اقدام
اِقْدام، قاعده‌ای در فقه امامیه که در ابواب گوناگون معاملات جاری است و بر پایه آن، اقدام به معامله فاسد، موجب ضمان می‌گردد.
ب اگر زوجه بدون اطلاع و رضایت زوج اقدام نماید .
در این صورت لازم است زوجه دیه را به پدر جنین بپردازد .
در این صورت لازم است زوجه دیه را به پدر جنین بپردازد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پ اگر زوج با اکراه زوجه اقدام به سقط نماید حکم آن را بیان فرمائید .
- الف: دختری با اطلاع کافی از عدم استطاعت مالی پسر در پرداخت نقدی مهریّه با وی ازدواج مینماید. با فرض اینکه در عقدنامه نوشته شده مهریه بر زوجه دین لازم است و عند المطالبه زوج باید اداء کند؛ آیا زوجه که غیر مدخوله است میتواند به بهانه عدم پرداخت مهریّهاش از جانب زوج از ایفای وظایفش خود داری کند؟
- لازم است خاطر عالی را مستحضر کنم که در سند ازدواج شرط شده اگر زوجه بدون تقصیر مطلقه شود باید زوج نصف دارایی خود را (که از تاریخ ازدواج بدست آورده است) عیناً، هر چه بدست آورده یا قیمت آن را بلاعوض به زوجه مطلقه بدهد.بر فرض اینکه زوج موقع ازدواج از نازایی زن اطلاع و آگاهی نداشته، آیا نازایی زن تقصیر حساب می‌شود تا زوجه از شرط مذکور در سند محروم شود (نصف دارایی زوج را نگیرد) یا نازائی زن تقصیر نیست و باید نصف دارایی زوج را بگیرد؟ یا مسأله دارای تفصیل دیگری میباشد؟
- آیا آواز خواندن زوجه برای زوج خود در صورتی که منجر به غناء شود جایز است یا خیر؟
- آیا از نظر شرعی جایز میباشد که پدر زوجه (زن) و پدر زوج (شوهر) در تعیین مقدار مهریه دخالت کنند؟
- تلقیح نطفه یا اسپرم زوج در رحم زوجه از طریق شوهر یا پزشک معالج جایز است یا خیر؟
- زوج قبل از عقد مجنون بوده و زوجه نمیدانسته، در این صورت عقد باطل بوده یا منعقد شده و زوجه فسخ میکند؟ و باز این مسئله چند صورت دارد، جنون زوج قبل از عقد و بعد از عقد، قبل از مقاربت و بعد از مقاربت، لطفاً جواب را بیان فرمایید:
- زوج قبل از عقد مجنون بوده زوجه نمیدانسته در این صورت عقد باطل بوده یا منعقد شده و زوجه فسخ میکند و باز این مسئله چند صورت دارد جنون زوج قبل از عقد و بعد از عقد قبل از مقاربت و بعد از مقاربت لطفاً جواب چند صورت را بیان بفرمائید.
- آیا نشوز اضطراری به این معنا که زوج این قدر زوجه خود را اذیت کند که زوجه نتواند متحمل آن شود و بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود مسقط نفقه هست یا نه؟
- نذر زوجه بدون اذن زوج نافذ است یا خیر؟ البته زن درآمد دارد و قالی بافته و به شوهرش ددر اداره زندگی کمک میکند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] زوج بر حسب توافق طرفین مشروط بر اینکه زوجه مهریه خود را در عوض طلاق به زوجه بذل کند زوجه را طلاق دهد ولی پس از طلاق زوجه به دفتر طلاق مراجعه و از بذل خود رجوع نماید و زوج نیز پس از اطلاع از اقدام زوجه به دفترخانه طلاق مراجعه و رجوع به زوجیت کرده است اکنون زوجه تمکین نمی کند و رجوع زوج را قبول ندارد و تنها قصدش مطالبه مهر است وظیفه شرعی چیست؟
- [سایر] در فرضی که زوجه (که دارای شوهر است) خود را بی شوهر معرفی و با شخص دیگری ازدواج نماید (شوهر دوم از همه چیز بی اطلاع باشد) حال: الف: زوج واقعی زوجه را با شخص دوم ببیند و اقدام به قتل نماید از حیث جواز قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ب: اگر زوج دوم، زوجه را با زوج اول در حال زنا ببیند از حیث جواز قتل، قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ج: اگر زوج دوم زوجه را با شخص ثالثی ببیند تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتراما باعنایت به فتاوی فقها که فرمودند (لو وجد مع زوجته رجلا یزنی بها فله قتلهما) بفرمایید: 1-آیا بین عبارت رای و وجد که در تعابیر فقهای عظام آمده فرقی می باشد؟ 2- آیا این دیدن توسط زوج باید ناگهانی باشد یا اگر زوج خودش مقدمات زنا را فراهم نموده باشد و سپس در هنگام زنا تصمیم به قتل آن دو گرفته باشد، حق قتل آن دو را دارد؟ 3- در فرضی که زوجه (که دارای شوهر است) خود را بی شوهر معرفی، و با شخص دیگری ازدواج نماید (شوهر دوم از همه چیز بی اطلاع باشد) حال: الف:اگر زوج واقعی زوجه را با شخص دوم ببیند و اقدام به قتل نماید از حیث جواز، قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ب: اگر زوج دوم، زوجه را با زوج اول در حال زنا ببیند از حیث جواز قتل، قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ج: اگر زوج دوم زوجه را با شخص ثالثی ببیند تکلیف چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زوج یا زوجه بیماری سرطان را مخفی کند آیا پس از اطلاع می تواند عقد را فسخ کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] الف) آیا تملیک زوجه به زوج در طلاق خلع از لحاظ فقهی تحت عناوین هبه و امثال آن است؟ ب) اگر زوجه در طلاق خلع و در زمان عده به مبذول خود رجوع کرد آیا به محض رجوع، مهریه به ملکیت زوجه برمی گردد; یا برگشت آن به ملکیت زوجه مستلزم رجوع زوج است در طلاق؟
- [سایر] میدانیم که شرط ضمن عقد نکاح برای زوج الزامآور است. یعنی زوج در برابر زوجه مکلف است که آن را اجرا کند، اما سوال این است که اگر بجای آن، پدر زوجه برای رضایت دادن به ازدواج؛ شرطی را مطرح کند، و زوج آن را بپذیرد؛ و بعد نکاح رخ دهد؛ آیا اجرای آن برای زوج الزامآور است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت مطالبه مهریّه از سوی زوجه قبل از عروسی، و عدم پرداخت آن از طرف زوج، بفرمایید: الف) آیا زوجه می تواند، تا زمان پرداخت مهریّه از رفتن به خانه زوج خودداری کند؟ ب) در صورت خودداری از رفتن به خانه شوهر، آیا استحقاق نفقه دارد؟ ج) آیا اعسار و عدم اعسار زوجه تأثیری در حکم مسأله دارد؟ د) آیا آگاهی یا عدم آگاهی زوجه در هنگام عقد نسبت به عدم توانایی زوج در پرداخت مهریه، تأثیری در حکم مسأله دارد؟
- [آیت الله سیستانی] طلاقی که به درخواست زوجه و بدون موافقت زوج واقع می شود چه نوع طلاقی است ؟ آیا قاضی می تواند بدون رضایت زوج قبول بذل نماید و رای به طلاق خلع دهد ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] طلاقی که به درخواست زوجه و بدون موافقت زوج واقع می‌شود چه نوع طلاقی است آیا قاضی دادگاه میتواند بدون رضایت زوج قبول بذل نماید و رأی طلاق خلع دهد؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه مردی بخواهد با اقدام پزشکی (وازکتومی)، قدرت تولید نسل خود را به صورت موقّت یا دایم از بین ببرد، آیا رضایت زوجه لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مردی که غائب است بخواهد زن خور را طلاق دهد ،چنانچه بتواند اطلّاع پیدا کند که زن او در حال حیض یا نفاس است یا نه ، اگر چه اطلاع او از روی عادت حیض زن ؛ یا نشانه های دیگری باشد که در شرع معّین شده باید تا مدّتی که معمولاً زنها از حیض یا نفاس پاک می شوند صبر کند .
- اگر کسی مشغول کارهای میت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند ، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد ، باید دیگران تمام کنند .
- اگر انسان بدون صیغه خواندن بخواهد برای انجام عملی اجیر شود ؛ همین که با رضایت طرف معامله مشغول آن عمل شد اجاره صحیح است .
- اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده و خواهر زادة او را عقد کرده و حرفی نزند ؛ چنانچه بعداً رضایت ندهد عقد آنان باطل است .
- اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید وبعد از ازدواج با آن کس لواط کند آنها بر او حرام نمی شود . هر چند بعد ازازدواج ، دخول بر زوجه صورت نگرفته باشد .
- اگر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد و تمام سر او را آب بگیرد یا فراموش کند که روزه است و سر در آ ب فرو برد ، روزة او باطل نمی شود .
- اگر نتواند مسجد را تطهیر نماید ، یا کمک لازم داشته باشد و پیدا نکند ، تطهیر مسجد بر او واجب نیت ولی اگر بی احترامی به مسجد باشد بنابر احتیاط واجب ، باید به کسی که می تواند تطهیر کند ، اطلاع دهد .
- اگر کسی که امانت را قبول کرده بمیرد ، یا دیوانه شود ، وارث یا ولیّ او باید هر چه زودتر به صاحب مال اطلاع دهد ، یا امانت را به او برساند .
- دختری که به حدّبلوغ رسیده است هر چند رشیده هم باشد یعنی مصلحت خود را تشخیص بدهد در ازدواج خود چه دائم و چه موقت باید با اذن پدر یا جد پدر اقدام به ازدواج نماید.
- کسی که به واسطة نداشتن زن به حرام می اففتد ، واجب است زن بگیرد و همچنین زنی که به واسطة نداشتن شوهر به حرام می افتد واجب است اقدام به شوهر کردن نماید .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] هرگاه زوج و زوجه اختلاف در پرداخت، یا نوع، یا مقدار آن و مانند اینها داشته باشند، باید به حاکم شرع مراجعه شود. مسئله 2000 - شیربها که در میان بعضی از مردم معمول است دین است که باید پرداخته شود.
- [امام خمینی] اگر شوهر بخواهد صیغ? مبارات را بخواند چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: ب?ارَأتُ زَوْجَتِی ف?اطِمَةَ عَلی? مَهْرِه?ا فَهِیَ ط?الِقٌ یعنی مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او پس او رها است، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیلباید بگوید: ب?ارَأتُ زَوْجَةَ مُوکِّلی ف?اطِمَةَ عَلی? مَهْرِه?ا فَهِیَ ط?الِقٌ و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (عَلی? مَهْرِه?ا) (بِمَهْرها) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] وارد نمودن منی مرد در رحم زوجه او با وسیله اشکال ندارد، لکن باید از مقدمات حرام احتراز نمایند، پس اگر مرد با رضایت زن این عمل را خودش انجام دهد، و منی خود را به وجه حلالی به دست بیاورد مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] وارد کردن مَنی مرد در رحم زوجه او به وسیلهای غیر از آمیزش، اشکال ندارد، لکن باید از مقدمات حرام احتراز نمایند؛ پس اگر مرد با رضایت زن این عمل را خودش انجام دهد و منی خود را به وجه حلالی بدست بیاورد، مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] در کفالت رضایت کسی که حقّ بر عهده اوست لازم نیست، بنابراین رضایت بدهکار شرط نمیباشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در کفالت رضایت کسیکه حق بر عهده او است لازم نیست بنابر این رضایت بدهکار شرط نمی باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در کفالت رضایت کسی که حق بر عهده اوست لازم نیست، بنابراین رضایت بدهکار شرط نمی باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان اطمینان کند که دیگری مشغول کارهای میت شده، واجب نیست به کارهای میت اقدام کند ولی اگر شک یا گمان غیراطمینانی دارد، باید اقدام نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان یقین کند که دیگری مشغول کارهای میت شده؛ واجب نیست به کارهای میت اقدام کند؛ ولی اگر شک یا گمان دارد؛ باید اقدام نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان یقین کند که دیگری مشغول کارهای میت شده، واجب نیست به کارهای میت اقدام کند، ولی اگر شک یا گمان دارد باید اقدام نماید.