دیدن
دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.
خواهشمندم در مورد یقین توضیح دهید،آیا یقین فقط دیدن است؟ و کسی که نابینا است چطور می‌تواند در مورد نجس وپاکی چیزی یقین کند؟
به غیر دیدن هم ممکن است یقین حاصل شود و تا یقین نکرده اجتناب لازم نیست و در این موارد اطمینان مثل یقین است.
به غیر دیدن هم ممکن است یقین حاصل شود و تا یقین نکرده اجتناب لازم نیست و در این موارد اطمینان مثل یقین است.
عنوان سوال:
خواهشمندم در مورد یقین توضیح دهید،آیا یقین فقط دیدن است؟ و کسی که نابینا است چطور می‌تواند در مورد نجس وپاکی چیزی یقین کند؟
پاسخ:
به غیر دیدن هم ممکن است یقین حاصل شود و تا یقین نکرده اجتناب لازم نیست و در این موارد اطمینان مثل یقین است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر انسان شک کند که چیزی نجس شده یا نه ولی با فکر کردن و تجسّس فیزیکی و مشاهده می‌تواند بفهمد که نجس شده، یا خیر؛ آیا لازم است که وارسی کند و فکرِ خود را مشغول سازد که آن چیز در آن لحظه نجس شد یا خیر مثلاً به عین نجاست خورد یا خیر یا تر بود یا خیر و...؟
- ه - آیا شک در اینکه شاید پدر از نظر خود برگشته است (حالا شک به هر دلیلی باشد) می‌تواند اعتبار آن جماعت و گفتههای سابق را از بین ببرد و به عبارت بهتر آیا شک لاحق، اعتبار یقین را مخدوش میکند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر چشم انسان مرده با زنده و یا چشم نجس العین مرده و یا زنده ای را به چشم شخص نابینا پیوند بزند، آیا چشم پیوندی و رطوبتی که از آن بیرون می آید نجس است؟
- [سایر] چگونه با فرزند 6 ساله نابینا برخورد کنیم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گاهی برخی حیوانات غیر معمول برای معاینه نزد ما آورده می‌شود که از نظر نجاست و پاکی مورد سئوال است از این جمله نژادهای مخلوطی است که از اختلاط گرگ و سگ ایجاد شده است انواعی از این نوع حیوان که شباهت زیادی به گرگ دارد با توجّه به پاک بودن گرگ بفرمائید این نژاد مخلوط از نظر نجاست وپاکی چه حکمی خواهد داشت؟
- [سایر] چرا خداوند برخی از انسان ها را نابینا یا کر و لال آفرید؟
- [سایر] چرا حضرت زهرا(س) در برابر شخص نابینا باز هم پوشش خود را حفظ فرمودند؟
- [سایر] آیا دیدن خون حیض در دختری که نمیداند نه سال او تمام شده یا نه، می‌تواند نشانه بلوغ باشد؟
- [سایر] فرزند 6 ساله ام نابینا است و من نمی دانم چگونه باید با او رفتار کنم. لطفاً راهنمایی ام کنید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که یقین ندارد ولکن خوف دارد بیماری او تشدید شود، می‌تواند روزه نگیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر در حین طواف یقین به نجاست بدن یا لباس پیدا کند وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] دربارهی حکم به نجاست چیزی، آیا یقین لازم است یا گمان غالب و ظاهر کفایت میکند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان حالی دارد که در آب کشیدن چیز نجس یقین پیدا نمیکند ، می‌تواند به گمان اکتفا نماید .
- دواجات روان و عطر و روغن و واکس و صابون که از خارجه می آورند اگر انسان یقین به نجاست آنها نداشته باشد ، پاک است .
- اخلاطی که از بینی یا گلو می آید ، اگر خون داشته باشد ، جائی که خون دارد نجس و بقیه آن پاک است ، پس اگر به بیرون دهان یا بینی برسد ، مقداری را که انسان یقین دارد جای نجس اخلاط به آن رسیده نجس است و محلی را که شک دارد جای نجس به آن رسیده یا نه ، پاک می باشد .
- اگر چیزی را آب بکشد و یقین کند پاک شده و بعد شک کند که عین نجاست را از آن بر طرف کرده یا نه ، چنانچه موقع آب کشیدن ، متوجه برطرف کردن عین نجاست بوده آن چیز پاک است و اگر متوجه برطرف کردن عین نجاست نبوده بنابراحتیاط واجب باید دوباره آن را آب بکشد .
- اگر خود انسان یقین کند که چیزی که نجس بوده پاک شده است ، یا دو عادل به پاک شدن آن خبر دهند ، آن چیز پاک است و همچنین است اگر کسی که چیز نجس در اختیار او است بگوید آن چیز پاک شده ، یا مسلمانی چیز نجس را آب کشیده باشد ، اگر چه معلوم نباشد درست آب کشیده یا نه .
- هر چیز نجس ، تا عین نجاست را از آن برطرف نکنند ، پاک نمی شود ، ولی اگر بو یا رنگ نجاست در آن مانده باشد ، اشکال ندارد . پس اگر خون را از لباس بر طرف کننئ و لباس را آب بکشند و رنگ خون در آن بماند پاک می باشد ، اما چنانچه به واسطة بو یا رنگ یقین کنند یا احتمال دهند که ذره های نجاست درآن چیز مانده نجس است.
- نجاست هر چیز از سه راه ثابت می شود : اول : آنکه خود انسان یقین کند چیزی نجس است ، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است ، لازم نیست از آن اجتناب نماید . بنابرین غذا خوردن در قهوه خانه ها و مهمانخانه هائی که مردمان لاابالی و کسانی که پاکی و نجسی را مراعات نمی کنند در انها غذا میخوردند ، اگر انسان یقین نداشته باشد ، غذائی را که برای او آوردند ، نجس است اشکال ندارد. دوم : آنکه کسی که چیزی در اختیار او است بگوید آن چیز نجس است ، مثلاً همسر انسان یا نوکر یا کلفت بگوید ، ظرف یا چیزی دیگری که در اختیار او است نجس می باشد . سوم : آنکه دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است ، و نیز اگر یک نفر عادل هم بگوید چیزی نجس است ، بنابراحتیاط واجب باید از آن چیز اجتناب کرد .
- اگر خونی د ر بدن یا لباس خود ببیند و یقین کند که از خونهای نجس نیست ، مثلاً یقین کند که خون پشه است ، چنانچه بعد از نماز بفهمد از خونهائی بوده که نمی شود با آن نماز خواند ، نماز او صحیح است .
- اول ماه به پنج چیز ثابت می شود : اول : آنکه خود انسان ماه را ببیند . دوم : عده ای که از گفتة آنان یقین پیدا می شود ، بگویند ماه را دیده ایم . و همچنین است هر چیزی که به واسطة آن یقین پیدا شود .سوم : دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیده ایم ، ولی اگر صفت ماه را برخلاف یکدیگر بگویند و یا آسمان صاف باشد و جمعیت زیادی با دقت تمام برای دیدن ماه اجتماع کنند و نبینند در این صورت که احتمال عقلانی برای اشتباه آن دو نفر هست بگویند ، اول ماه ثابت نمی شود . اما اگر در تشخیص بعض خصوصیات اختلاف داشته باشند مثل آنکه یکی بگویدماه بلند بود و دیگری بگوید نبود به گفتة آنان اول ماه ثابت می شود . چهارم : سی روز از اول ماه شعبان بگذرد که به واسطة آن ، اول ماه رمضان ثابت می شود و سی روز از اول رمضان بگذرد که به واسطة آن ، اول ماه شوال ثابت می شود . پنجم : حاکم شرع حکم کند که اول ماه است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان حالی دارد که در آب کشیدن چیز نجس یقین پیدا نمیکند، می‌تواند به گمان اکتفا نماید اگر تطهیر او به نحو متعارف باشد.
- [آیت الله اردبیلی] شخص نابینا و زندانی و مانند آنها، بنابر احتیاط واجب تا وقتی که به فرا رسیدن وقت یقین پیدا کنند، نباید مشغول نماز شوند؛ ولی اگر انسان به واسطه وجود موانعی مثل ابر، غبار و مانند آنها که در غالب افراد مانع از حصول یقین و اطمینان به دخول وقت می‌شود، نتواند در اوّل وقت نماز به فرا رسیدن وقت یقین یا اطمینان پیدا =============================================================================== 1 تقریبا یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی، آخر وقت نماز مغرب و عشاء است. کند، چنانچه گمان داشته باشد که وقت فرا رسیده، می‌تواند مشغول نماز شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نابینا و کسی که در زندان گرفتار است و مانند اینها بنابر احتیاط واجب باید تا به داخل شدن وقت یقین نکنند مشغول نماز نشوند. ولی اگر انسان به واسطه وجود مانع در آسمان (مانند ابر و غبار و مانند اینها) که برای همه مانع از یقین کردن است نتواند در اوّل وقت نماز به داخل شدن وقت یقین کند چنانچه گمان داشته باشد که وقت داخل شده، می تواند مشغول نماز شود.
- [امام خمینی] نابینا و کسی که در زندان است و مانند اینها بنابر احتیاط واجب باید تا یقین به داخل شدن وقت نکنند، مشغول نماز نشوند. ولی اگر انسان به واسطه ابر یا غبار و مانند اینها که برای همه مانع از یقین کردن است، نتواند در اول وقت نماز به داخل شدن وقت یقین کند، چنانچه گمان داشته باشد که وقت داخل شده،می تواند مشغول نماز شود.
- [آیت الله سیستانی] جنسی را که در شهری با وزن یا پیمانه معامله میکنند ، در آن شهر انسان باید با وزن یا پیمانه بخرد ، ولی می‌تواند همان جنس را در شهری که با دیدن معامله میکنند ، با دیدن خریداری نماید .
- [آیت الله بروجردی] جنسی را که در شهری با وزن یا پیمانه معامله میکنند، در آن شهر انسان باید با وزن یا پیمانه بخرد، ولی می‌تواند همان جنس را در شهری که با دیدن معامله میکنند، با دیدن خریداری نماید.
- [آیت الله خوئی] جنسی را که در شهری با وزن یا پیمانه معامله میکنند، در آن شهر انسان باید با وزن یا پیمانه بخرد، ولی می‌تواند همان جنس را در شهری که با دیدن معامله میکنند، با دیدن خریداری نماید.
- [آیت الله اردبیلی] کالایی را که در شهری با وزن یا پیمانه معامله میکنند، در آن شهر انسان باید با وزن و پیمانه بخرد؛ ولی می‌تواند همان جنس را در شهری که با دیدن معامله میکنند، با دیدن خریداری نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] جنسی را که در شهری با وزن یا پیمانه معامله میکنند، در آن شهر انسان باید با وزن یا پیمانه بخرد، ولی می‌تواند همان جنس را در شهری که با دیدن معامله میکنند، با دیدن خریداری نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جنسی را که در شهری با وزن یا پیمانه معامله میکنند، در آن شهر انسان باید با وزن یا پیمانه بخرد، ولی می‌تواند همان جنس را در شهری که با دیدن معامله میکنند، با دیدن خریداری نماید.