قتل عمد
اينكه كسی، ديگری را با علم و قصد بكشد.
آیا مجازات حبس ابد برای ممسک و اکراه کننده در قتل عمد جنبه تعزیری دارد و یا اینکه غیر تعزیری است؟
غیر تعزیری است.
غیر تعزیری است.
عنوان سوال:
آیا مجازات حبس ابد برای ممسک و اکراه کننده در قتل عمد جنبه تعزیری دارد و یا اینکه غیر تعزیری است؟
پاسخ:
غیر تعزیری است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا میتوان مُمسِک در قتل (نگهدارنده مجنیٌّ علیه) را از مصادیق معاونت محسوب کرد؟ در اینصورت، با توجه به اینکه مجازات معاونت در قتل عمد در ماده 207 قانون مجازات اسلامی (3 تا 15 سال حبس) تعیین شده است، چه نوع مجازاتی میتوان برای ممسک در نظر گرفت؟ آیا میتوان مجازات ممسک را تحت شمول اطلاق ماده 207 قرار داد؟
- آیا برای اجرای مجازات مُمسک در قتل، وحدت قصد بین مباشر و ممسک لازم است؟
- آیا مجازات معاونت در قتل عمد، همچون قتل عمد، حق الناس است و قابل گذشت از سوی اولیاء دم، یا حق اللَّه و عفو آن منحصراً در اختیار ولی امر می‌باشد؟
- اگر بگوئیم اکراه در قتل نفس مجوز قتل نیست و شخص مرتکب قصاص میشود شامل اکراه بر مادون نفس (کمتر از کشتن) نیز میشود؟
- آیا در نگهداری متهم در حبس تعزیری (با قرار بازداشت) حداقل و اکثری معیار هست یا مدت زمان بدست حاکم است؟
- شخصی بدون گواهی نامه رانندگی یا داشتن نقص فنی ماشین رانندگی می کند که منجر به قتل کسی می شود آیا این قتل عمد است یا غیر عمد ؟
- ب: مجازات قتل چنین کودکی چیست؟ (قصاص، دیه، تعزیر، یا هیچکدام)
- در شرع مقدس چه نوعی از تعزیر (شلّاق، حبس و...) معمول، متعارف و غالب بوده است؟ به عبارت دیگر سوابق تاریخی پیغمبر اکرمصلی الله وعلیه وآله وسلم و ائمه اطهار علیهم السلام غالباً چه نوع تعزیری را اعمال میکردند؟
- بچه نابالغ اگر مرتکب گناهی شود مانند قتل یا سرقت یا کار دیگر که موجب دیه میشود آیا خود بچه باید بعد از بلوغ دیه را بدهد یا مجازات شود؟ یا دیه بر ولی او واجب است؟
- مردی که در اثر قتل عمد یا شبه عمد یا خطای محض فوت میشود و نتیجه موضوع به پرداخت دیه به یکی از شقوق شرعی منتهی میشود، آیا این مال (دیه) جزء ترکه محسوب است که دیون به آن تعلّق گیرد و بدواً پرداخت شود سپس باقیمانده تقسیم گردد و یا اینکه دیون متوفّی از آن استخراج نمیشود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] فقها گفته اند: حکم اکراه کننده در قتل، حبس ابد است و حکم نگاه دارنده، کور کردن چشم اوست، آیا در صورتی که یک نفر اکراه کند و دیگری امساک کند و سوّمی مرتکب قتل شود همان گونه که اولیای دم می توانند از قاتل گذشت کنند، آیا از اکراه کننده و امساک کننده نیز می توانند گذشت کنند؟ یا این که این یک حدّ الهی مانند حدّ زناست که قابل گذشت نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فقها گفته اند: حکم اکراه کننده در قتل، حبس ابد است و حکم نگاه دارنده، کور کردن چشم اوست، آیا در صورتی که یک نفر اکراه کند و دیگری امساک کند و سوّمی مرتکب قتل شود همان گونه که اولیای دم می توانند از قاتل گذشت کنند، آیا از اکراه کننده و امساک کننده نیز می توانند گذشت کنند؟ یا این که این یک حدّ الهی مانند حدّ زناست که قابل گذشت نیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کور کردن چشم ناظر صحنه قتل و همینطور حبس آمر به قتل و ممسک مقتول، آیا حق اولیای مقتول می باشد تا متوقف بر مطالبه باشد، یا اینکه حکم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مجازات معاونت در قتل عمد، همچون قتل عمد، حقّ الناس و قابل گذشت است؟ یا حقّ الله است، و عفو آن منحصراً در اختیار ولیّ امر می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مجازات معاونت در قتل عمد، همچون قتل عمد، حقّ الناس و قابل گذشت است؟ یا حقّ الله است، و عفو آن منحصراً در اختیار ولیّ امر می باشد؟
- [سایر] کسی که حبس ابد شده، خرجش با کیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در قتل عمد نقش ممسک داشته و محکوم به حبس ابد شده و پس از چند سال ولیّ دم او را عفو کرده است. آیا آزاد می شود یا ممسکیّت حق الله است و باید در زندان بماند تا بمیرد؟
- [آیت الله سبحانی] چنانچه سنگسار کردن موجب وهن اسلام و تبلیغات سوء علیه اسلام باشد آیا می توان مجازات رجم را به مجازات تعزیری تبدیل کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا مجازات معاونت در قتل عمد، حقّ الناس است و قابل گذشت از سوی اولیاء دم یا حقّ اللّه است و عفو آن منحصرادر اختیار ولیّ امر می‌باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مردی با زن شوهردار رابطه نامشروع داشته و عمل منافی عفّت انجام می داده، این زانی و زانیه شوهر را می کشند، و شبانه نعش او را مفقود می کنند، پس از اقرار و اعتراف زانی و زانیه، زن محکوم به حبس ابد می شود، آیا این زن که ممسک در انجام قتل بوده و محکوم به حبس ابد شده، از مال شوهر مقتول ارث می برد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر عاقل بالغ عمداً و به ناحقّ دیگری را بکشد، اولیاء مقتول حقّ کشتن قاتل را دارند و اگر عاقل بالغی قاتل به شمار نیاید ولی به دستور وی، دیگری کسی را عمداً و به ناحقّ بکشد، دستوردهنده به حبس ابد مجازات میشود. اولیاء مقتول که حقّ قصاص دارند کسانی هستند که از میّت ارث میبرند.
- [آیت الله مظاهری] در قتل عمد ورثه مقتول میتوانند قصاص کنند یا دیه بگیرند یا عفو کنند ولی عفو بهتر است، و در قتل شبه عمد حقّ قصاص ندارند فقط میتوانند دیه بگیرند یا عفو نمایند، و در قتل خطایی نیز حقّ قصاص ندارند بلکه یا عفو میکنند یا از عاقله یعنی خویشاوندان پدری قاتل، دیه میگیرند.
- [آیت الله مظاهری] در قتل خطا و قتل شبه عمد، قاتل باید علاوه بر دیه، شصت روز روزه بگیرد و اگر نتواند، شصت فقیر را سیر نماید، و در قتل عمد اگر ورثه مقتول عفو کنند یا با قاتل بر دیه توافق نمایند، قاتل باید شصت روز روزه بگیرد و شصت فقیر را هم سیر نماید.
- [آیت الله مظاهری] در قتل عمد که ورثه حقّ قصاص دارند میتوانند بیش از دیه از قاتل بگیرند و قصاص نکنند.
- [آیت الله بهجت] دیه قتل شبه عمد و قتل خطا هر یک صد شتر است، ولی سن شترها در هر کدام مختلف است که توضیح آن در کتابهای مفصل داده شده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] قتل بر سه گونه است: اوّل: قتل عمدی، در قتل عمدی یا قاتل به قصد قتل دیگری را میکشد یا با وسیلهای که به حسب عادت کشنده است و قاتل هم احتمال عقلایی این امر را بدهد قتل صورت میگیرد. دوم: قتل شبه عمد، در قتل شبه عمد شخصی کسی را با آلتی بزند که به حسب عادت کشنده نیست و یا قاتل این امر را احتمال نمیدهد و قصد کشتن هم نداشته باشد و اتّفاقاً بکشد. سوم: قتل خطای محض، در قتل خطای محض قاتل انجام کاری بر روی مقتول را قصد نکرده، بلکه مثلاً برای شکار حیوانی تیر انداخته ولی اشتباهاً کسی را کشته است. در قتل عمد، ولیّ مقتول میتواند قاتل را عفو کند، یا در صورت وجود شرائط قصاص، او را با حکم حاکم شرع بکشد و اگر مقتول مسلمان، زن یا دختر باشند، اگر چه قاتل مسلمان او را هم میتوان کشت، لکن اگر قاتل، مرد باشد، باید نصف دیه او را به وی بدهند و ولیّ مقتول میتواند در صورت رضایت آنها به مقداری که طرفین راضی شوند از قاتل دیه بگیرد و در صورتی که رضایت آنها به دیهای باشد که در شرع معیّن شده است، چون اندازههایی که در شرع برای دیه تعیین شده مختلف است، قاتل میتواند هر اندازهای را که مایل است انتخاب کند، بنابراین میتواند قیمت نقره را که از سایر اقسام دیه کمتر است بدهد و اگر رضایت آنها به قسم خاصّی از دیه باشد، قاتل باید همان قسم را بدهد. در قتل شبه عمد و خطای محض، ولیّ مقتول حقّ ندارد قاتل را بکشد، بلکه حقّ دریافت دیه دارد که در قتل شبه عمد از خود قاتل و در قتل خطای محض از عاقله (یعنی قوم و خویشان پدری قاتل) و در صورت ندادن آنها از خود قاتل دیه گرفته میشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در اثر مسامحه و تخلّف در رانندگی کسی کشته شود، چنانچه راننده اطمینان یا ظنّ قوی داشته که با عابر برخورد میکند، قتل عمد است؛ ولی چنانچه بدون مسامحه قتلی صورت پذیرد، قتل خطایی می‌باشد و احکام قتل خطایی در کتاب (فقه الدیات) بیان شده است.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحق بکشد، از او ارث نمیبرد، ولی اگر از روی خطا باشد، چه خطای محض باشد یا خطای شبیه به عمد، بنابر اظهر از او ارث میبرد، ولی از دیه او بنابر اظهر ارث نمیبرد، اگرچه احتیاط مستحب در صلح کردن است، و در قتل عمدی، که ارث نمیبرد، فرقی نیست بین اینکه خودش مستقیماً اقدام به قتل نماید و یا طوری واسطه قتل باشد که قتل به او نسبت داده شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً یا به شبه عمد بکشد از او ارث نمیبرد ولی اگر از روی خطا باشد از او ارث میبرد ولی از دیه قتل ارث نمیبرد.
- [آیت الله بهجت] اگر طفل یا دیوانه، کسی را بکشد، اگرچه عمدی باشد، ملحق به قتل خطایی است. و اگر شخص دیگری را به تصور اینکه مستحق کشته شدن است، مثل کفر و قصاص، بکشد و بعداً معلوم شود که استحقاق کشته شدن را نداشته، این قتل ملحق به شبه عمد است.