خاک
خاک، به مواد ناپیوسته پوشاننده قسمتهاى زیادى از زمین گفته می شود که از احکام آن در بابهاى طهارت، صلات، و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.
زمینی چند سال پیش وقف شده برای قبرستان آیا می‌شود از خاک آن استفاده کرد یا خیر؟
استفاده از آن برای غیر دفن اموات جائز نیست.
استفاده از آن برای غیر دفن اموات جائز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زمینی را برای دفن اموات وقف نمودهاند که فعلاً نیز در آن محل کسی را دفن نمیکنند و آن مکان به زباله دانی تبدیل شده و قبرستان بجای دیگری منتقل گشته، تکلیف در مورد زمین مذکور چیست؟
- قطعه زمینی حدود صد سال پیش جهت دفن اموات مسلمین تعیین شد، ولی الان بیش از پنجاه سال است که دیگر میت در آن دفن نمیشود و طبق شیاع اهالی محل و فتاوای بعضی از مراجع تقلید قبرستان مورد نظر وقف معاطات می‌باشد و واقف آن هم شخص معین نمیباشد و در قسمتی از قبرستان در سنوات گذشته مدرسه احداث گردیده حال از محضر عالی استعلام می‌شود جایز است در گورستان مذکور مسجد احداث نمایند یا خیر؟ در صورت عدم امکان آیا اهالی میتوانند با پرداخت بهاء متناسب به عرصه گورستان احداث مسجد نمایند ضمناً هیچگونه نبش قبر به عمل نخواهد آمد.
- کسی که زمینی را وقف مسجد نموده، ایستادن فرد جنب در این زمین چه حکمی دارد؟
- جایز است که یک قبرستان را بعد از 300 سال به طور عمدی زراعت کنند ؟
- زمینی را به علت سفت بودن قبل از شخم زدن مجبوریم آبیاری کنیم تا خاک نرم گردد و بعداً شخم بزنیم آیا پولی که بابت خرید آب میدهیم جزء مخارج سال است؟ و میتوان آنرا از محصول کسر نمود یا خیر؟
- در شهر همدان قبرستان متروکهای است که حدود شصت سال قبل، زمین آن برای قبرستان خریداری شده است و قسمتی از این قبرستان را شهرداری همدان جهت احداث مسجد به اهالی محل واگذار نموده است که ساخت مسجد نیز - به علّت اینکه فاصله زمین مورد نظر با مسجد جامع محلّ حدود یک کیلومتر می‌باشد - ضرورت دارد، لکن هنوز صورت قبرها باقی است، نظر حضرتعالی در باره ساخت مسجد در این محل مذکور چیست؟
- در صورت نیاز شدید ورثه به اموال مورّث و دچار شدن آنان به حرج و عسر شدید، در صورت وقف قطعه زمینی از مایملک وی، آیا چنان وقفی وجهه شرعی دارد یا خیر؟
- ساختن غسالخانه در قبرستان وقفی چه صورتی دارد؟
- وقف مؤبّد و حبس مخلّد منزل واقف در مدت دهه محرم فقط برای تعزیه داری و روضه خوانی که بدون اطعام صورت گرفته، آیا بنظر حضرتعالی اینگونه وقف بر اشخاص مثل امام حسین وقف عام محسوب می‌شود یا وقف خاص؟
- بنظر حضرتعالی در وقف خاص مثل وقف بر اولاد یا وقف شخص مثل امام حسین با مدت معین ده روز که وقف منقطع الاخر می‌باشد ورثه واقف به صورت ملک غیر طلق مالک ملک می‌شود یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اموات مؤمنین طیّ سالیان متمادی در قطعه زمینی، بدون اعتراض از طرف کسی دفن شده اند. آیا این کار حکم وقف بر قبرستان را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زمینی وقف است و از نظر زراعت باید از آن زمین خاک برداشته شود تا زراعت خوب شود آیا این کار جایز است؟
- [سایر] زمینی در یک روستا به همسرم به ارث رسیده و ایشان نیز مبادرت به ساخت و ساز در این مکان کردهاند. بعضی از روستاییان میگویند این محل قبرستان است و عدهای نیز میگویند اینجا محل دقیق قبرستان نیست (کسی آگاهی از وقف بودن یا نبودن این زمین ندارد) ولی اکنون هیچ استفادهای مبنی بر قبرستان نمیشود و بیش از سی سال است که باغ میوه می‌باشد اکنون چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] زمینی در پشت حسینیه که چهل سال قبل قبرستان بوده و اکنون به جهت احداث قبرستان جدید این مکان متروکه مانده است آیا می توان آن را جزء حسینیه کرد؟
- [آیت الله بهجت] در روستایی برای بزرگ نمودن مسجد از جهت طول و عرض، باید از زمینی که برای قبرستان جلوی مسجد است استفاده شود. در این زمین افرادی کمتر از سی یا چهل سال است که دفن شده اند، تکلیف چیست؟ ضمنا این زمین حدود صد سال پیش توسط شخصی وقف شده است، اما عنوان آن را کسی نمی داند.
- [آیت الله بهجت] کسانی که به قبور ائمه بقیع مشرف می شوند مقداری از خاک آن جا را برای تبرّک آورده و گاهی بر آن نماز می گذراند، با توجه به وقف بودن بقیع جهت قبرستان، آن ها نسبت به این مقدار خاک ضامن هستند و آیا نمازهای آنان که بر این خاک خوانده اند باطل است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان زمینی را که وقف خاصّ یک آبادی یا شهرک است، و در آن قبرستان بوده، تخریب کرد، و دوباره برای ساخت و سازهای شخصی استفاده نمود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان زمینی را که وقف خاصّ یک آبادی یا شهرک است، و در آن قبرستان بوده، تخریب کرد، و دوباره برای ساخت و سازهای شخصی استفاده نمود؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی زمینی را برای دفن اموات وقف کرده و آن را قبرستان عمومی مسلمانان قرار داده است، آیا جایز است هیأت امناء آن پول را از کسانی که اموات خود را دفن می کنند، بگیرند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هیأت امنای مسجدی قصد دارند فاضلاب توالت عمومی مسجد را به وسیله لوله کشی از قبرستان متروکه ای که حدود سی و پنج سال در آن مرده ای دفن نکرده اند و ظاهراً آثار و شواهدی در آن جا دلالت بر قبرستان بودن نمی کند عبور دهند بدون این که نجاست تماسی با خاک قبرستان داشته باشد، آیا این کار جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که مالی را وقف می کند ؛ باید بنابر احتیاط واجب از موقع خواندن صیغه ، مال را برای همیشه وقف کند و اگر مثلاً بگوید این مال بعد از مردن من وقف باشد ، چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده اشکال دارد . و نیز اگر بگوید تا ده سال وقف باشد و بعد از آن نباشد ، یا بگوید تا ده سال وقف باشد ، بعد پنج مال وقف نباشد و دوباره وقف باشد ؛ وقف بودنش اشکال دارد .
- اگر ملکی را برای وقف معیّن کند و پیش از خواندن صیغة وقف پشیمان شود ؛ یا بمیرد ؛ وقف درست نیست .
- تیمم به دیوار گلی صحیح است و احتیاط مستحب آن است که با بودن زمین با خاک خشک ، به زمین یا خاک نمناک تیمم نکند .
- برای سجده بهتر از هر چیز تربت حضرت سیدالشهداء (علیه السلام) می باشد ، بعد از آن خاک ، بعد از خاک ، سنگ و بعد از سنگ ، گیاه است .
- لازم نیست صیغة وقف را به عربی بخوانند ، بلکه اگر مثلاً بگوید خانة خود را وقف کردم وقف صحیح است و محتاج به قبول هم نیست حتّی در وقف خاص .
- ملکی که مقداری از آن وقف است و مقداری از آن وقف نیست اگر تقسیم نشده باشد ؛ حاکم شرع یا متولّی وقف می تواند با نظر خبره سهم وقف را جدا کند .
- اگر ملک وقف خراب شود ، از وقف بودن بیرون نمی رود .
- وقف در صورتی صحیح است که مال وقف را به تصّرف کسی که برای او وقف شده یا وکیل ، یا ولیّ او بدهند ولی اگر چیزی را بر اولاد صغیر خود وقف کند و به قصد اینکه آن چیز ملک آنان شود ، از طرف آنان نگهداری نماید وقف صحیح است .
- اگر با خاک و ریگ چیزی مانند کاه که تیمم به آن باطل است مخلوط شود ، نمی تواند به آن تیمم کند ، ولی آن چیز بقدری کم باشد که در خاک یا ریگ ، از بین رفته حساب شود ، تیمم به آن خاک و ریگ صحیح است .
- اگر بتواند با تکاندن فرش و مانند آن خاک تهیه کند تیمم به گرد باطل است اگر بتواند گل را خشک کند و از آن خاک تهیه نماید ، تیمم به گل باطل می باشد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در صحن یکی از امامان یا امام زادگان که سابقا قبرستان بوده حوض یا نهری بسازند چنانچه انسان نداند که زمین صحن را برای قبرستان وقف کرده اند وضو گرفتن در ان حوض و نهر اشکال ندارد
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در صحن یکی از امامان(علیهم السلام) یا امام زادگان که سابقا قبرستان بوده حوض یا نهری بسازند، چنانچه انسان نداند که زمین صحن را مخصوص قبرستان وقف کرده اند، وضو گرفتن از آن حوض یا نهر اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در صحن یکی از امامان یا امامزادگان که سابقاً قبرستان بوده حوض یا نهری بسازند، چنانچه انسان نداند که زمین صحن را برای قبرستان وقف کردهاند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] دفن میت در جای غصبی و در زمینی که برای غیر دفن کردن وقف شده جایز نیست
- [آیت الله بهجت] اگر در صحن یکی از امامان یا امامزادگان که سابقاً قبرستان بوده حوض یا نهری بسازند، چنانچه انسان نداند که زمین صحن را برای قبرستان وقف کردهاند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد، ولی اگر فهمید زمین برای قبرستان وقف شده و نشود زیر حوض یا نهر میتی را دفن کرد وضو اشکال دارد. و نیز اگر ایجاد حوض یا نهر موجب بیحرمتی به بدن مسلمان بشود، مثلاً آب به بدن او برسد، وضو اشکال دارد، اگرچه زمین قبرستان مباح بوده و موقوفه هم نباشد.
- [آیت الله خوئی] دفن میت در جای غصبی و در زمینی که مثل مسجد برای غیر دفن کردن وقف شده، جایز نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که مالی را وقف می کند، باید برای همیشه وقف کند پس اگر مثلا بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد نباشد و یا بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد تا پنج سال وقف نباشد و بعد دوباره وقف باشد باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که مالی را وقف می کند باید قصد قربت داشته باشد، و از موقع خواندن صیغه، مال را برای همیشه وقف کند، و اگر مثلاً بگوید: این مال بعد از مردن من وقف باشد، چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده، صحیح نیست، و نیز اگر بگوید: تا ده سال وقف باشد و بعد از آن نباشد، یا بگوید: تا ده سال وقف باشد، بعد پنج سال وقف نباشد، و دوباره وقف باشد، وقف صحیح نیست.
- [آیت الله بروجردی] کسی که مالی را وقف میکند، باید قصد قربت داشته باشد و از موقع خواندن صیغه، مال را برای همیشه وقف کند و اگر مثلاً بگوید:(این مال بعد از مردن من وقف باشد)، چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده، صحیح نیست و نیز اگر بگوید:(تا ده سال وقف باشد و بعد از آن نباشد)، یا بگوید:(تا ده سال وقف باشد، بعد پنج سال وقف نباشد و دوباره وقف باشد)، وقف صحیح نمیباشد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که مالی را وقف می کند; باید از موقع خواندن صیغه، مال را برای همیشه وقف کند و اگر مثلاً بگوید این مال بعد از مردن من وقف باشد، چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده اشکال دارد. و نیز اگر بگوید تا ده سال وقف باشد و بعد از آن نباشد، یا بگوید تا ده سال وقف باشد، بعد پنج سال وقف نباشد و دوباره وقف باشد; وقف بودنش اشکال دارد.