نقلیه
بَقْلیّه (یا نَفلیّه)، نام گروهی از قرامطه که در سواد کوفه در نیمه اول سده چهارم هجری زندگی می‌کردند.
آیا به وسیله نقلیه که هم کارهای شخصی خود را انجام می‌دهد و هم با آن کار می‌کند، خمس تعلّق می‌گیرد؟
به آن مقدار از آن وسیله که با آن کار می‌کند خمس تعلّق می‌گیرد و به آن مقدار که جهت نیاز شخصی مورد استفاده قرار می‌دهد و با موقعیت او تناسب دارد خمس تعلّق نمی‌گیرد.
به آن مقدار از آن وسیله که با آن کار می‌کند خمس تعلّق می‌گیرد و به آن مقدار که جهت نیاز شخصی مورد استفاده قرار می‌دهد و با موقعیت او تناسب دارد خمس تعلّق نمی‌گیرد.
عنوان سوال:
آیا به وسیله نقلیه که هم کارهای شخصی خود را انجام می‌دهد و هم با آن کار می‌کند، خمس تعلّق می‌گیرد؟
پاسخ:
به آن مقدار از آن وسیله که با آن کار می‌کند خمس تعلّق می‌گیرد و به آن مقدار که جهت نیاز شخصی مورد استفاده قرار می‌دهد و با موقعیت او تناسب دارد خمس تعلّق نمی‌گیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی مقداری کتاب خریده و هنوز همه کتابها را مطالعه نکرده و به مرور زمان مطالعه می‌کند، اگر سر سال رسید خمس به آن تعلق می‌گیرد یا خیر؟
- اگر انسان وسیله نقلیه خود که مورد نیازش میباشد در بین سال بفروشد و تا پیش از رسیدن سال مجدّداً وسیله نقلیه دیگری خریداری کند آیا باید خمس پول را بدهد یا اصلاً خمس ندارد؟
- شخصی زمین و مغازهای خریده و به فرزندش که دانشجو هست بخشیده آیا خمس تعلق می‌گیرد یا نه؟
- کسانیکه در یک اداره دولتی کار میکنند مثل اینکه در آموزش و پرورش معلم هستند یا در اداره دیگری کارمند هستند و دولت از حقوق ماهیانه شان حدود ده درصد کم کرده و پس انداز می‌کند و بعد از اتمام خدمتشان (مثلاً 30 یا 40 سال بعد) همه پس انداز شده را به آنها یکجا می‌دهد آیا بر آنها خمس تعلّق می‌گیرد؟
- چیزی که خمس به آن تعلّق نمی‌گیرد، اگر قیمت سوقی آن اضافه شود، آیا به اضافه قیمت، خمس تعلّق می‌گیرد؟
- کسیکه برای کشاورزی احتیاج به ماشین آلات جدید دارد مثل تراکتور و امثال آن و ماشینهای که وسیله آبیاری و زراعت است آیا به این وسایل خمس تعلّق می‌گیرد؟
- آیا کتبی که در مدّت یک سال مطالعه نشده خمس تعلّق می‌گیرد؟
- آیا جایزه بانکها و صندوقهای قرض الحسنه جزء ارباح است و به آنها خمس تعلق می‌گیرد؟
- آیا به هدایا و جوایز مسابقات ورزشی و مسابقات قرآن نیز خمس تعلق می‌گیرد؟
- کسی که قبلاً سال خمسی نداشته آیا به پول فیش مکّهاش خمس تعلّق می‌گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وسیله نقلیه مانند وانت که گاهی برای استفاده شخصی و گاهی برای باربری و اجرت و کسب و کار است، آیا خمس دارد؟
- [سایر] آیا به طلا و زیورآلات زنانه - که زن از درآمد شخصی تهیه کرده و خود را با آن زینت می‌کند - بعد از فروختن، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر قیمت منزلی که در آن سکونت میکنند دو برابر شود آیا به آن خمس تعلّق می‌گیرد، اگر یک طبقه را خودش سکونت دارد و طبقه دوّم را اجاره می‌دهد آیا به طبقه دوّم خمس تعلّق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به درآمد زنی که برای خود کسبی داشته و مخارج او را شوهر می‌دهد، خمس تعلّق می‌گیرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی وسیله نقلیه ای اجاره کند و در اثر حمل بیش از ظرفیت خساراتی به وسیله نقلیه وارد شود، چه کسی ضامن خواهد بود؟
- [سایر] وسیله نقلیه (مانند ماشین سواری و وانت) که از درآمد تهیه شده، گاهی برای استفاده شخصی و گاهی برای باربری و اجرت و کسب و کار است، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی وسیله نقلیهای را از درآمد بین سال یا به صورت اقساط میخرد و پس از چند سال آن را میفروشد. اگر وسیله نقلیه دیگری تهیه نکند، خمس باید بدهد یا خیر؟ در صورتی که وسیله نقلیه جدید بخرد، چه طور؟
- [سایر] آیا به طلا و زیور آلات زنانه - که شوهر از درآمد خود برای همسرش تهیه می‌کند - خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله خوئی] اگر کسی سالیانه به تدریج وسایل ساختمانی خانه مسکونی خود را تهیه می‌کند، به آنها خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
- [سایر] آیا به جهیزیه همسرم خمس تعلق می‌گیرد؟ مثلا به ظروف داخل ویترین که ممکن است استفاده نگردند، خمس تعلق می‌گیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] در تعلق خمس به سودی که به مال طفل تعلق می‌گیرد، اشکال است و ظاهر عدم تعلق خمس است به مال طفل، ولی احوط ادای خمس بعد از بلوغ است و وقت تعلق آن گذشتن سال بر اولین سودی است که علم به وقت آن دارد.
- [آیت الله خوئی] شخص مفلس و آدم سفیه (کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می‌کند) اگر مثلًا نذر کند چیزی به فقیر می‌دهد صحیح نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بچه صغیر سرمایهای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید، بنابر احتیاط واجب خمس به آن تعلّق می‌گیرد وبر ولیّ صغیر است که خمس آن را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به وسیله کسی زکات مال را بدهد، موقعی که آن شخص زکات را به فقیر می‌دهد باید مالک قصد قربت داشته باشد هر چند موقع دادن مال به واسطه، قصد قربت نداشته باشد و اگر در هنگامی که مال را به واسطه می‌دهد یا موقعی که او را وکیل می‌کند یا به او اجازه دادن زکات می‌دهد قصد قربت کند و تا موقع دادن زکات از این قصد منصرف نشود، کفایت می‌کند.
- [آیت الله بهجت] پولی را که انسان قرض می‌دهد، اگر سر سال، موعد وصول آن فرا رسیده باشد و وصول آن بدون عسر، ممکن باشد، به حکم موجودیِ اوست. در غیر این صورت، هر زمان آن را وصول کرد، با تحقق دیگر شرایط، باید خمس آن را بدهد و پولی را که انسان قرض می‌گیرد به اصل آن، خمس تعلق نمی‌گیرد، ولی منافع آن به حکم دیگر منافع است.
- [آیت الله مظاهری] اجناسی را که دولت به کارمندان خود یا غیر کارمندان به قیمت ارزان می‌دهد در وقت دادن خمس همان قیمتدولتی را حسابکنند کفایت می‌کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] وصی نمی تواند دیگری را برای انجام کارهای میت معین کند و خود کنار برود ولی اگر بداند مقصود میت فقط انجام کار بوده خواه به وسیله او، یا دیگری، می تواند دیگری را از طرف خود وکیل کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است، ولی اگر برای یکی از کارهای شخصی وکیل نماید و آن کار را معین نکند وکالت صحیح نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای بچه صغیر منافعی بدست آید هر چند از هدایا باشد اگر در اثناء سال در مؤونه او مصرف نشود ، خمس به آن تعلق می‌گیرد ، و بر ولیّ صغیر واجب است که خمس آن را بدهد ، و چنانچه نداد ، بر صغیر پس از بلوغ واجب است که خود خمس آن را بدهد .
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که وصیّت می‌کند باید بالغ و عاقل باشد و از روی اختیار وصیّت کند و نیز باید سفیه نباشد یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکند و همچنین است مفلس ولی اگر طفل ده سالهای که خوب و بد را تمیز می‌دهد در کارهای خوب مثل ساختن مسجد و پل و آبانبار و سایر خیرات وصیّت کند وصیّت او صحیح است.