند و بنا بر تحقیقات به عمل آمده 95 درصد مردم با این نیّت که این پول به امام جماعت و مبلّغ تعلّق دارد، آن را پرداخت مینمایند و خرج مسجد را هم جداگانه میپردازند. آیا هیئت اُمنای مساجد مجاز هستند پولی را که به عنوان مال امام جمع آوری مینمایند، در امورات دیگر (مثل مخارج مربوط به مدّاح، کفشدار، آشپز، راننده، تعمیر و تکمیل مسجد و کمک به فقرای محل) صرف نماید؟
- اگر شخصی که در خارج از کشور تحصیل مینماید بخواهد با برخی از زنان آن بلاد رابطهای داشته باشد، برای حلال بودن آن رابطه چگونه باید عمل نماید؟ با توجه به این که در خارج از ایران و در بین مسیحیان و یا دیگر ادیان، چیزی به نام صیغه و یا حکم صیغه وجود ندارد، چگونه باید دانست که رابطه حلال میباشد؟ اگر شخصی بخواهد با زنی غیر مسلمان رابطه داشته باشد آیا صرف این که پولی به او بدهد برای حلال بودن آن کافیست؟ (البته با توجه به این مطلب که غیر مسلمانها با چیزی به نام صیغه آشنا نیستند) بنابر این اگر فردی بخواهد با زنی در خارج از کشور رابطه داشته باشد، آیا لازم است که از او چیزی بپرسد؟ چون اساساً برای غیر مسلمانها، عده، صیغه و.... معنی و مفهوم ندارند. آیا لازم است که آن زن غیر مسلمان حتماً چیزی را بر زبان جاری نماید؟ چون اگر جواب شما مثبت باشد، باید او را مجبور کنیم که فلان عبارت را بخواند. آیا لازم است که صیغهای را به زبان جاری کنیم؟ چون در فرهنگ غیر مسلمانها چیزی به نام صیغه وجود ندارد و فقط مفهوم ازدواج را میدانند.
- اگر شخصی که در خارج از کشور تحصیل مینماید بخواهد با برخی از زنان آن بلاد رابطهای داشته باشد، برای حلال بودن آن رابطه چگونه باید عمل نماید؟ با توجه به این که در خارج از ایران و در بین مسیحیان و یا دیگر ادیان، چیزی به نام صیغه و یا حکم صیغه وجود ندارد، چگونه باید دانست که رابطه حلال میباشد؟ اگر شخصی بخواهد با زنی غیر مسلمان رابطه داشته باشد آیا صرف این که پولی به او بدهد برای حلال بودن آن کافیست؟ (البته با توجه به این مطلب که غیر مسلمانها با چیزی به نام صیغه آشنا نیستند) بنابر این اگر فردی بخواهد با زنی در خارج از کشور رابطه داشته باشد، آیا لازم است که از او چیزی بپرسد؟ چون اساساً برای غیر مسلمانها، عده، صیغه و.... معنی و مفهوم ندارند. آیا لازم است که آن زن غیر مسلمان حتماً چیزی را بر زبان جاری نماید؟ چون اگر جواب شما مثبت باشد، باید او را مجبور کنیم که فلان عبارت را بخواند. آیا لازم است که صیغهای را به زبان جاری کنیم؟ چون در فرهنگ غیر مسلمانها چیزی به نام صیغه وجود ندارد و فقط مفهوم ازدواج را میدانند.
- اگر شخصی که در خارج از کشور تحصیل مینماید بخواهد با برخی از زنان آن بلاد رابطهای داشته باشد، برای حلال بودن آن رابطه چگونه باید عمل نماید؟ با توجه به این که در خارج از ایران و در بین مسیحیان و یا دیگر ادیان، چیزی به نام صیغه و یا حکم صیغه وجود ندارد، چگونه باید دانست که رابطه حلال میباشد؟ اگر شخصی بخواهد با زنی غیر مسلمان رابطه داشته باشد آیا صرف این که پولی به او بدهد برای حلال بودن آن کافیست؟ (البته با توجه به این مطلب که غیر مسلمانها با چیزی به نام صیغه آشنا نیستند) بنابر این اگر فردی بخواهد با زنی در خارج از کشور رابطه داشته باشد، آیا لازم است که از او چیزی بپرسد؟ چون اساساً برای غیر مسلمانها، عده، صیغه و.... معنی و مفهوم ندارند. آیا لازم است که آن زن غیر مسلمان حتماً چیزی را بر زبان جاری نماید؟ چون اگر جواب شما مثبت باشد، باید او را مجبور کنیم که فلان عبارت را بخواند. آیا لازم است که صیغهای را به زبان جاری کنیم؟ چون در فرهنگ غیر مسلمانها چیزی به نام صیغه وجود ندارد و فقط مفهوم ازدواج را میدانند.
- اینجانب مدیر یک باشگاه فرهنگی ورزشی هستم که طرحی در مورد سنجش اطلاعات ورزشی دارم که مشابه طرح اینجانب در رسانهها و بعضی شرکتهای خصوصی با مجوز رسمی در حال برگزاری میباشد. حتی در صدا و سیما مشابه این طرح میباشد. شرح طرح به این صورت است که تعداد حدوداً ده سؤال مسابقات فوتبال لیگ برتر ایران و جام باشگاههای اروپا از طریق اساماس ارسال نمایند و هیچ گونه وجهی از شرکتکنندگان دریافت نمیشود و شرکت در مسابقات رایگان میباشد و هزینههای این طرح از درصدی که از شرکت مخابرات برای اساماسهای ارسال دریافت میشود پرداخت میشود و به بالاترین امتیاز هدیهای از طرف باشگاه تعلق خواهد گرفت و قرعهکشی شانس وجود ندارد. شرایط شرکت در مسابقات متقاضی با آگاهی کامل و نیت خیر و کمک به ورزش بدون پرداخت وجه (رایگان) ثبتنام مینماید. از کل درصدی که باشگاه از شرکت مخابرات دریافت مینماید مقداری به عنوان کمک هزینة باشگاه مردمی با هماهنگی ادارة تربیت بدنی و حقوق پرسنل مجری مسابقات و مقداری بابت امور عامالمنفعه با انجام تحقیقات لازم جهت مایحتاج افراد بیبضاعت و آزادی زندانیان و... پرداخت میگردد. 1- آیا برگزاری این طرح از نظر شرعی اشکال دارد؟ 2- پرداخت هدیه به شرکتکنندگان اگر به صورت هدیه بداعی عوض باشد چه حکمی دارد؟ 3- حکم پرداخت هدیه به برندگان چیست؟ 4- صرف درآمد حاصله در امور خیریه چگونه است؟
- همسر یکی از اقوام عادت زشت دست کجی (دزدی) پیدا کرده و به نقل از دخترانش (18 و 13 ساله) هر چیز را (اعم از پول، موبایل، طلا و ....) می دزدد و می فروشد. شوهر این زن کلیه امور خانه را به وی سپرده، (حتی کارت حقوقی وی دست همسرش است) و نمی توان مال حرام یا حلال را در آن خانه از هم تمیز داد. و در عین حال زن ادعا دارد که هر زمان پول کم می آورد از مادرش کمک می گیرد. من دارای فرزند پسری 6 ماهه هستم و در صحیح تربیت کردن او بسیار دقت می کنم که کجا برویم و با چه کسی ارتباط داشته باشیم. حال دچار تردید شده ام که آیا با خانواده ایشان ارتباط داشته باشم یا نه؟ اگر ارتباط نداشته باشم آیا مرتکب گناه قطع صله رحم شده ام؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا معامله و صادرات و واردات به دولت های کفر و یا کشورهای مسلمان که دولت جایز دارند، مصداق کمک به ظالم محسوب می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی وصیّت کرده تا پنج سال محصول ثلث مالش صرف خیرات گردد و بعد از آن وقف امام حسین 7 باشد آیا این وصیّت صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی وصیّت کرده که ثلث مالش را خرج کتابخانهای در کربلا نمایند، حال که دسترسی ممکن نیست، آیا جایز است آن را خرج کتابخانهای در ایران نمایند؟
- [سایر] آیا جایز است که یک زن مسلمان، قضاوت های قانونی، از قبیل پشتیبانی مالی از سوی شوهرش را از دادگستری آمریکا درخواست کند؟ (با توجه به این که طلب کمک از حکومت ظالم از نظر اسلام مردود است.)
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان پولی را که برای کمک به مسجد از نمازگزاران گرفته می شود، صرف هدایایی کرد که در اعیاد و مناسبت های مختلف به افراد داده شود؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی وصیت کرده است که یک دستگاه ساختمان به فردی بدهند مشروط بر اینکه کاری را انجام دهد آیا این وصیت صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی وصیّت کند که پس از مرگش جنازه او را جهت تعلیم به دانشکده پزشکی هبه نمایند، آیا وصیّت او صحیح است؟ در صورت صحّت وصیّت، آیا بخاطر کالبد شکافی در اینجا دیه تعلّق میگیرد یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] پولی که به عنوان ربا دادن شخص قرض می‌کند، تصرّف در آن چه صورت دارد یعنی معاملاتی که با آن پول می‌کند صحیح است یا خیر؟ هرگاه با آن پول لباس خریده یا خانه خریده، نماز در آن صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیداند روزه ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از افطار بفهمد که روزهاش باطل است یا بعد از افطار؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر آزمایشات طبی روی حیوانات انجام شود و در پایان، حیوانات از بین بروند، صرف نظر از ضمان، آیا چنین کاری برای پیشرفت پزشکی جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مصرفی که ملک را برای آن وقف می‌کند، باید معیّن و حلال باشد، بنابر این اگر ملک خود را برای یکی از چند مسجد، بدون تعیین آن وقف نماید یا آن را برای ترویج باطل و نظایر آن وقف کند، صحیح نیست.
- اگر کسی که با ظالم مسافرت می‌کند، ناچار به مسافرت با او نباشد و مسافرت او کمک به ظالم باشد یا موجب تقویت و سلطه او شود، باید نماز را تمام بخواند، ولی اگر ناچار باشد یا مثلاً برای نجات دادن مظلومی با او مسافرت کند، نمازش شکسته است.
- اگر انسان از وصیّت خود برگردد، مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند و بعد بگوید به او ندهند، وصیّت باطل میشود و اگر وصیّت خود را تغییر دهد، مثل آن که قیّمی برای بچّههای خود معیّن کند و بعد دیگری را به جای او قیّم نماید، وصیّت اوّل او باطل میشود و باید به وصیّت دوم او عمل نمایند.
- اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیّت کرده به کسی بدهند، بفروشد یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل میشود.
- کسی که انسان وصیّت می‌کند که چیزی به او بدهند، باید هنگام وصیّت وجود داشته باشد، پس اگر وصیّت کند به بچّهای که ممکن است فلان زن حامله شود چیزی بدهند، باطل است؛ ولی اگر وصیّت کند به بچّهای که در شکم مادر است چیزی بدهند اگرچه هنوز روح نداشته باشد وصیّت صحیح است، پس اگر زنده به دنیا آمد، باید آنچه را که وصیّت کرده به او بدهند و اگر مرده به دنیا آمد، وصیّت باطل میشود و آنچه را که برای او وصیّت کرده، ورثه میان خودشان قسمت میکنند.
- اگر در بین غسل، حدث اصغر (یعنی کاری که وضو را باطل می‌کند) از او سر زند، غسل او صحیح است، ولی پس از آن باید برای نماز وضو نیز بگیرد.
- پدر و مادر میتوانند در مقابل یکدیگر از حقّ حضانت خود صرف نظر کنند، ولی نمیتوانند نسبت به نگهداری و تربیت فرزند کوتاهی نمایند و در صورت کوتاهی، حاکم صالح آنان را ملزم به تأمین حقّ فرزند می‌کند.
- اگر روزهدار عملی را که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد عمل دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، چه آن عمل حلال باشد، مثل آب نوشیدن و چه حرام باشد، مثل شراب خوردن، یک کفّاره کافی است.
- کسی که وصیّت می‌کند، باید عاقل و بالغ باشد، ولی بچّه ده سالهای که خوب و بد را تشخیص میدهد، اگر برای کار خوبی مثل ساختن مسجد و پل وصیّت کند، صحیح است و نیز وصیّت کننده باید از روی اختیار وصیّت کند و نیز وصیّت سفیه نسبت به اموالش صحیح نیست، اگرچه حاکم شرع هم او را از تصرّف در اموال خود منع نکرده باشد.
- اگر چیزی را که میشود استفاده حلال از آن ببرند، به این قصد بفروشند که آن را در حرام مصرف کنند، حرام و باطل بودن آن معامله معلوم نیست، مگر این که عرفا فروش آن را کمک رساندن به انجام عمل حرام بدانند و اگر فروش آن به قصد استفاده حرام نباشد، جایز است؛ بنابر این خرید و فروش چیزهایی مانند تلویزیون، ویدئو و دستگاه گیرنده ماهواره که زمینه کاربرد حرام نیز دارند، اگر به قصد استفاده حرام نباشد، اشکال ندارد و در انگور اگر آن را به این قصد بفروشند که از آن شراب تهیّه نمایند، معامله آن حرام و باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان به واسطه گفتن یا انجام دادن کاری از وصیّت خود برگردد وصیّت باطل میشود، همینطور اگر وصیّت خود را تغییر دهد وصیّت اوّلش باطل میشود و باید به وصیّت دوّم او عمل نمایند.
- [آیت الله علوی گرگانی] رادیو و تلویزیون هم دارای منافع حلال و عقلایی بسیار و هم دارای منافع حرام است وجائز است انتفاع بردن از آن‌ها به نحو حلال از قبیل اخبار و مواعظ و نشان دادن چیزهای حلال برای تعلیم وتربیت صحیح یا نشان دادن کالاها و عجایب خلقت از برّ وبحر، وامّا چیزهای حرام از قبیل پخش غنا و موسیقی و اشاعه منکرات و پخش قوانین خلاف اسلام و مدح خائن و ظالم و ترویج باطل و ارائه چیزهائی که اخلاق جامعه را فاسد و عقاید آنان را متزلزل می‌کند حرام و معصیت است و شنیدن و نگاه کردن آن‌ها هم جائز نیست.
- [آیت الله بروجردی] کسی که با ظالم مسافرت می‌کند، اگر ناچار نباشد و مسافرت او کمک به ظالم باشد، باید نماز را تمام بخواند و اگر ناچار باشد یا مثلاً برای نجات دادن مظلومی با او مسافرت کند، نمازش شکسته است.
- [آیت الله بهجت] کسی که با ظالم مسافرت می‌کند اگر ناچار نباشد و مسافرت او کمک به ظالم باشد، باید نماز را تمام بخواند، و اگر ناچار باشد یا مثلاً برای نجات دادن مظلومی با او مسافرت کند، نمازش شکسته است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که با ظالم مسافرت می‌کند اگر ناچار نباشد و مسافرت او کمک به ظالم باشد، باید نماز را تمام بخواند و اگر ناچار باشد یا مثلاً برای نجات دادن مظلومی با او مسافرت کند نمازش شکسته است.
- [آیت الله خوئی] کسی که با ظالم مسافرت می‌کند، اگر ناچار نباشد و مسافرت او کمک به ظالم باشد، باید نماز را تمام بخواند، و اگر ناچار باشد یا مثلًا برای نجات دادن مظلومی با او مسافرت کند، نمازش شکسته است.
- [امام خمینی] رادیو و تلویزیون دارای منافع حلال عقلایی و منافع حرام است از نظر اسلام و جایز است انتفاع بردن از آن‌ها به نحو حلال، از قبیل اخبار و مواعظ از رادیو و نشان دادن چیزهای حلال برای تعلیم و تربیت صحیح، یا نشان دادن کالاها و عجایب خلقت از بر و بحر از تلویزیون و اما چیزهای حرام از قبیل پخش غنا و موسیقی مطرب و اشاعه منکرات از قبیل پخش قوانین خلاف اسلام و مدح خائن و ظالم، و ترویج باطل، و ارائه چیزهایی که اخلاق جامعه را فاسد و عقاید آن‌ها را متزلزل می‌کند، حرام و معصیت است.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار کاری که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفّاره کافی است.
- [آیت الله سیستانی] اگر روزهدار کاری که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد ، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفاره کافی است .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته یا کاری کند که با وصیت او منافی باشد وصیت باطل می شود