فساد
به نقصان به حسب اجزا و شرایط فساد گفته می شود.
نی زدن اگر موجب فساد نباشد، چه حکمی دارد؟
نی از آلات مخصوص موسیقی است و اشکال دارد.
نی از آلات مخصوص موسیقی است و اشکال دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا با الهام از عمل حضرت خضر در قرآن، کشتن افرادی که احتمال دارد موجب فساد دیگران شوند، جایز است؟
- آیا دست زدن به بدن میّت قبل و بعد از سرد شدن بدن او، موجب نجاست دست می شود؟
- استعمال طبل و سنج و نی درعزاداری چه حکمی دارد؟
- اگر کسی اجیر شده باشد که قرآن بخواند، اما در کنار آن کار حرامی را انجام دهد مثلاً بدون وضو و عمدا دست به قرآن بزند آیا این عمل وی موجب فساد معامله می شود یا خیر؟
- حنای دست زن را اگر نامحرم ببیند و موجب ریبه نباشد، چه صورت دارد؟
- اگر کسی ساختمانی را آتش بزند که موجب کشته شدن عده ای نیز بشود اما این فرد فقط قصد آتش زدن را داشته نه کشتن افراد را، آیا ضامن دیه افراد نیز می باشد؟
- نگاه کردن به زنان نامحرم غیر مسلمان (چه اهل کتاب و چه کفّار) اگر موجب مفسده باشد، چه حکمی دارد و اگر با ریبه نباشد چه حکمی دارد؟
- گوش دادن به صدای زن نامحرم برای مرد، در صورتی که اشعار مذهبی بخواند و موجب مفسده هم نباشد، چه حکمی دارد؟
- گوش دادن به خنده زن نامحرم، اگر موجب مفسده نباشد چه حکمی دارد؟ در صورتی که مفسده داشته باشد چه حکمی دارد؟
- اگر چند نفر همزمان به طرف ماشینی یا قطاری سنگ پرتاب کنندو سنگ یکی از آن ها، موجب خسارت به قطار شود و یا موجب زخمی شدن فردی شود، چه کسی ضامن آن خواهد بود؟ (در صورتی که معلوم نباشد سنگ کدام یک از آن ها خسارت زده است)
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] نی زدن همراه با نوحه در مساجد که موجب حزن و نوعاً با گریه و زاری مستضعفین همراه است و موجب هتک حرمت مسجد نیز نمیگردد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا زدن دف یا نی در مراسم مولودی اهل بیت (علیهم السلام) و یا عروسی، جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نی زدن و فلوت در عزاداری چه صورت دارد در اشعار عرفانی مثل حافظ و استماع آن چگونه است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حکم زدن و گوش دادن دف، دایره، تنبک و ارگ چیست و آیا رقص محلّی (ترکه بازی) با نی حماز چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] آلات موسیقی هست مانند طبل و مزمار و زدن به نی آیا اینها آلات لهو هستند و آیا اینها برای لهو ساخته شده؟
- [آیت الله سیستانی] کف زدن در مجالس اعیاد برای بزرگداشت اهل بیت (علیهم السلام) در غیر حسینیه و مسجد اگر موجب وهن ائمه (علیهم السلام) نباشد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بایع سهوایا عمدامبیع را کم داده، آیا موجب فساد معامله و حرمت تصرّف در ثمن میشود یا خیر؟
- [سایر] آیا شیوه مسواک زدن میتواند موجب پوسیده شدن دندان شود؟ چطور به فرزندم آموزش مسواک زدن بدهم، در حالی که هنوز خودم اشراف کامل ندارم؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: مجرّد نگاه کردن چنانچه از روی لذّت نبوده و خوف ارتکاب حرام و فساد در آن نباشد و به صورت پخش مستقیم هم نباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] طشت زدن، دایره زدن، همراه با کف زدن و شعر خواندن در عروسی در صورتی که تحریک کننده و مفسدهانگیز نباشد چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در صفهای جماعت جا باشد، مکروه است انسان تنها بایستد. راه دادن افرادی که از کمال عقل برخوردار نیستند، مثل طفل، دیوانه و ابله در صف اول و بهخصوص نزدیک امام و یا در جایی که گمان می‌رود موجب فساد نماز دیگران شود، مکروه است.
- دست زدن (کف زدن) در مجالس جشن و سخنرانی جهت تشویق افراد اگر به حد لهو نرسد مانعی ندارد.
- دست زدن مرد به بدن زن نامحرم یا دست زدن زن به بدن مرد نامحرم، مثل نگاه کردن، حرام است. و دست زدن مرد به صورت و دستهای زن نامحرم و بالعکس نیز بنابر اظهر جایز نیست.
- اگر عقد مضاربه فاسد باشد، چنانچه مالک معاملههای عامل را اجازه دهد، تمام سود حاصله مال مالک خواهد بود، خواه هر دو فساد مضاربه را بدانند یا ندانند، و یا یکی بداند و دیگری نداند، و اگر عامل جاهل به فساد مضاربه باشد، حق گرفتن اجرةالمثل کارهایش را دارد.
- امر به معروف و نهی از منکر مراتبی دارد: اول: انکار قلبی میباشد؛ دوم: اظهار کردن به زبان؛ سوم: متألّم کردن معصیتکار بهقدری از زدن، که تفصیل مراتب در مسئله بعد خواهد آمد. بنابراین اگر انسان بدون گفتن، به هر وسیله دیگر ناراحتی قلبی خود را به معصیتکار نشان دهد و این کار موجب ترک معصیت شود، لازم نیست با زبان امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، البته در صورتی که هیچگونه اشکال شرعی دیگری در این کار نباشد، و اگر چارهای در این کار بهجز اظهار زبانی نیست، باز باید درجات خفیفتر را در انجام این کار ملاحظه نماید.
- دیدن نامحرم از طریق تلویزیون و شنیدن صدای آنها، که مقرون به فساد و ریبه است اشکال دارد و بعض اقسام آن حرام یقینی است.
- بدن میتی که سرد نشده چنانچه با رطوبت مسّ شود، موجب نجاست است، اگرچه موجب غسل نیست.
- اگر اجارهدهنده یا مستأجر بفهمد که مغبون شده است، چنانچه در موقع خواندن صیغه ملتفت نباشد که مغبون است، میتواند اجاره را بههم بزند، ولی اگر در صیغه اجاره شرط کنند که اگر مغبون هم باشند حق بههم زدن معامله را نداشته باشند، نمیتوانند اجاره را بههم بزنند.
- اگر در مرضی که به آن میمیرد، بگوید مقداری به شخصی بدهکار است، چنانچه متهم باشد که برای ضرر زدن به ورثه گفته است، باید مقداری را که معین کرده از ثلث او بدهند، و اگر متهم نباشد و کسی هم منکر گفته او نشود، باید از اصل مالش بدهند.
- مستحب است بین اذان و اقامه در غیر نماز مغرب دو رکعت نماز بخواند و در صورت نخواندن نافله قدری بنشیند یا سجده نماید یا قدمی بردارد؛ و در مغرب کافی است قدری ساکت شود یا قدمی بردارد؛ و حرف زدن بین اذان و اقامه نماز صبح، اگر ذکر نباشد مکروه است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] نمایشهای متداول چنانچه مستلزم نظر و لمس نامحرم یا موجب اشاعه فساد و تهییج شهوت و یا توهین به مقدّسات مذهب و اولیای دین و دروغ و باطل نباشد، اشکال ندارد. همچنین بازیهای مختلف اگر در آنها آلات قمار و برد و باخت و ضرر جسمی یا روحی و یا اِتلاف و اِسراف مال در بین نباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خودداری کردن از بول و غائط مکروه است و اگر موجب فساد بدن شود و ضرر اساسی داشته باشد، حرام است.
- [آیت الله مظاهری] ساخت، خرید، فروش، نگهداری، دیدن و شنیدن فیلمها و داستانهایی که از تلویزیون و رادیو و نظایر آن )مثل ویدئو، ماهوار و نرم افزارهای رایانهای( پخش میشود اگر محرّک باشد حرام است بلکه اگر محرّک هم نباشد ولی موجب فساد اخلاق یا تزلزل عقاید شود نیز حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] بر هر مسلمانی واجب است از بدعت گذاران در دین و کسانی که موجب افساد در دین و تزلزل عقاید حقه هستند اظهار برایت و بیزاری کند و دیگران را از فتنه و فساد انان بر حذر دارد
- [آیت الله علوی گرگانی] حرف زدن در هنگام خطبه جائز نیست، امام باشد یا مأموم، چنانچه حرف زد مرتکب حرام شده ولی موجب بطلان خطبه ونماز نمی‌شود.
- [آیت الله مظاهری] لازم نیست موسیقی بهواسطه آلاتی که معدّ برای موسیقی است نظیر دائره و تنبک و نی و تار و امثال اینها باشد، بلکه هر آهنگی که شهوتانگیز و طربانگیز باشد حرام است، گرچه بهوسیله آلات معدّه نباشد، چنانکه آهنگی که شهوتانگیز و طربانگیز نباشد و بهوسیله آلات معدّه باشد، حرام نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 23 اگر امر خلاف شرعی در آن نباشد و موجب هتک مقدسات نشود اشکالی ندارند.
- [آیت الله مظاهری] اگر ماندن در بلاد کفر موجب وهن مملکت اسلامی شود حرام است، گرچه موجب مفسده دینی و اخلاقی نشود، بلکه اگر مملکت اسلامی احتیاج به او داشته باشد، ماندن در آنجا حرام است، گرچه موجب وهن برای مملکت اسلامی نباشد.
- [آیت الله سبحانی] نهادن جسد میت در مسجد پیش از غسل دادن اگر موجب سرایت نجاست و مستلزم هتک مسجد نباشد مانع ندارد، و بعد از غسل دادن بی اشکال است. و صحن مسجد اگر مسجد نباشد شستن و غسل دادن میت در آنجا اگر مخالف با وقف نباشد و موجب هتک نشود اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] سرودهای مهیّجی که به هنگام جنگ برای تحریک احساسات افراد =============================================================================== 1 وسائلالشیعة، چاپ آل البیت، باب 100 از (أبواب ما یکتسب به)،ح13،ج17،ص315. خوانده میشود، اشکال ندارد. همچنین هر سرود یا آهنگی که مشتمل بر باطل نبوده و از نظر عرف موجب تحریک شهوت و مناسب با مجالس فساد نباشد، اشکال ندارد و خواندن و گوش دادن و یادگرفتن و شغل قراردادن آن جایز میباشد.